Ἡ Ἐκκλησιαστικὴ φιλανθρωπία στὴν Ναύπακτο

Μητροπολίτου Ναυπάκτου καὶ Ἁγίου Βλασίου Ἱεροθέου

Ὁμιλία στὴν κοπή της Βασιλόπιττας, ποὺ διοργάνωσε ἡ Ὁμοσπονδία Συλλόγων Ναυπακτίας, στὴν Ἀθήνα, 15 Ἰανουαρίου 2008

*

Συγχαίρω τὴν Ὁ.ΣΥ.Ν γιὰ τὴν συνέχιση τῆς ὡραίας αὐτῆς παραδόσεως νὰ συναντόμαστε στὶς ἀρχὲς κάθε χρόνου καὶ νὰ ἔχουμε μεταξύ μας μιὰ ἐπικοινωνία ποὺ εἶναι ἀπαραίτητη στὶς σύγχρονες συνθῆκες ζωῆς. Εὐχαριστῶ γιὰ τὴν πρόσκληση νὰ συμμετάσχω καὶ νὰ ἐπικοινωνήσω μαζί σας καὶ διὰ τοῦ λόγου.

Τὸ θέμα μὲ τὸ ὁποῖο θὰ σᾶς ἀπασχολήσω προέρχεται ἀπὸ τὴν ποιμαντικὴ πεῖρα στὴν Ναύπακτο καὶ σχετίζεται μὲ τὴν φιλανθρωπικὴ διακονία τὴν ὁποία ἀσκοῦν οἱ «Σύνδεσμοι Ἀγάπης» τῶν Ἱερῶν Ναῶν της Ναυπάκτου.

1. Ἡ Ἐκκλησία ὡς θεραπευτικὴ κοινότητα

Ἡ λέξη Ἐκκλησία προέρχεται ἀπὸ τὸ ρῆμα ἐκκαλέω-ὦ καὶ σημαίνει προσκαλῶ κάποιον ποὺ εἶναι ἔξω νὰ εἰσέλθη μέσα στὸν ἰδιαίτερο αὐτὸν χῶρο. Εἶναι γνωστὴ στὴν ἀρχαία Ἑλλάδα ἡ Ἐκκλησία τοῦ Δήμου ποὺ ἦταν συνάθροιση ὅλων τῶν πολιτῶν γιὰ νὰ ἐπιλύσουν διάφορα κοινωνικὰ καὶ πολιτικὰ ζητήματα. Ὁπότε, ἡ Ἐκκλησία εἶναι ἡ συνάντηση προσώπων, προκειμένου νὰ ἀποφύγουν τὴν μοναξιά, νὰ συναντήσουν ἄλλα πρόσωπα καὶ κυρίως νὰ ἀποκτήσουν τὴν κοινωνία μὲ τὸν Θεὸ καὶ τοὺς ἁγίους.

Εἶναι δὲ γνωστὸν ὅτι ὁ τρόπος μὲ τὸν ὁποῖον λειτουργεῖ ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία εἶναι δημοκρατικὸς καὶ ἱεραρχικός, συνεχίζει τὸν θεσμὸ τῶν ἀρχαίων πόλεων, γι' αὐτὸ καὶ κάθε Ἱερὰ Μητρόπολη λειτουργεῖ αὐτόνομα, μέσα ὅμως στὴν κοινωνία μὲ τὶς ἄλλες Μητροπόλεις. Ἂς θυμηθοῦμε τὶς πόλεις καὶ τὶς συμπολιτεῖες στὴν ἀρχαία Ἑλλάδα. Κάπως ἔτσι λειτουργεῖ σήμερα ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία (Πατριαρχεῖα-Αρχιεπισκοπές) σὲ ἀντίθεση μὲ τὶς Δυτικὲς Ἐκκλησίες, στὶς ὁποῖες λειτουργεῖ ἄλλοτε μὲν τὸ θεοκρατικὸ σύστημα καὶ ἄλλοτε τὸ φιλελεύθερο.

Ὁ τρόπος μὲ τὸν ὁποῖο λειτουργεῖ ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία εἶναι ὁ τρόπος μὲ τὸν ὁποῖον λειτουργεῖ ἡ οἰκογένεια καὶ τὸ θεραπευτήριο-νοσοκομεῖο. Αὐτὸ σημαίνει ὅτι μέσα τὸν χῶρο τῆς Ἐκκλησίας ἀναπτύσσονται οἱ διαπροσωπικὲς σχέσεις μὲ κέντρο τὴν Ἁγία Τράπεζα, καθὼς ἐπίσης μὲ τὴν θεραπευτικὴ ἀγωγὴ τὴν ὁποία διαθέτει, θεραπεύονται τὰ πάθη τῆς φιλαυτίας, ὅταν φυσικὰ καὶ τὰ μέλη ἐπιθυμοῦν τὴν θεραπεία τους.

Ὅταν παλαιότερα ἤμουν τακτικὸ μέλος τοῦ Διοικητικοῦ Συμβουλίου τοῦ Ὁ.ΚΑ.ΝΑ καὶ ἀντιμετωπίζαμε τὸ πρόβλημα τῶν ναρκωτικῶν, ὑπεστήριζα τὴν ἄποψη ὅτι κάθε Ἐνορία, ὅταν λειτουργῇ σωστά, μπορεῖ νὰ ἐκφρασθῇ καὶ νὰ λειτουργήση ὡς μιὰ θεραπευτικὴ κοινότητα, πιὸ ὁλοκληρωμένη ἀπὸ τὶς γνωστὲς θεραπευτικὲς κοινότητες στὶς ὁποῖες γίνεται προσπάθεια γιὰ ἀπεξάρτηση τῶν ἐξαρτημένων ἀτόμων.

