Skip to main content

Εκδήλωση γιά τό φιλανθρωπικό-κοινωνικό έργο: Η οργανωτική μορφή τών Συνδέσμων Αγάπης

του Πρωτ. π. Θωμά Βαμβίνη

(Σύνοψη ομιλίας στήν εκδήλωση τής Ι. Μητροπόλεως γιά τό φιλανθρωπικό καί κοινωνικό έργο, 21-3-2010)

Μέσα στήν ελληνική κοινωνία υπάρχουν καί λειτουργούν πολλοί σύνδεσμοι μέ ποικίλους στόχους καί έπιδιώξεις. Υπάρχουν σύνδεσμοι φιλάθλων, σύνδεσμοι βιομηχάνων, σύνδεσμοι αξιωματικών, αλλά καί σύνδεσμοι διακρατικής φιλίας, όπως ελληνοτουρκικής, ελληνορωσικής ή ελληνογερμανικής φιλίας.

Οι Σύνδεσμοι Αγάπης τών Ενοριών τής Ναυπάκτου σέ τί διαφέρουν οργανωτικά από όλους αυτούς τούς συνδέσμους;

Γιά νά δή κανείς τήν διαφορά πρέπει πρώτα νά ανατρέξη στήν προέλευση τού ονόματος. Οι λέξεις τού ονόματος –Σύνδεσμοι Αγάπης– δέν έχουν ληφθή από τήν συνήθη κοσμική πρακτική. Έχουν ληφθή από τόν απ. Παύλο, φορτισμένες μέ πνευματικό καί εκκλησιολογικό περιεχόμενο.

Στήν πρός Κολασσαείς επιστολή η αγάπη χαρακτηρίζεται σύνδεσμος τελειότητος. «Ενδύσασθε ούν, ως εκλεκτοί τού Θεού άγιοι καί ηγαπημένοι, σπλάγχνα οικτιρμού, χρηστότητα, ταπεινοφροσύνην, πραότητα, μακροθυμίαν... επί πάσι δέ τούτοις τήν αγάπην, ήτις εστί σύνδεσμος τής τελειότητος». (Κολ. 3, 12-14). Στήν πρός Εφεσίους επιστολή η ανοχή τών άλλων μέ αγάπη, συνδέεται μέ τήν φροντίδα νά φυλάξουμε τήν ενότητα πού χαρίζει τό Άγιο Πνεύμα μέ τόν σύνδεσμο τής ειρήνης. «...ανεχόμενοι αλλήλων εν αγάπη, σπουδάζοντες τηρείν τήν ενότητα τού Πνεύματος εν τώ συνδέσμω τής ειρήνης». (Εφεσ. 4, 3). Αυτόν τόν «σύνδεσμο τής ειρήνης» τόν ονομάζει ο άγιος Νικόδημος ο αγιορείτης «σύνδεσμο αγάπης», πού είναι η προϋπόθεση γιά νά διατηρηθούμε ως μέλη τής Εκκλησίας στήν ενότητα πού μάς χαρίζει τό Άγιο Πνεύμα.

Οι Σύνδεσμοι Αγάπης λοιπόν δέν επιδιώκουν κάποια καλώς εννοούμενα συμφέροντα ή κάποιους φτηνούς εγκόσμιους στόχους, αλλά θέλουν νά βοηθήσουν τά μέλη τους να γευθούν τήν χάρη τού Αγίου Πνεύματος καί τήν ενότητα πού Αυτό χαρίζει, όταν μέ αγάπη ανεχόμαστε τούς άλλους, κυρίως τούς φτωχούς, τούς μοναχικούς καί αρρώστους μέ όλες τίς πιθανές καί δικαιολογημένες ιδιοτροπίες τους, κατανοώντας τήν αγάπη ως σύνδεσμο τελειότητος, δηλαδή ως αυτήν πού συναρμολογεί καί συνδέει μεταξύ τους όλες τίς αρετές, οι οποίες χωρίς τήν αγάπη είναι ατελείς.

