Ἡ «Ὀρθόδοξη Ψυχοθεραπεία» καὶ στὰ Γεωργιανά

Μητροπολίτου Ναυπάκτου & Ἁγίου Βλασίου Ἱεροθέου

Πρόλογος

Χαίρομαι καὶ δοξάζω τον Θεο γιατί τὸ βιβλίο μου «Ὀρθόδοξη Ψυχοθεραπεία» δημοσιεύεται στὴν Γεωργιανὴ γλῶσσα, κυρίως γιατί στὴν Γεωργία ὑπάρχει πλούσια ὀρθόδοξη καὶ μοναχικὴ παράδοση. Καὶ εἶναι ἀλήθεια ὅτι μέσα ἀπὸ τὴν ὀρθόδοξη ἡσυχία, ὅπως τὴν ἀναπτύσσουν οἱ νηπτικοὶ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας καὶ τὴν κωδικοποίησε ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς, λύνονται ὅλα τὰ ὑπαρξιακὰ προβλήματα ποὺ βασανίζουν καὶ τυραννοῦν τὸν ἄνθρωπο.

Ὁ τίτλος τοῦ βιβλίου εἶναι «Ὀρθόδοξη Ψυχοθεραπεία», ἀλλὰ ὁ ὑπότιτλος εἶναι «Πατερικὴ θεραπευτικὴ ἀγωγή». Πρόκειται γιὰ ὅλη ἐκείνη τὴν μέθοδο ποὺ δίδαξαν οἱ ἅγιοι Πατέρες, οἱ ὁποῖοι εἶναι διάδοχοι τῶν ἁγίων Ἀποστόλων, διὰ τῆς ὁποίας ὁ ἄνθρωπος μετέχει τῆς ἀκτίστου Χαριτος τοῦ Θεοῦ. Στὴν πραγματικότητα πρόκειται γιὰ τὴν ποιμαντικὴ τῆς Ἐκκλησίας, ὅπως διασώζεται μέσα στὴν παράδοσή της.

Ἡ λέξη Ψυχοθεραπεία εἶναι σχεδὸν σύγχρονη, τὴν χρησιμοποιοῦν οἱ ψυχολόγοι-ψυχοθεραπευτές-ψυχαναλυτὲς μέσα στὴν δική τους προοπτική. Ὅμως γιὰ τὴν Ἐκκλησία ἡ ψυχοθεραπεία εἶναι ἡ θεραπεία τῆς ψυχῆς, ὅπως τὴν θεωρεῖ ἡ Ἁγία Γραφὴ καὶ ὅλη ἡ Παράδοση. Μέσα ἀπὸ αὐτὴν τὴν προοπτικὴ κάνουμε λόγο γιὰ Ὀρθόδοξη Ψυχοθεραπεία.

Βεβαίως, ὅταν ὁμιλοῦμε γιὰ ψυχὴ δὲν τὴν ἐννοοῦμε ξεχωριστὰ ἀπὸ τὸ σῶμα, γιατί ὁ ἄνθρωπος δὲν ἀποτελεῖται μόνον ἀπὸ ψυχὴ οὔτε μόνον ἀπὸ σῶμα, ἀλλὰ ἀπὸ τὸ συναμφότερο, δηλαδὴ ἀπὸ ψυχὴ καὶ σῶμα καὶ μάλιστα εἶναι ἑνωμένα στενὰ μεταξύ τους. Ἑπομένως, πρόκειται γιὰ θεραπεία τοῦ ἀνθρώπου ἀπὸ τὰ ψυχικὰ καὶ τὰ σωματικὰ πάθη. Πρωτεύουσα σημασία ἔχει ἡ θεραπεία τῆς φιλαυτίας, ποὺ εἶναι ἡ ἄλογος τοῦ σώματος φιλία, ἀπὸ τὴν ὁποία γεννῶνται τὰ ἄλλα τρία βασικὰ πάθη, ποὺ εἶναι ἡ φιλοδοξία, ἡ φιληδονία καὶ ἡ φιλαργυρία, τὰ ὁποῖα πάθη ἀντιστοιχοῦν στὶς τρεῖς μεγάλες ἀσθένειες τοῦ ἀνθρώπου, οἱ ὁποῖες θεραπεύονται μὲ τὶς τρεῖς μεγάλες ἀρετές, ἤτοι τὴν ταπείνωση, τὴν ἐγκράτεια καὶ τὴν ἀκτημοσύνη ἡ κοινοκτημοσύνη. Οἱ ἰδεολογίες, ὁ πανσεξουαλισμὸς καὶ τὸ «πνεῦμα» τοῦ καπιταλισμοῦ εἶναι ἀποτελέσματα τῆς ἀρρώστιας τοῦ ἀνθρώπου ποὺ συνδέεται στενὰ μὲ τὰ πάθη αὐτά.

