Γραπτὰ Κηρύγματα: Κυριακὴ 1 Ἰουλίου - Ὁ Τριαδικός Θεός

Ἐφέτος στὰ κυριακάτικα πρωϊνὰ κηρύγματα, ποὺ θὰ διαβάζωνται στοὺς Ἱεροὺς Ναούς, θὰ προσπαθήσουμε μὲ ἁπλὰ λόγια νὰ ἑρμηνεύσουμε τοὺς στίχους τῆς Δοξολογίας, ποὺ ψάλλουμε κάθε φορὰ στὴν ἀκολουθία τοῦ Ὄρθρου κατὰ τὴν Κυριακὴ καὶ τὶς ἄλλες ἑορτάσιμες ἡμέρες, ἀλλὰ τὴν διαβάζουμε καὶ στὸν καθημερινὸ Ὄρθρο καὶ σὲ ἄλλες ἱερὲς ἀκολουθίες.

Ἡ Δοξολογία εἶναι συλλογὴ στίχων ἀπὸ τὴν Ἁγία Γραφή, Παλαιὰ καὶ Καινὴ Διαθήκη, σὲ μιὰ ἑνότητα ποὺ ψάλλεται στὸ τέλος τῆς ἀκολουθίας τοῦ Ὄρθρου. Καὶ ἂν σκεφθῇ κανεὶς ὅτι ἡ ἀκολουθία τοῦ Ὄρθρου ψάλλεται κάθε ἡμέρα περίπου κατὰ τὴν ἀνατολὴ τοῦ ἡλίου, τότε ἀντιλαμβάνεται ὅτι ὑμνεῖται ὁ Θεὸς ποὺ ἀνέτειλε τὸ φῶς, καὶ συγχρόνως παρακαλοῦμε τὸν Θεὸ νὰ μᾶς εὐλογήση καὶ νὰ μᾶς προστατεύση ἀπὸ κάθε κακὸ ποὺ θὰ παρουσιασθῇ τὴν ἡμέρα αὐτή. Ἔτσι, ἡ Δοξολογία ἔχει μιὰ ἐσωτερικὴ ἑνότητα, ποὺ θὰ δοῦμε στὰ κηρύγματα κάθε Κυριακῆς τοῦ Καλοκαιριοῦ.

Ἡ Δοξολογία ἀρχίζει μὲ τὴν δοξολογία τοῦ Τριαδικοῦ Θεοῦ, ὁ Ὁποῖος δημιούργησε καὶ μᾶς ἔδειξε το φῶς Του. Οἱ στίχοι εἶναι οἱ ἀκόλουθοι:

«Δόξα σοὶ τῷ δείξαντι το φῶς. Δόξα ἐν ὑψίστοις Θεῷ, καὶ ἐπὶ γῆς εἰρήνη, ἐν ἀνθρώποις εὐδοκία. Ὑμνοῦμὲν σέ, εὐλογοῦμὲν σέ, προσκυνοῦμὲν σέ, δοξολογοῦμὲν σέ, εὐχαριστοῦμέν σοι διὰ τὴν μεγάλην σου δόξαν. Κύριε Βασιλεῦ, ἐπουράνιε Θεέ, Πάτερ Παντοκράτορ• Κύριε Υἱὲ μονογενές, Ἰησοῦ Χριστὲ καὶ Ἅγιον Πνεῦμα».

Ἡ μετάφραση τῶν στίχων αὐτῶν ἔχει ὡς ἑξῆς: «Σὲ σένα ἀνήκει ἡ δόξα ποὺ ἔδειξες το φῶς. Ἂς δοξάζεται ὁ Θεὸς ποὺ κατοικεῖ στὰ ὕψη τοῦ οὐρανοῦ, καὶ ἂς ἔλθη στὴν γῆ ἡ εἰρήνη καὶ στοὺς ἀνθρώπους ἡ εὐδοκία, ἡ εὐαρέσκειά Του. Ἐσένα τὸν Θεὸ ὑμνοῦμε, εὐλογοῦμε, προσκυνοῦμε, δοξολογοῦμε, εὐχαριστοῦμε γιὰ τὴν μεγάλη Σοῦ δόξα. Κύριε Βασιλεῦ, ἐπουράνιε Θεέ, Πατέρα Πατοκράτορα, Κύριε μονογενῆ Υἱὲ καὶ ἅγιον Πνεῦμα».

Στοὺς πρώτους αὐτοὺς στίχους τῆς Δοξολογίας βλέπουμε τρία σημεῖα.

Τὸ πρῶτο ὅτι ὁ Θεὸς εἶναι Τριαδικός, Πατήρ, Υἱὸς καὶ Ἅγιον Πνεῦμα. Αὐτὸ τὸ συναντοῦμε συνεχῶς στὴν διδασκαλία τῆς Ἁγίας Γραφῆς, ἀλλὰ καὶ σὲ ὅλα τὰ λειτουργικὰ κείμενα τῆς Ἐκκλησίας. Κάθε δέηση πρὸς τὸν Θεὸ τελειώνει μὲ τὴν ἐπίκληση τοῦ Τριαδικοῦ Θεοῦ: «...τῷ Πατρὶ καὶ τῷ Υἱῷ καὶ τῷ Ἁγίῳ Πνεύματι, νῦν καὶ ἀεὶ καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων». Αὐτὸ εἶναι ἀποκάλυψη τοῦ Ἴδιου τοῦ Θεοῦ, ὅπως φανερώθηκε στὸν Ἰορδάνη ποταμό, ἀλλὰ καὶ στὸ ὅρος Θαβώρ. Ὅλα τὰ μυστήρια γίνονται στὸ ὄνομα τοῦ Τριαδικοῦ Θεοῦ. Ἡ διδασκαλία περὶ τοῦ Τριαδικοῦ Θεοῦ, ποὺ εἶναι τρία πρόσωπα, τὰ ὁποῖα ἔχουν κοινὴ οὐσία καὶ ἐνέργεια, μᾶς ἀπαλλάσσει ἀπὸ τὴν μονοθεΐα καὶ τὴν πολυθεΐα, ἀλλὰ καὶ ἀπὸ τὴν διδασκαλία ὅτι ὑπάρχει μιὰ ἀόρατη ἀφηρημένη δύναμη ποὺ δημιούργησε τὸν κόσμο.

