Κύριο ἄρθρο: Μάγοι καὶ μάγοι

Μητροπολίτου Ναυπάκτου & Ἁγίου Βλασίου Ἱεροθέου

Καὶ πάλιν ἀξιωνόμαστε ἀπὸ τὸν Θεὸ νὰ ἑορτάσουμε καὶ νὰ πανηγυρίσουμε τὴν μεγάλη Δεσποτικὴ ἑορτὴ τῶν Χριστουγέννων, δηλαδὴ τῆς γεννήσεως τοῦ Χριστοῦ, τὴν ἑορτὴ ποὺ τὸ Δεύτερο Πρόσωπο τῆς Ἁγίας Τριάδος προσέλαβε τὴν ἀνθρώπινη φύση, ἔγινε Θεάνθρωπος καὶ γεννήθηκε κατ’ ἄνθρωπον γιὰ νὰ μᾶς ἐλευθερώση ἀπὸ τὴν καταδυναστεία τῆς ἁμαρτίας, τοῦ διαβόλου καὶ τοῦ θανάτου.

Καὶ πάλι βλέπουμε ὅλη τὴν κτίση νὰ δοξάζη τὸν γεννηθέντα Χριστό, ὅπως τὸ ψάλλουμε θριαμβευτικὰ στὸ κοντάκιο τοῦ Ρωμανοῦ τοῦ Μελωδοῦ: «ἄγγελοι μετὰ ποιμένων δοξολογοῦσι, μάγοι δὲ μετὰ ἀστέρος ὁδοιποροῦσι». Κέντρον ὅλης τῆς κτίσεως εἶναι ὁ Χριστός, ὁ Ὁποῖος δοξάζεται ἀπὸ αὐτή, ἀλλὰ καὶ Αὐτὸς φωτίζει ὅλους καὶ ὅλα.

Μεταξὺ αὐτῶν ποὺ ἀξιώθηκαν νὰ προσκυνήσουν τὸν γεννηθέντα Χριστὸ καὶ τοὺς θυμόμαστε κάθε Χριστούγεννα εἶναι οἱ Μάγοι τῆς ἀνατολῆς ποὺ εἶδαν τὸ ἀστέρι, κατάλαβαν ὅτι κάποιο μεγάλο γεγονὸς ἔγινε καὶ τὸ ἀκολούθησαν γιὰ νὰ φθάσουν στὴν Βηθλεὲμ καὶ νὰ ἐναποθέσουν στὸν Χριστὸ τὰ δῶρα τους, τὸν χρυσό, τὸν λίβανο καὶ τὴν σμύρνα. Μάλιστα, οἱ Πατέρες εἶδαν ἕναν συμβολισμὸ σὲ αὐτὰ τὰ δῶρα, ἀφοῦ ὁ χρυσὸς εἶναι σύμβολο τῆς βασιλείας, ὁ λίβανος τῆς θεότητος καὶ ἡ σμύρνα τῆς νεκρώσεως καὶ ἔτσι ὁ Χριστὸς τιμᾶται ἀπὸ τοὺς Μάγους ὡς βασιλεύς, ὡς Θεὸς καὶ ὡς παθῶν καὶ ἀναστάς.

