Ἀπὸ τὸ Ἁγιολόγιο τοῦ μηνὸς: Οσιοπαρθενομάρτυς Φεβρωνία, 25 Ἰουνίου

Πρωτοπρεσβυτέρου π. Γεωργίου Παπαβαρνάβα

Ἡ ἁγία Φεβρωνία ἦταν προικισμένη καὶ μὲ σωματικὴ ὀμορφιά. Ὁ ἱερὸς Συναξαριστὴς ἀναφέρει χαρακτηριστικὰ ὅτι εἶχε ἐκθαμβωτικὴ ὀμορφιὰ καὶ τὸ γεγονὸς αὐτὸ στάθηκε ἡ ἀφορμὴ τοῦ μαρτυρίου της.

Ἡ ἁγία Φεβρωνία ἔζησε τὸν 3ο αἰῶνα μ. Χ., δηλαδὴ τὴν περίοδο τῶν διωγμῶν ἐναντίον τῆς Ἐκκλησίας. Στὴν ἡλικία τῶν 17 ἐτῶν ἐγκαταβίωσε σὲ Μοναστήρι στὴν Μεσοποταμία, στὸ ὁποῖο ἦταν ἡγουμένη ἡ θεία της Μοναχὴ Βρυέννη. Ἦταν προικισμένη μὲ πολλὰ χαρίσματα τὰ ὁποῖα ἀξιοποίησε καὶ ξεχώριζε ἀνάμεσα στὶς ἄλλες μοναχὲς γιὰ τὸν ζῆλο της πρὸς τὴν πνευματικὴ ζωὴ καὶ γιὰ τὴν ἀγάπη της πρὸς τὸν Θεό, καθὼς καὶ πρὸς ὅλους ἀνεξαιρέτως τοὺς συνανθρώπους της. Ἡ ψυχή της ἦταν πανέμορφη καὶ λαμπερή, ἀλλὰ ἡ ἁγία Φεβρωνία ἦταν προικισμένη καὶ μὲ σωματικὴ ὀμορφιά. Ὁ ἱερὸς Συναξαριστὴς ἀναφέρει χαρακτηριστικὰ ὅτι εἶχε ἐκθαμβωτικὴ ὀμορφιὰ καὶ τὸ γεγονὸς αὐτὸ στάθηκε ἡ ἀφορμὴ τοῦ μαρτυρίου της.

Ἕνα σῶμα στρατιωτῶν, τὸ ὁποῖο κατεδίωκε Χριστιανούς, πέρασε ἀπὸ τὸ Μοναστήρι στὸ ὁποῖο βρισκόταν ἡ ἁγία Φεβρωνία. Οἱ μοναχὲς μόλις ἀντελήφθησαν τὴν παρουσία τῶν στρατιωτῶν κοντὰ στὴν Μονὴ ἔφυγαν, ἀλλὰ ἡ ἁγία Φεβρωνία, ἐπειδὴ ἦταν ἄρρωστη δὲν μπόρεσε νὰ μετακινηθῇ. Μαζὶ τῆς ἔμεινε ἡ ἡγουμένη καὶ μιὰ ἄλλη μοναχή. Οἱ στρατιῶτες μόλις ἀντίκρυσαν τὴν ἁγία Φεβρωνία ἔμειναν κατάπληκτοι ἀπὸ τὴν ὀμορφιά της. Ἄφησαν στὸ Μοναστήρι τρεὶς ἄνδρες νὰ τὴν φρουροῦν καὶ οἱ ὑπόλοιποι γύρισαν καὶ ἀνέφεραν τὸ γεγονὸς στὸν ἀρχηγό τους Σελῆνο. Ἐκεῖνος διέταξε καὶ τὴν ἔφεραν ἀμέσως μπροστά του καὶ προσπάθησε μὲ κάθε τρόπο νὰ τὴν πείση νὰ ἀλλαξοπιστήση. Θαμβωμένος ἀπὸ τὴν ὀμορφιά της, τῆς ἔταξε πλοῦτο καὶ δόξα καὶ τῆς πρότεινε νὰ τῆς δώση ὡς σύζυγό της τὸν ἀνηψιό του. Ἡ ἁγία, ὅπως ἦταν φυσικό, κατεφρόνησε τὴν ψεύτικη ἀνθρώπινη δόξα, τὴν ὁποῖα ἐξαφανίζει ὁ θάνατος καὶ τὸν φθαρτὸ πλοῦτο, ὁ ὁποῖος δὲν συνοδεύει τὸν ἄνθρωπο μετὰ τὴν ἔξοδό του ἀπὸ τὴν παροῦσα πρόσκαιρη ζωή, ἐπειδὴ ἦταν κοινωνὸς τῆς δόξης τοῦ Θεοῦ καὶ κατεῖχε τὸν ἀληθινὸ καὶ ἄφθαρτο πνευματικὸ πλοῦτο, ποῦ μένει στὸν αἰῶνα.

