Μιὰ ἄγνωστη ἀλληλογραφία: Ἀθηνῶν Χριστόδουλος - Ναυπάκτου Ἱερόθεος

Μητροπολίτου Ναυπάκτου & Ἁγίου Βλασίου Ἱεροθέου

Μετὰ τὴν Ἱεραρχία τοῦ Ὀκτωβρίου τοῦ 2006 καὶ τὶς ἐκλογὲς Μητροπολιτῶν, παρεκάλεσα προφορικὰ τὸν μακαριστὸ Ἀρχιεπίσκοπο Ἀθηνῶν κυρὸ Χριστόδουλο νὰ δὴ μὲ εὐρύτητα τὴν προαγωγὴ καὶ Κληρικῶν τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Θηβῶν καὶ Λεβαδείας καὶ κατ' αὐτὸν τὸν τρόπο νὰ τιμήση καὶ τὸν τότε Μητροπολίτη Θηβῶν καὶ Λεβαδείας κ. Ἱερώνυμο. Μοῦ ἀπήντησε ὅτι ἐνδιαφέρεται γιὰ τὴν ἑνότητα τῆς Ἱεραρχίας καὶ τὴν ἀξιοποίηση τῶν καλῶν Κληρικῶν.

Ὅμως, μετὰ ἀπὸ λίγες ἡμέρες, καὶ συγκεκριμένα τὴν 16η Ὀκτωβρίου 2006, τοῦ ἀπέστειλα προσωπικὴ ἐπιστολή, στὴν ὁποία προσπαθοῦσα νὰ καταγράψω τὶς ἀπόψεις μου σχετικὰ μὲ τὴν στάση τοῦ τότε Μητροπολίτου Θηβῶν κ. Ἱερωνύμου καὶ τὴν ἀξιοποίηση ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία τῶν Κληρικῶν τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεώς του. Ὁ μακαριστὸς Χριστόδουλος μοῦ ἀπήντησε μὲ ἰδιόχειρη ἐπιστολὴ καὶ ἐξέφρασε τὶς ἀπόψεις του πάνω στὰ θιγέντα θέματα.

Αὐτὸ δείχνει τὸν τρόπο μὲ τὸν ὁποῖο ἐπικοινωνοῦσα μὲ τὸν μακαριστὸ Ἀρχιεπίσκοπο Χριστόδουλο. Τόσο προσωπικῶς ὅσο καὶ γραπτῶς τοῦ ἐξέφραζα τὶς ἀπόψεις μου, μὲ εὐγένεια καὶ εὐπρεπῆ τρόπο. Ἤθελα νὰ εἶμαι εἰλικρινὴς ἀπέναντί του. Αὐτὸ τὸ ἔκανα καὶ ἄλλες φορὲς καί, βεβαίως, ὑπάρχουν τεκμήρια γι' αὐτὸ τὸ θέμα. Καὶ ἐκεῖνος ἄκουγε μὲ προσοχὴ καὶ ἐξέφραζε τὸν δικό του λόγο μὲ εὐγένεια. Δηλαδὴ ἀνταλλάσσαμε ἀπόψεις, χωρὶς νὰ κρυβόμαστε καὶ χωρὶς νὰ διαπληκτιζόμαστε. Νομίζω αὐτὸ συνιστᾶ μιὰ πραγματικὴ σχέση ἀδελφῶν. Δὲν πρέπει νὰ σιωποῦμε ὑποκριτικά, οὔτε καὶ νὰ ὁμιλοῦμε μὲ ἀγένεια καὶ θρασύτητα.

Χάριν τῆς ἱστορίας δημοσιεύω τὶς δύο αὐτὲς ἐπιστολές, τὴν δική μου καὶ τοῦ μακαριστοῦ Χριστοδούλου, γιὰ νὰ φανῆ το πὼς ἐπικοινωνοῦσα μαζί του, ἀλλὰ καὶ τὸ πὼς ἐκεῖνος δεχόταν κάθε καλόπιστη πρόταση καὶ ἀνταποκρινόταν μὲ εὐγένεια. Μέσα ἀπὸ τὶς δύο αὐτὲς ἐπιστολὲς μεταδίδονται διάφορα μηνύματα ποὺ πρέπει νὰ ἀκουσθοῦν.