Οι Σύνδεσμοι Αγάπης έχουν ένα καθαρά εκκλησιαστικό περιεχόμενο, γι’ αυτό άλλωστε στίς δράσεις τους είναι ανοιχτοί σέ όλους τούς ανθρώπους, όπως μπορεί καί πρέπει νά είναι κάθε αληθινός Χριστιανός.

Οι Σύνδεσμοι Αγάπης, λοιπόν, οργανωτικά είναι Ειδικές Ενοριακές Επιτροπές. Δέν είναι σύλλογοι. Οι σύλλογοι έχουν μιά αυτονομία, μιά ανεξαρτησία. Οι Σύνδεσμοι Αγάπης ως Ειδικές Ενοριακές Επιτροπές είναι πλήρως ενταγμένες μέσα στήν ζωή τής Ενορίας. Οι δράσεις τους δέν αυτονομούνται από τίς δραστηριότητες τής Ενορίας. Δέν αποτελούν μιά κλειστή ομάδα ενοριτισσών μέ αυτόνομο έργο. Κινούνται μέσα στό θεσμό τής Εκκλησίας, ο οποίος χαρακτηρίζεται από τό ιεραρχικό καί συνοδικό πολίτευμα.

Γιά νά γίνη αυτό κατανοητό καί γιά νά γίνη ακόμη πιό φανερός ο λόγος δημιουργίας τών Συνδέσμων Αγάπης, θά αναφερθούμε αφ' ενός μέν στήν διαδικασία ιδρύσεώς τους, αφ' ετέρου δέ στόν σκοπό πού θέλουν νά επιτελέσουν, καθώς καί στά μέλη πού τούς συγκροτούν, μέ βάση τά καταστατικά τους, διότι όλ’ αυτά αποτελούν στοιχεία πού δείχνουν καθαρά τήν διαφοροποίησή τους από κάθε άλλης μορφής συλλογική οργάνωση προσώπων μέ κοινούς στόχους ή συμφέροντα.

Οι Σύνδεσμοι Αγάπης ιδρύθηκαν μετά από προτάσεις τών ενοριακών Εκκλησιαστικών Συμβουλίων, οι οποίες εγκρίθηκαν από τό Μητροπολιτικό Συμβούλιο. Δηλαδή, δέν ιδρύθηκαν μετά από αίτηση κάποιων μελών τους καί έγκριση τής αιτήσεώς τους από τό Πρωτοδικείο, όπως ιδρύονται οι διάφοροι σύλλογοι. Οι εφημέριοι μαζί μέ τούς Εκκλησιαστικούς Συμβούλους, ύστερα από τήν υπ’ αριθμ. 7/21-2-1996 προτρεπτική εγκύκλιο τού Μητροπολίτου Ναυπάκτου καί Αγίου Βλασίου κ. Ιεροθέου, αποφάσισαν τήν ίδρυσή τους. Η αίσθηση τών ποιμαντικών αναγκών τής κάθε Ενορίας, αλλά καί η γνώση τών δυνατοτήτων τους, οδήγησαν τούς υπεύθυνους Ιερείς στήν δημιουργία τών Συνδέσμων Αγάπης.

Στήν εγκύκλιό του ο Σεβασμιώτατος, αναφερόμενος στήν ανάγκη ενεργοποιήσεως τών λαϊκών, σημείωνε:

«...Έχοντες αυτά υπ’ όψη μας, όπως καί τήν παράγραφο 5 τού άρθρου 17 τού υπ’ αριθμ. 8/1979 κανονισμού «περί Ιερών Ναών καί Ενοριών», αποφασίσαμε τήν ίδρυση σέ όσες Ενορίες είναι δυνατόν, κυρίως στίς ’Ενορίες τής Ναυπάκτου καί τού Αντιρρίου, «Συνδέσμους Αγάπης» πού θά αποτελούνται από γυναίκες, οι οποίες θά έχουν τήν Πρόεδρό τους, υπό τήν επίβλεψη τού Εφημερίου τού Ιερού Ναού...

