Ὁ Πατρο-Κοσμᾶς στὴν Ἀράχωβα στὰ 1762

Γεωργίου Ἄν. Γαλανόπουλου, Δικηγόρου παρ' Ἀρείω Πάγω

Τὸ παρακάτω κείμενο εἶναι ἡ προσφώνηση τοῦ κ. Γαλανόπουλου πρὸς τὸν Σεβασμιώτατο, ἐκ μέρους των Ἀραχωβιτών, κατὰ τὴν ποιμαντικὴ ἐπίσκεψη τοῦ Σεβασμιωτάτου καὶ τὴν ἀρχιερατικὴ θεία Λειτουργία στὴν Ἀράχωβα τὸ περασμένο καλοκαίρι.

***

Σεβασμιώτατε Ποιμενάρχα μας, Μητροπολῖτα τῆς ἱστορικῆς καὶ λαμπροτάτης Ἱερᾶς Μητροπόλεως Ναυπάκτου καὶ Ἁγίου Βλασίου κ.κ. Ἰερόθεε, τῷ ὄντι ἐπ’ ἀληθείᾳ Πανιερώτατε καὶ Ἁγιοπνευματεμφορούμενε.

Μὲ αἰσθήματα χαρᾶς, ἀγάπης καὶ φιλοξενίας Σας ὑποδεχόμεθα στὸ ὄμορφο χωριό μας καὶ Σᾶς δηλοῦμεν τὸν προσήκοντα σεβασμὸν καὶ τιμὴν διὰ τῆς ἀθρόας συμμετοχῆς μας στὴν θεία Λειτουργία, ποὺ σήμερον ἐπιτελέσατε στὸν ἐνοριακό μας Ἱερὸ Ναὸ τοῦ Ἁγίου Νικολάου καὶ Σᾶς εὐχαριστοῦμε θερμῶς. Τὰ αἰσθήματά μου αὐτὰ διερμηνεύουν τὰ αὐτὰ συναισθήματα τοῦ τιμίου Πρεσβυτερίου καὶ τῶν παρισταμένων πιστῶν. Συνέπεσεν καὶ αὔθις ἡ ἐνταῦθα παρουσία Σας καὶ μὲ τὸ ἐτήσιον μνημόσυνον τῶν ὑπὲρ τῶν ἑκατὸν πεσόντων Ἀραχωβιτὼν ὑπὲρ πίστεως καὶ πατρίδος, ποὺ τελεῖ ὁ Σύλλογος καὶ μὲ αὐτὸ τοῦ ζεύγους τοῦ ἀειμνήστου Ἱερέως Νικολάου καὶ τῆς Πρεσβυτέρας τοῦ Βασιλικῆς Παπακώστα καὶ τῶν συγγενῶν τους.

Στὸν ἴδιο χῶρο, δηλαδὴ στὸν περικαλλῆ ναὸ τοῦ πολιούχου μας Ἁγίου Νικολάου, ποὺ ὑπερευλαβούμεθα ὅλοι οἱ Ἀραχωβίτες καὶ ὡς εἶναι στὴν σημερινή του μορφὴ συνεπλήρωσε 160 ἔτη, διῆλθε στὰ 1762 ὁ Ἱεραπόστολος Ἅγιος Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλὸς καὶ ἐκήρυξε τὸν θεῖο Λόγο. Ἦταν μετὰ τὴν ἀπόδοση τῆς ἑορτῆς τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου καὶ βρῆκε στολισμένη τὴν εἰκόνα της, ἀλλὰ τὰ ἄνθη εἶχαν μαραθῇ. Διανυκτέρευσε στὸ Μοναστήρι τοῦ Προφήτου Ἠλιοῦ, ποὺ τότε ἤκμαζε, καὶ ἐτέλεσε τὴν θεία Λειτουργία. Τὴν ἑπομένη ἡμέρα ὁμοῦ μὲ τὸν Ἡγούμενο καὶ τοὺς Πατέρες τῆς Μονῆς ἦλθε στὴν ἀραιοκατοικημένη τότε Ἀράχωβα. Ὅλοι οἱ κάτοικοι, ἀκόμη κι αὐτοὶ ποὺ ἔμεναν στοὺς συνοικισμούς, μία ὥρα μακριὰ ἀπὸ τὸ χωριό, ἦλθαν καὶ τὸν ὑποδέχθηκαν στὴν Ἰτιά, ὅπου τοποθετήθηκε σταυρός, καὶ συνοδεία μὲ ὕμνους τὸν ὁδήγησαν στὸν μικρὸ τότε ναΐσκο τοῦ Ἁγίου Νικολάου, στὸν ἴδιο χῶρο ποὺ ἱστάμεθα σήμερον καὶ ἔψαλαν Παράκληση. Μετὰ τοὺς ὁμίλησε ἐμπνευσμένα γιὰ τὴν θρησκεία καὶ τὴν πίστη μας, τὴν πατρίδα μας καὶ τὸ ποθούμενο καὶ τοὺς ἐνεθάρρυνε. Προφήτευσε τὸ γκρέμισμα τοῦ Πύργου τοῦ Σισμάνη καὶ τὸν διὰ ἀπαγχονισμοῦ θάνατο τοῦ Ἱερέα μας παπα-Θανάση Μάγαλου στὴν Καρδίτσα ἀπὸ τοὺς Τούρκους, ποὺ ἔγιναν δέκα ἔτη ἀργότερα κατὰ τὰ Ὀρλωφικά, καθὼς καὶ τὴν κατασκευὴ τοῦ σημερινοῦ φράγματος στὸν Εὔηνο ποταμό, δείχνοντας μὲ τὸ ἁγιασμένο χέρι του τὴν ἀκριβὴ τοποθεσία, ἀπ’ ὅπου θὰ περάση «τὸ καράβι τῆς ξηρᾶς».