***

Μητροπολίτης Ναυπάκτου Ἰερόθεος πρὸς τὸν Ἀρχιεπίσκοπο Χριστόδουλο

Ναύπακτος, 16 Ὀκτωβρίου 2006

Μακαριώτατε,

Ἐπιτρέψτε μου νὰ Σᾶς θέσω ἕνα θέμα, ἐλπίζοντας ὅτι θὰ τὸ λάβετε ὑπ' ὄψη Σας, διότι διατυπώνεται μὲ εἰλικρίνεια καὶ χωρὶς νὰ συνεννοηθῶ μὲ κανέναν.

1. Ὅπως γνωρίζετε, μετὰ τὴν κοίμηση τοῦ ἀειμνήστου Μητροπολίτου Ἐδέσσης, Πέλλης καὶ Ἀλμωπίας κυροῦ Καλλινίκου ἐξαναγκάσθηκα νὰ μετακινηθῶ ἀπὸ τὴν Ἱερὰ Μητρόπολη, ὅπου ὑπηρετοῦσα ὡς Ἱεροκῆρυξ. Ἡ μετακίνησή μου αὐτὴ ἦταν ἀρκετὰ δύσκολη. Ἔπρεπε μετὰ ἀπὸ τόσα χρόνια εἰρηνικῆς ποιμαντικῆς διακονίας σὲ γνωστοὺς ἀνθρώπους νὰ μετακινηθῶ σὲ ἄγνωστα περιβάλλοντα. Προηγήθηκε ἐπιστολὴ τοῦ ἀειμνήστου Μητροπολίτου Ἐδέσσης κυροῦ Χρυσοστόμου, στὴν ὁποία μοῦ ἔγραφε ὅτι εἶμαι «ἀνεπιθύμητος» καὶ «ἐπιζήμιος γιὰ τὸν τόπο»! Ἀπεχώρησα μετὰ δακρύων ἀπὸ τὴν Ἱερὰ Μητρόπολη Ἐδέσσης, καὶ διότι εἶχα ἀφιερώσει τα νειάτα μου καὶ τὶς περαιτέρω σπουδές μου καὶ διότι ἔφευγα μὲ τέτοιους χαρακτηρισμούς.

Εἰσῆλθα στὸν Ἱερὸ Κλῆρο μὲ πολλοὺς ὁραματισμούς, ἐγκαταλείποντας ἀκαδημαϊκὴ ἐξέλιξη. Δόθηκα ψυχὴ καί τε καὶ σώματι στὴν διακονία τῆς Ἐκκλησίας καὶ τελικὰ ἤμουν «ἀνεπιθύμητος» καὶ «ἐπιζήμιος γιὰ τὸν τόπο»!! Βεβαίως, ἀντιμετώπισα ἐκείνη τὴν κατάσταση μὲ ἐκκλησιαστικὸ φρόνημα, δὲν προκάλεσα τὸν Μητροπολίτη, δὲν ὑπεκίνησα τὸν λαὸ σὲ βάρος του, καὶ αὐτό, σὺν τοῖς ἄλλοις, τὸν ἔκανε νὰ καταλάβη τὸ λάθος του καὶ ἀργότερα ὅταν ἐτέθη θέμα ἐκλογῆς μου στὴν Ἱερὰ Μητρόπολη Ναυπάκτου μὲ ἐψήφισε καὶ ἐξεδήλωσε ποικιλοτρόπως τὴν ἀγάπη του.

Ὅμως τὴν περίοδο ἐκείνη ποὺ ἔφευγα ἀπὸ τὴν Ἱερὰ Μητρόπολη Ἐδέσσης εἶχαν καταρρεύσει μέσα μου τὰ πάντα. Εἶχα πληγωθῇ βαθειὰ βλέποντας τὴν ἀδικία ποὺ γινόταν στὸ πρόσωπό μου. Διάφορες σκέψεις ἔρχονταν στὸ μυαλό μου, ὅπως: Αὐτὴ εἶναι ἡ Ἐκκλησία; Ἔτσι συμπεριφέρεται στὰ παιδιά της; Γιατί νὰ ἀφιερώνεται κανεὶς ψυχή τε καὶ σώματι στὴν Ἐκκλησία καὶ νὰ γίνεται Κληρικὸς ἔχοντας ὁράματα καὶ ἐπιθυμίες καὶ στὴν συνέχεια νὰ διώκεται; Αὐτὴ ἦταν μιὰ τρομακτικὴ ἐμπειρία γιὰ ἕναν νέο Κληρικό.