Ἡ ἁγία Φεβρωνία μετὰ ἀπὸ σκληρὰ καὶ ἀπάνθρωπα βασανιστήρια ἐτελειώθη μὲ ξίφος καὶ παρέδωσε τὴν πανέμορφη ψυχή της στὰ χέρια Ἐκείνου, τὸν Ὁποῖο ἀγάπησε περισσότερο ἀπὸ ὅλους καὶ ὅλα. Ὁ βίος καὶ ἡ πολιτεία της μᾶς δίνουν τὴν ἀφορμὴ νὰ τονίσουμε τὰ ἀκόλουθα:

Ἡ σωματικὴ ὀμορφιὰ εἶναι καὶ αὐτὴ δῶρο τοῦ Θεοῦ, ὅπως ὅλα τὰ ἄλλα δῶρα Τοῦ πρὸς τοὺς ἀνθρώπους, τὰ ὁποῖα ἀπὸ μόνα τους οὔτε ὠφελοῦν οὔτε ζημιώνουν τὸν κάτοχό τους, ἀλλὰ αὐτὸ ἐξαρτᾶται ἀπὸ τὸ πῶς χρησιμοποιοῦνται. Δηλαδή, τὰ διάφορα χαρίσματα καὶ δῶρα ποῦ δίνει ὁ Θεὸς μποροῦν νὰ ὠφελήσουν αὐτὸν ποῦ τὰ ἔλαβε, καθὼς καὶ τοὺς ἄλλους, ὅταν δὲν αὐτονομοῦνται καὶ δὲν χρησιμοποιοῦνται μὲ ἰδιοτέλεια καὶ γιὰ τὴν ἱκανοποίηση τῶν ἀνθρωπίνων παθῶν, ἀλλὰ πρὸς δόξαν τοῦ Δωρεοδότου. Ἐπίσης, δὲν πρέπει νὰ ξεχνᾶ ὁ ἄνθρωπος ποῦ δέχθηκε τὸ δῶρο τοῦ ἐξωτερικοῦ κάλλους, ὅτι αὐτὸ ἔρχεται καὶ παρέρχεται, ἐνῷ αὐτὸ ποῦ μένει στὸν αἰῶνα, καὶ ἑπομένως ἔχει ἀληθινὴ ἀξία, εἶναι ἡ ἐσωτερικὴ ὀμορφιά, τὸ πνευματικὸ κάλλος, ποῦ ἀποκτᾶται μετὰ ἀπὸ σκληρὴ προσπάθεια καὶ μεγάλο ἀγῶνα. Τὸ νὰ δίνη κανεὶς στὴν σωματικὴ ὀμορφιά, καὶ γενικότερα στὰ ἐξωτερικὰ χαρίσματα, μεγαλύτερη σημασία ἀπὸ ὅ,τι πρέπει καὶ νὰ παραθεωρὴ ἢ νὰ ὑποτιμᾶ τὴν ἐσωτερικὴ ὀμορφιὰ τῆς καρδιᾶς, καθὼς καὶ ἄλλα χαρίσματα τὰ ὁποῖα εἶναι μὲν σημαντικά, δὲν γίνονται, ὅμως, ἀμέσως ἀντιληπτά, δείχνει, τὸ λιγότερο ποῦ μπορεῖ νὰ πὴ κανείς, ρηχότητα καὶ ἐπιπολαιότητα. Ὁ π. Παΐσιος ὁ Ἁγιορείτης ἔλεγε πῶς, ὅταν συναντοῦμε κάποιον ἄνθρωπο δὲν πρέπει νὰ παρασυρόμαστε ἀπὸ τὴν ἀμφίεσή του καὶ τὰ ἐξωτερικά του γνωρίσματα, ἀλλὰ θὰ πρέπη νὰ βλέπουμε τὴν καρδιά του. Δηλαδή, νὰ προσπαθοῦμε νὰ καταλάβουμε τί ἄνθρωπος εἶναι στὴν πραγματικότητα καὶ ὄχι νὰ προσέχουμε τί ἔχει καὶ κατέχει, ἤτοι κοσμικὰ ἀξιώματα καὶ ὑλικὸ πλοῦτο. Ἐπίσης, νὰ ψάχνουμε προσεκτικὰ καὶ νὰ προσπαθοῦμε νὰ ἀνακαλύπτουμε τὰ μὴ φαινόμενα, ἐπειδὴ τὰ φαινόμενα συνήθως ἀπατοῦν. Ἄλλωστε, αὐτὸ ποῦ καταξιώνει ἀληθινὰ τὸν ἄνθρωπο εἶναι ὁ ἐσωτερικὸς πλοῦτος τῆς καρδιᾶς. Εἶναι ἐκεῖνο, τὸ ὁποῖο ἡ Ἁγία Γραφὴ καὶ οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας ἀποκαλοῦν κρυπτὸν τῆς καρδίας ἄνθρωπον. Γι’ αὐτὸ καὶ δὲν πρέπει νὰ βιάζεται κανεὶς νὰ βγάζη γρήγορα συμπεράσματα γιὰ ὁποιονδήποτε ἄνθρωπο, ἀλλὰ θὰ πρέπη νὰ τὸν ἀφήση νὰ τοῦ ἀποκαλύπτεται.

