Γεγονὸς καὶ σχόλιο: Ἡ κρίση εἶναι πνευματική

Στὶς ἡμέρες μας ὅλοι κάνουν λόγο γιὰ τὴν οἰκονομικὴ κρίση ποῦ παρατηρεῖται στὴν Ἀμερικὴ καὶ τὴν Εὐρώπη καὶ ἔρχεται σιγά-σιγά καὶ στὴν Πατρίδα μας, καθὼς ἐπίσης ἀναφέρονται καὶ στὴν πολιτικὴ κρίση ποῦ εἶναι συνέπεια τῆς πρώτης.

Κανεὶς δὲν ἀντιλέγει στὸ ὅτι ὑπάρχει οἰκονομικὴ κρίση ποῦ μαστίζει τὴν ἀνθρωπότητα, ἀλλὰ καὶ τὸν καθένα μας, ἀφοῦ ἐπηρεάζει τὸν τρόπο τῆς ζωῆς καὶ τῆς ἐργασίας ὅλων τῶν ἀνθρώπων. Αὐτὸς εἶναι ὁ λόγος γιὰ τὸν ὁποῖο διάφοροι οἰκονομολόγοι προσπαθοῦν νὰ βροὺν λύσεις γιὰ τὴν ἀντιμετώπισή της καὶ αὐτὸ τὸ ἐπιχειροῦν μὲ οἰκονομικοὺς τρόπους καὶ πολιτικὰ μέσα.

Ὅμως θεωρῶ ὅτι ἡ κρίση ποῦ περνᾶμε δὲν εἶναι ἁπλῶς οἰκονομικὴ καὶ πολιτική, ἀλλὰ στὸ βάθος της εἶναι κρίση πνευματική. Θὰ μποροῦσα νὰ τονίσω πολλὲς πλευρὲς τοῦ θέματος αὐτοῦ καὶ νὰ ὑποστηρίξω ὅτι, ὅταν ὁ ἄνθρωπος ἀπομακρύνεται ἀπὸ τὸν Θεό, τότε ὑποφέρει καὶ βασανίζεται σὲ ὅλα τὰ ἐπίπεδα τῆς ζωῆς του, ἀκόμη καὶ στὰ οἰκονομικά. Ἐπίσης, ἂν δὴ κανεὶς τὸ θέμα θεολογικά, θὰ διαπιστώση ὅτι, ὅταν ὁ ἄνθρωπος χάση τὴν Χάρη τοῦ Θεοῦ, τότε δημιουργοῦνται ἀνθρωπολογικά, κοινωνικά, πολιτικὰ καὶ οἰκονομικὰ προβλήματα. Ἐδῶ ὅμως θὰ ἐντοπίσω τὶς πρακτικὲς διαστάσεις τῆς πνευματικῆς κρίσεως.

Ἅς δοῦμε τὸ θέμα στὸν τρόπο μὲ τὸν ὁποῖο ζὴ ἕνας μέσος οἰκονομικὰ ἄνθρωπος. Προσπαθεῖ νὰ ζήση ὅπως συμπεριφέρονται οἱ πλούσιοι, ὁ προσωπικός του τρόπος ζωῆς εἶναι εὐδαιμονικός, διασκεδάζει ὑπερμέτρως, ἂν καὶ ἔχη μιὰ μικρομεσαία ἐπιχείριση, ἐπιχειρεῖ νὰ γίνη μεγαλέμπορος, χωρὶς νὰ ἔχη τὶς ἀπαραίτητες δυνατότητες καὶ χαρίσματα, καὶ ὅλα αὐτὰ πολλὲς φορὲς προκαλοῦν οἰκονομικὰ προβλήματα. Ὅταν στὴν συνέχεια προσπαθῆ μὲ δανεισμοὺς νὰ ἐπιλύση τὸ πρόβλημα, καταρρέει οἰκονομικὰ καὶ ἐπαγγελματικὰ καὶ πτωχεύει.