Τὴν ἐποχὴ ἐκείνη λίγοι Ἀρχιερεῖς μου συμπαραστάθηκαν καὶ οἱ περισσότεροι μὲ λόγια καὶ κηρυγματικὰ εὐχολόγια. Ἐσεῖς δείξατε τὴν συμπαράστασή σας καὶ τὴν ἀγάπη σας καὶ μοῦ προτείνατε νὰ ἔλθω στὸν Βόλο, ἀλλὰ ἤδη εἶχα ἄλλο προγραμματισμό. Εἶμαι ὑποχρεωμένος ὅμως νὰ τονίσω καὶ δὲν θὰ τὸ λησμονήσω ποτὲ ὅτι τὴν κρίσιμη ἐκείνη περίοδο τῆς ζωῆς μου ὁ Μητροπολίτης Θηβῶν καὶ Λεβαδείας κ. Ἱερώνυμος μοῦ ἔδειξε μεγάλη ἀγάπη, καίτοι προηγουμένως δὲν τὸν ἐγνώριζα.

Ἐπειδὴ τὴ Μεγάλη Δευτέρα ἐξαναγκάσθηκα νὰ ἀποχωρήσω ἀπὸ τὴν Ἱερὰ Μητρόπολη, ὁ Μητροπολίτης Θηβῶν ἄνοιξε διάπλατα τὴν καρδιά του, μὲ δέχθηκε στὴν Μητρόπολή του, μοῦ παρεχώρησε δωμάτιο μέσα στὸ Μητροπολιτικὸ οἴκημα καὶ πέρασα μαζί του τὴν Μεγάλη Ἑβδομάδα καὶ τὸ Πάσχα. Πληγωμένος καθὼς ἤμουν καὶ ἀπὸ τὴν κοίμηση τοῦ Γέροντός μου καὶ ἀπὸ τὴν ἐκδίωξή μου, αἰσθάνθηκα τὴν στάση του αὐτὴ ὡς φάρμακο ποὺ ἐπούλωσε τὶς πληγές. Βλέποντας τὴν ἀγάπη του καὶ τὸν τρόπο μὲ τὸν ὁποῖον συμπεριφερόταν ἔφυγε ἀπὸ μέσα μου ἡ εἰκόνα τῆς δεσποτικῆς συμπεριφορᾶς τοῦ πρώην Ἐπισκόπου μου. Ἔτσι μπόρεσα νὰ ἐπουλώσω τὶς πληγές. Σκεπτόμουν: Ἐπίσκοπος μοῦ συμπεριφέρθηκε ἄσχημα καὶ Ἐπίσκοπος μοῦ συμπεριφέρθηκε ἄριστα. Ἔτσι, ἡ ἴδια ἡ Ἐκκλησία διορθώνει λάθη ποὺ γίνονται ἀπὸ τὰ μέλη της καὶ μάλιστα τοὺς Ἐπισκόπους. Ἴσως ἐὰν δὲν γνώριζα τὴν ἀγάπη τοῦ Μητροπολίτου Θηβῶν κ. Ἱερωνύμου καὶ τὴν προστασία του θὰ παρέμενε στὸ ὑποσυνείδητό μου ἡ ἄδικη συμπεριφορὰ ἑνὸς Ἐπισκόπου.

Μένοντας, λοιπόν, στὴν Μητρόπολη Θηβῶν καὶ Λεβαδείας, εἶδα το πὼς διακονεῖ τὸ πλήρωμα τῆς Ἐκκλησίας, τὴν εὐαισθησία του, τὴν ποιμαντική του ἀγωνία καὶ τὸν τρόπο μὲ τὸν ὁποῖο συμπεριφέρεται στοὺς συνεργάτες του. Γι' αὐτὸ βεβαιώνω ὅτι τὰ ὅσα κατὰ καιροὺς διατυπώνει γιὰ τὸ πολίτευμα τῆς Ἐκκλησίας δὲν τὸ κάνει ἀπὸ λόγους ἀντιπολιτεύσεως πρὸς τὸ πρόσωπό Σας, ἀλλὰ ἐκφράζει τὸν τρόπο μὲ τὸν ὁποῖο ἐκεῖνος ἐργάζεται καὶ τὸν τρόπο μὲ τὸν ὁποῖο συμπεριφέρεται πρὸς τοὺς συνεργάτες του καὶ τὸ ποίμνιό του.

