Γεγονότα καί σχόλια: Τὸ «ὁλοήμερο» τῆς τηλεόρασης - Ἡ τηλεοπτικὴ «μετάνοια»

Τὸ «ὁλοήμερο» τῆς τηλεόρασης

Κάποτε ἔλεγαν ὅτι τὸ θέατρο εἶναι σχολεῖο. Τώρα μποροῦμε νὰ λέμε ὅτι ἡ τηλεόραση εἶναι σχολεῖο καὶ φροντιστήριο μαζὶ καὶ μάλιστα ὁλοήμερο. Διδάσκει προσφέροντας ἐνημέρωση γιὰ τὰ τρέχοντα γεγονότα, ποικίλες γνώσεις ἀπ’ τοὺς σημαντικότερους κλάδους τῆς ἐπιστήμης (ἂν καὶ λίγο σπάνιο αὐτό), καθὼς καὶ (προπαντὸς) ἦθος καὶ τρόπο ζωῆς. Αὐτὸ τὸ τελευταῖο εἶδος μαθημάτων προσφέρεται κυρίως μέσῳ τῶν τηλεοπτικῶν μυθοπλασιῶν ποὺ μεταδίδονται σὲ συνέχειες, τὰ γνωστὰ μᾶς σίριαλ. Ἔχει ἐπισημανθῇ ὅτι στὶς τηλεοπτικὲς σειρές –ὡς μυθοπλασίες ποὺ εἶναι– προβάλλεται μιὰ ψευδὴς εἰκόνα τῆς ἑλληνικῆς κοινωνίας• προβάλλεται ἡ ἐξαίρεση ὡς κανόνας, τὸ μὴ συνηθισμένο ὡς καθημερινὸ καὶ φυσικό. Ἔτσι ἡ ἐξαίρεση περνᾶ στὰ ἑλληνικὰ σπίτια, στὰ μάτια κυρίως τῶν νέων, σὰν ὁ σύγχρονος τρόπος ζωῆς, σὰν τὸ ἦθος τῆς γενιᾶς τους.

Μὲ τέτοιες ἐκπομπές, ὅμως, τὰ «ἠθικὰ μαθήματα» τῆς τηλεόρασης παίζουν ρόλο διαστρεβλωτικὸ τῆς ἠθικῆς συνείδησης τῶν Νεοελλήνων καὶ δὲν τοὺς βοηθοῦν νὰ βιώσουν στὴν προσωπική τους ζωὴ τὴν συνέχεια τῆς δυναμικῆς μας παραδόσεως, οὔτε νὰ ὑποψιασθοῦν τὸ θεολογικὸ ὑπόβαθρο ποὺ ἔχει ἀνάγκη ἡ καθημερινή μας ζωή, ὥστε νὰ ἔχη νόημα.

Εὐτυχῶς, βέβαια, ποὺ ἡ φοίτηση στὸ σχολεῖο τῆς τηλεόρασης δὲν εἶναι ὑποχρεωτική, ὅπως ἐπίσης καὶ ἡ ἀλλαγὴ «αἴθουσας διδασκαλίας», «καθηγητῆ» καὶ «μαθήματος» εἶναι ἀπολύτως ἐλεύθερη, ἀφοῦ κάθε ὥρα καὶ στιγμὴ βρίσκεται στὸ χέρι μας... Αὐτὸ εἶναι σημαντικὸ πλεονέκτημα γιὰ ὅσους δὲν μποροῦν νὰ νηστέψουν ἀπὸ τὸ θέαμά της, λαμβανομένου ὑπόψιν ὅτι ὅλες οἱ ἐκπομπὲς καὶ ὅλοι οἱ σταθμοὶ δὲν εἶναι προφανῶς ἴδιοι.

Ἡ τηλεοπτικὴ «μετάνοια»

Ἕνα ἀπὸ τὰ κακὰ μαθήματα ποὺ δίνει ἡ τηλεόραση σχετίζεται μὲ τὴν ποιότητα καὶ τὶς προϋποθέσεις τῆς ἐξομολόγησης. Ὑπάρχουν πολλὲς ἐκπομπὲς ποὺ καλλιεργοῦν τὴν τηλεοπτικὴ ἐξομολόγηση μὲ «ἐξομολογητὲς» ψυχοθεραπευτές, ψυχολόγους ἡ δημοσιογράφους καὶ ἠθοποιοὺς ποὺ ἀρέσκονται σ’ αὐτὸν τὸν ρόλο.

Σ’ αὐτὲς τὶς ἐκπομπὲς φαίνεται ἀπὸ τὴν μιὰ μεριὰ ἡ ἀνάγκη πολλῶν ἀνθρώπων –ἁπλῶν ταλαιπωρημένων ἀνθρώπων– νὰ ἀνακοινώσουν κάπου τὸ πρόβλημα ποὺ τοὺς βασανίζει καὶ ἀπὸ τὴν ἄλλη μεριὰ φαίνεται ὁ στενὸς ἐνδοκοσμικὸς ὁρίζοντας τῆς ἀνθρωποκεντρικῆς ψυχοθεραπείας, ποὺ θέλει ἁπλῶς καὶ μόνο νὰ ἰσορροπήση τὰ συναισθήματα, νὰ βολέψη τὶς καταστάσεις, ὥστε ὁ ἄνθρωπος νὰ μὴν αἰσθάνεται ἐνοχὲς καὶ τύψεις, ἀνασφάλειες ἡ ἀνησυχίες. Αὐτὴ ἡ «ψυχοθεραπεία» ὅμως δὲν μπορεῖ νὰ ὀδηγήση τὸν ἀσθενῆ ψυχικὰ καὶ πνευματικὰ ἄνθρωπο βαθύτερα καὶ ὑψηλότερα ἀπὸ τὴν ἐπιφάνεια τῶν συναισθημάτων, δηλαδὴ στὸν σταδιακὸ φωτισμὸ τοῦ ἐσωτερικοῦ του κόσμου, στὴν παραδοχὴ τῶν λαθῶν καὶ τῶν παθῶν του καὶ στὴν ἐπώδυνη αἴσθηση τῆς βαθιᾶς ἁμαρτίας, ποὺ διαστρεβλώνει τὴν ἀνθρώπινη ὕπαρξη.

Αὐτὰ εἶναι πολλὰ καὶ ὑψηλὰ γιὰ νὰ τὰ ζητᾶ κανεὶς ἀπὸ τὶς τηλεοπτικὲς ἐξομολογήσεις. Τὰ ἐπισημαίνουμε μόνον γιὰ νὰ ποῦμε ὅτι ἡ ἀληθινὴ προϋπόθεση τῆς ἐξομολόγησης εἶναι ἡ αἴσθηση τῆς ἁμαρτίας καὶ ἡ μετάνοια μὲ καρπὸ τὴν βαθιὰ εἰρήνη καὶ τὴν αὔξηση τῆς «δίψας γιὰ τὸν Θεὸ» καὶ ὄχι ἁπλῶς ἡ ἐπιθυμία ἐξισορρόπησης τῶν συναισθημάτων καὶ τὸ «βόλεμα» στὴν καθημερινότητά μας, ὥστε νὰ μὴ μᾶς ἀνησυχῇ τίποτε.