Αὐτὸ λέγεται ἀπὸ τὴν ἄποψη ὅτι ἡ πρόληψη ἡ ὁποία εἶναι ἡ ἀρτιότερη μέθοδος ἐναντίον τῶν ναρκωτικῶν, χωρίζεται σὲ τρεῖς κατηγορίες. Εἶναι ἡ πρωτογενὴς πρόληψη, ἡ ὁποία θεραπεύει ὅλα τὰ προβλήματα τοῦ περιβάλλοντος ἑνὸς ἀνθρώπου τὰ ὁποῖα τὸν ὁδηγοῦν στὴν λήψη ἐξαρτησιογόνων οὐσιῶν• εἶναι ἡ δευτερογενὴς πρόληψη, ἡ ὁποία ἀντιμετωπίζει τὰ ψυχολογικὰ καὶ ὑπαρξιακὰ προβλήματα ποὺ ὁδηγοῦν τὸν ἄνθρωπο στὶς ἐξαρτησιογόνες οὐσίες• καθὼς ἐπίσης εἶναι ἡ τριτογενὴς πρόληψη, ἡ ὁποία προσπαθεῖ νὰ ἀποκαταστήση τὸν ἄνθρωπο στὸν κοινωνικὸ χῶρο, ὕστερα ἀπὸ τὴν ἀπεξάρτησή του.

Καὶ τοὺς τρεῖς αὐτοὺς τρόπους προλήψεως τοὺς θεραπεύει μιὰ καλὰ ὀργανωμένη Ἐνορία, μὲ τὴν ἀνάπτυξη τῆς οἰκογενειακῆς ζωῆς, τὴν ἀντιμετώπιση τῶν ψυχολογικῶν, ὑπαρξιακῶν καὶ πνευματικῶν προβλημάτων, μὲ τὴν νοηματοδότηση τῆς ζωῆς καὶ τὴν ἀπομάκρυνση τοῦ ὑπαρξιακοῦ κενοῦ, μὲ τὶς ψυχαγωγικὲς ἐκδηλώσεις καὶ τὶς ἐκδρομές, ἀλλὰ καὶ μὲ τὴν φιλανθρωπία, ἡ ὁποία καλύπτει πάρα πολλὲς δύσκολες καταστάσεις τῆς ζωῆς τοῦ ἀνθρώπου.

Αὐτὸς εἶναι ὁ λόγος γιὰ τὸν ὁποῖον δίνω μεγάλη σημασία στὶς ἐνοριακὲς κοινότητες, τὴν λεγόμενη ἐνόρια Ἐκκλησία, ἀφοῦ μέσα στὴν Ἐνορία γίνονται οἱ μεγαλύτερες ἐφαρμογὲς τοῦ Χριστιανισμοῦ.

2. Ἡ Ἐκκλησιαστικὴ φιλανθρωπία

Ἡ θεωρητικὴ αὐτὴ ἀντίληψη περὶ Ἐκκλησίας πρέπει νὰ ὑλοποιηθῇ, νὰ σαρκωθῇ σὲ συγκεκριμένες πράξεις. Μέσα ἀπὸ τὸ «πνεῦμα» αὐτὸ ἡ Ἐκκλησία προσπάθησε νὰ διοργανώση τὴν Ἐνορία καὶ τὴν φιλανθρωπία, ἡ ὁποία κυρίως μὲ ἐνδιαφέρει σὲ αὐτὴν τὴν μικρὴ παρουσίαση. Δηλαδή, στὰ ἑπόμενα θὰ δοῦμε τὸν τρόπο μὲ τὸν ὁποῖον ἐργάζεται ἡ Ἐκκλησία στὸν τομέα τῆς φιλανθρωπίας.

Οἱ Ἀπόστολοι καὶ οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας ἔδωσαν σημασία στὴν ἀντιμετώπιση τῶν οἰκονομικῶν προβλημάτων τοῦ ἀνθρώπου. Ἄλλωστε, ὁ ἄνθρωπος ἀποτελεῖται ἀπὸ ψυχὴ καὶ σῶμα καὶ ἑπομένως ἡ στάση τὴν ὁποία τηροῦμε ἀπέναντί του, δὲν πρέπει νὰ εἶναι οὔτε ἰδεαλιστική-μανιχαϊστική, οὔτε εἰδωλολατρική-εἰδωλοποίηση τῶν ὑλικῶν ἀγαθῶν. Ἀκόμη, οἱ Ποιμένες τῆς Ἐκκλησίας, ὅταν ἀντιμετώπιζαν διάφορα βιοτικὰ προβλήματα τοῦ ἀνθρώπου, δὲν τὸ ἔκαναν μέσῳ τοῦ κοινωνισμοῦ, ἀλλὰ μέσα ἀπὸ τὴν προοπτικὴ τῆς φιλανθρωπίας. Ὑφίσταται διαφορὰ μεταξὺ κοινωνικοῦ ἔργου καὶ φιλανθρωπίας, ἀφοῦ ἡ κοινωνιολογία μπορεῖ νὰ ἀσχολῆται μὲ κοινωνικὰ θέματα ἀπρόσωπα, ἐνῷ ἡ φιλανθρωπία ἀσχολεῖται μὲ τὸν ὅλον ἄνθρωπο καὶ μέσα ἀπὸ προσωπικὴ προοπτική.