... Γι’ αυτό θά θέλαμε οι Εφημέριοι τής πόλεως Ναυπάκτου καί τού Αντιρρίου νά υιοθετήσουν πρόθυμα αυτήν τήν απόφασή μας».

Τήν απόφαση αυτή υιοθέτησαν αμέσως οι τρείς Ενορίες τής Ναυπάκτου (Αγίου Δημητρίου, Αγίας Παρασκευής καί Αγίου Γεωργίου), ενώ σέ οργανωτική διαδικασία βρίσκεται αυτόν τόν καιρό καί η Ενορία τού Αγίου Πολυκάρπου Μαμουλάδας.

Όπως είδαμε η προτρεπτική εγκύκλιος τού Σεβασμιωτάτου στηρίζεται στήν παράγραφο 5 τού άρθρου 17 τού υπ’ αριθμ. 8/1979 κανονισμού «περί Ιερών Ναών καί Ενοριών». Η παράγραφος αυτή λέει ότι «δύναται νά ιδρυθή παρ’ εκάστη Ενορία Ειδική Ενοριακή Επιτροπή, έργον έχουσα τήν ψυχοπνευματικήν καί υλικήν προαγωγήν τής Ενορίας καί τών μελών αυτής».

Υπογραμμίζουμε τίς λέξεις: ψυχοπνευματική καί υλική προαγωγή τής Ενορίας. Μεσα σ’ αυτές τίς λέξεις στεγάζεται νομικά τό φιλανθρωπικό, κοινωνικό, αλλά καί τό πολιτιστικό έργο τών Συνδέσμων Αγάπης.

Σκοπός τών Συνδέσμων Αγάπης, σύμφωνα μέ τό άρθρο 2 τού καταστατικού τους είναι: «η δραστηριοποίηση τών γυναικών στό έργο τής Ενορίας, στούς τομείς τής πρόνοιας, τού καλλωπισμού τού Ιερού Ναού, τής διοργανώσεως εκδηλώσεων, εορτών καί εκδρομών καί τής μερίμνης τού Ενοριακού Κέντρου».

Είναι λοιπόν σαφές ότι οι Σύνδεσμοι Αγάπης δέν έχουν κάποιους δικούς τους σκοπούς πού διαφοροποιούνται από τήν ζωή τής Ενορίας. Είναι τρόπος ενεργοποίησης τών γυναικών σέ σημαντικούς τομείς τού ενοριακού έργου.

Σύμφωνα μέ τό άρθρο 3 τού καταστατικού «Ο Σύνδεσμος θεωρεί μέλη του όλες τίς γυναίκες τής Ενορίας πού συμμετέχουν στή ζωή της». Όσες γυναίκες αισθάνονται μέλη τής Ενορίας είναι αυτεπάγγελτα μέλη τού Συνδέσμου Αγάπης καί μπορούν νά δραστηριοποιηθούν σ’ αυτόν, αρκεί νά τό θέλουν. Τό μόνο πού χρειάζεται είναι νά γνωστοποιηθή η διάθεσή τους γιά δράση, ώστε νά καλούνται όταν υπάρχουν έκτατες ανάγκες. Οι Σύνδεσμοι λοιπόν δέν είναι σύλλογοι εγγεγραμμένων μελών. Μέλη τους είναι όλες οι ενορίτισσες, χωρίς καμία διάκριση.

Η διαφοροποίηση τών Συνδέσμων από τούς διαφόρους συλλόγους φαίνεται καί στόν τρόπο διοίκησης. Σύμφωνα μέ άρθρο 4 τού καταστατικού:

«Τήν Διοίκηση τού Συνδέσμου Αγάπης αποτελεί τό Διοικητικό Συμβούλιο τό οποίο απαρτίζεται από :

  1. Έναν Ιερέα-Εφημέριο, ως Επόπτη, τόν οποίο διορίζει ο Μητροπολίτης,
  2. Από δεκαπέντε (15) Μέλη τά οποία προτείνονται από τόν Επόπτη Εφημέριο τού Ιερού Ναού καί διορίζονται από τόν Μητροπολίτη, μετά από έγκριση τού Μητροπολιτικού Συμβουλίου τής Ιεράς Μητροπόλεως Ναυπάκτου καί Αγίου Βλασίου.