Οἱ κάτοικοι φιλόξενοι, ὅπως πάντα, τοῦ πρόσφεραν μεταξὺ τῶν ἄλλων καὶ σταφύλια ὥριμα, ποὺ τὰ εὐλόγησε καὶ ὀνομάστηκαν πρὸς τιμήν του Κοσμάδια. Μόνο στὰ μέρη μας τὰ σταφύλια αὐτὰ φέρουν τὸ ὄνομά του. Τὸ βράδυ ἔμεινε στὸ σπίτι του παπα-Θανάση, ὅπου φιλοξενήθηκε ἀβραμιαίως. Τὴν ἑπόμενη ἡμέρα ἀναχώρησε μὲ κατεύθυνση τὰ βορειότερα χωριὰ τῆς ἐπαρχίας μας καὶ στὴν Μανδρινὴ (πρώην Παλούκοβα) βρῆκε ἀνθρώπους σὲ τέτοια κατάσταση, ποὺ εἶχαν ξεχάσει νὰ κάνουν τὸ σημεῖο τοῦ σταυροῦ, καὶ τοὺς νουθέτησε καταλλήλως. Καὶ Ἐσεῖς, Σεβασμιώτατε, μὲ τὸν ἴδιο θερμὸ ἱεραποστολικὸ ζῆλο τρέχετε κάθε καλοκαίρι στὶς ἐσχατιὲς τῆς Ὀρεινῆς Ναυπακτίας, μὲ ἀληθὲς ἐνδιαφέρον διὰ τὸ ποίμνιόν Σας, διὰ νὰ ἱερουργήσετε, νὰ κηρύξετε, νὰ νουθετήσετε. Ὁ μὲν Πατροκοσμᾶς ἐν μέσῳ χρόνων δουλείας εἰς τοὺς ἀλλοπίστους διὰ νὰ ἐμψυχώση τοὺς Ἕλληνες εἰς τὸν ὑπὲρ τῆς ἀνεξαρτησίας ἀγῶνα διά την τοῦ Γένους ἐλευθερίαν, Σεῖς δὲ ἐν μέσῳ χαλεπῶν καιρῶν, δουλείας τῶν παθῶν καὶ τῶν ἀνθρωπίνων ἀδυναμιῶν, διά την τοῦ ποιμνίου ψυχικὴν σωτηρίαν.

Καὶ ἡμεῖς εἰς τὴν ἐκκλησιαστικῶς ζῶσαν Ἀράχωβαν, μὲ λατρευτικὴν ζωὴν πρὸ Χριστοῦ καὶ δύο χιλιετιῶν Χριστιανισμοῦ, μπορεῖ νὰ μὴν ξεχάσαμε πὼς γίνεται τὸ σημεῖον τοῦ σταυροῦ, ὅμως ἡ ἐνταῦθα παρουσία Σας μᾶς ὑπομιμνήσκει πλεῖστα ἄλλα, καὶ δὴ σημαντικά, εἰς τὰ ὁποῖα ὑστεροῦμεν. Ἰσαπόστολος καὶ Σεῖς, θεόπνευστε Ποιμενάρχα μας, συγγράφετε, βιώνετε, ἱερουργεῖτε, κηρύττεττε, συμβουλεύετε ἀεί, νύκτα καὶ ἡμέρα, κοπιάζων ὑπερβαλλόντως. Διὰ δὲ τὴν εἰς Ἀναγνώστην χειροθεσίαν μου εὐχαριστῶ θερμῶς, παρακαλῶν ἅμα νὰ εὔχεσθε ὑπὲρ ἐμοῦ τοῦ ἀναξίου, νὰ προσφέρω τὰς ὑπηρεσίας μοῦ εἰς τὴν Ἐκκλησίαν, ὅπως μέχρι τώρα παιδιόθεν.

Σᾶς εὐχαριστοῦμε καὶ Σᾶς ζητοῦμε νὰ συγκαταβαίνετε στὰ λάθη μας, στὶς ὅποιες ἀνθρώπινες ἀδυναμίες μας μὲ τὴν ἐλπίδα νὰ μᾶς ἐπισκεφθῆτε καὶ πάλιν καὶ νὰ μὴ μᾶς ξεχνᾶτε στὶς Ἀρχιερατικὲς Σᾶς προσευχὲς καὶ στὶς εὐλογίες Σας καὶ θὰ βροῦμε πάλιν ἀπὸ τὴν πλούσια τοπική μας λατρευτικὴ παράδοση θέμα πρὸς ἐνημέρωση καὶ πνευματικὴν ἐποικοδομήν. Ἀμήν.–