1. Οἱ Μάγοι ὡς σοφοὶ καὶ ἀστρολόγοι-ἀστρονόμοι

Οἱ Μάγοι, κατὰ τὸν Ἡρόδοτο, ἦταν τὸ ἰδιαίτερο ἱερατικὸ γένος τῶν Μήδων. Ἀργότερα, ἀπὸ τοὺς ἀνατολικοὺς λαούς, μὲ τὸν ὅρο μάγοι ὀνομάζονταν οἱ σοφοί, οἱ διδάσκαλοι, οἱ ἱερεῖς, οἱ ἰατροί, οἱ ἀστρολόγοι, οἱ μάντεις, οἱ ἑρμηνευτὲς τῶν ὀνείρων. Τότε, βέβαια, ἡ ἀστρολογία ἦταν ἑνωμένη μὲ τὴν ἀστρονομία καὶ γι ἄ?¬τό περισσότερο θὰ μπορούσαμε νὰ ποῦμε ὅτι οἱ Μάγοι ἦταν οἱ ἀστρονόμοι τῆς ἐποχῆς ἐκείνης ποὺ παρατηροῦσαν τὸν ἔναστρο οὐρανό. Γενικά, οἱ συγκεκριμένοι Μάγοι ἦταν οἱ σοφοί, οἱ ἐπιστήμονες, καὶ ἔτσι στὰ πρόσωπά τους ἀξιώθηκαν καὶ οἱ σοφοὶ νὰ προσκυνήσουν τὸν γεννηθέντα Χριστό. Οἱ Μάγοι, ὅπως διδάσκουν οἱ ἅγιοι Πατέρες μας, ἀξιώθηκαν νὰ ἀναγνωρίσουν τὸν Χριστὸ καὶ νὰ Τὸν προσκυνήσουν «διά της του νοὸς γνώσεως», εἶχαν ἐσωτερικὴ καθαρότητα καὶ ἔτσι ἀξιώθηκαν αὐτῆς τῆς μεγάλης θεοφάνειας. Ἀντιλαμβανόμαστε, λοιπόν, ὅτι ὅλοι οἱ τρόποι ζωῆς τῶν ἀνθρώπων λαμβάνουν ἰδιαίτερη ἀξία καὶ σπουδαιότητα ἀπὸ τὴν σχέση τὴν ὁποία ἔχουν μὲ τὸν Χριστό.

Σήμερα τὰ πράγματα ἔχουν ἀλλάξει ὡς πρὸς τὸ θέμα αὐτό, ἀφοῦ ἡ ἀστρονομία χωρίσθηκε ἀπὸ τὴν ἀστρολογία, ἡ μαγεία ἀπέκτησε κακὴ ἔννοια καὶ ὁ μάγος θεωρεῖται ὁ πλάνος καὶ ὁ ἀγύρτης, ἀκόμη καὶ ἐκεῖνος ποὺ ἐνεργεῖται ἀπὸ τὸν διάβολο. Ἤδη αὐτὸ τὸ συναντοῦμε καὶ στὴν περιοδεία τοῦ Ἀποστόλου Παύλου στὴν Κύπρο, σύμφωνα μὲ τὴν διήγηση τῶν «Πράξεων τῶν Ἀποστόλων». Ὁ Ἀπόστολος Παῦλος συνάντησε κάποιον Ἰουδαῖο «μάγον ψευδοπροφήτην» ποὺ τὸ ὄνομά του μεταφραζόταν σὲ Ἐλύμα, ὁ ὁποῖος ἀντιστεκόταν στὸ κήρυγμά του καὶ κυρίως ἀντιδροῦσε στὸ νὰ πιστεύση στὸν Χριστὸ ὁ ἀνθύπατος τῆς νήσου. Καὶ τότε ὁ Ἀπόστολος Παῦλος «πλησθεὶς Πνεύματος Ἁγίου» τὸν κοίταξε καὶ εἶπε: «ὦ, πλήρης παντὸς δόλου καὶ πάσης ραδιουργίας, υἱὲ διαβόλου, ἐχθρὲ πάσης δικαιοσύνης, οὐ παύση διαστρέφων τὰς ὁδοὺς τοῦ Κυρίου τὰς εὐθείας;» (Πρξ. ἰγ , 6-12).