Ἐνθυμεῖσθε, ἀσφαλῶς, ὅτι ὁ Μητροπολίτης Θηβῶν καὶ Λεβαδείας κ. Ἱερώνυμος ὅταν ἐτέθη στὴν Ἱεραρχία θέμα ἐμπιστοσύνης πρὸς τὸ πρόσωπό Σας, ἐψήφισε, παρὰ πᾶσαν προσδοκίαν ἄλλων Ἀρχιερέων, θετικά. Ἐπίσης γνωρίζω ἀπὸ προσωπικὴ πεῖρα ὅτι ἀνέλαβε τὴν προεδρία τῆς Ἐπιτροπῆς Διαλόγου Ἐκκλησίας μὲ τὸν Λαὸ κάνοντας ὑπέρβαση τοῦ ἑαυτοῦ του καὶ δεχόμενος κριτικὴ ἀπὸ ἄλλους. Ἐπίσης, ὅπως θὰ ἔχετε καταλάβει, ἀνέγνωσε στὴν πρόσφατη Ἱεραρχία τὴν εἰσήγησή του κάνοντας ὑπέρβαση τοῦ ἑαυτοῦ του.

Τὴν ἐπιστολὴ αὐτὴ τὴν γράφω σέ Σας χωρὶς ἐκεῖνος νὰ γνωρίζη τίποτε γι' αὐτό, ἀλλὰ τὸ αἰσθάνθηκα ὡς μιὰ ἀνάγκη γιὰ νὰ δώσω τὴν μαρτυρία μου ὅτι τὰ ὅσα εἶπε στὴν εἰσήγησή του εἶναι ἔκφραση τῶν δικῶν του προσωπικῶν αἰσθημάτων καὶ τοῦ τρόπου μὲ τὸν ὁποῖον ἐργάζεται καὶ ὄχι ἀποτέλεσμα μιᾶς στείρας κριτικῆς.

2. Ἐργαζόμενος γιὰ ἕνα διάστημα στὴν Μητρόπολη Θηβῶν καὶ Λεβαδείας καὶ συνεργαζόμενος μαζί του γιὰ διάφορα ζητήματα, ἐγνώρισα καὶ τοὺς Κληρικούς του. Θέλω νὰ σᾶς διαβεβαιώσω ὅτι εἶναι καλοὶ Κληρικοὶ καὶ θὰ ἔπρεπε νὰ ἀξιοποιηθοῦν ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία σὲ ὑψηλότερες θέσεις. Ἔχουν ἐκκλησιαστικὸ φρόνημα, ἱεραποστολικὸ ζῆλο, ποιμαντικὴ εὐαισθησία, εὐγένεια καὶ καλωσύνη, ποὺ εἶναι ἀπαραίτητα γνωρίσματα ἑνὸς Κληρικοῦ τῶν ἡμερῶν μας. Λυπᾶμαι διότι παραμένουν στὸ περιθώριο, ἀπὸ πλευρᾶς Ἀρχιερωσύνης, ἐπειδὴ ὁ Μητροπολίτης τους δὲν ἔγινε Ἀρχιεπίσκοπος.

Ὁ ἀείμνηστος π. Ἐπιφάνιος Θεοδωρόπουλος ἀπαντῶντας σὲ ἐρωτήσεις διαφόρων γιατί ὁ ἀείμνηστος Ἀρχιεπίσκοπος Ἀθηνῶν κυρὸς Σεραφείμ, μετὰ τὴν ἄνοδο τοῦ στὸν Ἀρχεπισκοπικὸ θρόνο, προώθησε μερικοὺς δικούς του σὲ ἐπισκοπικὲς θέσεις, μὲ τὴν διακρίνουσα αὐτὸν εὐστροφία καὶ ρεαλιστικότητά του εἶπε ὅτι αὐτὸ εἶναι φυσικό, γιατί κάθε Ἀρχιεπίσκοπος γνωρίζει περισσότερο μερικοὺς ἀνθρώπους στοὺς ὁποίους ἔχει ἐμπιστοσύνη καὶ τοὺς προωθεῖ. Αὐτό μου ἔλεγε καὶ ὁ ἀείμνηστος Γέροντάς μου Μητροπολίτης Ἐδέσσης κυρὸς Καλλίνικος: «Εἶναι φυσικὸ ἐὰν ἔχω νὰ ἐπιλέξω μεταξύ σου καὶ ἑνὸς ἄλλου, θὰ προτιμήσω ἐσένα ποὺ σὲ γνωρίζω καλύτερα, ἔστω καὶ ἂν ὁ ἄλλος διαφημίζεται ὅτι ἔχει περισσότερα ἐξωτερικὰ προσόντα».

