Ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία στὸ Κολουέζι: Συζήτηση μὲ τὴν ἱεραπόστολο κ. Θεανὼ Μουσδελεκίδου

Τὸ περασμένο φθινόπωρο ἐπισκέφθηκε τὴν Ναύπακτο ἡ ἱεραπόστολος κ. Θεανὼ Μουσδελεκίδου, γιὰ νὰ εὐχηθῇ στὸν Μητροπολίτη μας, τὸν ὁποῖο γνωρίζει ἀπὸ τὴν θητεία του στὴν Ἔδεσσα. Ἡ κ. Θεανὼ ἀπὸ τὸ 1987 ἐργάζεται στὸ ὀρθόδοξο ἱεραποστολικὸ κέντρο στὸ Κολουέζι της Κατάγκα, τὸ ὁποῖο ὀργανώθηκε ἀπὸ ἱερομονάχους καὶ μοναχοὺς τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Ἁγίου Γρηγορίου Ἁγίου Ὅρους. Ἡ Ἱεραποστολὴ τελεῖ ὑπὸ τὴν δικαιοδοσία τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Κεντρώας Ἀφρικῆς, μὲ Μητροπολίτη τον Σεβασμιώτατο κ. Ἰγνάτιο (Μανδελίδη) τοῦ Πατριαρχείου Ἀλεξανδρείας. Ἡ κ. Θεανὼ βρῆκε λίγη ὥρα γιὰ νὰ μᾶς διηγηθῇ κάτι ἀπὸ τὴν ζωὴ στὴν Ἱεραποστολή. Μερικὰ σημαντικὰ στοιχεῖα ἀπὸ ὅσα μᾶς εἶπε θὰ δημοσιεύσουμε κατωτέρω, μαζὶ μὲ μερικὲς ἐκφραστικὲς φωτογραφίες.

*

Τὸ κέντρο τῆς συγκεκριμένης Ἱεραποστολῆς ποὺ περιλαμβάνει τριάντα (30) Ἐνορίες βρίσκεται στὸ νότιο Κογκό, στὸ Κολουέζι της Κατάγκα. Τὸ Κολουέζι εἶναι μιὰ πόλη 300.000 περίπου κατοίκων, πρώην ἐργοτάξιο ὀρυχείων, τὰ σημάδια τῶν ὁποίων εἶναι ἔντονα στὸ περιβάλλον.

Ἡ Ἱεραποστολὴ αὐτὴ λειτουργεῖ χάρη στὶς προσπάθειες Ἱερομονάχων ποὺ ἀποστέλλονται ἀπὸ τὴν Ἱερὰ Μονὴ Ὁσίου Γρηγορίου τοῦ Ἁγίου Ὅρους.

Σκαπανέας ἦταν ὁ ἀείμνηστος π. Χρυσόστομος Παπασαραντόπουλος. «Αὐτὸς ἄνοιξε τὸν δρόμο στὴν Ἀφρικὴ» (1960). Τὸ 1972 βρίσκεται στὸ Κολουέζι Κογκό. Ὕστερα ἀπὸ πολλὲς περιπέτειες καὶ ταλαιπωρίες καὶ μὲ ἐπιθυμία νὰ κάνη τὸ Κογκὸ Ὀρθόδοξο, ἀφήνει τὴν τελευταία του πνοὴ ἀπὸ μιὰ ἀκατάσχετη ρινοραγία καθ' ὁδὸν ἀπὸ τὴν Κανάγκα στὸ Μουλιμάζι (13-12-1972).