Ἡ μέθοδος αὐτὴ τῆς θεραπευτικῆς ἀγωγῆς στὰ πατερικὰ κείμενα λέγεται νηπτικὴ καὶ ἡσυχαστική, γιατί βοηθᾶ τὸν ἄνθρωπο νὰ θεραπεύση τὸν ἐσωτερικό του κόσμο. Ἔτσι ὑπάρχουν οἱ λεγόμενοι νηπτικοὶ Πατέρες, ἀλλὰ ἂν ἐξετάση κανεὶς προσεκτικὰ θὰ διαπιστώση ὅτι αὐτὴ ἡ νηπτικὴ διδασκαλία συναντᾶται πλούσια στὶς ἐπιστολὲς τοῦ Ἀποστόλου Παύλου καὶ τῶν ἄλλων Ἀποστόλων καὶ εἶναι καταγεγραμμένη στὴν Καινὴ Διαθήκη. Γι' αὐτὸ ὅλη ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία εἶναι νηπτικὴ καὶ διαφέρει ἀπὸ τὶς ἄλλες χριστιανικὲς παραδόσεις, οἱ ὁποῖες διακρίνονται ἀπὸ τὸν σχολαστικισμό-λογικοκρατία καὶ τὸν ἠθικισμό.

Ὅλη αὐτὴ ἡ μέθοδος συνδέεται μὲ τὴν μυστηριακὴ ζωη της, κυρίως μὲ τὴν θεία Εὐχαριστία. Αὐτὸς ὁ συνδυασμὸς εἶναι ἀπαραίτητος, γιατί οὔτε ἡ ἄσκηση μπορεῖ νὰ σώση τὸν ἄνθρωπο, χωρὶς τὴν θεία Κοινωνία τοῦ Σώματος καὶ τοῦ Αἵματος τοῦ Χριστοῦ, οὔτε καὶ ἡ μετοχὴ στὰ μυστήρια εἶναι σωτήρια, χωρὶς τὶς ἀπαραίτητες προϋποθέσεις τῆς ἀσκητικῆς ζωῆς ποὺ προετοιμάζουν τὸν ἄνθρωπο γιὰ τὴν μέθεξη τῆς θείας Χαριτος.

Μὲ τὴν εὐκαιρία τῆς ἐκδόσεως τοῦ βιβλίου αὐτοῦ στὴν Γεωργιανὴ γλῶσσα, θὰ ἤθελα νὰ εὐχαριστήσω θερμότατα τὴν κ. Κατερίνα Ντουγασβίλη, ἡ ὁποία μετέφρασε τὸ βιβλίο μὲ πολλὴ ἀγάπη καὶ ζῆλο. Ἀπὸ τὴν τηλεφωνικὴ ἐπικοινωνία ποὺ εἴχαμε διεπίστωσα ὅτι ὄχι μόνον γνωρίζει τὴν ἑλληνικὴ γλῶσσα, ἀλλὰ καὶ ἀγαπᾶ τὰ θέματα μὲ τὰ ὁποῖα ἀσχολεῖται τὸ βιβλίο αὐτὸ ποὺ μετέφρασε. Ἐπίσης εὐχαριστῶ τὸν Ἀρχιεπίσκοπο Μιτσχέτης καὶ Καθολικὸ Πατριάρχη πάσης Ἰβηρίας κ. Ἠλία, ὁ ὁποῖος ἔδωσε τὴν εὐλογία νὰ μεταφρασθῇ καὶ νὰ ἐκδοθῇ στὴν Γεωργιανὴ γλῶσσα, καθὼς ἐπίσης εὐχαριστῶ ὅλους ὅσοι ἐργάσθηκαν καὶ βοήθησαν γιὰ τὴν ἔκδοση.

Εὔχομαι ὁ σύγχρονος ἄνθρωπος, ἀλλὰ καὶ ἐμεῖς οἱ Κληρικοί, νὰ ἐγκολπωθοῦμε ὅλη αὐτὴν τὴν ὀρθόδοξη παράδοση ποὺ διατηροῦμε ὡς ἀμύθητο θησαυρό, νὰ τὴν ζήσουμε στὴν ἐσωτερική της διάσταση, ὥστε νὰ εἰρηνεύση ἡ ψυχή μας καὶ νὰ μπορέσουμε νὰ μεταδίδουμε τὴν εἰρήνη αὐτὴ στοὺς γύρω μας ἀνθρώπους. Σὲ μιὰ ἐποχή, στὴν ὁποία ὑπάρχει μιὰ αὐτονομία τοῦ ἀνθρώπου ἔναντι τοῦ Θεοῦ, ἀλλὰ καὶ μισανθρωπία ἔναντι τῶν ἄλλων, εἶναι ἀπαραίτητη ἡ φιλοθεΐα καὶ ἡ φιλανθρωπία ποὺ ἀναπτύσσονται ὅταν ἀποβάλλεται ἡ φιλαυτία. Μὲ τὴν μέθοδο τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας θεραπευόμαστε ἀπὸ τὰ σύγχρονα πάθη καὶ ἔτσι ἀποκτᾶται καὶ ἡ ἀγάπη μεταξὺ τῶν ἀνθρώπων. Ὅταν ἀγαπᾶ κανεὶς τὸν Θεό, ὡς θεραπευμένος, τότε ἀγαπᾶ καὶ τὸν ἄνθρωπο. Ὁ ἄλλος δὲν θεωρεῖται ξένος, ἀλλὰ ὁ ἀδελφός μας, μέλος τῆς Ἐκκλησίας.

Ἡ κυκλοφορία αὐτοῦ τοῦ ἔργου μου στὴν Γεωργιανὴ γλῶσσα εἶναι ἕνας ἐπὶ πλέον χαιρετισμὸς στὸν Γεωργιανὸ λαὸ καὶ ἀφορμὴ γιὰ γνωριμία, ἐπικοινωνία καὶ κοινωνία μεταξύ μας.–