Διὰ μέσου τῶν αἰώνων συναντοῦμε αὐτὴν τὴν διπλῆ νοοτροπία. Σοφοὶ καὶ ἐπιστήμονες πιστεύουν στὸν Χριστό, καθὼς ἐπίσης μάγοι καὶ ἀστρολόγοι ἀντιστέκονται στὸν Χριστό. Ὅπως γίνεται ἀντιληπτὸ ἡ οὐσία τοῦ θέματος βρίσκεται στὸ ποιό εἶναι τὸ κέντρο τῆς ἀναφορᾶς μας. Ἀπὸ αὐτὸ τὸ κέντρο ὅλα λαμβάνουν ἀξία καὶ νόημα. Δὲν ἀπορρίπτουμε τίποτε, ἀρκεῖ ὅλα αὐτὰ νὰ ἔχουν ἕνα κέντρο, ἕναν στόχο καὶ νὰ μὴν ἀντιτίθενται στὸν Χριστό. Ἡ κτίση, ἡ ἐπιστήμη, ἡ σοφία κατὰ κόσμον, ὅταν λειτουργοῦν στὸν δικό τους χῶρο, χωρὶς νὰ ἀρνοῦνται τὴν πίστη στὸν Χριστό, δὲν εἶναι ἀπόβλητα, ἀντίθετα μάλιστα εἶναι δῶρα καὶ εὐλογίες τοῦ Θεοῦ. Ποιός δὲν τιμᾶ τοὺς ἐπιστήμονες ἰατροὺς ποὺ ἀσχολοῦνται μὲ τὴν ὑγεία τοῦ ἀνθρώπου; Ποιός δὲν ἀναγνωρίζει τὴν ἀξία τῶν διαφόρων ἐπιστημόνων ποὺ ἀσχολοῦνται μὲ τὴν πρόοδο τῆς ἐπιστήμης καὶ ἡ παρουσία τους στοὺς ἀνθρώπους εἶναι κατὰ ποικίλους βαθμοὺς καὶ τρόπους εὐεργετική; Ὅταν ὅμως οἱ ἄνθρωποι κάνουν διάφορα τεχνάσματα, καί, κατὰ τὸν λόγο τοῦ Ἀποστόλου Παύλου, χρησιμοποιοῦν δόλο, ραδιουργία καὶ εἶναι ἐχθροὶ τῆς δικαιοσύνης, τότε αὐτὸ δὲν μπορεῖ νὰ γίνη ἀποδεκτὸ ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία.

2. Σύγχρονοι «μάγοι»

Ἡ ἐποχή μας γέμισε ἀπὸ τέτοιους ἰδιότυπους μάγους ποὺ ἐπιδιώκουν νὰ παραπλανοῦν τοὺς ἀνθρώπους, ποὺ εἶναι ἐχθροὶ τῆς δικαιοσύνης, ποὺ ἐμπορεύονται τὴν πεῖνα καὶ τὴν δυστυχία, καθὼς ἐπίσης καὶ τὴν ἐλπίδα τῶν ἀνθρώπων. Μερικὲς φορὲς τέτοιοι ἄνθρωποι, ποὺ ἔχουν τὰ χαρακτηριστικὰ ποὺ ἀναφέραμε πιὸ πάνω, καὶ ἐπιδιώκουν νὰ διαστρέψουν τὶς ὁδοὺς τοῦ Κυρίου καὶ νὰ ἀπατοῦν τοὺς ἀνθρώπους, εἰσέρχονται καὶ μέσα στὸ στενὸ περιβάλλον τῆς Ἐκκλησίας. Γιατί ἄλλο εἶναι οἱ προφῆτες καὶ ἀπόστολοι, οἱ ὁποῖοι, ἀκολουθῶντας τὴν διδασκαλία τῆς Ἐκκλησίας, θεραπεύουν μὲ ἀγάπη τοὺς ἀνθρώπους, καὶ ἄλλο εἶναι οἱ ψευδοπροφῆτες καὶ οἱ ψευδαπόστολοι ποὺ παραπλανοῦν τους ἀθρώπους καὶ φροντίζουν γιὰ τὴν δική τους κοινωνικὴ κατοχύρωση, σὲ βάρος τοῦ λαοῦ. Τὰ δικά μας μυστήρια, τῶν Χριστιανῶν, ὅπως λέγει ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος, δὲν εἶναι «μάγων θυτικὴ καὶ πρόγνωσις ἔντομος», δηλαδὴ δὲν εἶναι μαγικὲς θυσίες καὶ κατατεμαχισμοὶ ποὺ συνδέονται μὲ προγνώσεις τοῦ μέλλοντος, ἀλλὰ ἀληθινὴ θυσία στὸν ζῶντα Θεό.

