Γεγονότα καὶ Σχόλια: Ἐνοχὲς θρησκευτικοῦ ἀποχρωματισμοῦ - Σεβασμὸς στὴν πλειοψηφία... χωρὶς περιθωριοποιήσεις

Ἐνοχὲς θρησκευτικοῦ ἀποχρωματισμοῦ

Τὸν Ζὰν Τίλι, Ὁλλανδὸ εἰδικὸ στὴν ἐνσωμάτωση τῶν μεταναστῶν, ἔβαλε ἡ δημοσιογράφος Κατερίνα Οἰκονομάκου (Ἐλευθεροτυπία, 12.12.2009) κριτὴ τῶν σχέσεων Ἐκκλησίας καὶ Πολιτείας στὴν Ἑλλάδα. Τὸν παρουσιάζει μάλιστα νὰ ἐκπλήττεται ποῦ ἀκόμη στὴν Ἑλλάδα δὲν ἔχει γίνει αὐτὸς ὁ πολυθρύλητος χωρισμός. «Ἀλήθεια; Δὲν ἔχει γίνει χωρισμὸς κράτους–Εκκλησίας; Ξέρετε... θὰ ἔπρεπε νὰ ἔχει γίνει» καὶ ἡ δημοσιογράφος καταλαβαίνει «ἀπὸ τὸν τόνο τῆς φωνῆς του... ὅτι ὁ ἄνθρωπος προσπαθεῖ ἀπὸ διακριτικότητα νὰ κρύψει τὸ μέγεθος τῆς ἔκπληξής του».

Τὸ σημαντικὸ γιὰ ἐμᾶς δὲν εἶναι ἡ ἄποψη (ἢ καὶ ἡ ἔκπληξη) τοῦ Ζὰν Τίλι, ἀνθρώπου τελείως ξένου πρὸς τὴν ἑλληνικὴ πραγματικότητα, ἀλλὰ αὐτὸ ποῦ κατάλαβε ἡ ἑλληνίδα δημοσιογράφος ἀπὸ τὸν τόνο τῆς φωνῆς του!...

Πάντως δὲν μᾶς τιμοῦν οἱ ἐνοχὲς γιὰ τὴν ἀπόστασή μας ἀπὸ θρησκευτικὰ ἀποχρωματισμένες εὐρωπαϊκὲς κοινωνίες, οὔτε ἡ ἄγνοια τῆς θρησκευτικῆς μας διαφορετικότητας, τοῦ πλούτου καὶ τῆς ἀρχοντιᾶς τῆς ἐκκλησιαστικῆς μας παραδόσεως.

Κοντὰ στὰ παραπάνω πρέπει νὰ ἐπισημάνουμε, κάτι ποῦ συχνὰ ἐπισημαίνει ὁ Σέβ. Μητροπολίτης Ναυπάκτου, ὅτι δὲν μπορεῖ νὰ ὑπάρξη χωρισμὸς Κράτους καὶ Ἐκκλησίας, γιατί ὁτιδήποτε ὑπάρχει μέσα στὴν ἑλληνικὴ ἐπικράτεια δὲν μπορεῖ νὰ εἶναι χωρισμένο ἀπὸ τὸ Κράτος. Θὰ ἔχη κάποια σχέση μαζί του. Ὁπότε τὸ θέμα δὲν εἶναι ὁ «χωρισμός», ἀλλὰ ἡ ὁριοθέτηση τῶν σχέσεων πολιτικῆς καὶ ἐκκλησιαστικῆς διοίκησης.

Σεβασμὸς στὴν πλειοψηφία... χωρὶς περιθωριοποιήσεις

Δίπλα σὲ φωτογραφία ἀπὸ τὴν ὀρκωμοσία τῆς νέας κυβέρνησης μὲ προεξάρχοντα στὸ θρησκευτικὸ μέρος τῆς τελετῆς τὸν Ἀρχιεπίσκοπο Ἀθηνῶν κ. Ἱερώνυμο, ἡ δημοσιογράφος τοποθέτησε τὴν ἐκτενέστερη ἄποψη τοῦ Ζὰν Τίλι γιὰ τὶς σχέσεις κράτους–Εκκλησίας. Εἶπε ὁ κ. Τίλι:

«Προκειμένου νὰ ἐγγυᾶται ἕνα Κράτος τὴ θρησκευτικὴ ἐλευθερία, νὰ προάγει τὸν θρησκευτικὸ πλουραλισμὸ καὶ νὰ περιφρουρεῖ, ὅπως ὀφείλει, τὸν κοσμικὸ χαρακτῆρα του, ἡ πρώτη καὶ αὐτονόητη προϋπόθεση εἶναι ὁ χωρισμὸς κράτους–Εκκλησίας. Μιὰ κυβέρνηση δὲν μπορεῖ ποτὲ νὰ λέει ὅτι ἡ τάδε εἶναι ἡ σωστὴ θρησκεία. Ὀφείλει ὅμως νὰ παρουσιάζει τὴν ποικιλία, τὶς διαβαθμίσεις καὶ τὶς ἀποχρώσεις ποῦ ὑπάρχουν μέσα σὲ κάθε διαφορετικὴ θρησκεία. Γιὰ παράδειγμα, ὀφείλει νὰ καταδεικνύει καὶ τὶς φονταμενταλιστικὲς προσεγγίσεις. Ἀλλὰ μιὰ κυβέρνηση ὀφείλει νὰ εἶναι ἐξαιρετικὰ προσεκτικὴ καὶ νὰ μὴ δηλώνει ποιά εἶναι καὶ ποιά δὲν εἶναι ἡ σωστὴ θρησκεία».

Στὰ παραπάνω μποροῦν νὰ τεθοῦν κάποια ἐρωτήματα: γιὰ παράδειγμα πῶς μιὰ κυβέρνηση «προάγει τὸν θρησκευτικὸ πλουραλισμό»; Καὶ πῶς «παρουσιάζει τὴν ποικιλία, τὶς διαβαθμίσεις καὶ τὶς ἀποχρώσεις ποῦ ὑπάρχουν μέσα σὲ κάθε διαφορετικὴ θρησκεία», τὴν στιγμὴ ποῦ «δὲν μπορεῖ ποτὲ νὰ λέει ὅτι ἡ τάδε εἶναι ἡ σωστὴ θρησκεία»; Αὐτὲς οἱ ἀπόψεις χρειάζονται διευκρινήσεις γιὰ νὰ μὴν εἶναι ἐπικίνδυνα ἀναιρετικὲς τῆς θρησκευτικῆς ἐλευθερίας, τὴν ὁποῖα ὑποτίθεται ὅτι θέλουν νὰ διασφαλίσουν.

Προφανῶς τὸ κράτος δὲν μπορεῖ νὰ ἔχη λόγο γιὰ τὸ ποιά θρησκεία εἶναι σωστή, ὅμως πρωτίστως ὀφείλει νὰ βοηθᾶ στὸ ἔργο της τὴν Ἐκκλησία στὴν ὁποῖα ἀνήκει ἡ συντριπτικὴ πλειοψηφία τοῦ λαοῦ καὶ ἡ ὁποία διαμόρφωσε σὲ μιὰ διαδρομὴ αἰώνων τὴν πολιτιστικὴ φυσιογνωμία τοῦ τόπου. Χωρὶς βέβαια νὰ παραθεωρὴ ἢ περιθωριοποιῇ τὶς θρησκευτικὲς μειονότητες.

π.Θ.Α.Β.