Τὸ δεύτερο σημεῖο εἶναι ὅτι Αὐτὸς ὁ Τριαδικὸς Θεὸς δημιούργησε τὸν κόσμο καὶ τὸν ἄνθρωπο. Καὶ ὅπως γνωρίζουμε, τὸ πρῶτο ποὺ ἔκανε εἶναι ὅτι δημιούργησε τὸ φῶς. Γράφεται στὸ βιβλίο τῆς Γενέσεως: «Καὶ εἶπεν ὁ Θεὸς γεννηθήτω φῶς καὶ ἐγένετο φῶς». Πρὶν τὴν δημιουργία τοῦ φωτὸς δὲν ὑπῆρχε τίποτε, ἦταν τὸ μὴ ὀν, τὸ σκοτάδι. Ἀκόμη, ὁ Τριαδικὸς Θεός μας ἔδειξε καὶ τὸ ἀληθινὸ φῶς, ποὺ εἶναι ἡ γνώση τοῦ ἀληθινοῦ Θεοῦ.

Τὸ τρίτο σημεῖο εἶναι ὅτι Αὐτὸς ὁ Θεὸς ζῆ μέσα στὸ Φῶς, εἶναι Φῶς ἀληθινό. Ὅταν μερικοὶ ἅγιοι, ὅπως οἱ τρεῖς Μαθητὲς ἐπάνω στὸ ὅρος Θαβώρ, εἶδαν τὸν μεταμορφωμένο Χριστό, ἄκουσαν τὴν φωνὴ τοῦ Πατρὸς καὶ εἶδαν τὸ Ἅγιον Πνεῦμα ὡς νεφέλη φωτεινή, εἶδαν τὴν δόξα τοῦ Θεοῦ, δηλαδή το Φῶς τοῦ Θεοῦ. Ἐπειδή, λοιπόν, ὁ Θεὸς ἔχει μεγάλη δόξα, γι’ αὐτὸ ἐμεῖς τὸν ὑμνοῦμε, τὸν εὐλογοῦμε, τὸν προσκυνοῦμε, τὸν δοξολογοῦμε καὶ τὸν εὐχαριστοῦμε.

Ὁ Τριαδικὸς Θεὸς βρίσκεται μέσα στὴν δόξα καὶ τὸ Φῶς, καὶ ἐμεῖς τὰ δημιουργήματά Του, μὲ τὶς ἁμαρτίες ποὺ κάνουμε καθημερινὰ βρισκόμαστε μέσα στὸ πνευματικὸ σκοτάδι. Παρὰ ταῦτα ἀπολαμβάνουμε αὐτὴν τὴν ἀγάπη Του, γιατί καθημερινὰ μᾶς δείχνει τὸ φῶς τοῦ αἰσθητοῦ ἡλίου ποὺ μᾶς φωτίζει, μᾶς θερμαίνει καὶ μᾶς ζωογονεῖ, ἀλλὰ κάποτε-κάποτε μᾶς δείχνει καὶ μερικὲς ἀκτῖνες τοῦ Φωτός Του, ποὺ τὸ ἀντιλαμβανόμαστε ὡς ἀγάπη, ἔλεος, συγχώρηση τῶν ἁμαρτιῶν, θερμότητα ἐσωτερική. Αὐτὸς εἶναι ὁ λόγος γιὰ τὸν ὁποῖον αἰσθανόμαστε, παρὰ τὴν ἀναξιότητά μας, τὴν ἀνάγκη νὰ Τὸν εὐχαριστήσουμε καὶ νὰ Τὸν ὑμνήσουμε.

Κάθε μέρα, λοιπόν, ποὺ ξυπνᾶμε ἀπὸ τὸν ὕπνο, ἀπὸ τὸ σκοτάδι στὸ ὁποῖο βυθιζόμαστε, γιὰ νὰ ξεκουρασθοῦμε ἀπὸ τοὺς κόπους τῆς πολυμόχθου ζωῆς, θὰ πρέπη νὰ προσευχόμαστε στὸν Θεὸ καὶ μεταξὺ τῶν ἄλλων νὰ λέμε τὴν Δοξολογία, νὰ τὸν ὑμνοῦμε, γιατί μᾶς ἔδειξε καὶ γιὰ μιὰ ἀκόμη ἡμέρα το φῶς τοῦ αἰσθητοῦ ἡλίου, ἀλλὰ καὶ τὸ φῶς τῆς ἀγάπης καὶ τῆς μακροθυμίας Του. Ἰδιαιτέρως αὐτὸ νὰ τὸ κάνουμε κάθε Κυριακή. Νὰ ξυπνοῦμε πρωΐ καὶ νὰ πηγαίνουμε στὴν Ἐκκλησία, γιὰ νὰ ἀκοῦμε, μεταξὺ τῶν ἄλλων, νὰ ψάλλεται θριαμβευτικά, στὸν ἦχο τῆς ἡμέρας ἡ τοῦ δοξαστικοῦ, ἡ Δοξολογία αὐτή.

+ Ο ΝΑΥΠΑΚΤΟΥ ΚΑΙ ΑΓΙΟΥ ΒΛΑΣΙΟΥ ΙΕΡΟΘΕΟΣ