Θεολογικὸ Συνέδριο Μεταπτυχιακῶν Φοιτητῶν: Χαιρετισμὸς Ναυπάκτου κ. Ἱεροθέου

Ὡς Μητροπολίτης τῆς ἱστορικῆς αὐτῆς Ἐπισκοπῆς Ναυπάκτου, τῆς ὁποίας οἱ Ἐπίσκοποι συμμετεῖχαν καὶ ὑπέγραψαν τὰ Πρακτικὰ τῶν Γ καὶ Δ Οἰκουμενικῶν Συνόδων καὶ ἄλλων σημαντικῶν Τοπικῶν Συνόδων, ὅπως τῆς Συνόδου της Σαρδικῆς, ἀλλὰ καὶ τῆς Μητροπόλεως Ναυπάκτου ποὺ εἶχε 13 Ἐπισκοπὲς καὶ ἔφθανε μέχρι την Χιμάρα, καὶ σήμερα τῆς Μητροπόλεως Ναυπάκτου καὶ Ἁγίου Βλασίου, χαιρετίζω τὴν ἔναρξη τοῦ παρόντος Συνεδρίου σας.

Θεωρῶ ἰδιαίτερη τιμὴ ποὺ πραγματοποιεῖται στὴν πόλη μας τὸ σημαντικὸ αὐτὸ Συνέδριο μὲ τὴν βοήθεια τοῦ Γενικοῦ Γραμματέως τῆς Περιφέρειας Δυτικῆς Ἑλλάδος, τοῦ Νομάρχου Αἰτωλοακαρνανίας καὶ τοῦ Δημάρχου Ναυπάκτου ποὺ υἱοθέτησαν τὴν προσπάθεια αὐτή. Καὶ αὐτὸ γιατί ἡ ὄμορφη πόλη μας μὲ τὴν πλούσια ἱστορικὴ καὶ πολιτισμικὴ παράδοση θὰ ἐμπλουτισθῇ ἀπὸ τὶς θεολογικές σας εἰσηγήσεις καὶ ἐνδεχομένως νὰ σᾶς ἐμπνεύση ἀκόμη περισσότερο. Τὸ γενικὸ θέμα τοῦ Συνεδρίου σας «Ἐκκλησία καὶ Πολιτισμὸς» εἶναι πολὺ σημαντικό.

Μιλῶντας γιὰ πολιτισμὸ πρέπει νὰ διακρίνουμε μεταξὺ τοῦ πολιτισμοῦ ποὺ προέρχεται ἀπὸ τὴν λέξη civilization (λάτ. civilita) καὶ culture (λάτ. cultura), ποὺ σημαίνει «φροντίδα γιὰ τὶς γεωργικὲς καλλιέργειες καὶ τὴν ἀνάπτυξη τοῦ πνεύματος καὶ τῆς ἀληθινῆς εὐαισθησίας». Ἔτσι, «ἡ κουλτούρα παραπέμπει στὴν ἀτομικὴ πρόοδο καὶ βελτίωση, ἐνῷ ὁ πολιτισμὸς ἀναφέρεται στὴν συλλογικὴ πρόοδο» (Νικόλαος Βερνίκος καὶ Σοφία Δασκαλοπούλου, Πολυπολιτισμικότητα, ἐκδ. Κριτική, 1η ἔκδοση, Μάϊος 2002, Ἀθήνα, σελ. 21-23). Ἡ θεολογία ὡς ἐμπειρικὴ γνώση τοῦ Θεοῦ εἶναι ἕνα πνευματικὸ γεγονός, ἀποτέλεσμα τῆς κοινωνίας ἀνθρώπου καὶ Θεοῦ ἐν τῇ ἀποκαλύψει, ἀλλὰ ἡ θεολογία ὡς ἐπιστήμη ἐρευνᾶ καὶ ἐξετάζει τὶς συμβολικὲς καὶ ἱστορικὲς γλῶσσες τῆς θεολογίας μὲ τὴν ὁποία ἡ Ἐκκλησία ὁμιλεῖ σὲ κάθε ἄνθρωπο τῆς ἐποχῆς του. Ἔτσι, οὔτε ἡ ἐμπειρικὴ θεολογία παραθεωρεῖται ἀπὸ τὴν ἐπιστήμη τῆς θεολογίας, οὔτε καὶ ἡ ἐπιστήμη τῆς θεολογίας ὑποτιμᾶται ἀπὸ τὴν ἐμπειρικὴ θεολογία.

Εἶναι ἑπόμενο ὅτι μέσα στὴν προοπτικὴ αὐτὴ ἐξετάζεται καὶ ὁ ἐκκλησιαστικὸς πολιτισμός, δηλαδὴ οἱ ἐκκλησιαστικὲς τέχνες καὶ παραδόσεις τῆς συμβολικῆς γλώσσας τῆς ἀποκαλυπτικῆς θεολογίας, τὸ ἱστορικὸ σῶμα τῆς Ἐκκλησίας. Οὔτε ταυτιζόμαστε μὲ τὸ σύμβολο καὶ τὶς ἐκκλησιαστικὲς τέχνες, παραθεωρῶντας τὴν ἀποκάλυψη, οὔτε ἀναφερόμαστε μόνον στὴν ὑπερβατικὴ θεολογικὴ γνώση, ἀρνούμενοι τὴν γλῶσσα τῶν συμβόλων. Βεβαίως, ὅπως κάθε πολιτισμός, ἔτσι καὶ ὁ ἐκκλησιαστικὸς πολιτισμὸς διακρίνεται ἀπὸ τὸ φαινόμενο καὶ τοὺς κινδύνους τῆς «πολιτισμικῆς πρόσκτησης», τῆς «ἀφομοίωσης» καὶ τῆς «ἀφαίρεσης πολιτισμοῦ» (ἐνθ. ἀνωτ. σελ. 29). Οἱ ἐκασταχοῦ κοινότητες προσλαμβάνουν σχήματα τοῦ περιβάλλοντος, ἀφομοιώνουν διάφορες περιβαλλοντολογικὲς παραδόσεις, ἀλλὰ καὶ ἐκκοσμικεύονται. Αὐτὴ ἡ μελέτη στὴν ἔρευνα τῆς θεολογίας, ὅπως πιστεύω, θὰ φανῆ ἀπὸ τὸ Συνέδριό σας.

Εὔχομαι καλὴ ἐπιτυχία καὶ σᾶς διαβεβαιώνω ὅτι θὰ κάνουμε ὅ,τι εἶναι δυνατὸν γιὰ νὰ εἶναι εὐχάριστη ἡ παραμονή σας στὴν πόλη της Ναυπάκτου καὶ τὴν Μητρόπολή μας.–