Ναυπάκτου Ἱερόθεος: Ὁ μακαριστὸς πρώην Ὕδρας Ἱερόθεος

Μητροπολίτου Ναυπάκτου & Ἁγίου Βλασίου Ἱεροθέου

Στὶς 15 Ἰουλίου ε.ε. ἐκοιμήθη ἐν Κυρίῳ ὁ Μητροπολίτης πρώην Ὕδρας κυρὸς Ἰερόθεος, ὕστερα ἀπὸ μακροχρόνια ἀσθένεια ποὺ τὸν κρατοῦσε ἔγκλειστο στὸ Ἐπισκοπεῖο Αἰγίνης καὶ τὶς περισσότερες ὧρες στὸ κρεββάτι του, ζῶντας μὲ εἰρήνη, ἡσυχία καὶ προσευχή.

Ὁ μακαριστὸς Μητροπολίτης ἦταν προσωπικὸς φίλος τοῦ Γέροντός μου μακαριστοῦ Μητροπολίτου Ἐδέσσης κυροῦ Καλλινίκου μὲ τὸν ὁποῖον εἶχαν καὶ προσωπική-πνευματικὴ κοινωνία ἀπὸ λαϊκοὶ καὶ μετέπειτα ὡς Πρεσβύτεροι καὶ Ἐπίσκοποι. Ὑπῆρχαν περιπτώσεις ποὺ ἀλληλοεξομολογοῦντο. Ὁ Ἐδέσσης Καλλίνικος σεβόταν ἀπεριόριστα τὸν Ὕδρας Ἰερόθεο, ἀλλὰ καὶ ὁ τελευταῖος ἐκτιμοῦσε βαθύτατα τὸν Ἐδέσσης Καλλίνικο. Καὶ οἱ δύο ἐξελέγησαν Μητροπολῖτες τὴν ἴδια ἡμέρα σὲ μιὰ δύσκολη ἐκκλησιαστικὴ περίοδο, ἀλλὰ ἀνεδείχθησαν καλοὶ Ἐπίσκοποι στὴν Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ.

Διὰ μέσου τοῦ μακαριστοῦ Γέροντός μου ἐγνώρισα προσωπικά τον Ὕδρας Ἰερόθεο καὶ ἐξετίμησα τὰ ἰδιαίτερα χαρίσματά του τὰ ὁποῖα τὸν διέκριναν. Ἐμένα μὲ ἀγαποῦσε ὡς πνευματικὸ παιδὶ τοῦ φίλου καὶ πνευματικοῦ ἀδελφοῦ του καὶ ἔτσι μὲ ὑποδέχθηκε λίγους μῆνες πρὶν τὴν κοίμησή του στὸ Ἐπισκοπεῖο.

Ἀπὸ αὐτὴν τὴν μικρὴ γνωριμία θὰ ἤθελα νὰ καταθέσω μερικὰ χαρακτηριστικὰ γνωρίσματα τῆς προσωπικότητος τοῦ μακαριστοῦ πρ. Ὕδρας κυροῦ Ἱεροθέου.

Ὅποιος γνώριζε τὸν μακαριστὸ Ἱεράρχη ἔβλεπε ὅτι ἦταν σεμνός, νηφάλιος καὶ σύννους. Εἶναι δυσεύρετα τὰ γνωρίσματα αὐτὰ γιὰ ἕναν Κληρικό. Συγχρόνως διακρινόταν γιὰ τὴν καλλιέπεια τῆς γλώσσας, κυρίως στὸν γραπτὸ λόγο καὶ γιὰ τὴν γνώση τῆς Ἁγίας Γραφῆς, μὲ τὰ χωρία τῆς ὁποίας διήνθιζε καὶ τὶς ὁμιλίες του καὶ τὰ γραπτά του κείμενα. Αὐτὸ φαινόταν ἀκόμη καὶ στὶς ἐπιστολὲς ποὺ ἀπέστειλε καὶ τότε ποὺ ἐξαναγκαζόταν νὰ τὶς ὑπαγορεύη. Ὅταν συνομιλοῦσε κανεὶς μὲ τὸν μακαριστὸ Ἱεράρχη, δὲν μποροῦσε νὰ ἀστειευθῇ ἡ νὰ μιλήση μὲ ἐπιπολαιότητα γιὰ ἐκκλησιαστικὰ καὶ ἄλλα ζητήματα.

