Βιβλιοπαρουσίαση: «Οἱ Δεσποτικὲς ἑορτὲς» στὰ ἀραβικά

Μητροπολίτου Ναυπάκτου & Ἁγίου Βλασίου Ἱεροθέου

Ἀπὸ τὴν ἔκδοση στὰ ἀραβικὰ τοῦ βιβλίου τοῦ Μητροπολίτου κ. Ἱεροθέου «Οἱ Δεσποτικὲς Ἑορτές», δημοσιεύουμε τὸν πρόλογο τοῦ Σεβασμιωτάτου.

Μὲ πολλὴ χαρὰ προλογίζω τὸ βιβλίο μου «οἱ Δεσποτικὲς ἑορτὲς» ποὺ μεταφράσθηκε ἀπὸ τὸν π. Ἀντώνιο Μέλκι Καθηγητὴ τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς τοῦ Πανεπιστημίου Balamand «ἅγιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνός», στὴν Ἀραβικὴ γλῶσσα καὶ ἀναφέρεται στὶς ἑορτὲς τῆς «θείας οἰκονομίας», δηλαδὴ στὸν τρόπο μὲ τὸν ὁποῖο οἰκονόμησε ὁ Θεὸς τὴν σωτηρία τοῦ ἀνθρώπου καὶ τὴν ἀποκατάσταση ὅλης τῆς κτίσεως, ποὺ ἔγινε μὲ τὴν ἐνανθρώπηση τοῦ Δευτέρου Προσώπου τῆς Ἁγίας Τριάδος.

Οἱ Δεσποτικὲς ἑορτὲς τὶς ὁποῖες πανηγυρίζουμε μὲ λαμπρότητα στὴν Ἐκκλησία ἀρχίζουν ἀπὸ τὴν ἑορτὴ τοῦ Εὐαγγελισμοῦ τῆς Θεοτόκου καὶ φθάνουν μέχρι τὴν Πεντηκοστὴ καὶ φανερώνουν τὴν πρόσληψη ἀπὸ τὸν Χριστὸ τῆς ἄκρως μὲν καθαρᾶς, ἀλλὰ παθητὴς καὶ φθαρτῆς φύσεως, καὶ τὴν θέωσή της, ἡ ὁποία θέωση τῆς ἀνθρωπίνης φύσεως ἔγινε ἀμέσως μὲ τὴν πρόσληψή της ἀπὸ τὸν Λόγο. Ἐπίσης μὲ τὰ Πάθη, τὸν Σταυρό, τὴν Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ νικήθηκε ὁ θάνατος, μὲ τὴν Ἀνάληψη ἡ ἀνθρώπινη φύση, ἐν τῷ Χριστῷ, ἐκάθησε ἐν δεξιὰ τοῦ Πατρός. Ἀκόμη μὲ τὴν Πεντηκοστή, κατὰ τὴν ὁποία κατῆλθε τὸ Ἅγιον Πνεῦμα στοὺς Ἀποστόλους καὶ Μαθητὰς τοῦ Χριστοῦ, οἱ Μαθηταὶ ἔλαβαν Ἅγιον Πνεῦμα καὶ θεία γνώση καὶ ἐν τῷ Χριστῷ γεύθηκαν τοὺς καρποὺς τῆς θείας ἐνανθρωπήσεως, δηλαδὴ ἔγιναν κατὰ Χάριν Θεοί, ἔζησαν αὐτὸ ποὺ ἔζησε καὶ ὁ Χριστὸς στὴν ζωή του.

Ὅμως τὰ μεγάλα αὐτὰ Δεσποτικὰ γεγονότα δὲν τὰ πανηγυρίζουμε μόνο λαμπρῶς, μὲ ὕμνους καὶ δοξολογίες , ἀλλὰ καὶ ἐμπειρικὰ καὶ μυστικὰ μέσα στὴν ὕπαρξή μας. Αὐτὸ ἐπιδιώκει ἡ Ἐκκλησία μὲ τὴν καθιέρωση νηστείας καὶ προσευχῆς, ἐξομολογήσεως καὶ θείας Κοινωνίας, ποὺ προηγοῦνται τῶν Μεγάλων Δεσποτικῶν ἑορτῶν. Πρόκειται γιὰ μιὰ δική μας ὑπαρξιακὴ συμμετοχὴ στὰ γεγονότα τῆς Θεοφανείας καὶ τῆς νικήσεως τοῦ θανάτου, τῆς ἁμαρτίας καὶ τοῦ διαβόλου στὴν ὕπαρξή μας διὰ τοῦ Χριστοῦ.

