Γραπτά Κηρύγματα: Κυριακή 12 Ἰουλίου (Ρωμαίους ἰ', 1-10)

Ἡ σωτηρία τοῦ ἀνθρώπου πραγματοποιεῖται μὲ τὸ «ρῆμα» τοῦ Θεοῦ, τὸ ὄνομα καὶ τὸ ἔργο τοῦ Χριστοῦ καὶ ἐκφράζεται ὡς καρδιακὴ ἐμπειρία καὶ ὡς ὁμολογία τῆς πίστεως. Ὁ ἄνθρωπος ὁμολογεῖ τὴν θεότητα τοῦ Χριστοῦ καὶ θυσιάζεται γι’ Αὐτόν. Ὁ Ἀπόστολος Παῦλος, ὅπως φαίνεται στὸ σημερινὸ ἀποστολικὸ ἀνάγνωσμα, προσεύχεται διαρκῶς γιὰ τὴν σωτηρία τῶν Ἰσραηλιτῶν, οἱ ὁποῖοι εἶχαν ζῆλο Θεοῦ, ἀλλὰ χωρὶς ἐπίγνωση, ἤτοι χωρὶς τὴν σωστὴ γνώση. Καὶ αὐτὸ γίνεται γιατί ἐπιδίωκαν νὰ δικαιωθοῦν ἀπὸ τὰ ἔργα τους, ἐνῷ μόνον ὁ Θεὸς δικαιώνει τὸν ἄνθρωπο, διὰ τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ.

Μιλῶντας ὁ Ἀπόστολος Παῦλος γιὰ τὴν δικαίωση, ἡ ὁποία ταυτίζεται μὲ τὴν σωτηρία, ἀναφέρεται στὸν τρόπο ποῦ ἐπιτυγχάνεται. Γιὰ τὸν σκοπὸ αὐτὸ χρησιμοποιεῖ τρεὶς λέξεις: τὸ ρῆμα, τὸ στόμα καὶ τὴν καρδιά. Γράφει: «ἐγγύς σου τὸ ρῆμὰ ἐστιν, ἐν τὼ στόματί σου καὶ ἐν τῇ καρδία σοῦ» (Ρώμ. ἰ', 8). Ὅλοι οἱ ἄνθρωποι ὁμιλοῦμε διὰ τοῦ στόματος. Τὰ ρήματα, δηλαδὴ οἱ λόγοι, διατυπώνονται καὶ ἀρθρώνονται μὲ τὸ στόμα. Συγχρόνως ὁμιλοῦμε καὶ ἐσωτερικὰ μὲ τὸν ἄναρθρο λόγο, δηλαδὴ μὲ τὴν καρδιὰ καὶ τὶς σκέψεις. Αὐτὸ λέγεται ἐνδιάθετος λόγος.

Τὸ ἴδιο συμβαίνει καὶ μὲ τὸν Χριστιανό. Λέγει ὁ Ἀπόστολος, χρησιμοποιῶντας χωρίο τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, ὅτι ὁ λόγος εἶναι πλησίον τοῦ στόματος καὶ τῆς καρδίας, καὶ ἔτσι ὁ Χριστιανὸς πιστεύει μὲ τὴν καρδιά του καὶ ὁμολογεῖ μὲ τὸ στόμα του: «καρδία γὰρ πιστεύεται εἰς δικαιοσύνην, στόματι δὲ ὁμολογεῖται εἰς σωτηρίαν» (Ρώμ. ἰ', 10). Τὰ δύο αὐτά, ἤτοι τὸ στόμα καὶ ἡ καρδία, σημαίνουν τὴν ὁμολογία καὶ τὴν πίστη. Προηγεῖται ἡ καρδιακὴ πίστη ὅτι ὁ Χριστὸς εἶναι ὁ Σωτῆρας τοῦ κόσμου καὶ τῶν ἀνθρώπων, ὅτι μόνον δι’ Αὐτοῦ ἐπιτυγχάνεται ἡ σωτηρία μέσα στὴν Ἐκκλησία, ποῦ εἶναι τὸ Σῶμα τοῦ Χριστοῦ, καὶ στὴν συνέχεια ἀκολουθεῖ ἢ πρέπει νὰ ἀκολουθῇ ἡ ὁμολογία τῆς πίστεως διὰ τοῦ στόματος.