Ἄξιος διάδοχός του ποὺ συνετέλεσε τὰ μέγιστα στὴν στερέωση καὶ διάδοση τοῦ Ἱεραποστολικοῦ ἔργου ἦταν ὁ ἀείμνηστος Ἱερομόναχος π. Κοσμᾶς Γρηγοριάτης (Ἀσλανίδης), σημαντικὴ ἱεραποστολικὴ μορφὴ ποὺ ἔφυγε πρόωρα ἀπὸ τὴν ζωὴ αὐτὴ (τὸ 1989 σὲ ἡλικία 47 ἐτῶν), ὅταν ἀνατράπηκε τὸ ὄχημα ποὺ τὸν μετέφερε στὶς ἀπομακρυσμένες κοινότητες νὰ κηρύξη τὸν λόγο τοῦ Θεοῦ. Ὁ ἀδελφός του π. Κοσμᾶ, κ. Γεώργιος Ἀσλανίδης, βοηθᾶ σήμερα πάρα πολὺ τὸ ἔργο τῆς Ἱεραποστολῆς σὲ ὅλον τὸν κόσμο, ἐκδίδοντας τὸ περιοδικὸ «Ἅγιος Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλὸς» καὶ συγκεντρώνοντας χρήματα γιὰ τὶς ἀνάγκες τῶν κατὰ τόπους Ἱεραποστολῶν.

Συνεχιστὴς τοῦ ἔργου του π. Κοσμᾶ εἶναι ὁ π. Μελέτιος Γρηγοριάτης (ὅταν συζητήσαμε μὲ τὴν κ. Θεανὼ ὁ π. Μελέτιος ἦταν Ἱερέας, ἐν τῷ μεταξὺ χειροτονήθηκε Ἐπίσκοπος Κογκό), ὁ ὁποῖος πλαισιώνεται καὶ ἀπὸ ἄλλους Πατέρες τῆς Μονῆς, ὅπως τὸν Ναυπάκτιο τὴν καταγωγὴ π. Νικόλαο Γρηγοριάτη, τὸν π. Δαμασκηνὸ Γρηγοριάτη, καὶ τὸν π. Κύριλλο Γρηγοριάτη. Καὶ στὴν περίοδο τῶν Σεμιναρίων πλαισιώνεται καὶ ἀπὸ ἄλλους συνεργάτες λαϊκοὺς καὶ Κληρικοὺς ἀπὸ τὸν Ἑλλαδικὸ χῶρο.

Στὴν συμπρωτεύουσα τοῦ Κογκό, τὸ Λομπουμπάσι, ποὺ ἔχει ἕνα ἑκατομμύριο κατοίκους, ἐργάζεται ὁ π. Κύριλλος Γρηγοριάτης, ὁ ὁποῖος, σὺν τοῖς ἄλλοις, ἔχει μεριμνήσει γιὰ τὴν ἀνέγερση καὶ λειτουργία τυροκομείου τῆς Ἐκκλησίας, στὸ ὁποῖο θὰ ἀναφερθοῦμε κατωτέρω. Ὁ π. Κύριλλος εἶναι καὶ αὐτὸς συνεχιστὴς τοῦ ἔργου του π. Κοσμᾶ Γρηγοριάτη καὶ ἔχει ἀναλάβει τὴν ἀνέγερση κτιρίων ποὺ εἶναι ἀπαραίτητα γιὰ τὴν Ἱεραποστολή, Ναῶν, Σχολείων κλπ. Μὲ τὶς εὐλογίες τοῦ Σεβασμιωτάτου Κεντρώας Ἀφρικῆς κ. Ἰγνατίου Μανδελίδη.

Στὴν γειτονικὴ Ρουάντα μὲ πρωτεύουσα τὸ Μπονζεβὶλ ἐργάζεται ἱεραποστολικὰ καὶ ἕνας ἀκόμη Ἱερομόναχος τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Γρηγορίου Ἁγίου Ὅρους, ὁ π. Δαμασκηνὸς μαζὶ μὲ ἕναν ἰθαγενῆ Ἱερέα, τὸν π. Σίλβεστρο.

Στὸ βόρειο Κογκὸ δραστηριοποιεῖται ἄλλη ὀρθόδοξη Ἱεραποστολή, μὲ κέντρο τῆς Κανάγκα της Κασάϊ, μιὰ πόλη ἑνὸς ἑκατομμυρίου κατοίκων. Ἡ Ἱεραποστολὴ ἐκείνη βρίσκεται ἐπίσης ὑπὸ τὴν δικαιοδοσία τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Κεντρώας Ἀφρικῆς καὶ στηρίζεται ἀπὸ τὴν Θρησκευτικὴ Ὀργάνωση «ὁ Σωτὴρ» καὶ ἀπὸ τὸν Ἱεραποστολικὸ Σύλλογο «Πρωτόκλητος» Πατρῶν.