Ἡ Ἐκκλησία, ὅπως λέγει ὁ ἀείμνηστος Καθηγητὴς π. Ἰωάννης Ρωμανίδης, ἔχει δύο ὄψεις, ἤτοι τὴν θετική, (Χριστολογία) καὶ τὴν ἀρνητικὴ (δαιμονολογία). Ὅσο κανεὶς βιώνει τὴν ἀρνητικὴ πλευρὰ καὶ πολεμᾶ τὸν διάβολο καὶ ἀποκαλύπτει τὶς μεθοδεῖες του, τόσο μπορεῖ καὶ βιώνει τὴν θετικὴ πλευρά , δηλαδή την Χριστολογία. Ἄλλωστε ὁ Χριστὸς ἦλθε στὸν κόσμο «ἵνα λύση τὰ ἔργα τοῦ διαβόλου» (Α ?ὦ. 8) καὶ τὸν νίκησε. Ἔτσι πρέπει νὰ ἑρμηνεύουμε τὰ θαύματα ποὺ ἐπιτελοῦσε ὁ Χριστὸς ὡς ‘’σημεῖα’’ τῆς ἐλευθερώσεως τοῦ ἀνθρώπου ἀπὸ τὴν καταδυναστεία τοῦ διαβόλου, τῆς ἁμαρτίας καὶ τοῦ θανάτου, καὶ ἔτσι πρέπει νὰ ἐννοοῦμε τὰ Πάθη, τὸν Σταυρὸ καὶ τὴν Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ, ὡς νίκη ἐναντίον τοῦ θανάτου ποὺ ἐπέπεσε στὸ ἀνθρώπινο γένος καὶ ὅλη τὴν κτίση ἀπὸ τὴν ἁμαρτία τοῦ Ἀδάμ. Ἑπομένως, μέσα στὴν Ἐκκλησία, μὲ τὴν δύναμη τοῦ Χριστοῦ, ὁ Ὁποῖος εἶναι κατὰ τὸν ἅγιο Ἰγνάτιο τὸν Θεοφόρο «τὸ φάρμακο τῆς ἀθανασίας» μποροῦμε καὶ ἐμεῖς νὰ διέλθουμε στὴν ζωή μας τοὺς σταθμοὺς τῆς θείας Οἰκονομίας, ἤτοι νὰ γεννηθοῦμε ἐν Χριστῷ, νὰ δεχθοῦμε τὴν πνευματικὴ περιτομή, νὰ σταυρώσουμε – μεταμορφώσουμε τὰ πάθη, νὰ φθάσουμε στὸν ὕψιστο βαθμὸ τῆς Πεντηκοστῆς ποὺ εἶναι ἡ ὅραση τοῦ ἀκτίστου Φωτὸς στὴν ἀνθρώπινη φύση τοῦ Λόγου καὶ νὰ ὑπερβοῦμε τὸν θάνατο καὶ ἔτσι νὰ θεραπευθοῦμε.

