Κύριο θέμα: Ὁμιλία τοῦ Μητροπολίτου στοὺς Φοιτητές - «Ὑγιὴς ἀναρχία»

Πραγματοποιήθηκε τὸ Σάββατο 2 Ἰανουαρίου στὸ Πνευματικὸ Κέντρο τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως ἡ καθιερωμένη συνάντηση τοῦ Μητροπολίτου κ. Ἱεροθέου μὲ τοὺς φοιτητὲς καὶ ἀποφοίτους τῆς Ἐπαρχίας μας μὲ τὴν εὐκαιρία τῆς ἔναρξης τοῦ νέου ἔτους καὶ τῆς κοπῆς τῆς Βασιλόπιττας.

Τὸ πρόγραμμα τῆς ἐκδήλωσης περιελάμβανε τὴν ἀκολουθία κοπῆς τῆς Βασιλόπιττας, τὴν ὁμιλία τοῦ Σεβασμιωτάτου μὲ θέμα «Μιὰ μορφὴ ὑγιοῦς ἀναρχίας οἱ κατὰ Χριστὸν σαλοί», συζήτηση μὲ τοὺς φοιτητές, κλήρωση τεσσάρων φοιτητῶν ποῦ ἔλαβαν ὁ καθένας κάποιο χρηματικὸ ποσὸ ἀπὸ τὸ Ταμεῖο Εὐποιΐας τοῦ Μητροπολίτου, τὸ μοίρασμα τῆς Βασιλόπιττας, τῆς ὁποίας τὸ φλουρὶ ἀντιστοιχοῦσε ἐπίσης σὲ χρηματικὸ ποσὸ ἀπὸ τὸ Ταμεῖο Εὐποιΐας, καὶ τέλος δεξίωση ποῦ εἶχαν ἑτοιμάσει οἱ Κυρίες τῶν Συνδέσμων Ἀγάπης τῆς Ἐνορίας μας.

Τὸ θέμα τῆς φετινῆς ὁμιλίας τοῦ Σεβασμιωτάτου πρὸς τοὺς Φοιτητὲς τῆς Ἐπαρχίας μας ἦταν συνέχεια τοῦ θέματος ποῦ εἶχε ἀναπτύξει τὴν προηγούμενη χρονιὰ καὶ εἶχε ἀναφερθῇ στὴν οὐτοπία, ἡ ὁποία προσπαθεῖ νὰ κατασκευάση μιὰ ἰδεατὴ πολιτεία, πρᾶγμα ποῦ δὲν πραγματοποιήθηκε ποτέ. Ἀλλὰ καὶ ἡ ἀναρχία προσπαθεῖ νὰ ἀνατρέψη τὸ Κράτος καὶ τὴν ἐξουσία μὲ τὴν βία, πρᾶγμα ποῦ καὶ αὐτὸ δὲν μπορεῖ νὰ γίνη.

Ὁ Σεβασμιώτατος διάρθρωσε τὴν ὁμιλία του σὲ τρεῖς ἑνότητες.

Στὴν πρώτη ἑνότητα, χρησιμοποιῶντας σχετικὴ βιβλιογραφία, παρουσίασε τὸν ὁρισμὸ τῆς ἀναρχίας, σύμφωνα μὲ φιλοσοφικὲς καὶ κοινωνιολογικὲς ἀναλύσεις. Πρόκειται δηλαδὴ γιὰ μιὰ ἰδεολογία ποῦ ἀπορρίπτει τὴν ἔννοια τῆς ἐξουσίας καὶ τὸν θεσμὸ τοῦ Κράτους, ἐπειδὴ ἡ κρατικὴ ἐξουσία ἀπὸ τὴν φύση της εἶναι αὐταρχικὴ καὶ καταπιεστικὴ καὶ ἀστυνομεύει τὰ συναισθήματα τοῦ ἀνθρώπου.

Ὡς πρῶτοι ἀρνητὲς τῆς ἐξουσίας θεωροῦνται οἱ κυνικοὶ φιλόσοφοι, ὅπως ὁ Ἀντισθένης καὶ ὁ Διογένης, ποῦ φαντάζονταν ὅτι οἱ ἄνθρωποι μποροῦν νὰ ζοῦν σὰν ἕνα «ξέγνοιαστο κοπάδι» καὶ νὰ ἱκανοποιοῦν τὶς πιὸ ἀπαραίτητες φυσικὲς ἀνάγκες. Στὰ νεώτερα χρόνια τὸν ἀναρχισμὸ ὑποστήριξαν ὁ Γκοντγουΐν, ὁ Μπακούκιν, ὁ Κροπότκιν κ.ἄ. Ὁ Μὰξ Βέμπερ ὑποστήριξε ὅτι ἡ ἐξουσία προκειμένου νὰ εἶναι θετικὴ γιὰ τὸν ἄνθρωπο καὶ τὴν κοινωνία πρέπει νὰ συνδυάζη τὰ τρία εἴδη ἐξουσίας, ἤτοι τὴν νόμιμη ἢ γραφειοκρατική, τὴν παραδοσιακὴ καὶ τὴν χαρισματική. Ὁ μὴ συνδυασμὸς αὐτῶν τῶν τριῶν εἰδῶν δημιουργεῖ ἀρρωστημένες καταστάσεις. Γενικά, τὸ πρόβλημα εἶναι πῶς θὰ συνδυασθῇ ἡ ἐλευθερία τοῦ προσώπου μὲ τὴν ἑνότητα τοῦ συνόλου.