Αὐτὸ ἔκαναν ὅλο οἱ Ἅγιοι τῆς Ἐκκλησίας μας. Ζῶντας μέσα στὴν Ἐκκλησία, ἀπέκτησαν τὴν βεβαιότητα τῆς ἀληθινῆς ζωῆς, ποῦ ἔφερε στὸν κόσμο ὁ Χριστός, γλυκάθηκαν πνευματικὰ ἀπὸ τὴν Χάρη τοῦ Θεοῦ καὶ στὴν συνέχεια, ὅταν τὸ ἀπαιτοῦσαν οἱ καιροί, οἱ ἅγιοι Πατέρες ὁριοθέτησαν τὴν πίστη καὶ οἱ ὁμολογητὲς καὶ οἱ μάρτυρες ἔδωσαν τὴν ὁμολογία γι’ αὐτήν, καὶ ὡς ἐπιστέγασμα καὶ ἐπακόλουθο ἔδωσαν στὸν Χριστὸ καὶ τὴν ζωή τους. Κατὰ τὴν περίοδο τῶν διωγμῶν οἱ εἰδωλολάτρες καλοῦσαν τοὺς Χριστιανοὺς νὰ ἀρνηθοῦν τὸν Χριστό, ἀλλὰ ἐκεῖνοι ὁμολογοῦσαν μὲ σθένος καὶ ἔπειτα ἀκολουθοῦσε τὸ μαρτύριο. Ποιός μπορεῖ νὰ μὴν ὁμολογήση ὅτι ὁ Χριστὸς εἶναι ἀληθινὸς Θεός, ὅταν βεβαιώθηκε στὴν καρδιά του ὅτι ὑπάρχει, ὅτι εἶναι ζωντανὸς καὶ Αὐτὸς εἶναι μοναδικὸς Σωτῆρας τῶν ἀνθρώπων;

Ὑπάρχουν ὅμως Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας ποῦ ἑρμηνεύουν τὸ χωρίο αὐτὸ τοῦ Ἀποστόλου Παύλου μέσα ἀπὸ τὴν ἐμπειρία τῆς προσευχῆς. Δηλαδή, τὸ «ρῆμα», ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ, εἶναι ἐγγὺς στὸ στόμα καὶ στὴν καρδιά. Ὁ Χριστιανὸς πρέπει νὰ προσεύχεται καὶ μὲ τὰ χείλη του καὶ μὲ τὴν καρδιά του, δηλαδὴ μὲ ὅλη του τὴν ὕπαρξη. Ἐδῶ ἐννοεῖται ἡ προσευχὴ διὰ τοῦ στόματος καὶ ἡ προσευχὴ διὰ τῆς καρδίας, ἡ νοερά-καρδιακὴ προσευχή.

Πάντως, ἡ σωτηρία τοῦ ἀνθρώπου πραγματοποιεῖται μὲ τὸ «ρῆμα» τοῦ Θεοῦ, τὸ ὄνομα καὶ τὸ ἔργο τοῦ Χριστοῦ καὶ ἐκφράζεται ὡς καρδιακὴ ἐμπειρία καὶ ὡς ὁμολογία τῆς πίστεως. Ὁ ἄνθρωπος ὁμολογεῖ τὴν θεότητα τοῦ Χριστοῦ καὶ θυσιάζεται γι’ Αὐτόν. Ἔτσι ἔζησαν καὶ τελείωσαν οἱ ἅγιοι Ἀπόστολοι, οἱ ἅγιοι Μάρτυρες, οἱ ἅγιοι Πατέρες καὶ ὅλοι οἱ ἀληθινοὶ Χριστιανοί, διὰ μέσου τῶν αἰώνων. Αὐτοί, μετὰ τὸν Χριστὸ καὶ τὴν Παναγία μας, εἶναι τὰ ἔνδοξα πρότυπά μας.

+ Ὁ Ναυπάκτου καὶ Ἁγίου Βλασίου ΙΕΡΟΘΕΟΣ