Σκέπτομαι καὶ μὲ πολλὴ εἰλικρίνεια ἐπιτρέψτε μου νὰ τὸ διατυπώσω: Ἐὰν γινόταν Ἀρχεπίσκοπος ὁ Θηβῶν Ἱερώνυμος σχεδὸν ὅλοι οἱ Κληρικοί του θὰ ἦταν Ἐπίσκοποι καὶ οἱ δικοί Σας θὰ παρέμεναν στὸ περιθώριο τῆς Ἱεραρχίας. Τώρα ἔγινε τὸ ἀντίθετο. Φυσικὰ δὲν συμφωνῶ πλήρως μὲ αὐτὴν τὴν νοοτροπία.

Νομίζω ὅτι πρέπει νὰ γίνη μιὰ ὑπέρβαση στὸ θέμα αὐτό. Ἐπί της Ἀρχιεπισκοπείας Σᾶς ἔγιναν δεκάδες Μητροπολῖτες καὶ Ἐπίσκοποι. Δὲν νομίζω ὅτι στοὺς Κληρικοὺς τοῦ Μητροπολίτου Θηβῶν, τοὺς ὁποίους Σᾶς ἀνέφερα προφορικά, πρέπει νὰ παραμένη ἡ ἐντύπωση ὅτι ἀδικοῦνται ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία, λόγῳ τῶν ἐκκλησιαστικῶν ἐξελίξεων.

Εἶμαι βέβαιος ὅτι θὰ βρῆτε τρόπο νὰ κάνετε μιὰ ὑπέρβαση, πρᾶγμα τὸ ὁποῖο θὰ Σᾶς ἀνυψώση ἀκόμη περισσότερο στὰ μάτια τοῦ λαοῦ. Οὔτε ὁ Μητροπολίτης Θηβῶν εἶναι ὅπως τὸν παρουσιάζουν τὰ ΜΜΕ, δηλαδὴ ἀντιπολιτευόμενος, οὔτε καὶ οἱ Κληρικοί του πρέπει νὰ ὑποστοῦν τὴν ὁποιαδήποτε ἀρνητικὴ ἔκφραση τῆς Ἱεραρχίας, ἐπειδὴ ὁ Μητροπολίτης τους δὲν ἔγινε Ἀρχιεπίσκοπος καὶ παρουσιάζεται ἀπὸ τὰ ΜΜΕ ὡς ἀντιπολίτευση στὴν Ἐκκλησία.

Δὲν ἔχετε, Μακαριώτατε, ἀνάγκη ἀπὸ πλειοψηφίες στὴν Ἱεραρχία –ὅπως ἄλλωστε ἔχετε ὁμολογήσει στὴν πρόσφατη Ἱεραρχία ὅτι δὲν Σᾶς ἐνδιαφέρει αὐτό– διότι γνωρίζετε ἀσφαλῶς ἀπὸ τὴν πρόσφατη πολιτική, ἀλλὰ καὶ τὴν ἐκκλησιαστικὴ ἱστορία ὅτι, ὅταν κατορθώνη κανεὶς νὰ ἔχη μεγάλες πλειοψηφίες καὶ στηρίζεται σὲ αὐτὲς ἔρχεται ἡ ὥρα ποὺ ἀπογοητεύεται. Θυμηθεῖτε τὸ ἔτος 1965 στὰ πολιτικὰ πράγματα καὶ τὸ 1998 στὰ ἐκκλησιαστικὰ πράγματα ποὺ ἐπιβεβαιώνουν αὐτό, ὅτι δηλαδὴ ἡ πλειοψηφία δὲν εἶναι σταθερή. Ἐκεῖνο ποὺ διατηρεῖ κάποιον σὲ ὑψηλὴ θέση εἶναι τὸ ἐκκλησιαστικὸ φρόνημα ποὺ διαθέτει, ἡ ἀνιδιοτέλειά του καὶ ἡ ἐκκλησιαστικὴ συνείδηση ποὺ τὸν διακρίνει.