Ὁ Μέγας Βασίλειος λέγει ὅτι «κάλλος ἀληθινὸν καὶ ἐρασμιώτατον, τὸ ὁποῖο μπορεῖ νὰ δὴ μόνον ἐκεῖνος ὁ ὁποῖος ἔχει κεκαθαρμένον τὸν νούν του, εἶναι τὸ περὶ τὴν θείαν καὶ μακαρίαν φύσιν καὶ ὅταν βλέπη τὶς ἀνταύγειες καὶ τὶς χάρες του μεταλαμβάνει κάτι ἀπὸ αὐτό, καὶ ἡ ὄψις του γλυκαίνει καὶ λαμβάνει ἄλλο χρῶμα σὰν νὰ ἀνθίζη». Ἑπομένως, ἀληθινὸ κάλλος εἶναι τὸ ἄκτιστο κάλλος τῆς Θείας φύσεως καὶ μετέχει αὐτοῦ τοῦ κάλλους ἐκεῖνος ὁ ὁποῖος καθάρισε τὸ ὀπτικὸ μέρος τῆς ψυχῆς του, δηλαδὴ τὸν νοῦ του, ὁ ὁποῖος διὰ τῆς καθάρσεως γίνεται «νοὺς ὁρῶν» τὸν Θεόν, καὶ καλλωπίζεται δι’ αὐτοῦ τοῦ Θείου κάλλους ὄχι μόνον ἡ ψυχὴ ἀλλὰ καὶ τὸ σῶμα τοῦ ἀνθρώπου αὐτοῦ καὶ γι’ αὐτὸ ἡ ἐξωτερική του ὄψη λάμπει καὶ ὀμορφαίνει. Στὴν κατηγορία αὐτὴ ἀνήκει πρῶτα ἡ Θεοτόκος, ἔπειτα οἱ Ἅγιοι, ἀλλὰ κατ’ ἀναλογίαν καὶ ἐκεῖνοι οἱ ὁποῖοι εἶναι ἐντεταγμένοι στὴν προοπτικὴ τῆς καθάρσεως καὶ τοῦ ἁγιασμοῦ. Ὁ Προφητάναξ Δαβὶδ ὁμιλῶντας προφητικὰ γιὰ τὸ πρόσωπο τῆς Θεοτόκου, καὶ ἀναφερόμενος στὸ κάλλος της, τὸ ὁποῖο ἦταν ἐσωτερικό, ἀλλὰ ἀντανακλοῦσε καὶ στὴν ἐξωτερική της ὄψη, τὴν ἀποκαλεῖ καλλονὴν Ἰακώβ. «Τὴν καλλονὴν Ἰακὼβ ἥν ἠγάπησεν». Καὶ ὁ Προφήτης Ἰεζεκιὴλ ὁμιλῶν «ἀλληγορικῶς ὡς ἐκ προσώπου τῆς Θεοτόκου» λέγει τὸ «περιέθηκα ἐμαυτὴ κάλλος μου».

Γιὰ τὸ πῶς χρησιμοποιοῦμε τὰ δῶρα ποῦ λάβαμε ἀπὸ τὸν Θεό, θὰ δώσουμε λόγο σὲ Αὐτὸν ποῦ μᾶς τὰ ἔδωσε. Ὅλα τὰ δῶρα τοῦ Θεοῦ χορηγοῦνται γιὰ νὰ μᾶς βοηθήσουν νὰ ἁγιασθοῦμε καὶ νὰ σωθοῦμε καὶ γι’ αὐτὸ πρέπει νὰ τὰ θέτουμε στὴν διάθεσή Του, καθὼς καὶ στὴν διακονία τῶν συνανθρώπων μας, ἰδιαίτερα δὲ ἐκείνων τοὺς ὁποίους ὁ Χριστὸς ὀνομάζει ἐλάχιστους ἀδελφούς Του.