Στὴν δεύτερη ἑνότητα παρουσίασε τὴν ἄποψη τῆς Ἐκκλησίας γιὰ τὴν ἀναρχία. Τόνισε ὅτι ὁ ἄνθρωπος δὲν δημιουργήθηκε γιὰ νὰ εἶναι ἄρχοντας ἢ ἀρχόμενος, ἀλλὰ μετὰ τὴν πτώση του καὶ τὴν εἴσοδο τῶν παθῶν χρειάσθηκε κάποια ἐξουσία γιὰ ἐξισορρόπηση τῆς ζωῆς. Τελικὰ ἡ ἐξουσία εἶναι μεταπτωτικὸ φαινόμενο καὶ ἕνα ἀναγκαῖο κακὸ ὅπως οἱ ἀρρώστιες καὶ ὁ θάνατος. Ὁ Χριστιανισμὸς ἐξανθρώπισε καὶ ἐκχριστιάνισε τὶς ἐξουσίες, τὶς ὑπερβαίνει μὲ τὴν ζωὴ ποῦ διδάσκει καὶ ἐπαγγέλεται τὴν πλήρη ἐσχατολογική τους κατάργηση.

Στὴν τρίτη ἑνότητα παρουσίασε τοὺς κατὰ Χριστὸς Σαλούς, ἰδιαιτέρως δὲ τὸν ἅγιο Συμεών, ποῦ ἔζησε στὴν Ἔμεσσα τῆς Συρίας, ὡς μιὰ μορφὴ ὑγιοῦς ἀναρχίας. Συνήθως ἡ ἀναρχία ὡς ἰδεολογία ἐκφράζεται ἐπιθετικὰ μὲ βόμβες, ξύλα, πέτρες γιὰ τὴν ἀνατροπὴ τῆς ἐξουσίας καὶ οἱ ἀναρχικοὶ καλύπτουν τὰ πρόσωπα (κουκούλα).

Οἱ κατὰ Χριστὸν Σαλοὶ ἦταν μιὰ ἰδιαίτερη κατηγορία Ἁγίων, οἱ ὁποῖοι ἀφοῦ προηγουμένως ἔλαβαν τὸ Ἅγιον Πνεῦμα καὶ ἁγιάσθηκαν στὴν συνέχεια προσπάθησαν νὰ σώσουν τοὺς ἀνθρώπους, ὄχι μὲ ἐπιθέσεις, ἀλλὰ μὲ τὴν ἀγάπη καὶ τὰ θαύματα, χωρὶς νὰ καλύπτουν τὸ πρόσωπο, ἀλλὰ μὲ τὴν ἴδια τοὺς τὴν ἁπλὴ καὶ καθαρὴ ὕπαρξη.

Τὰ χαρακτηριστικὰ τῶν κατὰ Χριστὸν Σαλῶν ἦταν ὅτι ἀπέβλεπαν στὴν σωτηρία τῶν ἀνθρώπων, ἰδίως τῶν πορνῶν ἐνέπαιζαν τὴν κοινωνία κτυπτῶντας τὴν ὑποκρισία ὁδηγοῦσαν τὴν προσοχὴ τοῦ ἀνθρώπου στὴν ἐσωτερικὴ ζωὴ μὲ τὶς πράξεις τους ἐξόργιζαν ἀκόμη καὶ τὰ δαιμόνια μὲ τὶς θαυματουργικὲς ἐπεμβάσεις ἔσωζαν τοὺς αἱρετικοὺς δὲν δικαιολογοῦσαν τὸν ἑαυτό τους ὅταν τοὺς συκοφαντοῦσαν καὶ μάλιστα ἀνελάμβαναν πάνω τους τὴν ἐνοχὴ τῶν ἄλλων μὲ πράξεις φαινομενικὰ τρελλὲς ἔκρυπταν τὴν ἀρετή τους. Τὴν εὐεργετικὴ παρουσία τους ἀπέδειξε καὶ ὁ τρόπος μὲ τὸν ὁποῖον ἀπέθαναν μέσα σὲ ἀφάνεια κοσμική, ἀλλὰ σὲ θεία δόξα.