Τὸ ἔργο τῆς Ἱεραποστολῆς στὸ Κολουέζι περιλαμβάνει: Μυστηριακὴ καὶ λατρευτικὴ ζωή, Κατήχηση καὶ θεῖο Κήρυγμα, φροντίδα γιὰ τὴν ἀνέγερση καὶ συντήρηση Ἱερῶν Ναῶν καὶ τῶν ἀπαραίτητων κτιρίων ποὺ τοὺς πλαισιώνουν, λειτουργία Νοσοκομείου, Σχολείων, Τεχνικῶν Σχολῶν, Ραδιοφωνικοῦ σταθμοῦ, μικρῶν βιοτεχνιών, καλλιέργεια κτημάτων, γραφειοκρατικὲς καὶ ἄλλες διοικητικὲς ἐργασίες, περιοδεῖες ποιμαντικὲς κλπ.

Στὸ κέντρο τῆς ἱεραποστολικῆς δράσης βρίσκεται ὁ Ἱερὸς Ναὸς τοῦ Ἁγίου Γεωργίου στὸ Κολουέζι. Εἶναι τὸ κέντρο τῆς λατρευτικῆς καὶ μυστηριακῆς ζωῆς τῶν ἱεραποστόλων, τῶν συνεργατῶν τους καὶ τοῦ ὀρθοδόξου λαοῦ του Κολουέζι. Κτίσθηκε τὸ 1950 ἀπὸ τὴν ἑλληνικὴ κοινότητα, ἡ ὁποία ἀνθοῦσε τὸν καιρὸ ἐκεῖνο. Τώρα ἑλληνικὲς κοινότητες ὑπάρχουν στὴν πρωτεύουσα Κινσάσα καὶ τὴν συμπρωτεύουσα Λουμπουμπάσσι.

Δίπλα στὸν Ἱερὸ Ναὸ τοῦ Ἁγίου Γεωργίου εἶναι τὰ Γραφεῖα τῆς Ἱεραποστολῆς καὶ οἱ ἀποθῆκες μὲ τὰ ἀπαραίτητα ἐκεῖνα σκεύη καὶ ἀγαθὰ γιὰ τὴν Ἱεραποστολή.

Κάθε ἡμέρα στὶς 5:30 τὸ πρωΐ σημαίνει τὸ ἐγερτήριο, καὶ ἀρχίζει νὰ βουΐζει σιγά-σιγά ἡ ζωὴ στὴν Κομιττὲ (Ἱεραποστολή). Στὶς 6:00 ἀρχίζει ὁ Ὄρθρος στὸν Ἱερὸ Ναὸ τοῦ Ἁγίου Γεωργίου καὶ ἐὰν εἶναι κάποια ἑορτὴ ἀκολουθεῖ θεία Λειτουργία. Στὶς 7:30 ἔχει τελειώσει ἡ Ἀκολουθία. Στὶς 7:00 μὲ 7:30 ἀνοίγουν τὰ Γραφεῖα τῆς Ἱεραποστολῆς. Ὁ ἐπί κεφαλῆς π. Μελέτιος παραδίδει τὰ κλειδιὰ στοὺς ὑπευθύνους, παρουσιάζει τὸ πρόγραμμα τῆς ἡμέρας καὶ μοιράζει τὶς ἐργασίες στοὺς ἑκατὸν πενῆντα (150) ἐργαζομένους, Ἱερεῖς, δασκάλους, ἐργάτες, ὁδηγοὺς κλπ. Ὅλοι αὐτοὶ οἱ ἄνθρωποι μισθοδοτοῦνται ἀπὸ τὴν Ἱεραποστολὴ μὲ μισθὸ ποὺ κυμαίνεται ἀπὸ 40 ἕως 100 δολ. τὸν μῆνα, ἀνάλογα μὲ τὴν προϋπηρεσία καὶ τὴν οἰκογενειακὴ κατάσταση. Τὰ χρήματα αὐτὰ προέρχονται ἀπὸ δωρεὲς ἀπὸ ἄλλες Ἐκκλησίες, ἀπὸ Μητροπόλεις τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, ἀπὸ τὴν Ἀποστολικὴ Διακονία, ἀπὸ τὴν Ἱερὰ Μονὴ Ὁσίου Γρηγορίου Ἁγίου Ὅρους καὶ ἄλλες Ἱερὲς Μονές, ἀπὸ τὸν Σύλλογο τῆς Θεσσαλονίκης «Ἅγιος Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλὸς» μὲ πρόεδρο τὸν κ. Ἀσλανίδη, ἀπὸ διάφορους Συλλόγους καὶ ἰδιῶτες ποὺ ἐνδιαφέρονται καὶ βοηθοῦν τὸ ἱεραποστολικὸ ἔργο. Στὴν Ἱεραποστολὴ ἀνήκει καὶ ἕνα ἀγρόκτημα μὲ καλαμπόκι, ἀπὸ τὸ ὁποῖο ἔχει ἕνα μικρὸ ἔσοδο. Στοὺς ἐργαζομένους στὴν Ἱεραποστολὴ χορηγεῖται καὶ ἀλεύρι ὡς συμπλήρωμα στὸν μισθό τους.