Ἐπειδὴ βρισκόμαστε στὴν ἀρχὴ τοῦ χρόνου καὶ μάλιστα μὲ τὴν κοπὴ τῆς βασιλόπιττας ἔρχεται στὴν μνήμη μας ὁ Μέγας Βασίλειος, ἀλλὰ καὶ μὲ τὴν ἑορτὴ τῶν Τριῶν Ἱεραρχῶν ἐνθυμούμαστε τοὺς μεγάλους Πατέρας τῆς Ἐκκλησίας, μποροῦμε νὰ δοῦμε τὸ ὑπόβαθρο στὸ ὁποῖο στηρίζεται τὸ ὅλο φιλανθρωπικὸ ἔργο τῆς Ἐκκλησίας.

Ὁ Μ. Βασίλειος τοὺς εὐπόρους τῆς ἐποχῆς του, οἱ ὁποῖοι δὲν συγκινοῦνταν ἀπὸ τὰ προβλήματα τῶν πτωχῶν ἀνθρώπων, τοὺς ὀνομάζει «λωποδύτας» καὶ ἐρωτᾶ: «ὁ μὲν ἐνδεδυμένον ἀπὸ γυμνὸν λωποδύτης ὀνομασθήσεται, ὁ δὲ τὸν γυμνὸν μὴ ἐνδύων, δυνάμενος τοῦτο ποιεῖν, ἄλλης τινὸς ἐστι προσηγορίας ἄξιος;». Καὶ ἔπειτα λέγει, ἀναφερόμενος στὸν πλούσιο, ὅτι ὁ ἄρτος τὸν ὁποῖον κατέχει ἀνήκει στὸν πεινασμένο, τὸ ἱμάτιο τὸ ὁποῖο φυλάσσει στὴν ἀποθήκη, ἀνήκει στὸν γυμνό. Σὲ ἄλλο σημεῖο, ἀναφερόμενος στὸν πλούσιο, λέγει ὅτι θὰ δώση λόγο στὸν Θεό, ὅταν στολίζη τοὺς τοίχους τοῦ σπιτιοῦ του, ἀλλὰ δὲν ἐνδύει τὸν ἄνθρωπο, ὅταν στολίζη τοὺς ἵππους, ἀλλὰ περιφρονεῖ τὸν ἀδελφό του ποὺ εἶναι σὲ ἄσχημη κατάσταση, ὅταν σαπίζη ὁ σίτος στὴν ἀποθήκη καὶ δὲν τρέφει μὲ αὐτόν τους πεινῶντας. Εἶναι δὲ γνωστὸν ὅτι ὁ Μέγας Βασίλειος δημιούργησε τὴν λεγόμενη «Βασιλειάδα» μὲ νοσοκομεῖα, πτωχοκομεία, γηροκομεῖα, λεπροκομεῖα κλπ., στὴν ὁποία ζοῦσαν περίπου τριάντα χιλιάδες ἄνθρωποι.

Ἀλλὰ καὶ ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος, ὁ ὁποῖος εἶναι ὁ κατ' ἐξοχὴν πατέρας τῆς φιλανθρωπίας, σὲ πολλὰ κείμενά του ὁμιλεῖ γιὰ τὴν ἀνάγκη τῆς φιλανθρωπίας. Δίδασκε: «διὰ τούτων (τῶν χρημάτων) θήρευε τοὺς ξένους, διὰ τούτων ἔνδυε τοὺς γυμνούς, διὰ τούτων εἰς δεσμωτήριον πέμπε, τὰς ἀνάγκας λῦε τὰς ἀλλοτρίας». Καὶ σὲ ἄλλο σημεῖο προέτρεπε τοὺς Χριστιανοὺς νὰ πωλοῦν ἀγρούς, οἰκίες, χρυσᾶ καὶ ἀργυρᾶ σκεύη, καὶ νὰ δίδουν τὰ χρήματα στοὺς πτωχούς, τοὺς πεινασμένους, νὰ θεραπεύουν τους νοσοῦντας, νὰ ἐλευθερώνουν τοὺς ἀνθρώπους ἀπὸ τὰ δεσμά, ἀπὸ τὶς φυλακὲς καὶ ἀπὸ τὴν αἰχμαλωσία. Ὁ ἴδιος δὲ ὅταν ἦταν Ἀρχιεπίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως συντηροῦσε καθημερινῶς ἑπτὰ χιλιάδες πτωχούς.

Θὰ μποροῦσα νὰ ἀναφέρω πάρα πολλὰ παραδείγματα ποὺ δείχνουν τὴν φιλανθρωπία, τὴν ὁποία ἀσκοῦσε ἡ Ἐκκλησία διὰ τῶν Ποιμένων της. Θὰ ἀναφέρω μόνον τὴν μαρτυρία ποὺ μᾶς δίνει ὁ Ἐπίσκοπος Ρώμης Κλήμης, σύμφωνα μὲ τὴν ὁποία ὑπῆρχαν πολλοὶ Χριστιανοὶ ποὺ δέχονταν οἱ ἴδιοι νὰ δοθοῦν στὰ δεσμὰ γιὰ νὰ ἐλευθερώσουν ἄλλους ποὺ εἶχαν μεγαλύτερη ἀνάγκη. Ἐπίσης, θὰ ἀναφέρω ἕναν λόγο τοῦ Ἰουλιανοῦ τοῦ Παραβάτου, ὁ ὁποῖος στὴν προσπάθειά του νὰ πολεμήση τὸν Χριστιανισμὸ καὶ νὰ ἐνθαρρύνη τοὺς εἰδωλολάτρας ἔλεγε ὅτι ὁ Χριστιανισμὸς «προώδευσε διὰ τῆς πρὸς τοὺς ξένους φιλανθρωπίας καὶ διὰ τῆς φροντίδος πρὸς ταφὴν τῶν νεκρῶν» (Οἰκοδόμοι Πολιτισμοῦ, μαθήματα διὰ τὴν Γ σειρὰν τοῦ Ἀνωτέρου Κατηχητικοῦ Σχολείου, ἐκδ. Ἀποστολικῆς Διακονίας, Ἀθήνα 1968, σελ. 126 κ.εξ.).