Ἀγαποῦσε πολὺ τὴν θεία Εὐχαριστία, τὴν ὁποία θεωροῦσε ὡς κέντρο τῆς ὅλης ποιμαντικῆς διακονίας καὶ πνευματικῆς ζωῆς. Λειτουργοῦσε μὲ εὐλάβεια, φόβο Θεοῦ καὶ σεβασμό. Ἡ θεία Λειτουργία ποὺ τελοῦσε ἦταν μιὰ μυσταγωγία καὶ αὐτὸ ἐνέπνεε τοὺς συλλειτουργούς του. Τὸ ὅτι ζοῦσε γιὰ νὰ λειτουργῇ φαίνεται ἀπὸ τὸ γεγονὸς ὅτι, ὅταν τὸν ἄφηναν οἱ δυνάμεις του καὶ σκεπτόταν τὴν παραίτησή του ἔλεγε ὅτι θὰ παραιτηθῇ ὅταν δὲν θὰ τοῦ τὸ ἐπιτρέπη ἡ ὑγεία του νὰ λειτουργῇ πάνω ἀπὸ ἕξι μῆνες. Συνέδεε στενὰ τὴν ἐπισκοπική του διακονία μὲ τὴν τέλεση τῆς θείας Εὐχαριστίας.

Ὁ μακαριστὸς Ἱεράρχης εἶχε τὰ χαρακτηριστικὰ γνωρίσματα ἑνὸς ἀσκητοῦ. Ἀγαποῦσε τὴν ἄσκηση καὶ μὲ τὸν τρόπο ποὺ τὴν κάνουν οἱ μοναχοί, δηλαδὴ ἀγαποῦσε τὴν ἀγρυπνία καὶ τὴν προσευχή. Ἄνθρωποι ποὺ ἔζησαν κοντά του μοῦ διηγήθηκαν περιπτώσεις κατὰ τὶς ὁποῖες ὅλη τὴν νύκτα παρέμενε ἄγρυπνος, εἴτε γιὰ νὰ μελετήση, εἴτε νὰ προσευχηθῇ. Αὐτὸ τὸ ἦθος τοῦ ἀγρυπνοῦντος Κληρικοῦ τὸ μετέδιδε στοὺς γύρω του.

Δὲν τοῦ ἄρεσε νὰ συμμετέχη σὲ ἐκκλησιαστικὰ παρασκήνια, νὰ ἀνήκη σὲ ὁμάδες ποὺ νὰ ἐπιδιώκουν νὰ ἐπιβάλλονται μέσα στὴν Ἱεραρχία. Εἶχε τὴν ἄποψή του γιὰ διάφορα ἐκκλησιαστικὰ ζητήματα, τὴν ὁποία ἐξέφραζε μὲ σοβαρότητα, σεμνότητα, ἐκκλησιαστικὸ ἦθος καὶ εὐπρέπεια. Αὐτὸ προκαλοῦσε μερικούς, οἱ ὁποῖοι καὶ τὸν παρεξηγοῦσαν. Ὅμως ἐκεῖνος ἐνεργοῦσε μὲ ὑπευθυνότητα καὶ σοβαρότητα. Χαρακτηριζόταν ἀπὸ ἐκκλησιαστικὸ φρόνημα, γιατί πάντοτε σκεπτόταν τὴν δόξα τοῦ Θεοῦ καὶ τὸ καλὸ τῆς Ἐκκλησίας. Παρακολουθοῦσε τὴν ἐκκλησιαστικὴ ζωὴ μέχρι τελευταία στιγμὴ καὶ προσευχόταν. Λίγους μῆνες πρὸ τῆς κοιμήσεώς του μὲ προσκάλεσε νὰ τὸν ἐπισκεφθῶ καὶ διεπίστωσα ὅτι ἤθελε νὰ μάθη τὴν γνώμη μου γιὰ διάφορα ἐκκλησιαστικὰ ζητήματα, κατὰ μόνας, χωρὶς νὰ εἶναι ἄλλοι τὴν ὥρα ἐκείνη, γιὰ νὰ μὴν ἀκούσουν τὴν συζήτηση.

Σεβόταν ἀπεριόριστα τὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο, ὡς τὸ Κέντρο τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας. Δύο γεγονότα, ἐκτὸς ἀπὸ ἄλλα, φανερώνουν αὐτὸν τὸν σεβασμό. Τὸ ἕνα, ὅτι κατὰ τὴν κρίση στὶς σχέσεις τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος μὲ τὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο τὸ 1973, σαφέστατα ἔλαβε σαφῆ θέση ὑπὲρ τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου, δηλαδὴ ὑπὲρ τῆς τηρήσεως τῆς Πατριαρχικῆς Πράξεως τοῦ 1928, πρᾶγμα ποὺ στενοχώρησε τὸν τότε Ἀρχιεπίσκοπο Ἱερώνυμο Κοτσώνη καὶ ἡ ἀπόφασή του αὐτὴ μαζὶ μὲ ἄλλους τρεῖς Ἀρχιερεῖς συνετέλεσε στὴν ἀλλαγὴ τῶν ἐκκλησιαστικῶν πραγμάτων. Τὸ ἄλλο γεγονὸς εἶναι τὸ ὅτι πρὶν παραιτηθῇ ἀπὸ τὴν ἐπισκοπικὴ μητροπολιτική του ἕδρα αἰσθάνθηκε τὴν ἀνάγκη νὰ ἀναφέρη τὸ θέμα στὸν Οἰκουμενικὸ Πατριάρχη καὶ νὰ ζητήση τὴν γνώμη του, παρὰ τὸ ὅτι δὲν ἀνῆκε στοὺς Ἀρχιερεῖς τῶν Μητροπόλεων τοῦ Οἰκουμενικοῦ Θρόνου ἐν Ἑλλάδι, ἀλλὰ στοὺς Ἀρχιερεῖς τῆς Αὐτοκεφάλου Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος.