Τὸν π. Μελέτιο βοηθοῦν στὸ ἔργο τῆς διοίκησης τῆς Ἱεραποστολῆς καὶ ὁ Ἀρχιερατικὸς Ἐπίτροπος π. Θεόφιλος, «τὸ μάτι καὶ τὸ αὐτί», ἡ κ. Θεανὼ ποὺ εἶναι ἡ «μητέρα»της Ἱεραποστολῆς καὶ τὸ Ἐκκλησιαστικὸ Συμβούλιο (Κομιτέ).

Ὑπὸ τὴν ὑπευθυνότητα τῆς Ἱεραποστολῆς καὶ τοῦ ἐπί κεφαλῆς της π. Μελετίου εἶναι ἡ προετοιμασία τῶν νέων Ἐνοριῶν, τοῦ κτισίματος τῶν νέων Ἐνοριακῶν Ναῶν, ἡ προετοιμασία τῶν νέων Πρεσβυτέρων, τῶν Σχολείων καὶ Ἰατρείων ποὺ πλαισιώνουν κάθε Ἐνορία.

Στὴν Ἱεραποστολὴ γίνεται τακτικὰ ἡ κατήχηση, μὲ κέντρο τὸν Ἱερὸ Ναὸ τοῦ Ἁγίου Γεωργίου.

Ἀπὸ τὸν π. Μελέτιο κάθε Κυριακὴ γίνεται τὸ θεῖο Κήρυγμα, κάθε Πέμπτη ἡ ὁμιλία γιὰ τοὺς ἄνδρες, συνάξεις Ἁγίας Γραφῆς, καὶ σὲ ὅλες τὶς Ἐνορίες ἀπὸ τοὺς κατὰ τόπους Ἱερεῖς τους.

Ἡ κ. Θεανὼ ἔχει ὑπὸ τὴν ὑπευθυνότητά της τὴν ὁμιλία στὶς νέες μητέρες (50-60 μητέρες), κάθε Τετάρτη, τὴν ὁμιλία στὴν Σχολὴ Οἰκοκυρικῶν καὶ Ἀναλφάβητων (250-300 κορίτσια) κάθε Παρασκευή, καὶ τὴν ὁμιλία στὶς ὑποψήφιες δασκάλες (100 περίπου) κάθε Σάββατο.

Στὶς ἀπομακρυσμένες Ἐνορίες δημιουργεῖται τὸ μεγάλο πρόβλημα μὲ τὶς μετακινήσεις. Ξεκινᾶ τὸ Κλιμάκιο τῆς Ἱεραποστολῆς ἀπὸ τὸ κέντρο μὲ ὅλα τὰ χρειώδη καὶ δὲν ξέρουν πότε θὰ φτάση, πότε καὶ πὼς θὰ ἐπιστρέψη.

