Γεγονότα καὶ Σχόλια: Ὕφεση καὶ κάθαρση. Ἐπαναπροσανατολισμὸς τῆς ζωῆς.

Ὕφεση καὶ κάθαρση.

Ἡ χρηματοπιστωτικὴ κρίση δὲν σημαίνει κατάρρευση σὲ ὅλες τὶς περιοχὲς τοῦ κοινωνικοῦ καὶ προσωπικοῦ μας βίου. Δὲν εἶναι ἕνας βαρὺς καθολικὸς καταθλιπτικὸς χειμῶνας. Σὲ κάποιες περιοχὲς μπορεῖ νὰ φέρνη τὴν ἄνοιξη. Αὐτὸ ἰσχυρίζεται ἡ Elaine Sciolino σὲ ἄρθρο της στὴν ἐφημερίδα New York Times, ποὺ ἀναδημοσιεύθηκε στὴν Καθημερινὴ (17/1/2009), τὸ ὁποῖο ἔχει τίτλο: «Ἡ ὕφεση "δίνει" μαθήματα ἠθικῆς».

Ἡ ἀρθρογράφος ἀφοῦ ἀναφέρεται στὴν κρίση τῶν οἴκων ὑψηλῆς ραπτικῆς τῆς Γαλλίας, τῶν ἀκριβῶν καταστημάτων τῆς Νέας Ὑόρκης καὶ τῶν ἀντίστοιχων οἰκονομικῶν δραστηριοτήτων στὸ Τόκιο, γράφει: «...στὸ Παρίσι κυριαρχεῖ ἡ ἀντίληψη ὅτι ἡ ἐποχὴ τῆς "χυδαίας" πολυτέλειας πέρασε καὶ ἀπὸ τὴν τέφρα της θὰ ἀναδυθῇ ἕνας παραδοσιακὰ γαλλικὸς τρόπος ζωῆς». Τὸ περιοδικὸ μάλιστα Le Figaro Magazine σὲ δωδεκασέλιδο ἀφιέρωμα―οδηγό γιὰ λιτὴ ζωὴ κατὰ τὸ 2009 «προβλέπει ὅτι ὁ κόσμος θὰ ἐργάζεται λιγότερο καὶ θὰ ἀφιερώνη περισσότερο χρόνο στὴν οἰκογένεια. Ἕνας εἰδικός, μάλιστα, ὑποστήριξε ὅτι ὅλες αὐτὲς οἱ μεταβολὲς τῶν τάσεων εἶναι "πραγματικὴ ἐπανάσταση τῶν ἀξιῶν"». Βέβαια, ἡ λιτότητα, ὅταν ἐπιβάλλεται ἀπὸ τὰ πράγματα καὶ δὲν εἶναι ἐλεύθερη ἐπιλογὴ τοῦ «λιτοδίαιτου», δὲν ἔχει μεγάλη ἠθικὴ ἀξία. Ξυπνᾶ ὅμως συνειδήσεις καὶ δείχνει ὅτι μπορεῖ νὰ ζήση κι’ ἀλλιῶς ὁ ἄνθρωπος. Ὁ σχεδιαστὴς μόδας Κὰρλ Λάγκερφελντ εἶπε: «Ἡ οἰκονομικὴ κρίση εἶναι σὰν ἕνα καλὸ ἀνοιξιάτικο καθάρισμα τοῦ σπιτιοῦ ποὺ κάνουμε ἐν ἀναμονῇ τοῦ θέρους». Ἠθικὸ καὶ φυσικὸ καθάρισμα, ὅπως διευκρινίζει. Ἀπαλλασσόμαστε ἀπὸ τὰ περιττὰ πράγματα, ἀλλὰ καὶ ἀπὸ λανθασμένες θεωρήσεις τῆς ζωῆς.

Ἕνα κοινωνικὸ καὶ οἰκονομικὸ πρόβλημα ποὺ ἀντιμετωπίζει ἡ Γαλλία εἶναι οἱ ἑκατὸ χιλιάδες ἀπασχολούμενοι στὴν βιομηχανία εἰδῶν πολυτελείας. Ἡ βιομηχανία αὐτὴ θεωρεῖται πολιτιστικὴ κληρονομιὰ τῆς χώρας, ποὺ τῆς προσδίδει κῦρος καὶ τὴν καθιστᾶ πόλο ἕλξης. Γιὰ τὴν διάσωσή της λοιπὸν προτάθηκε: «Ἀντὶ νὰ διατηρηθῇ στὴ ζωὴ μὲ τὴν κατασκευὴ ὑπεράκριβων δερματίνων εἰδῶν, ρολογιῶν κ.ο.κ.» νὰ γίνη «ριζικὴ μείωση τῶν τιμῶν». Ὅμως «κάποιοι Γάλλοι διανοούμενοι προχώρησαν ἕνα βῆμα [παραπέρα] ζητῶντας τὸ θάνατο τῆς βιομηχανίας πολυτελῶν εἰδῶν ὡς μέρος τελετουργικοῦ ἐθνικῆς κάθαρσης».

Ἐπαναπροσανατολισμὸς τῆς ζωῆς.

Εἶναι χαρακτηριστικὸ ὅτι ἡ πολυτέλεια ὀνομάζεται «χυδαῖα» καὶ θεωρεῖται «ρύπος» καὶ ἡ ἀπαλλαγὴ ἀπὸ αὐτὴν χαρακτηρίζεται «κάθαρση». Ἀπὸ τὸ ἄρθρο τῆς Elaine Sciolino δίνεται ἡ αἴσθηση ὅτι ὁ κόσμος ἦταν ἠθικὰ πνιγμένος σὲ ἕνα πέλαγος ὑλικῶν πραγμάτων, «ὑπεράκριβων», ποὺ δὲν εἶχαν καμμιὰ πρακτικὴ χρησιμότητα• ἦταν ἕνας ἄδικος πλοῦτος, ὑποκατάστατο τοῦ πνευματικοῦ πλούτου, γιὰ τὸν ὁποῖο εἶναι πλασμένος ὁ ἄνθρωπος. Ἐπιπλέον δὲν ἦταν πλοῦτος γιὰ ὅλους. Ἦταν γιὰ τοὺς λίγους. Οἱ πολλοὶ ζοῦσαν μὲ τὰ στοιχειώδη ἡ ἀναζητοῦσαν τὰ στοιχειώδη στὴν «εὐέλικτη» ἐργασία, στὴν ὑποαπασχόληση καὶ στὶς φιλανθρωπικὲς ὀργανώσεις. Ἔτσι ἡ «ὕφεση» ἐπιβάλλει μιὰ κοινωνικὴ κάθαρση, μὲ τὴν ἔννοια ὅτι σμικρύνει λίγο τὶς κραυγαλέες ἀνισότητες.

Ὅμως τὸ πρόβλημα τῆς χυδαίας πολυτέλειας εἶναι ἐσωτερικὸ καὶ χρειάζεται ἐσωτερικὴ κάθαρση ἀπὸ τὸ ὑλιστικὸ φρόνιμα τῆς φιλαυτίας. Ἔχει ἀνάγκη καὶ ἀπὸ ἕναν ἐπαναπροσανατολισμὸ τῆς ὕπαρξης. Προσανατολισμὸ τῆς ζωῆς στὸ νόημα ποὺ δίνει στὴν κτίση καὶ στὸν ἄνθρωπο τὸ πρόσωπο τοῦ Χριστοῦ. Ὁ γεννηθεῖς ἐν σπηλαίῳ Κύριος τοῦ παντός.

π.Θ.Α.Β.