3. Οἱ «Σύνδεσμοι Ἀγάπης»

Ὅλη αὐτὴ ἡ προοπτικὴ τῶν Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας μὲ ἐνέπνευσε ὅταν ἐνθρονίσθηκα Μητροπολίτης στὴν Ἱερὰ Μητρόπολη Ναυπάκτου, γιὰ νὰ ἐντείνουμε τὴν προσπάθειά μας πρὸς τὴν κατεύθυνση τῆς φιλανθρωπίας. Ἄλλωστε γνωρίζω ὅτι κατὰ τὸ βιβλίο τῶν «Ἀποστολικῶν Διαταγῶν» ὁ Ἐπίσκοπος πρέπει νὰ εἶναι «φιλόπτωχος». Ἔτσι, προσπάθησα νὰ διοργανώσω τὶς Ἐνορίες τῆς Ναυπάκτου γιὰ νὰ λειτουργοῦν ὡς θεραπευτικὲς κοινότητες καὶ στὸ θέμα τῆς φιλανθρωπίας.

Τὸν Φεβρουάριο τοῦ 1996 μὲ τὴν ὑπ' ἀριθμ. 7 Ποιμαντορικὴ Ἐγκύκλιο ἀπέστειλα σὲ ὅλους τοὺς Ἱεροὺς Ναοὺς ἕνα Καταστατικὸ γιὰ τὴν λειτουργία «Συνδέσμων Ἀγάπης» ποὺ θὰ ἀπαρτίζονται ἀπὸ γυναῖκες καὶ τοὺς παρακαλοῦσα νὰ ἐνεργοποιηθοῦν καὶ νὰ βροῦν πρόσωπα γυναικῶν ποὺ θὰ πλαισιώσουν αὐτοὺς τοὺς «Συνδέσμους Ἀγάπης» γιὰ τὴν ἱκανοποίηση τῶν κοινωνικῶν καὶ προσωπικῶν ἀναγκῶν τῶν ἀνθρώπων. Ἀνταποκρίθηκαν τρεῖς Ἐνορίες τῆς πόλεως Ναυπάκτου, ἤτοι τοῦ Ἁγίου Δημητρίου, τῆς Ἁγίας Παρασκευῆς καὶ τοῦ Ἁγίου Γεωργίου.

Ἔγιναν ὅλες οἱ ἀπαραίτητες ἐνέργειες καὶ ἱδρύθηκαν «Σύνδεσμοι Ἀγάπης» καὶ στὶς τρεῖς αὐτὲς Ἐνορίες μὲ πολὺ μεγάλη προσφορὰ στὴν τοπικὴ κοινωνία.

Σύμφωνα μὲ τὸ Καταστατικὸ τῶν «Συνδέσμων Ἀγάπης», σκοπός τους εἶναι «ἡ δραστηριοποίηση τῶν γυναικῶν στὸ ἔργο τῆς Ἐνορίας, στοὺς τομεῖς τῆς πρόνοιας, τοῦ καλλωπισμοῦ τοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ, τῆς διοργανώσεως ἐκδηλώσεων, ἑορτῶν καὶ ἐκδρομῶν καὶ τῆς μερίμνης τοῦ Ἐνοριακοῦ Κέντρου».

Ἀπὸ τὸν σκοπὸ φαίνονται δύο σημεῖα:

Πρῶτον. Στοὺς «Συνδέσμους Ἀγάπης» δραστηριοποιοῦνται οἱ γυναῖκες τῆς Ἐνορίας, οἱ ὁποῖες ἐργάζονται παράλληλα μὲ τοὺς Συμβούλους ποὺ πλαισιώνουν τὰ Ἐκκλησιαστικὰ Συμβούλια. Καὶ οἱ δύο ἔχουν διακεκριμένους ρόλους. Ἔτσι, οἱ γυναῖκες ἀναλαμβάνουν ἕναν ἐνεργὸ ρόλο μέσα στὸ ἔργο τῆς Ἐνορίας καὶ δὲν παραμένουν στὸ περιθώριο. Ἡ ὅλη προσπάθεια κινεῖται μέσα στὴν προοπτικὴ ἑνὸς ὑγιοῦς φεμινισμοῦ.

Δεύτερον. Τὰ Συμβούλια τῶν «Συνδέσμων» μαζὶ μὲ ὅλες τὶς γυναῖκες τῆς Ἐνορίας, οἱ ὁποῖες τὰ πλαισιώνουν, ἐργάζονται σὲ τέσσερεις τομεῖς. Εἶναι ὁ τομέας τῆς Πρόνοιας, δηλαδὴ τῆς φιλανθρωπίας, γιὰ τὴν ὁποία θὰ μιλήσουμε πιὸ κάτω. Ἔπειτα, εἶναι ὁ τομέας τοῦ καλλωπισμοῦ τοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ, ὥστε οἱ Χριστιανοὶ νὰ αἰσθάνονται ὅτι ὁ Ναὸς εἶναι ἡ εὐρύτερη οἰκία τους. Ἀκόμη, εἶναι ὁ τομεὺς τῶν ἐκδηλώσεων, ἑορτῶν καὶ ἐκδρομῶν, ὥστε ἡ Ἐνορία νὰ καλύπτη ὅλες τὶς πλευρὲς τῆς ζωῆς τῶν ἀνθρώπων καὶ νὰ μὴ περικλείεται μόνον στὰ ἐντὸς τοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ θέματα. Ἐπὶ πλέον, εἶναι καὶ ὁ τομέας τῆς λειτουργίας τοῦ Ἐνοριακοῦ Κέντρου, ἀφοῦ κάθε Ἱερὸς Ναὸς γιὰ νὰ μπορῇ νὰ ἐκπληρώνη τὸν σκοπό του πρέπει νὰ ἔχη καὶ τὸ Ἐνοριακὸ Κέντρο τὸ ὁποῖο θὰ καλύπτη ὅλες τὶς ἐκτὸς τοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ δραστηριότητες τῶν Ἐνοριτῶν.