Οἱ Βαπτίσεις γίνονται καὶ στὸ κέντρο τῆς Ἱεραποστολῆς στὸ σταυρόσχημο Βαπτιστήρι, ἀλλὰ καὶ στὴν ὕπαιθρο, στὸ ποτάμι στὶς λίμνες κλπ. Ὅλες οἱ προσπάθειες ἀποβλέπουν στὸ Μυστήριο τῆς Βαπτίσεως. Οἱ ὁμαδικὲς Βαπτίσεις εἶναι το κάτι ἄλλο. Ἀνοίγουν οἱ Οὐρανοὶ καὶ ὡς Ἄγγελοι οἱ νεοβαπτισθέντες ψάλλουν ὅλοι μαζὶ «Ὅσοι εἰς Χριστὸν ἐβαπτίσθητε, Χριστὸν ἐνεδύσασθε».

Οἱ Ἰθαγενεῖς τρέφονται μὲ πτωχὴ σὲ βιταμίνες καὶ συστατικὰ τροφή. Τὸ κύριο φαγητό τους εἶναι τὸ μπουκάρι, ποὺ γίνεται ἀπὸ καλαμπόκι καὶ εἶναι βαρὺ φαγητὸ ποὺ δίνει τὸ αἴσθημα τοῦ χορτασμοῦ, ἀλλὰ δὲν δίνει τὰ συστατικὰ ποὺ χρειάζεται ὁ ὀργανισμός. Δὲν καταναλώνουν γαλακτοκομικὰ προϊόντα, δὲν γνωρίζουν νὰ τὰ παρασκευάσουν, γι' αὐτὸ καὶ ἡ Ἱεραποστολὴ φρόντισε γιὰ τὴν ἀνέγερση τυροκομείου, στὸ ὁποῖο γίνεται ἐπεξεργασία γάλακτος καὶ παρασκευὴ τυριοῦ τύπου φέτας, μὲ τεχνογνωσία ἀπὸ τὴν Ἑλλάδα. Ἐπίσης φρόντισε γιὰ τὸ ἀγρόκτημα μὲ καλλιέργεια γῆς καὶ διάφορα ζῶα, ὅπως κατσίκες, κότες, γουρούνια, ἀλλὰ κυρίως ἀγελάδες γιὰ τὴν παραγωγὴ γάλακτος. Δύο παιδιὰ ἐστάλησαν καὶ σπούδασαν στὴν Ἑλλάδα, στὴν Σχολὴ τῆς Βελλὰς Ἰωαννίνων, καὶ πέρα ἀπὸ τὴν λειτουργικὴ παιδεία, τὶς θεολογικὲς γνώσεις καὶ τὴν ἑλληνικὴ γλῶσσα, ἔμαθαν τὴν τέχνη τῆς τυροκομικῆς καὶ τὴν ἐπιστήμη τῆς πληροφορικῆς καὶ ἔτσι ὁ ὁ Ἀχίλλειος ἐργάζεται στὸ τυροκομεῖο καὶ ὁ Χρυσόστομος ἀσχολεῖται μὲ τοὺς ἠλεκτρονικοὺς ὑπολογιστές. Μὲ τὴν λειτουργία τοῦ τυροκομείου ἡ Ἱερὰ Μητρόπολη ἐξασφαλίζει κάποια χρήματα γιὰ τὸ ἔργο της, ἀλλὰ κυρίως ἐξασφαλίζει καλύτερης ποιότητος τροφὴ γιὰ τοὺς Ἰθαγενεῖς ποὺ ὑποφέρουν ἀπὸ πολλὲς ἀρρώστιες λόγῳ καὶ τοῦ ὑποσιτισμοῦ.

Λόγῳ τῆς πτωχῆς διατροφῆς καὶ τῶν γενικότερων συνθηκῶν ζωῆς τους οἱ ἰθαγενεῖς ἀρρωσταίνουν ἀπὸ φυματίωση, AIDS, ἑλονοσία, ἀναιμίες καὶ «μαλάρια» ὅπως λένε στὴν γλῶσσα τους τὴν ἀσθένεια, τὴν ἀδυναμία καὶ τὴν ἀδιαθεσία.

