Ὁμιλία στοὺς Μεταπτυχιακοὺς Φοιτητὲς τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς Ἀθηνῶν: «Ἐπίσκοπος: Δεσπότης ἡ Διάκονος;»

Πραγματοποιήθηκε τὴν Πέμπτη 18 Ὀκτωβρίου ε.ε. στὴν Θεολογικὴ Σχολὴ τοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν διάλεξη τοῦ Μητροπολίτου κ. Ἰερόθεου πρὸς τοὺς Μεταπτυχιακοὺς Φοιτητὲς τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς μὲ τὸ ἐκκλησιολογικὸ θέμα «Ἐπίσκοπος ἡ Διάκονος;».

Ἡ διάλεξη ἐντασσόταν στὰ πλαίσια μιᾶς σειρᾶς ὁμιλιῶν ποὺ ἀπεφάσισε ὁ Σύνδεσμος Μεταπτυχιακῶν Φοιτητῶν Θεολογικῆς Σχολῆς Ἀθηνῶν γιὰ τὸ 2007. Ὁ Μητροπολίτης κ. Ἰερόθεος εἶναι, σύμφωνα μὲ τὴν πρόσκληση τοῦ Συνδέσμου Μ.Φ., ἕνας ἀπὸ τοὺς «ὁρισμένους ἀνθρώπους ποὺ συνέβαλαν τὰ μέγιστα στὴν ἀνάπτυξη τοῦ θεολογικοῦ προβληματισμοῦ στὴν πατρίδα μας». Αὐτὸς ἦταν καὶ ὁ λόγος τῆς πρόσκλησης γιὰ τὴν ὁμιλία. Ἰδιαίτερα γιὰ τὸ συγκεκριμένο θέμα, οἱ Μεταπτυχιακοὶ τὸ διάλεξαν ὡς ἕνα σοβαρὸ ἐκκλησιολογικὸ πρόβλημα τῶν ἡμερῶν μας, μιὰ διάσταση ἀνάμεσα στὴν διακονία καὶ τὴν ἰσχύ-διαχείριση τῶν ἐκκλησιαστικῶν πραγμάτων, σὲ μιὰ προσπάθειά τους νὰ «ἀποδομήσουν τὴν ἔννοια τῆς ἰσχύος».

Θέτοντας αὐτὲς τὶς προϋποθέσεις τῆς ὁμιλίας, ὁ Γραμματέας τοῦ Συνδέσμου κ. Δήμ. Παπαλαμπρόπουλος καλωσόρισε καὶ εὐχαρίστησε τὸν Σεβασμιώτατο.  Ὁ Σεβασμιώτατος εὐχαρίστησε τοὺς Φοιτητὲς γιὰ τὴν πρόσκληση καὶ ἐξέφρασε τὴν ἐκτίμησή του γιὰ τὶς Θεολογικὲς Σχολές. Κατὰ τὴν ἀνάπτυξη τοῦ θέματος ὁ Σεβασμιώτατος ἐξ ἀρχῆς ἔδωσε τὴν ἀπάντηση στὴν ἐρώτηση τοῦ θέματος Ἐπίσκοπος ἡ Διάκονος ὡς ἑξῆς: «Καὶ Ἐπίσκοπος καὶ Διάκονος», δηλαδὴ οἱ δύο ἔννοιες συνδέονται συμπλεκτικὰ καὶ ὄχι διαζευκτικά. Καθὼς ἐπίσης μετέτρεψε τὸ ἐρώτημα τοῦ θέματος σὲ ἄλλο ποὺ εἶναι πολὺ πιὸ σημαντικὸ γιὰ τὴν ζωὴ τῆς Ἐκκλησίας: «Ἐπίσκοπος: πρόσωπο ἡ προσωπεῖο;».

Ἀφοῦ ἀποκάθαρε κυρίως τὸν ὅρο Δεσπότης ἀπὸ τὴν κοσμική του ἔννοια, ἔλαβε τὰ ἐπιχειρήματα γιὰ τὴν ἀνάπτυξη τοῦ θέματός του ἀπὸ τὴν ὀρθόδοξη διδασκαλία γιὰ τὴν μαρτυρικὴ Ἱερωσύνη τοῦ Χριστοῦ, γιὰ τὴν θέση τοῦ Ἐπισκόπου στὴν θεία Εὐχαριστία, τὴν ἐν γένει θέση καὶ ἀποστολὴ τοῦ Ἐπισκόπου στὴν Ἐκκλησία, τὴν ἀποστολικὴ διαδοχὴ σὲ συνδυασμὸ μὲ τὴν ἱερὴ παράδοση, τὴν θεολογία τῶν θείων ὀνομάτων κ.α. Κυρίως συνέδεσε τὴν φράση «προεστὼς τῆς εὐχαριστιακῆς συνάξεως» μὲ τὴν φράση «φορεὺς τῆς μαρτυρικῆς Ἱερωσύνης τοῦ Χριστοῦ». Ἐπίσης συνέδεσε τὴν Πεντηκοστὴ μὲ τὴν Ἀποστολικὴ παράδοση καὶ τὴν Ἀποστολικὴ διαδοχή. Ἔπειτα ἀνέλυσε ὅλες τὶς προσωνυμίες τοῦ Χριστοῦ καὶ περιέγραψε πὼς αὐτὲς γίνονται καὶ προσηγορίες τοῦ Ἐπισκόπου.