Βάσει τοῦ Καταστατικοῦ, τὴν διοίκηση τοῦ Συνδέσμου Ἀγάπης ἀσκεῖ τὸ Διοικητικὸ Συμβούλιο, ποὺ ἀποτελεῖται ἀπὸ δεκαπέντε (15) μέλη-γυναῖκες καὶ ἀπὸ τὸν Ἐπόπτη-Εφημέριο. Τὰ μέλη συνεδριάζουν κατὰ τακτὰ διαστήματα καὶ καθορίζουν ὅλες τὶς δραστηριότητες τὶς ὁποῖες θὰ ἀσκήσουν. Φυσικά, τὰ δεκαπέντε αὐτὰ μέλη πλαισιώνονται καὶ ἀπὸ ἄλλα πρόσωπα τῆς Ἐνορίας, τὰ ὁποῖα διαθέτουν τὸν χρόνο τους γιὰ νὰ βοηθοῦν στὴν ἐκπλήρωση τοῦ σκοποῦ τῶν «Συνδέσμων Ἀγάπης» καὶ γενικὰ τῆς Ἐνορίας.

4. Οἱ δραστηριότητες τῶν «Συνδέσμων Ἀγάπης»

Οἱ «Σύνδεσμοι Ἀγάπης» στὶς τρεῖς αὐτὲς Ἐνορίες, λειτουργοῦν γιὰ δώδεκα σχεδὸν χρόνια μὲ ὑποδειγματικὸ τρόπο. Εἶμαι πολὺ εὐχαριστημένος μὲ τὸ ἔργο ποὺ ἐπιτελεῖται καὶ μὲ τὸν ἐνθουσιασμὸ μὲ τὸν ὁποῖο γίνεται. Ἐὰν δὲν εἶχα ἐπιτελέσει τίποτε ἄλλο στὴν Μητρόπολη, ἀλλὰ μόνον τὴν διοργάνωση καὶ τὴν καλὴ λειτουργία τῶν Ἐνοριῶν μὲ τὰ Ἐκκλησιαστικὰ Συμβούλια καὶ τοὺς «Συνδέσμους Ἀγάπης», θὰ τὸ θεωροῦσα πολὺ σημαντικό.

Πρέπει δὲ νὰ γνωρίζετε ὅτι κάθε Ἱερὸς Ναός της Ναυπάκτου πλαισιώνεται ἀπὸ δεκάδες ἀνθρώπους ποὺ προσφέρουν ἀνιδιοτελῶς τὸν ἑαυτό τους γιὰ τὴν βελτίωση τῶν συνθηκῶν τῶν ἀνθρώπων. Δηλαδή, στενοὶ συνεργάτες τῶν Ἱερέων σὲ κάθε Ἱερὸ Ναὸ εἶναι τὸ πενταμελὲς Ἐκκλησιαστικὸ Συμβούλιο ποὺ διαχειρίζεται τὴν περιουσία τοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ, οἱ δύο Ἱεροψάλτες μαζὶ μὲ τοὺς συμψάλλοντας, ποὺ βοηθοῦν ἀποτελεσματικὰ στὴν λατρεία, ὁ νεωκόρος καὶ τὰ πρόσωπα τὰ ὁποῖα φροντίζουν τὴν καθαριότητα τοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ, τὸ Δεκαπενταμελὲς Συμβούλιο τοῦ «Συνδέσμου Ἀγάπης», οἱ Κατηχητὲς καὶ οἱ Κατηχήτριες ποὺ παιδαγωγοῦν τὰ παιδιά, οἱ Κυρίες ποὺ διευθύνουν τὶς ἁγιογραφικὲς Συνάξεις. Περίπου 40-50 ἄτομα εἶναι στενοὶ συνεργάτες τῶν Ἐφημερίων κάθε Ἱεροῦ Ναοῦ καὶ καθημερινῶς ἔχουν σχέση μὲ τοὺς τρεῖς Ἱεροὺς Ναοὺς τῆς πόλεως. Τὸ ἴδιο ἰσχύει καὶ μὲ τοὺς ἄλλους Ἱεροὺς Ναοὺς τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεώς μας, μόνον ποὺ δὲν ἔχουν ἱδρυθῇ ἀκόμη οἱ «Σύνδεσμοι Ἀγάπης», ἀλλὰ καὶ ἐκεῖ, τηρουμένων τῶν ἀναλογιῶν, γίνεται ἕνα σημαντικὸ φιλανθρωπικὸ ἔργο.