Στὴν ἐποχή μας γίνονται πολλοὶ διάλογοι μεταξὺ τῶν διαφόρων θρησκειῶν. Βεβαίως πρέπει νὰ ὑπογραμισθὴ ὅτι ὁ Χριστιανισμὸς δὲν ταυτίζεται μὲ τὸ περιεχόμενο καὶ τὸ εἴδωλο τῆς θρησκείας, μὲ τὸν ἀνθρωποκεντρικό της χαρακτῆρα καὶ τὴν ἐξωτερικὴ πολιτεία, ἀλλὰ εἶναι κυρίως καὶ προπαντὸς Ἐκκλησία. Ὁ Χριστὸς δὲν εἶναι ἕνας Θεὸς ποὺ κατοικεῖ στοὺς Οὐρανούς, οὔτε μιὰ ἀφηρημένη ἰδέα, ἀλλὰ ἡ Κεφαλὴ τῆς Ἐκκλησίας, ἡ ὁποία Ἐκκλησία εἶναι τὸ ἔνδοξο Σῶμα Του καὶ Ἐκεῖνος τὴν κατευθύνει καὶ τὴν ζωοποιεῖ. Καὶ ἐμεῖς δὲν εἴμαστε ἁπλῶς ὀπαδοὶ μιᾶς θρησκείας, ἀλλὰ μέλη τῆς Ἐκκλησίας, τοῦ Σώματος τοῦ Χριστοῦ καὶ μποροῦμε νὰ γίνουμε κατὰ Χάριν, αὐτὸ ποὺ ὁ Χριστὸς εἶναι κατὰ φύσιν, δηλαδὴ νὰ γίνουμε κατὰ Χάριν Θεοί, μὲ τὴν δύναμη τοῦ Τριαδικοῦ Θεοῦ ἐν προσώπῳ Ἰησοῦ Χριστοῦ.

Ἀκριβῶς δὲ σὲ αὐτὴ τὴν ἐποχὴ τῶν διαλόγων μεταξὺ θρησκειῶν, πρέπει νὰ ἐπικεντρώσουμε τὴν προσοχή μας στὸ πρόσωπο τοῦ Χριστοῦ, ποὺ εἶναι ὁ Θεάνθρωπος, ὁ Ὁποῖος νίκησε τὸν διάβολο, τὴν ἁμαρτία καὶ τὸν θάνατο, καὶ στὴν Ἐκκλησία ποὺ εἶναι τὸ Σῶμα Του καὶ ἡ κοινωνία θεώσεως. Μέσα στὴν Ἐκκλησία, τὸ εὐλογημένο Σῶμα τοῦ Χριστοῦ, μποροῦμε νὰ ζήσουμε ὅλα τὰ Δεσποτικὰ γεγονότα, τὶς Δεσποτικὲς ἑορτὲς στὴν ὕπαρξή μας, μὲ ποικίλους βαθμοὺς καὶ τρόπους, διὰ τῆς καθάρσεως, τοῦ φωτισμοῦ καὶ τῆς θεώσεως.

Καὶ πάλι χαίρομαι ποὺ ἐπικοινωνῶ διὰ τοῦ βιβλίου αὐτοῦ, μὲ τοὺς ἀραβόφωνες Χριστιανοὺς καὶ ὅσους διαβάσουν τὸ βιβλίο αὐτὸ στὴν Ἀραβικὴ γλῶσσα, διότι διατηρῶ δυνατὲς ἀναμνήσεις ἀπὸ τὶς συχνὲς ἐπισκέψεις μου στὴν Μέση Ἀνατολή, τὴν Συρία καὶ τὸν Λίβανο, ὅταν δίδασκα στὴν Μπελεμέντειο Θεολογικὴ Σχολὴ «ἅγιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνὸς» τοῦ Πατριαρχείου Ἀντιοχείας στὸ Βόρειο Λίβανο.

Εὐχαριστῶ τον π. Ἀντώνιο Μέλκι, ποὺ ἔκανε τὴν μετάφραση καὶ ἐξέδωκε τὸ βιβλίο αὐτὸ καὶ εὔχομαι νὰ ἐπικρατήση ἡ εἰρήνη στὴν Μέση Ἀνατολή, κυρίως ὅμως στὶς καρδιές μας, γιατί ἡ τραγικότητα τοῦ θανάτου ἀρχίζει ἀπὸ τὸν χῶρο τῆς καρδιᾶς καὶ ἐπεκτείνεται καὶ ἐξωτερικά, ὁπότε ἡ εἰρήνευση καὶ ἡ νίκη ἐναντίον τοῦ θανάτου ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ στὴν Ἐκκλησία, ἀρχίζει κυρίως ἀπὸ αὐτὸν τὸν ἐσωτερικὸ «χῶρο».

+ Ὁ Ναυπάκτου καὶ Ἁγίου Βλασίου Ἰερόθεος