Δὲν πρέπει νὰ βλέπουμε ἐχθροὺς μόνον ἔξω ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία, ἀλλὰ καὶ μέσα σὲ αὐτήν, καὶ ἀνάμεσά μας. Πρόκειται γι’ αὐτοὺς ποὺ δὲν ἔχουν κέντρο τῆς ζωῆς τους τὸν Χριστό, ἀλλὰ τὸν ἑαυτό τους καὶ ἀπατοῦν τοὺς ἀνθρώπους, τοὺς ἀπογοητεύουν, εἶναι γητευτές, δηλαδὴ ἄνθρωποι ποὺ προσπαθοῦν νὰ σαγηνεύουν τοὺς ἄλλους μὲ τὴν γοητεία τους. Δὲν ἐπιδιώκουν τὴν δόξα τοῦ Θεοῦ, ἀλλὰ τὴν δική τους δόξα, δὲν ἀποβλέπουν στὴν ἐξυπηρέτηση τῶν ἀνθρώπων, ἀλλὰ ἐκμεταλλεύονται τὴν πίστη καὶ τὶς ἐλπίδες καὶ προσδοκίες τῶν ἀνθρώπων γιὰ δική τους ὠφέλεια.

Ἡ περίπτωση τῶν τριῶν Μάγων ποὺ προσκύνησαν τὸν Χριστὸ καὶ προσέφεραν τὰ δῶρα τους θὰ πρέπη νὰ γίνη πρότυπο γιά μας, νὰ ἔχουμε κέντρο τῆς ζωῆς μας τὸν Χριστὸ καὶ νὰ προσφέρουμε σὲ Αὐτὸν τὰ χαρίσματά μας καὶ τὴν σοφία μας, νὰ Τὸν ἀναγνωρίζουμε ὡς Βασιλέα, ὡς Θεὸ καὶ ὡς σταυρωθέντα καὶ ἀναστάντα γιά μας. Αὐτό, ἐκτὸς τοῦ ὅτι θὰ δώση νόημα στὴν ζωή μας, συγχρόνως θὰ ὠφελήση τοὺς ἀνθρώπους. Ὅποιος πιστεύει στὸν Χριστό, δὲν μπορεῖ νὰ ἀδικῇ καὶ νὰ ἐκμεταλλεύεται τοὺς ἀνθρώπους, ὅπως κάνουν οἱ διάφοροι σύγχρονοι μάγοι, ἀντίθετα μάλιστα θὰ θυσιάζη τὴν ζωή του γι' αὐτούς.

Ἀγαπητοὶ ἀδελφοί, νὰ ὁδοιπορήσουμε μαζὶ μὲ τοὺς Μάγους καὶ τὸν ἀστέρα πρὸς τὴν Βηθλεὲμ γιὰ νὰ προσκυνήσουμε τὸν Χριστὸ καὶ νὰ ὑπηρετοῦμε μὲ εἰλικρίνεια καὶ ἀγάπη τοὺς ἀνθρώπους τοῦ Χριστοῦ, τοὺς ἀνθρώπους ὅλου τοῦ κόσμου. Ἂς ἀκούσουμε τὸν λόγο τοῦ ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου: «Μετὰ ἀστέρος δρᾶμε καὶ μετὰ Μάγων δωροφόρησον, χρυσὸν καὶ λίβανον καὶ σμύρναν ὡς βασιλεῖ καὶ ὡς Θεῶ καὶ ὡς διὰ σὲ νεκρῶ».–