Ἡ ἀπόδοση ὅλου τοῦ ἔργου τῶν «Συνδέσμων Ἀγάπης» εἶναι πάρα πολὺ μεγάλη. Διοργανώνονται πολλὲς φορὲς τὸ ἔτος ἑορταστικὲς ἐκδηλώσεις, στὶς ὁποῖες ἀναπτύσσονται ποικίλα κοινωνικὰ καὶ οἰκογενειακὰ ζητήματα, γίνονται ἐκδρομὲς κατὰ τὶς ὁποῖες συσφίγγονται οἱ σχέσεις μεταξύ τους. Ἐπίσης, καὶ οἱ τρεῖς Ναοὶ τῆς πόλεως ἔχουν δημιουργήσει καταπληκτικοὺς χώρους, ὅπου λειτουργοῦν τὰ Ἐνοριακὰ Κέντρα, ποὺ εἶναι τὸ κέντρο ὅλων τῶν δραστηριοτήτων τῆς Ἐνορίας. Ὅταν ἔρχονται ξένοι στὴν πόλη μας καὶ ἐπισκέπτονται τὰ Ἐνοριακὰ αὐτὰ κέντρα ἐνθουσιάζονται. Παρόμοια δὲν ὑπάρχουν οὔτε σὲ μεγάλεις πόλεις. Πολλοὶ ἀπὸ σᾶς ἔχετε προσωπικὴ ἄποψη γι' αὐτὸ τὸ γεγονός.

Θὰ ἤθελα νὰ σᾶς παρουσιάσω ἕναν σύντομο ἀπολογισμὸ τοῦ προνοιακοῦ, δηλαδὴ τοῦ φιλανθρωπικοῦ ἔργου τῶν τριῶν Ἐνοριῶν της Ναυπάκτου.

Τὰ Χριστούγεννα καὶ τὸ Πάσχα διανέμουν δέματα σὲ οἰκογένειες ποὺ ἔχουν ποικίλα προβλήματα. Σὲ ἀνθρώπους μὲ ἰδιαίτερες οἰκονομικὲς ἀνάγκες δίνονται μαζὶ μὲ τὰ δέματα καὶ χρήματα. Σὲ ἄπορες οἰκογένειες μὲ προβλήματα ἀσθενειῶν κ.α. στέλνονται δέματα σὲ τακτὰ χρονικὰ διαστήματα καθ’ ὅλο τὸ ἔτος.

Ἑτοιμάζουν καὶ διανέμουν φαγητὸ σὲ ἄπορους μοναχικοὺς ἀνθρώπους στὶς ἡμέρες τῆς ἑβδομάδος.

Ἐνισχύουν μὲ μεγάλα χρηματικὰ ποσὰ οἰκογένειες ποὺ πλήττονται ἀπὸ ξαφνικὸ θάνατο τοῦ πατέρα ἡ τῆς μητέρας, προκειμένου νὰ ἀντιμετωπίσουν τὶς πρῶτες πιεστικὲς ἀνάγκες τους.

Σὲ περιπτώσεις ἀσθενειῶν, ἀναπηρίας καὶ καθήλωσης στὸ ἀναπηρικὸ καροτσάκι προσπαθοῦν νὰ βοηθοῦν, κατὰ τὸ δυνατόν, ἀποτελεσματικὰ μεταφέροντας τοὺς ἀσθενεῖς σὲ γιατρούς, νοσοκομεῖα, ἀλλὰ καὶ συντροφεύοντάς τους στὴν διάρκεια τοῦ πόνου τους.

Ἡ δραστηριότητα τῶν κυριῶν τῶν «Συνδέσμων» ἐπεκτείνεται σὲ καθημερινὲς ἐπισκέψεις ἀσθενῶν γιὰ ἀλλαγὲς σὲ πληγές τους, γιὰ καθαριότητα τοῦ σπιτιοῦ τους, γιὰ ἐπανένταξή τους στὴν κοινωνία, ὅταν ἡ μακροχρόνια ἀπομόνωση ὁδήγησε κάποιους σὲ ἀντικοινωνικὴ συμπεριφορά. Ὑπάρχουν περιπτώσεις ποὺ συντροφεύουν, καθαρίζουν καὶ συμπαραστέκονται σὲ μοναχικοὺς ἀνθρώπους, τοὺς μεταφέρουν, ὁποιαδήποτε ὥρα τῆς ἡμέρας, στὸ Κέντρο Ὑγείας τῆς πόλης, καὶ σὲ κάποιες περιπτώσεις, συντροφεύουν ἑτοιμοθανάτους στὶς τελευταῖες στιγμές τους καὶ ἀναλαμβάνουν κατόπιν τὰ τῆς κηδείας καὶ τῶν μνημοσύνων τους.

Φροντίζουν καὶ ἑτοιμάζουν ἡλικιωμένους, ὅταν χρειάζονται ἰδιαίτερη φροντίδα, τοὺς ὁποίους μεταφέρουν σὲ πλησιέστερα Γηροκομεῖα, ἐπειδὴ δὲν ὑπάρχει Γηροκομεῖο στὴν Ἐπαρχία μας. Χαρακτηριστικὸ εἶναι τὸ παράδειγμα ἑνὸς γέροντα, τὸν ὁποῖον βρῆκε ἡ ἀστυνομία κλειδωμένο καὶ ἀπομονωμένο στὸ σπίτι του σὲ ἄθλια κατάσταση. Ὁ Σύνδεσμος τῆς συγκεκριμένης Ἐνορίας του ἀνέλαβε νὰ περιποιηθῇ τὸν ἴδιο καὶ νὰ καθαρίση τὸ σπίτι του, νὰ τὸν ὀδηγήση στὸ Νοσοκομεῖο καὶ τέλος στὸ Γηροκομεῖο.

Συμπαραστέκονται ἠθικὰ καὶ οἰκονομικὰ σὲ νεαρὰ ζευγάρια, κυρίως σὲ μεγάλες στιγμὲς τῆς ζωῆς τους (γέννηση παιδιοῦ κλπ.). Συμπαραστέκονται φιλάνθρωπα καὶ διακριτικὰ σὲ ἄγαμες μητέρες καὶ ἂν χρειασθῇ ἀναλαμβάνουν καὶ τὴν βάπτιση τῶν παιδιῶν ποὺ γεννιοῦνται.

