Γεγονός καὶ Σχόλιο: Ἐκπαίδευση καὶ Σχολεῖα

Τὰ γεγονότα τὰ ὁποῖα ἦλθαν στὸ φῶς τῆς δημοσιότητας γιὰ τὰ ὅσα συμβαίνουν στὰ Σχολεῖα, ἀλλὰ καὶ ὅσα ἀκούσθηκαν γιὰ τὸ θέμα αὐτό, μοῦ ἔφεραν στὴν μνήμη τὰ ὅσα ἄκουσα πρὶν δεκαπέντε περίπου χρόνια στὸ Σιατλ τῶν Ἡνωμένων Πολιτειῶν τῆς Ἀμερικῆς.

Εἶχα κληθῇ ἀπὸ τὸν Πρύτανη τοῦ Πανεπιστημίου καὶ ἀπὸ τὴν ἑλληνικὴ κοινότητα τῆς πόλεως νὰ δώσω μιὰ σειρὰ διαλέξων γύρω ἀπὸ διάφορα φιλοσοφικά, ψυχολογικά, θεολογικὰ καὶ ποιμαντικὰ θέματα. Μιὰ ἀπὸ τὶς ὁμιλίες μου ἔγινε στοὺς γονεῖς, γιὰ θέματα ἀγωγῆς τῶν παιδιῶν, στὸ πνευματικὸ κέντρο τοῦ Ἱεροῦ Ὀρθοδόξου Ναοῦ τῆς πόλεως ἐκείνης. Μετὰ τὴν ὁμιλία μου δέχθηκα, ὡς συνήθως, ἐρωτήσεις πάνω στὰ θέματα ποὺ ἔθιξα.

Μιὰ ἀπὸ τὶς ἐρωτήσεις ἦταν καὶ ἡ ἀκόλουθη: «Ποιά εἶναι ἡ ἄποψή σας: Νὰ στέλλουμε τὰ παιδιὰ στὸ Σχολεῖο γιὰ νὰ παρακολουθήσουν τὰ μαθήματα ἡ νὰ τὰ κρατοῦμε στὸ σπίτι;».

Ζήτησα διευκρινήσεις, γιατί ἀπὸ τὴν ἑλληνικὴ πραγματικότητα ποὺ γνώριζα δὲν μποροῦν οἱ γονεῖς νὰ κρατοῦν τὰ παιδιὰ στὸ σπίτι καὶ νὰ μὴ τὰ στέλλουν στὸ Σχολεῖο, ἀφοῦ ἡ φοίτηση εἶναι ὑποχρεωτική, ἰδίως στὰ πρῶτα στάδια τῆς ἐκπαίδευσης. Μοῦ ἐξήγησαν ὅτι, λόγῳ τῆς βίας ποὺ ἐπικρατεῖ στὰ Σχολεῖα τῆς Ἀμερικῆς, οἱ γονεῖς ἔχουν τὴν δυνατότητα, ἐκ τοῦ νόμου, νὰ κρατοῦν τὰ παιδιά τους στὸ σπίτι καὶ νὰ φροντίζουν αὐτοὶ γιὰ τὴν στοιχειώδη καὶ μέση ἐκπαίδευσή τους, νὰ τὰ διαβάζουν οἱ ἴδιοι μερικὲς ὧρες τὴν ἡμέρα, ἡ νὰ παρακολουθοῦν γενικὰ τὴν μελέτη ποὺ θὰ κάνουν τὰ ἴδια, μὲ τὴν βοήθεια ἐνδεχομένως δικῶν τους προσώπων. Στὸ τέλος τῆς χρονιᾶς τὰ παιδιὰ δίνουν ἐξετάσεις σὲ εἰδικὴ ἐπιτροπὴ καὶ ἂν ἐπιτύχουν περνοῦν στὴν ἑπομένη τάξη. Πρόκειται γιὰ τὴν κατ’ οἶκον ἐκπαίδευση τῶν παιδιῶν. Πρώτη φορὰ ἄκουγα ὅτι μποροῦσε νὰ συμβαίνη κάτι τέτοιο. Βεβαίως, οἱ Ἀμερικανοὶ ποὺ ἔχουν καλὸ εἰσόδημα στέλλουν τὰ παιδιά τους σὲ εἰδικὰ ἰδιωτικὰ Σχολεῖα γιὰ ἀρίστη ἐκπαίδευση, καὶ προορίζονται γιὰ ὑψηλὲς θέσεις στὴν ἀμερικανικὴ κοινωνία. Αὐτὸ λειτουργεῖ σὲ ἕνα ρατσιστικὸ πνεῦμα.