Η θητεία τού Δ.Σ. είναι τριετής».

Τά μέλη τού Δ.Σ. δέν εκλέγονται, αλλά προτείνονται. Αποτελούν τά πρόσωπα στά οποία αναθέτουν οι Ιερείς, μέ τήν έγκριση τού Μητροπολίτου, τήν δραστηριοποίηση όλων τών γυναικών τής Ενορίας. Τό Δ.Σ. δέν είναι γιά νά παίρνη μόνο του αποφάσεις καί νά διαχειρίζεται χρήματα καί καταστάσεις. Είναι η κινητήρια δύναμη γιά τήν ενεργοποίηση όλων τών γυναικών τής Ενορίας, αλλά καί διά τών γυναικών καί τών ανδρών.

Τό άρθρο 12 τού καταστατικού προβλέπει:

«Τό Δ.Σ. τού Συνδέσμου Αγάπης, γιά τήν συστηματικότερη δράση του, χωρίζει τήν Ενορία σέ γεωγραφικούς τομείς, οι οποίοι μπορούν νά τροποποιούνται ανάλογα μέ τίς περιστάσεις. Σέ κάθε τομέα ορίζονται δύο μέλη τού Συνδέσμου Αγάπης ως υπεύθυνα τού τομέα. Τά μέλη αυτά συνεργάζονται στενά μέ τό Δ.Σ.».

Τά μέλη αυτά δέν είναι υποχρεωτικά μέλη τού Δ.Σ.. Είναι απλές ενορίτισσες μέ ενδιαφέρον γιά τίς δραστηριότητες τής Ενορίας τους, κυρίως στόν τομέα τής πρόνοιας.

Όλα τά παραπάνω δείχνουν τόν οργανωτικό χαρακτήρα τών Συνδέσμων Αγάπης ως ενοριακών επιτροπών, πού τούς διαχωρίζει από κάθε μορφή κοσμικής συλλογικής οργάνωσης.

Άς κλείσουμε όμως μέ μιά κοινωνιολογική αναφορά στά οικονομικά τών Συνδέσμων Αγάπης.

Τό έργο τών Συνδέσμων Αγάπης δέν ενισχύεται από τό Κράτος ή άλλους φορείς. Στά χρόνια τής λειτουργίας τους στήν Ναύπακτο μιά φορά μόνον υπήρξε κάποια κρατική υποστήριξη...

Γενικώς, οι Σύνδεσμοι Αγάπης στηρίζονται στά μέλη τους καί τούς φίλους τους. Είναι μιά μορφή πολύ ενδιαφέρουσας κοινωνικής αυτοοργάνωσης μέσα στό πλαίσιο τής εκκλησιαστικής ζωής, κάτω από τό φώς τής διδασκαλίας τού Χριστού.

Ο τρόπος πού οργανώθηκαν καί λειτουργούν είναι μιά διαρκής πρόσκληση νά βγαίνουμε καθ’ εκάστην –καί όχι μόνον στίς παραμονές τών μεγάλων εορτών– από τόν ατομισμό μας καί νά εντασσόμαστε ενεργά στήν ενοριακή εκκλησιαστική κοινότητα καί ευρύτερα στήν πολύπαθη κοινωνία, βλέποντας τίς ανάγκες καί τά παθήματα τών διπλανών μας, μέ ενεργό συμπάθεια καί κατά τό δυνατόν ανιδιοτελή αγάπη.

 

ΚΥΡΙΟ ΘΕΜΑ

  • Προβολές: 3296