Καὶ ὁ Σεβασμιώτατος κατέληξε ὅτι ὑπάρχουν καὶ ἄλλοι τρόποι διορθώσεως τῶν πραγμάτων, ὄχι μὲ τὴν βία καὶ τὶς βόμβες, ἀλλὰ μὲ τὴν ἐλευθερία καὶ τὴν ἀγάπη, μὲ τὴν προσωπικὴ θυσία καὶ τὴν βελτίωση, μὲ θετικὲς ἐνέργειες καὶ μὲ προσευχή. Ὅσοι κρύβουν τὰ πρόσωπά τους δείχνουν ὅτι ἐργάζονται ἀτομικὰ καὶ ὑποκριτικά, ἐνῷ οἱ κατὰ Χριστὸν Σαλοὶ ἐργάζονταν προσωπικά. Τόνισε ἰδιαιτέρως ὅτι πρέπει νὰ ἀγωνισθοῦμε γιὰ τὴν διόρθωση τῶν κοινωνικῶν πραγμάτων, ὄχι σπάζοντας βιτρίνες μὲ κουκοῦλες, ἀλλὰ σπάζοντας τὴν βιτρίνα καὶ τὴν κουκούλα τῆς δικῆς μας ὑποκρισίας καὶ ἀγωνιζόμενοι νὰ βελτιώσουμε τοὺς θεσμούς, γιατί τὸ ἄρρωστο πρόσωπο ἀρρωσταίνει τοὺς θεσμοὺς καὶ οἱ ἀρρωστημένοι θεσμοὶ ἀρρωσταίνουν πιὸ πολὺ τὸ πρόσωπο.

Οἱ φοιτητὲς καὶ ἀπόφοιτοι συμμετεῖχαν στὴν συζήτηση μὲ ὡραῖες ἐρωτήσεις, ὅπως: –Μήπως μερικὲς ἐνέργειες τοῦ ἁγίου Συμεὼν μποροῦν νὰ χαρακτηρισθοῦν ἐπιθετικές; Καὶ ἂν ναί, πῶς δικαιολογεῖται αὐτό; –Ἡ Ἐκκλησία θεωρεῖ τὴν ἐξουσία θεόσδοτη; Καὶ ἂν ναί, γιατί εὐλογεῖ τὰ ὅπλα ἀγωνιστῶν, ὅπως π.χ. τῶν ἀγωνιστῶν τοῦ '21; –Μὲ τὴν πεῖρα καὶ τὴν γνώση ποῦ ἔχετε, μπορεῖτε νὰ κάνετε μιὰ ἐκτίμηση, ἂν ὑπάρχουν σήμερα περιθώρια ἐξανθρωπήσεως τῆς ἐξουσίας; –Πῶς μπορεῖ νὰ γίνη ἐφαρμογὴ αὐτῶν ποῦ εἴπατε γιὰ τὸν ἅγιο Συμεὼν στὴν καθημερινότητά μας; –Πῶς γίνεται νὰ μὴ μᾶς ἐπηρεάζη ἡ γνώμη τῶν ἄλλων; –Οἱ ἅγιοι βλέπουν πιὸ πέρα ἀπὸ τὴν ἐπιφάνεια, ἀντιμετωπίζουν πιὸ βαθειὰ τὰ θέματα. Ἡ σύγχρονη ζωὴ ἀναλίσκεται μόνον σὲ ὅσα βλέπουμε. Πῶς δέχεται ἡ Ἐκκλησία αὐτοὺς τοὺς ἀνθρώπους, λαϊκοὺς καὶ Κληρικούς, ποῦ προχωροῦν παραπέρα, πίσω ἀπὸ τὰ φαινόμενα;

Στὶς ἐρωτήσεις αὐτὲς ὁ Σεβασμιώτατος ἀπάντησε πρακτικά, ἐπίκαιρα καὶ ὑπεύθυνα.

Στὴν ἐκδήλωση εἶχαν προσκληθῇ ἐπίσης καὶ παρευρέθηκαν οἱ Διευθυντὲς καὶ οἱ Θεολόγοι τῶν Λυκείων τῆς πόλεως.

Ὅπως εἴπαμε καὶ στὴν ἀρχή, ἡ ἐκδήλωση αὐτὴ ἔχει ἤδη καθιερωθῇ, πραγματοποιεῖται ἐπὶ μία δεκαπενταετία πλέον καὶ ἔχει γίνει σημεῖο ἀναφορᾶς καὶ εὐκαιρία συνάντησης τῶν νέων ποῦ χρόνο μὲ τὸν χρόνο ἀνοίγουν τὰ φτερά τους καὶ πετοῦν μακριὰ ἀπὸ τὴν ἰδιαίτερη πατρίδα τους γιὰ νὰ σπουδάσουν. Τὰ θέματα δὲ ποῦ παρουσιάζονται, ὅπως τὸ φετινό, εἶναι πάντα ἐπίκαιρα καὶ ἀνταποκρίνονται στὰ ἐνδιαφέροντα τῶν νέων, οἱ ὁποῖοι λαμβάνουν καὶ μέσα ἀπὸ τὴν Παράδοση κριτήρια ἑρμηνείας καὶ ἀντιμετώπισης τῆς σύνθετης σύχρονης πραγματικότητας.

Α. Κ.