Ζητῶ συγγνώμη γιὰ ὅσα Σᾶς ἔγραψα, ἀλλὰ ὅπως γνωρίζετε καὶ ἀπὸ τὶς προφορικὲς συζητήσεις καὶ ἀπὸ γραπτά μου κείμενα, καὶ σέβομαι τὴν θέση Σας μέσα στὴν Ἐκκλησία καὶ ἐκθέτω τὶς ἀπόψεις μου σὲ Σᾶς μὲ εἰλικρίνεια, ἐλπίζοντας ὅτι θὰ τὶς ἐκλάβετε μὲ ἀγαθὴ καρδία. Παρακαλῶ, λοιπόν, δῆτε μὲ εὐρύτητα τὸ θέμα τῆς προωθήσεως Κληρικῶν τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Θηβῶν, διότι ἀξίζουν. Ἄλλωστε καὶ Σεῖς μοῦ εἴπατε ὅτι τοὺς ἐκτιμᾶτε. Καὶ ἡ πρωτοβουλία εἶναι καλὸ νὰ προέλθη ἀπό Σας.

Μετὰ βαθυτάτου σεβασμοῦ

Ὁ Ναυπάκτου καὶ Ἁγίου Βλασίου Ἰερόθεος

Ἡ ἀπάντηση τοῦ Ἀρχιεπισκόπου Χριστοδούλου 

πρὸς τὸν Μητροπολίτη Ναυπάκτου Ἰερόθεο

20 Ὀκτωβρίου 2006

Σεβασμιώτατε,

Λαβῶν τὴν ἀπὸ 16-10-06 ἀγαπητὴν ἐπιστολήν σας, μετὰ καὶ τὸ προφορικὸν διάβημά σας ὑπὲρ τῶν ἀξίων κληρικῶν τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Θηβῶν καὶ Λεβαδείας, σπεύδω νὰ σᾶς ἐπαναλάβω τὰ ὅσα σᾶς εἶπον, τὸ παρελθὸν Σάββατον εἰς τὸ ξενοδοχεῖον «Ἠλέκτρα», ὅτι δηλαδὴ ἀγαπῶ καὶ τιμῶ πάντα ἄξιον κληρικόν, μεταξὺ τῶν ὁποίων συγκαταλέγω καὶ ἐκείνους ὑπὲρ τῶν ὁποίων ἐνδιαφέρεσθε. Ὁ Ἀρχιεπίσκοπος ὀφείλει, ὡς συνισταμένη τῆς ἑνότητος τῆς Ἱεραρχίας, νὰ δρᾶ ἑνωτικῶς καὶ ἀπροσωπολήπτως, παραβλέπων, ἐν μεγαθυμίᾳ τὰς κατ' αὐτοῦ ἐπιβουλὰς τινων καὶ ἄλλων τινῶν ἀπρεπεῖς μικρότητας. Τοῦτο καὶ πράττω, Σεβασμιώτατε, ὡς γνωρίζετε, ἐφ' ὅσον ἐκ τῶν ὑπὲρ 30 Ἱεραρχῶν, οἵτινες ἐπὶ τῶν ἡμερῶν της ἀρχιεπισκοπείας μοῦ ἐξελέγησαν, μόνον 5-6 ἀνῆκον εἰς τὸ στενόν μου περιβάλλον. Καὶ τοῦτο διότι πρυτανεύει εἰς τὴν σκέψιν μου ἡ ἀνάγκη τῆς ἀξιοκρατίας. Ἄλλωστε ἐκ τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Θηβῶν προέρχονται τόσον ὁ Θεοφιλέστατος Φαναρίου, ὅσον καὶ οἱ ἀρχιμ. Κλήμης καὶ Φιλόθεος, μετακληθέντες εἰς Γραφεῖα τῆς Ἱερᾶς Συνόδου. Σᾶς εὐχαριστῶ πάντως διὰ τὸ διάβημά σας. Σᾶς ἀσπάζομαι δ' ἐν ἀγάπῃ.

Ὁ Ἀθηνῶν Χριστόδουλος