Γεγονότα καὶ Σχόλια: Μὲ ἀφορμὴ τὶς βιβλιοθῆκες... - Μιὰ «φανταστικὴ» πρόταση

Μὲ ἀφορμὴ τὶς βιβλιοθῆκες ...

Σὲ σχολικὴ αἴθουσα κατὰ τὴν ὥρα ἐπιτηρήσεως γιὰ κάποιο ὡριαῖο διαγώνισμα, τράβηξαν τὴν προσοχὴ δυὸ μικρὲς βιβλιοθῆκες. Σὲ μιὰ ξύλινη ὑπῆρχαν βιβλία κυρίως Ναυπακτίων συγγραφέων, λογοτεχνῶν καὶ ποιητῶν. Στὴν ἄλλη, ποὺ ἦταν μεταλλική, ὑπῆρχαν βιβλία διαφόρων ἐπιστημονικῶν κλάδων, βοηθητικὰ τῶν μαθητῶν γιὰ τὰ μαθήματα ποὺ διδάσκονται στὸ Λύκειο. Ἡ ἡσυχία τοῦ διαγωνίσματος μὲ ἀφορμὴ τὶς βιβλιοθῆκες ἔδωσε τὴν ἔμπνευση γιὰ σύντομους ἐκπαιδευτικοὺς στοχασμούς.

Τὸ μειονέκτημα τῶν περισσοτέρων σύγχρονων μαθητῶν εἶναι ἡ ἀπουσία τοῦ προσωπικοῦ διαβάσματος, ἡ ἔλλειψη πρωτοβουλίας γιὰ ἔρευνα, ἡ ἀδυναμία νὰ ἀντιμετωπίσουν μόνοι τους προβλήματα, γιατί ἔχουν συνηθίσει στὴν φροντιστηριακή, ἐξωδιδακτικὴ στήριξη. Μὲ κάποιο τρόπο, λοιπόν, ἂν θέλουμε νὰ ἀλλάξουν τὰ πράγματα στὴν κρατικὴ ἐκπαίδευση, πρέπει οἱ μαθητὲς νὰ προσελκυστοὺν καὶ νὰ ἐθιστοῦν στὴν προσωπικὴ μελέτη. Σὲ μιὰ μελέτη μὲ συμπαραστάτες κάποιους εἰδικοὺς συμβούλους, ὄχι ὅμως δεύτερους δασκάλους-φροντιστὲς ἡ ἁπλοὺς λύτες τῶν ἀσκήσεών τους, οἱ ὁποῖοι θὰ λειτουργοῦν (ὅπως τώρα) ὡς ὑποκατάστατα τῆς πρωτοβουλίας τους.

Ἡ πρωινὴ διδασκαλία πρέπει νὰ ἀκολουθεῖται ἀπὸ μελέτη σὲ ἐνημερωμένες βιβλιοθῆκες μὲ τὴν συμπαράσταση εἰδικῶν ὑπεύθυνων ἀνθρώπων. Αὐτὸ μπορεῖ καὶ πρέπει νὰ γίνη, ἂν θέλουμε ἡ ἐκπαίδευση στὸ ἑλληνικὸ σχολεῖο νὰ ἀποκτήση δυναμισμό, νὰ ἔχη ἀποτελέσματα καὶ προπαντὸς νὰ μὴ κλείνεται μόνο σὲ τυπικὴ ἐξάντληση τοῦ ἀναλυτικοῦ προγράμματος.

Μιὰ «φανταστικὴ» πρόταση

Γιὰ νὰ πραγματοποιηθοῦν τὰ παραπάνω χρειάζεται νὰ δημιουργηθοῦν στὰ Σχολεῖα –στὴν προκειμένη περίπτωση στὰ Λύκεια– νέες κτιριακὲς ὑποδομὲς (αὐτὸ μοιάζει λίγο ἐξωπραγματικὸ) καὶ νὰ γίνη ἀναδιάθρωση τοῦ προγράμματος τῆς ἡμερήσιας λειτουργίας τους. Τὸ κάθε Σχολεῖο, ἐκτὸς ἀπὸ τὶς αἴθουσες διδασκαλίας καὶ τὰ ἀπαραίτητα ἐργαστήρια, χρειάζεται εὐρύχωρες ἐπιπλέον αἴθουσες στὶς ὁποῖες θὰ λειτουργοῦν ἐνημερωμένες βιβλιοθῆκες, μὲ ἄνετα ἀναγνωστήρια, ἀλλὰ καὶ μὲ ἀναψυκτήρια καὶ χώρους γιὰ ἐλεύθερες συναντήσεις καὶ συζητήσεις.

Ἕνα σχολεῖο μὲ τέτοια ὑποδομὴ μπορεῖ νὰ λειτουργῇ τὸ πρωΐ μὲ τὸ κανονικό του πρόγραμμα, τὶς διδασκαλίες καὶ τὰ ἐργαστήρια, καὶ τὸ ἀπόγευμα, γιὰ ἕνα πλῆρες ἐξάωρο, νὰ εἶναι ἀνοικτὴ ἡ βιβλιοθήκη του, τὸ ἀναγνωστήριο, μὲ τὸ ἀναψυκτήριο καὶ τὴν αἴθουσα τῶν συζητήσεων. Μὲ τὴν παρουσία καθηγητῶν ὅλων τῶν εἰδικοτήτων θὰ μποροῦν ἐκεῖ οἱ μαθητὲς νὰ προετοιμάζουν τὰ μαθήματά τους, ἀλλὰ καὶ νὰ ἀνατρέχουν σὲ εἰδικὰ βιβλία γιὰ διεύρυνση τῶν γνώσεών τους, νὰ διατυπώνουν στοὺς συμβούλους-καθηγητὲς τὶς ἀπορίες τους, νὰ διαβάζουν ἐξωδιδακτικὰ βιβλία καὶ νὰ συζητοῦν ποικίλα θέματα μὲ ἀνθρώπους ποὺ διαθέτουν τὴν ἀπαραίτητη πεῖρα καὶ τὶς γνώσεις. Τὸ ἀνυψυκτήριο καὶ ἡ αἴθουσα συζητήσεων θὰ εἶναι χῶροι δημιουργικῶν συναντήσεων, σκληρῶν, ἀλλὰ εὐπρεπῶν ἀντιπαραθέσεων, καλοπροαίρετων, γι’ αὐτὸ καὶ γόνιμων ἀμφισβητήσεων.

Σ’ ἕναν τέτοιο θεσμό, μέσα στοὺς εἰδικοὺς συμβούλους χωρᾶ καὶ ὁ Ἱερέας, ὡς πνευματικὸς σύμβουλος, ἀλλὰ ἀκόμη καὶ οἱ εἰδικοὶ τῆς ψυχολογίας τῶν ἐφήβων καὶ τῶν ἀτόμων μὲ μαθησιακὲς δυσκολίες. Ἔτσι τὸ Σχολεῖο μπορεῖ νὰ γίνη ἕνας θεσμός, ποὺ θὰ παρέχη παιδεία καὶ ὄχι ψυχρὲς γνώσεις, ἀπαραίτητες μόνο γιὰ νὰ εἰσαχθῇ ὁ μαθητὴς σὲ σχολεῖα μιᾶς ἀνώτερης βαθμίδας.

π.Θ.Α.Β.