Μετὰ τὴν εἰσήγηση ἀκολούθησε ἐνδιαφέρουσα καὶ μακρὰ συζήτηση μὲ τοὺς φοιτητές, οἱ ὁποῖοι ἔθεσαν διάφορα ἐρωτήματα, ὅπως: –Πόσο εὔκολη ἡ δύσκολη εἶναι ἡ ἐφαρμογὴ τῶν πατερικῶν προϋποθέσεων, κριτηρίων καὶ διδασκαλιῶν ποὺ θέσατε στὴν εἰσήγησή σας; –Πὼς καὶ πόσο συμβάλλει-βοηθᾶ ἡ θεολογία στὸ ποιμαντικὸ ἔργο τοῦ Ἐπισκόπου; (Μετὰ τὴν ἀπάντηση τοῦ Σεβασμιωτάτου στὸ ἐρώτημα αὐτό, ὁ ἐρωτῶν συμπέρανε ἐρωτηματικά: "Ἄρα ἡ θεολογία νουθετεῖ;", καὶ ὁ Σεβασμιώτατος ἀπάντησε: "Κυρίως σταυρώνεται" καὶ ἐξήγησε τί σημαίνει αὐτό). –Μιλήσατε, ἀπ' ὅ,τι κατάλαβα, περισσότερο παραινετικά, δηλαδὴ πὼς πρέπει νὰ εἶναι ὁ Ἐπίσκοπος καὶ οἱ ἄλλοι βαθμοὶ τῆς Ἱερωσύνης. Τί γίνεται ὅμως ὅταν ὁ Ἐπίσκοπος δὲν εἶναι αὐτὸς ποὺ πρέπει καὶ μάλιστα τί γίνεται στὸ ἐπίπεδο τοῦ λαοῦ, τοῦ Σώματος τῆς Ἐκκλησίας σὲ σχῆμα διαδικασιῶν; (Ἐδῶ ὁ Σεβασμιώτατος ἔθεσε τὶς βάσεις τοῦ ὀρθοδόξου ἐκκλησιαστικοῦ πολιτεύματος, ποὺ εἶναι Συνοδικὸ καὶ Ἱεραρχικὸ σὲ ὅλες τὶς ἐκφάνσεις του, δίνοντας πολλὲς προεκτάσεις αὐτῆς τῆς ἐκκλησιολογικῆς ἀρχῆς). –Τί γίνεται ὅταν αἴρεται ἡ συνοδικότητα τῆς Ἐκκλησίας; –Τί γίνεται ὅταν τὰ ἀσθενῆ μέλη τοῦ Σώματος τῆς Ἐκκλησίας ἀναπτύσσονται καὶ ἐνδυναμώνονται μέσα στὴν Ἐκκλησία; –Θέσατε τὰ ἀρχαῖα κριτήρια ἐκλογῆς τῶν Ἐπισκόπων• τί γίνεται σήμερα, ὅταν μάλιστα διαπιστώνεται ὅτι ἕνας Ἐπίσκοπος ἔχει πάθη; –Ἂν ὑποθέσουμε ὅτι, παρ' ὅλη τὴν ἐκκλησιολογικὴ ἀνάλυση ποὺ κάνατε, συμβῇ ἕνας Ἐπίσκοπος νὰ εἶναι «Δεσπότης» μὲ τὴν κοσμικὴ σημασία τῆς λέξεως, οἱ λαϊκοί, τὸ πλήρωμα τῆς τοπικῆς Ἐκκλησίας πὼς μπορεῖ νὰ ἀντιδράση; Μόνο μὲ προσευχή; –Μήπως ἕνας μεγάλος ἀριθμὸς Ἀρχιερέων ἔχει ἀποποιηθῇ τὴν συνοδικότητα τῆς Ἐκκλησίας καὶ κατατείνει στὴν δημιουργία ὁμάδων; Πὼς θὰ λειτουργήση τότε ἡ συνοδικότητα; κ.α.

Σὲ ὅλα αὐτὰ τὰ ἐρωτήματα δόθηκαν θεολογικὲς ἀπαντήσεις. Τὴν θεολογικὴ καὶ ἐκκλησιολογικὴ αὐτὴ ὁμιλία θὰ δημοσιεύση ἡ ἐφημερίδα μας σὲ μελλοντικὸ τεῦχος.

Α.Κ.