Τὸ ἴδιο μποροῦμε νὰ τὸ δοῦμε καὶ στὴν κοινωνία, ἀλλὰ καὶ παγκόσμια. Οἱ ἄνθρωποι δὲν ζοὺν μὲ ἐγκράτεια καὶ σωφροσύνη, δὲν ἔχουν μάθει νὰ περιορίζουν τὶς αἰσθήσεις τοὺς καὶ τὶς ἐπιθυμίες τους, ἀλλὰ διάγουν μὲ τὸν εὐδαιμονικὸ τρόπο ζωῆς, ξοδεύουν πολλὰ γιὰ νὰ ἱκανοποιήσουν τὶς αἰσθήσεις τοὺς καὶ τὶς ἐπιθυμίες τους, δανείζονται ἀκόμη καὶ γιὰ νὰ κάνουν πολυτελεῖς διακοπὲς καὶ ὅλα αὐτὰ ἔχουν ὡς συνέπεια τὴν οἰκονομική, ἐπαγγελματική, οἰκογενειακὴ καὶ προσωπικὴ κατάρρευση.

Μὲ αὐτὴν τὴν ἔννοια λέμε ὅτι ἡ κρίση στὴν οὐσία δὲν εἶναι οἰκονομική, ἀλλὰ κυρίως καὶ πρὸ παντὸς πνευματικὴ καὶ αὐτὴ φέρνει καὶ οἰκονομικὴ καὶ πολιτικὴ κρίση. Αὐτὸ σημαίνει ὅτι ἡ ἀντιμετώπιση τῆς κρίσεως δὲν γίνεται μὲ οἰκονομικὰ μέσα καὶ πολιτικὲς πρακτικές, ἀλλὰ μὲ τὴν ἀλλαγὴ τρόπου ζωῆς, μὲ τὴν ἐπαναφορὰ τοῦ ἀνθρώπου στὴν ὀλιγάρκεια, τὴν ἐγκράτεια, τὴν σωφροσύνη, τὴν ἀποφυγὴ τῆς ἀπληστίας καὶ τῆς ὑπερβολῆς.

Ἡ ἄσκηση προβάλλει σήμερα ὡς ἐπιταγή, ὡς προσπάθεια νὰ θεραπευθῇ τὸ πάθος τῆς φιλαυτίας, ἀπὸ τὸ ὁποῖο προέρχονται τὰ πάθη τῆς φιληδονίας, τῆς φιλοδοξίας καὶ τῆς φιλαργυρίας. Ὁ Εὐαγγελιστὴς Ἰωάννης τὸ περιγράφει αὐτὸ μὲ πολλὴ σαφήνεια: «πὰν τὸ ἐν τὼ κόσμῳ, ἡ ἐπιθυμία τῆς σαρκὸς καὶ ἡ ἐπιθυμία τῶν ὀφθαλμῶν καὶ ἡ ἀλαζονεία τοῦ βίου, οὐκ ἔστιν ἐκ τοῦ πατρός, ἀλλ ἐκ τοῦ κόσμου ἐστὶ» (Α’ Ἰω. β', 16).

Ἑπομένως, ἡ κρίση στὴν ἐποχή μας εἶναι κρίση πνευματική, ποῦ ὀφείλεται στὴν ἐπιθυμία τῆς σάρκας, τὴν ἐπιθυμία τῶν ὀφθαλμῶν καὶ τὴν ἀλαζονεία τοῦ βίου. Καὶ ἡ ἀντιμετώπισή της γίνεται κυρίως μὲ πνευματικὰ μέσα καὶ μάλιστα ἀπὸ τοὺς Χριστιανοὺς ποῦ ζοὺν στὰ λεγόμενα χριστιανικὰ Κράτη. Ἂν δὲν γίνη αὐτό, ἔχουν δίκαιο ὅσοι ὑποστηρίζουν ὅτι ὁ δυτικὸς κόσμος ποῦ παρουσιάζεται ὡς χριστιανικὸς στὴν πραγματικότητα προδίδει τὸν Χριστὸ καὶ τὸν Χριστιανισμό, ἀφοῦ δὲν ἔχει καμμιὰ σχέση μὲ τὸν χριστιανικὸ τρόπο ζωῆς ποῦ καθόρισε ὁ Χριστὸς καὶ ἔζησαν οἱ Ἀπόστολοι καὶ οἱ Ἅγιοι διὰ μέσου τῶν αἰώνων.

Ν.Ι.