Χορηγοῦν μηνιαῖο εἰσόδημα σὲ οἰκογένειες μὲ οἰκονομικὲς ἀνάγκες.

Οἱ «Σύνδεσμοι Ἀγάπης» ἀναλαμβάνουν τὰ ἔξοδα γιὰ τὰ φροντιστήρια ἀπόρων παιδιῶν, κάποια ἀπὸ τὰ ὁποῖα τώρα εἶναι φοιτητές.

Ἐνισχύουν οἰκονομικὰ μητέρες ποὺ χάνουν τὰ παιδιά τους καὶ τὶς καλύπτουν νομικὰ μὲ τὴν συνδρομὴ καλῶν δικηγόρων σὲ οἰκογενειακὲς ὑποθέσεις τους.

Φροντίζουν γιὰ τὴν εὕρεση ἐθελοντῶν αἱμοδοτῶν σὲ περιπτώσεις ἔκτακτης ἀνάγκης.

Κάθε χρόνο μὲ πρωτοβουλία τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως (προγράμματα Εὐρωπαϊκῆς Ἕνωσης) φθάνουν μεγάλες ποσότητες διαφόρων προϊόντων (τυρί, λάδι, ρίζι, ζυμαρικά), τὰ ὁποῖα δίνονται στοὺς Συνδέσμους καὶ διανέμονται σὲ οἰκογένειες ἄπορες, πολύτεκνες κλπ.

Τὴν ἡμέρα τῶν Χριστουγέννων βοηθοῦν καὶ ἐπιμελοῦνται τὸ ἑορταστικὸ πλούσιο τραπέζι σὲ 25 περίπου μοναχικοὺς συνανθρώπους μας, τὸ ὁποῖο παραθέτει ἡ Ἱερὰ Μητρόπολη καὶ στὸ τέλος δίνεται καὶ οἰκονομικὴ ἐνίσχυση ἀπὸ τὸ Ταμεῖο Εὐποιΐας τοῦ Μητροπολίτη.

Εἶναι ἀξιοσημείωτο ὅτι στὰ 11 χρόνια ποὺ λειτουργοῦν οἱ τρεῖς «Σύνδεσμοι Ἀγάπης» γιὰ τὸ φιλανθρωπικὸ ἔργο ποὺ ἐπιτελοῦν στὴν Ναύπακτο δαπανήθηκαν περίπου 340.000 εὐρὼ (115.855.000 δρχ.).

Τὸ ποσὸ αὐτὸ εἶναι σημαντικό, ἂν ὑπολογισθῇ ὅτι πρόκειται γιὰ τρεῖς ὄχι πολυάριθμες Ἐνορίες καὶ ὅτι προέρχεται καὶ ἀπὸ τὶς δικές τους προσφορὲς ἡ ἀπὸ δωρεὲς Χριστιανῶν. Πάντως, δὲν λαμβάνουν κρατικὲς ἐπιχορηγήσεις. Καὶ αὐτὸ ἔχει πολὺ μεγάλη σημασία.

Ἐπίσης, θὰ πρέπη νὰ προστεθῇ ὅτι τὰ δώδεκα αὐτὰ χρόνια ἀπὸ τὸ Γενικὸ Φιλόπτωχο Ταμεῖο καὶ τὸ Ταμεῖο Εὐποιΐας τοῦ Μητροπολίτου διετέθη τὸ ποσὸν τῶν 490.000 εὐρὼ (166.967.500 δρχ.) γιὰ φιλανθρωπικοὺς σκοπούς.

5. Ἡ ἀξιολόγηση τοῦ ἔργου τῶν «Συνδέσμων Ἀγάπης»

Τὸ φιλανθρωπικὸ ἔργο τῆς Ἐκκλησίας γίνεται σὲ δύο ἐπίπεδα, τὸ ἕνα εἶναι ἐπιφανειακὸ καὶ τὸ ἄλλο εἶναι ἐσωτερικό. Τὸ πρῶτο φαίνεται καὶ μπορεῖ κανεὶς νὰ μετρήση τὰ ἀποτελέσματά του, διότι πολλοὶ ἄνθρωποι γεύθηκαν τὴν ἀγάπη τῶν «Συνδέσμων Ἀγάπης» καὶ τὸ ὁμολογοῦν. Τὸ δεύτερο, ὅμως, τὸ ἐσωτερικὸ δὲν εἶναι φανερὸ στὰ μάτια τῶν ἀνθρώπων, τὸ γνωρίζει ὁ Θεὸς καὶ ἡ καρδιὰ τοῦ ἀνθρώπου ποὺ εὐεργετεῖται. Ἄλλωστε στὴν Ἐκκλησία τὸ κάθε ἔργο δὲν τὸ ἀξιολογοῦμε ποσοτικά, οὔτε καὶ ἐπιφανειακά.

Πάντως, τὸ ἔργο ποὺ ἐπιτελοῦν οἱ «Σύνδεσμοι Ἀγάπης» εἶναι ἀξιοθαύμαστο γιὰ τοὺς ἀκολούθους λόγους:

Πρῶτον, γίνεται ἐθελοντικά. Κανένα ἀπὸ τὰ πρόσωπα ποὺ ἐργάζονται στοὺς «Συνδέσμους Ἀγάπης» δὲν λαμβάνουν κάποιο ποσὸ ἡ ἐπίδομα. Δηλαδή, τὸ πρόγραμμα «Βοήθεια στὸ σπίτι» γίνεται μὲ εὐρωπαϊκὲς ἐπιχορηγήσεις καὶ ὅσοι ἐργάζονται ἀμείβονται. Ὅμως, οἱ «Σύνδεσμοι Ἀγάπης» ποὺ κάνουν ἕνα εὐρύτατο ἔργο, τὸ κάνουν ἐντελῶς ἐθελοντικά, τὶς περισσότερες δὲ φορὲς προσφέρουν καὶ ἀπὸ τὸν μισθό τους γιὰ νὰ γίνη κάποιο ἔργο.