Στὴν ἀπάντησή μου εἶπα ὅτι τὸ παιδὶ στὸ Δημόσιο Σχολεῖο ἔχει τὴν δυνατότητα νὰ ἀναπτυχθῇ φυσιολογικότερα, παρὰ τὴν ὑπάρχουσα βία, ἀφοῦ ἔχει τὴν δυνατότητα νὰ ἔρχεται σὲ ἐπικοινωνία μὲ ὅλες τὶς κοινωνικὲς τάξεις τῶν ἀνθρώπων, τὶς πολιτιστικὲς κουλτοῦρες καὶ παραδόσεις, καὶ ἀκόμη νὰ βλέπη τὸ κακὸ ποὺ ὑπάρχει στὴν κοινωνία, καὶ στὴν συνέχεια, μὲ τὴν καλὴ ἀγωγὴ ποὺ θὰ λαμβάνη ἀπὸ τὸ σπίτι του καὶ τὴν συνδρομὴ τῶν καλῶν δασκάλων, θὰ μπορῇ νὰ τὸ ἀξιολογήση σωστὰ καὶ νὰ ἐνεργῆ παιδευτικά, νὰ μεγαλώνη δηλαδὴ φυσιολογικότερα ἀπὸ τὸ παιδὶ ἐκεῖνο ποὺ διαβάζει στὸ σπίτι του, μόνο του, σὲ μιὰ κατὰ τὸ δυνατὸν ἀποστειρωμένη ἀτμόσφαιρα. Ὅταν κανεὶς μεγαλώνη σὲ ἕνα θερμοκήπιο, ἀναπτύσσεται κατὰ κάποιον τρόπο ἀνώριμα καὶ θὰ παρατείνεται ἡ περίοδος τῆς ἐφηβείας του καὶ δὲν θὰ μπορῇ νὰ ἀντιδρᾶ ἀργότερα σὲ δύσκολες καταστάσεις ποὺ θὰ συναντήση οὕτως ἡ ἄλλως στὴν κοινωνία.

Ἐνθυμοῦμαι ὅτι αὐτὴ ἡ ἀπάντησή μου προβλημάτισε τοὺς παρισταμένους γονεῖς καὶ μερικοὶ μάλιστα ὀρθόδοξοι γονεῖς δὲν ἱκανοποιήθηκαν, γιατί γνώριζαν τὴν μεγάλη βία ποὺ ἐπικρατοῦσε στὰ Σχολεῖα, λόγῳ τῆς ρατσιστικῆς νοοτροπίας, γιὰ τὴν ὁποία ἐγὼ δὲν εἶχα σχετικὴ πεῖρα.

Ὅμως, σκεπτόμενος τώρα αὐτὸ τὸ γεγονός, σύμφωνα μὲ τὰ δεδομένα ποὺ περιγράφονται γιὰ τὰ ὅσα γίνονται στὰ δικά μας Σχολεῖα, ποὺ εἶναι ὁπωσδήποτε εἰσαγόμενα, χωρὶς νὰ ἀπομακρύνομαι ἀπὸ τὴν ἀπάντηση ποὺ ἔδωσα τότε, ἀναλογίζομαι μήπως τὰ γεγονότα αὐτὰ προβληματίσουν πολλοὺς γονεῖς, μὲ ἀποτέλεσμα νὰ στέλλουν τὰ παιδιά τους στὴν ἰδιωτικὴ ἐκπαίδευση, ὅπως τὸ κάνουν ἤδη οἰκογένειες ποὺ ἔχουν ὑψηλὸ εἰσόδημα, στὶς μεγάλες πόλεις, ἡ μήπως πιέσουν τὰ πράγματα γιὰ νὰ ἔλθη καὶ στὴν Ἑλλάδα τὸ σύστημα τῆς κατ’ οἶκον ἐκπαιδεύσεως, ὅπως ἰσχύει στὴν Ἀμερική. Βέβαια, αὐτὸ θὰ ἔχη μερικὰ θετικὰ σημεῖα, ἀλλὰ καὶ πολλὰ ἀρνητικά, γιατί θὰ καλλιεργηθῇ ὁ ἀτομικισμός, ἡ ἀνωριμότητα, ἡ ἀμέλεια καὶ βεβαίως θὰ ἀναπτυχθῇ ἕνας κοινωνικὸς ρατσισμός, καὶ ἐνδεχομένως θὰ μεγαλώση ἡ κοινωνικὴ καὶ πολιτιστικὴ ψαλίδα. Φυσικά, καὶ οἱ οἰκονομικὲς ἀπαιτήσεις γιὰ κάθε οἰκογένεια θὰ κινηθοῦν σὲ ὑψηλὰ ἐπίπεδα, καθὼς ἐπίσης ἡ κοινωνικοποίηση τῶν παιδιῶν δὲν θὰ εἶναι στὸ ἐπίπεδο ποὺ ἐπιθυμοῦμε.

Πάντως, εἶναι καιρὸς νὰ ἐνδιαφερθοῦμε ὅλοι, γονεῖς, διδάσκαλοι, Κληρικοί, γιὰ τὴν βελτίωση τῆς ἐκπαίδευσης στὰ Σχολεῖα καὶ γιὰ τὴν προσφορὰ παιδείας ποὺ θὰ βοηθᾶ στὴν ἀνάπτυξη τῆς προσωπικότητος τοῦ παιδιοῦ.

Ν.Ι.