Ἡ Ἱεραποστολὴ διέθετε Ἐξωτερικὰ Ἰατρεῖα, στὰ ὁποῖα ὑπηρετοῦσαν ἕνας ἰατρὸς καὶ μία νοσοκόμα. Στὸ προσωπικὸ αὐτὸ προσετέθηκαν δύο ἰατροὶ τῆς Ἱεραποστολῆς ποὺ σπούδασαν στὸ Κογκό. Παιδιὰ τοῦ Οἰκοτροφείου τῆς Ἱεραποστολῆς, Ὀρθόδοξα, ὁ Βασίλειος καὶ ὁ Τιμόθεος, δύο ἐκλεκτοὶ νέοι. Ἡ προσπάθεια τοῦ π. Μελετίου ἦταν νὰ στείλουν τον Τιμόθεο στὴν Ἑλλάδα γιὰ νὰ πάρη εἰδικότητα χειρούργου, καὶ ἔτσι νὰ αὐξηθῇ ἡ ποιότητα παροχῆς ἰατρικῶν ὑπηρεσιῶν. Τὰ Ἰατρεῖα αὐτὰ ἐπεκτείνονται τώρα μὲ τὴν βοήθεια καὶ ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία καὶ ἀπὸ τὸ Κράτος καὶ γίνονται Νοσοκομεῖο, γιὰ τὰ δεδομένα βεβαίως τῆς χώρας ἐκείνης.

Ἀπὸ πνευματικῆς ἀπόψεως οἱ «ἀσθένειες» ποὺ τοὺς ἀπειλοῦν περισσότερο εἶναι ἡ μαγεία, στὴν ὁποία ἀποδίδουν κάθε κακὸ ποὺ τοὺς συμβαίνει στὴν ζωή, ἀλλὰ καὶ οἱ διάφορες θρησκευτικὲς σέκτες, ποὺ ἐργάζονται μὲ τέτοιον τρόπο ὥστε νὰ δημιουργήσουν θαυμασμὸ καὶ δέος στοὺς Ἰθαγενεῖς, χρησιμοποιῶντας ἐντυπωσιακοὺς τρόπους προσέγγισής τους.

Συμπερασματικά, ἡ κ. Θεανὼ τόνισε ὅτι στὴν Ἱεραποστολὴ στὸ Κολουέζι ἐπιτελεῖται ἕνα μεγάλο ἔργο, ἀπὸ λίγους ἀνθρώπους - ἐργάτες τοῦ Εὐαγγελίου, μὲ τὴν βοήθεια καὶ τῶν ἰθαγενῶν συνεργατῶν ποὺ ἀποστέλλονται στὴν Ἑλλάδα γιὰ νὰ σπουδάσουν εἴτε τὴν ἀκαδημαϊκὴ θεολογικὴ ἐπιστήμη στὶς Θεολογικὲς Σχολές, εἴτε τὴν λατρευτικὴ καὶ πνευματικὴ παράδοση στὸ Ἅγιον Ὅρος, εἴτε νὰ μάθουν ἀκόμη-ἀκόμη διάφορες τέχνες ποὺ εἶναι πολὺ βοηθητικὲς στὴν ζωὴ τῆς Ἱεραποστολῆς. Οἱ λιγοστοὶ αὐτοὶ ἐργάτες κουράζονται ὑπερβολικὰ στὸ χωράφι τοῦ Καλοῦ Σπορέως, θυσιάζονται μέχρι κλονισμοῦ τῆς ὑγείας τους, καὶ ἔχουν ὡς ἀποκούμπι καὶ ἰατρὸ τὴν Κυρία Θεοτόκο καὶ τοὺς Ἁγίους τοῦ Θεοῦ, ποὺ τόσο ἀγάπησε τὸν κόσμο, «ὥστε τὸν υἱὸν αὐτοῦ τὸν μονογενῆ ἔδωκεν, ἵνα πᾶς ὁ πιστεύων εἰς αὐτὸν μὴ ἀπόληται, ἀλλ ἐχει ζωὴν αἰώνιον» (Ἰω. γ , 16).

Α.Κ