Γεγονότα καὶ Σχόλια: Ἄσυλο καὶ λεηλασίες - Τὸ ἄσυλο «ταμιεῖον»

Ἄσυλο καὶ λεηλασίες

Ἕνα ἀπὸ τὰ αἰχμηρὰ σημεῖα τοῦ νέου νόμου-πλαισίου γιὰ τὴν τριτοβάθμια ἐκπαίδευση εἶναι ἡ τροποποίηση τῆς διαδικασίας γιὰ τὴν λεγόμενη ἄρση τοῦ ἀκαδημαϊκοῦ ἀσύλου. Οἱ συζητήσεις ποὺ προκαλεῖ εἶναι πολλές, ἀλλὰ ὅλες ἔχουν σταθερὰ τὸ ἴδιο περιεχόμενο. Λένε αὐτονόητα πράγματα, κοινῶς γνωστά, χωρὶς ποτὲ νὰ καταλήγουν σὲ ταύτιση ἡ σύνθεση ἀπόψεων. Ὅλοι ἔχουν δίκαιο, τὸ ὁποῖο ἐξαρτᾶται ἀπὸ τὴν σκοπιὰ ποὺ βλέπει ὁ καθένας τα πράγματα.

Πάντως, οἱ πιὸ προκλητικὲς ἀπόψεις ἀκούγονται ἀπὸ κάποιες ὁμάδες φοιτητῶν, ποὺ θέλουν νὰ ἐνεργοῦν μέσα στὸ Πανεπιστήμιο ὅ,τι αὐτοὶ ἀποφασίζουν, χωρὶς νὰ ἐμποδίζονται ἀπὸ καμμία ἀρχή. Ἡ φοιτητικὴ ὑπεράσπιση αὐτῆς τῆς κατακριτέας ἀσυδοσίας βρίσκει ἀπέναντί της ὅλους τοὺς ἁπλὰ καὶ λογικὰ σκεπτόμενους ἀνθρώπους κάθε πολιτικῆς ἀποχρώσεως. Ἀπορρίπτεται μετὰ βδελυγμίας ἀπὸ ὅλους ἐκείνους ποὺ γνωρίζουν ὅτι τὸ Πανεπιστήμιο εἶναι, πρὶν ἀπ’ ὅλα, χῶρος σπουδῆς καὶ κατάρτισης. Ὅμως, πρέπει νὰ ποῦμε, ὅτι αὐτὴ ἡ «ἀσύδοτη γνώμη», ποὺ ἐκφράζει μιὰ μερίδα φοιτητῶν (καὶ καθηγητῶν τους), δὲν εἶναι ἀκατανόητη μέσα στὸ πλαίσιο τοῦ στοχασμοῦ καὶ τῆς δράσεως τοῦ δυτικοῦ ἀνθρώπου.

Μέσα στὸ ἀσαφὲς νόημα τῆς ἐλευθερίας, τῆς ἀποδεσμευμένης ἀπὸ τὴν φύση καὶ τὴν ἀλήθεια, τῆς ἀνεξαρτητοποιημένης ἀπὸ τὰ πεπερασμένα ὅρια τῆς ἀνθρώπινης φύσης, ἀλλὰ καὶ ἀπὸ τὴν θεοείδεια τοῦ ἀνθρωπίνου προσώπου, κάθε ἀσυδοσία ἔχει πρόφαση ὑπάρξεως• εἶναι κατανοητή. Μέσα σ’ αὐτὴν τὴν ὀμιχλώδη ἐλευθερία χωρᾶνε καὶ ἐρωτήματα τῆς μορφῆς: «Ποιός ἔχει δικαίωμα νὰ βάλη ὅρια σὲ ἀποφάσεις καὶ δράσεις, ἔστω κι ἂν αὐτὲς ἔχουν καταστροφικὰ ἀποτελέσματα; Πὼς μπορεῖ νὰ τεθῇ ὡς ὅριο στὴν βούληση τῆς ψυχῆς τὸ ὑλικὸ κόστος τῶν ὑλικῶν καταστροφῶν; Τί κοστίζει πιὸ πολύ; Ἡ λεηλασία τῶν κτιρίων ἀπ’ τοὺς ἀναρχικοὺς ἡ ἡ "λεηλασία" τῶν βουλήσεων ἀπὸ αὐτοὺς ποὺ θέλουν νὰ τὶς ἐλέγξουν;».

Εἶναι προφανές, ὅτι ὅταν «τὸ ἴδιον θέλημα» γίνη νόμος ζωῆς καὶ δράσεως κι’ ὅταν τὸ φιλότιμο ἀντικατασταθῇ, ὡς νοηματικὸ ὑπόβαθρο ζωῆς, ἀπὸ τὴν ἐλευθερία του «κάνω ὅ,τι θέλω», τότε τὰ παραπάνω ἐρωτήματα θεωροῦνται εὔλογα, περιγράφουν, ὅμως, ταυτόχρονα καὶ τὴν μετατροπὴ τῆς κοινωνίας μας σὲ ζούγκλα. Ἡ ἐλευθερία του «κάνω ὅ,τι θέλω» εἶναι αὐτὴ ποὺ ἐννοοῦσε ὁ Ντοστογιέφσκι, ὅταν ἔλεγε: «χωρὶς Θεὸ ὅλα ἐπιτρέπονται». Γι’ αὐτό, τὸ θέμα τοῦ ἀκαδημαϊκοῦ ἀσύλου, ὅπως ἐξελίχθηκε, δὲν ἀπαιτεῖ μόνο μιὰ λογικὴ καὶ νομικὴ προσέγγιση. Χρειάζεται, πρὶν ἀπ’ ὅλα, μιὰ ριζικὴ ἐπανατοποθέτηση μὲ κριτήρια πρωτίστως θεολογικά.

Τὸ ἄσυλο «ταμιεῖον»

Ἡ λέξη ἄσυλο πρωταρχικὰ σημαίνει τὸν ἱερὸ καὶ ἀπαραβίαστο τόπο (Λεξικά: Τεγόπουλου-Φυτράκη καὶ Μπαμπινιώτη). Εἶναι ὁ χῶρος στὸν ὁποῖο μπορεῖ κανεὶς νὰ κινηθῇ ἐλεύθερα, χωρὶς δεσμευτικὲς ἐπιρροὲς ἀπὸ ἔξω. Ἄσυλο, μὲ αὐτὴν τὴν ἔννοια, εἶναι καὶ τὸ «ταμιεῖον» στὸ ὁποῖο μᾶς προτρέπει ὁ Χριστὸς νὰ εἰσέλθουμε καὶ κλείνοντας τὴν θύρα του νὰ προσευχηθοῦμε στὸν Πατέρα μᾶς «ἐν τῷ κρυπτῷ».

«Ταμιεῖον» εἶναι ὁ χῶρος τῆς προσευχῆς, ἀλλὰ καὶ τὸ σῶμα μας, τὸ ὁποῖο εἶναι «ἄσυλο» τοῦ νοῦ ποὺ προσεύχεται. Αὐτὸ τὸ ἄσυλο, ἐννοεῖται, ὅτι πρέπει νὰ τὸ ὑπερασπιζόμαστε ἀνυποχώρητα.

π.Θ.Α.Β.