Δεύτερον, γίνεται μέσα στὴν θεολογικὴ προοπτική, δηλαδὴ βλέπουν τὸν ἄνθρωπο ὡς ὁλότητα, ἀποτελούμενο ἀπὸ ψυχὴ καὶ σῶμα. Τὸν κάθε πονεμένο ἄνθρωπο τὸν ἀντιμετωπίζουν ὡς κατ' εἰκόνα καὶ καθ' ὁμοίωση Θεοῦ. Εἶναι χαρακτηριστικὸ ὅτι ὁ ὑπαρξιστὴς φιλόσοφος Σὰρτρ ἔλεγε ὅτι οἱ ἄλλοι εἶναι ἡ κόλασή του. Οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας λένε: «Εἶδες τὸν ἀδελφόν σου; Εἶδες τὸν Θεόν σου». Δηλαδή, στὸ πρόσωπο τοῦ ἄλλου δὲν βλέπουμε τὴν κόλαση, ἡ τὴν ἀπειλὴ τῆς ὑπάρξεώς μας, ἀλλὰ τὸν «θεό» μας.

Τρίτον, οἱ «Σύνδεσμοι Ἀγάπης» δὲν διατυμπανίζουν τὸ ἔργο τους. Αὐτὴν τὴν στιγμὴ παρουσιάζω τὸ ἔργο τους πρὸς ἐνημέρωσή σας καὶ διότι ἔχω καθῆκον νὰ φανερώσω στὸ πλήρωμα τῆς Ἐκκλησίας τὴν ἀνιδιοτελῆ ἀγάπη τῶν μελῶν τῶν «Συνδέσμων Ἀγάπης». Βασική τους ἀρχὴ εἶναι ὁ λόγος τοῦ Χριστοῦ «μὴ γνώτω ἡ ἀριστερά σου τί ποιεῖ ἡ δεξιά σου» (Μάτθ. ς , 3).

Τέταρτον, ὅσοι ἐργάζονται στοὺς «Συνδέσμους Ἀγάπης» δὲν ἐκμεταλλεύονται κοινωνικὰ καὶ προσωπικὰ τὴν προσφορά τους αὐτή. Ἔτσι, ἡ ἐργασία τους εἶναι ἀνιδιοτελὴς καὶ αὐτὸ ἔχει πολὺ μεγάλη σημασία.

Ἀγαπητοί μου,

Πέρυσι ἀπὸ τὴν θέση αὐτὴ εἶχα παρουσιάσει τὸ σημαντικὸ ἔργο τὸ ὁποῖο ἐπιτελοῦν οἱ Σύλλογοι τῆς Ναυπακτίας ἐντὸς καὶ ἐκτὸς αὐτῆς. Ἐφέτος παρουσίασα τὸ φιλανθρωπικὸ ἔργο ποὺ ἐπιτελεῖται στὴν πόλη τῆς Ναυπάκτου ἀπὸ τοὺς «Συνδέσμους Ἀγάπης», ποὺ τὸ θεωρῶ πολὺ σημαντικὸ γιὰ τὴν πόλη μας καὶ τὴν ἐπαρχία μας. Ἐκτιμῶ πολὺ τοὺς συνεργάτας μου στὸ ἔργο αὐτὸ τῆς ποιμαντικῆς διακονίας καὶ μὲ τὴν παροῦσα μικρὰ παρουσίαση ἤθελα νὰ τοὺς γνωρίσετε καὶ ἐσεῖς. Ἡ ἀξία ἑνὸς Ἐπισκόπου δὲν εὑρίσκεται μόνον σὲ ἐκεῖνα ποὺ συνδέονται μὲ τὸ πρόσωπό του, ἀλλὰ κυρίως στὴν ἀνιδιοτέλεια καὶ στὴν προσφορὰ τῶν συνεργατῶν του. Ἔτσι καὶ ὁ Ἀπόστολος Παῦλος στὶς ἐπιστολές του ἐπαινοῦσε τοὺς συνεργούς του στὸ ἔργο τῆς διακονίας.

Παρὰ τὰ προβλήματα τὰ ὁποῖα ἀντιμετωπίζουμε στὶς κοινωνίες μας καὶ στὴν δική μας κοινωνία, θεωρῶ ὅτι θὰ πρέπη νὰ βλέπουμε καὶ τὰ θετικά της, μεταξὺ τῶν ὁποίων εἶναι καὶ οἱ «Σύνδεσμοι Ἀγάπης» τῶν τριῶν Ἐνοριῶν τῆς πόλεώς μας. Νομίζω ὅτι οἱ «Σύνδεσμοι» αὐτοὶ στὴν Ναύπακτο εἶναι τρεῖς μεγάλες ἀρτηρίες, οἱ ὁποῖες μεταφέρουν τὸ ζωογόνο αἷμα τῆς ἀγάπης καὶ ἀρδεύουν ὅλη τὴν κοινωνία μας. Τοὺς εὐχαριστῶ καὶ ἀπὸ τὴν θέση αὐτή, ὅπως ἐπίσης εὐχαριστῶ καὶ ἐσᾶς ποὺ μοῦ ἐπιτρέψατε νὰ σᾶς παρουσιάσω αὐτὸ τὸ σημαντικὸ φιλανθρωπικὸ ἔργο ποὺ ἐπιτελεῖται στὴν Ἱερὰ Μητρόπολή μας ἀπὸ τοὺς «Συνδέσμους Ἀγάπης».–