Δὲν εἶναι δυνατὸν μέσα σὲ ἕνα μικρὸ κείμενο νὰ ἐκφράσω ὅλη τὴν ἄποψή μου γιὰ τὴν προσωπικότητα τοῦ μακαριστοῦ Ἱεράρχου. Ἄλλωστε αὐτὸ τὸ ἔκανα καὶ σὲ ἄλλο κείμενό μου καὶ εἶμαι βέβαιος ὅτι θὰ τὸ κάνουν καλύτερα ἀπὸ μένα οἱ συνεργάτες του, ποὺ γνώριζαν στὸ βάθος τὴν ἱεραρχική του προσωπικότητα.

Ἐκεῖνο ποὺ θέλω νὰ βεβαιώσω εἶναι ὅτι πάντοτε διακατεχόταν ἀπὸ τὴν αἴσθηση τῆς ματαιότητος τῆς παρούσης ζωῆς καὶ τοῦ θανάτου. Εἶναι χαρακτηριστικὸ ἕνα ἀπόσπασμα ἐπιστολῆς ποὺ μοῦ ἀπέστειλε καὶ στὸ ὁποῖο φαίνονται τὰ γνωρίσματα τὰ ὁποῖα ἀνέφερα πιὸ πάνω. Ἔγραφε:

«Ἀσφαλῶς δὲν λησμονεῖς ὅτι ὁ πολυσέβαστος καὶ πολυφίλητος Ἀδελφὸς καὶ Γεροντας σου, μαζὶ μὲ τὸν ἀλησμόνητον Ἅγιον Κερκύρας, ἐπέτυχον τὸ "μεῖζον". Καὶ ἡμεῖς, εἰς τὰ "ἐλάσσω" κακουχούμενοι, "στενάζομεν", "τὸ οἰκητήριον ἡμῶν τὸ ἐξ ουρανοῦ ἐπενδύσασθαι ἐπιποθοῦντες" (Β Κόρ. ε , 2) καὶ προσμένοντες τὴν ὥραν τὴν μεγάλην καὶ ἐπιφανῆ. Ποτε καὶ πὼς θὰ ἔλθη; Αὐτὸ τὸ ἐρώτημα - μετὰ τὴν "ὥραν" τοῦ ἁγίου Καστορίας, ἀλλὰ καὶ μετὰ τὴν ἐκτραχυνομένην γενικωτέραν κατάστασιν - γίνεται ὁσονούπω ἐναγώνιον. Καὶ ταῦτα πάντα, καθ ὀν χρόνον οἱ ἀοίδιμοι, ἐκεῖσε προσευχόμενοι, εὑρίσκονται ἐγγύτερον ἡμῶν ... ἡ ὅτε ἔζων εἰς τὸν μάταιον κύκλον τῆς παρούσης βιοτῆς».

Ἔβλεπε τὴν ματαιότητα τῶν ἀνθρωπίνων πραγμάτων καὶ ἀνέμενε τὴν ὥρα τὴν μεγάλη καὶ ἐπιφανῆ τῆς κοιμήσεώς του καὶ ἐπιποθοῦσε νὰ ἐνδυθῇ «τὸ οἰκητήριον τὸ ἐξ ουρανοῦ». Τὸν ἀπασχολοῦσε τὸ «πότε» τῆς ὥρας καὶ τὸ «πώς». Ζοῦσε τὴν ἑνότητα τῆς Ἐκκλησίας, ζώντων καὶ κεκοιμημένων. Αὐτὸ τὸν ἔκανε νὰ προσεύχεται καὶ φαίνεται ὅτι ἐπέτυχε τὸ «ποθούμενον», ἀφοῦ τὸ λείψανό του, ὅπως ὁμολόγησαν ὅσοι παρευρέθηκαν στὴν ἐξόδιο ἀκολουθία, ἦταν λείψανο ἑνὸς ἀσκητοῦ.

Ὁ μακαριστὸς πρώην Ὕδρας Ἰερόθεος ἄφησε μνήμη ἑνὸς σεμνοῦ, ἐκκλησιαστικοῦ, ἀσκητικοῦ καὶ εὐλογημένου Ἱεράρχη. Αἰωνία αὐτοῦ ἡ μνήμη.–