Skip to main content

Γεγονότα καὶ Σχόλια: Η κρίση τής δημοκρατίας - Δημοκρατική πύρρειος νίκη

ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΚΑΙ ΣΧΟΛΙΑ

Η κρίση τής δημοκρατίας

Τό πολίτευμα τής δημοκρατίας, στίς δυτικές κοινωνίες, περνά κρίση. Όλοι αισθάνονται τήν κρίση. Όλοι αισθάνονται ότι κάτι δέν πάει καλά στόν ελεύθερο δυτικό κόσμο μας, όμως αυτό τό κάτι –η βαθύτερη αιτία τής κρίσης– είναι δύσκολο νά ανιχνευτή. Ίσως γιατί δέν είναι μόνο μιά η αιτία ή ίσως γιατί είμαστε απρόθυμοι νά αποδεχθούμε τόν προσδιορισμό της.

Μέσα στό χώρο τής Εκκλησίας, όμως, έχουμε τήν δυνατότητα νά βλέπουμε τά πράγματα μέ απλότητα καί ειλικρίνεια. Έχουμε τήν φρόνιμη «νεανική» τόλμη νά βλέπουμε τόν πυρήνα τού οικονομικού, κοινωνικού καί πολιτικού κακού στά πάθη τής φιληδονίας, τής φιλαργυρίας καί τής κενοδοξίας, όπως μέ ποιμαντική ευθύνη καί νηφαλιότητα τά εντόπισε η Ιερά Σύνοδος στήν εγκύκλιό της γιά τά θεολογικά αίτια τής οικονομικής κρίσης.

Κάποιοι δυσανασχέτησαν. Αυτό είναι φυσικό. Διότι είναι πιό ανώδυνο νά ασχολούμαστε μέ τήν βελτίωση τών κοινωνικών καί πολιτικών πραγμάτων, παρά μέ τήν διόρθωση τού εαυτού μας.

Πάντως, ο ατομισμός, μέ τήν νομική κάλυψη τών ανθρωπίνων δικαιωμάτων, κατατρώει τήν δημοκρατία. Παύουμε σταδιακά νά λειτουργούμε ως «δήμος», μέ συνεκτικούς δεσμούς πού έρχονται από τήν ιστορία, τήν παράδοση, τήν θεολογία. Αρχίζουμε σιγά–σιγά νά λειτουργούμε ως ένα ετερογενές άθροισμα ιδιόρρυθμων ατόμων, δηλαδή ως μιά διαλυμένη κοινωνία, μέ μόνη «συνεκτική» δύναμη τήν φανατική προσκόλληση σέ ό,τι τονώνει τήν διαλυτική ιδιορρυθμία μας.

Ο Στρατηγός Μακρυγιάννης έλεγε, ότι η δημοκρατία πού έβλεπε στήν ελεύθερη Ελλάδα –δημοκρατία δυτικού τύπου– δέν είναι τών τίμιων ανθρώπων. Έβλεπε από τότε –αυτός ο παραδοσιακά ασκητικός Χριστιανός– ότι η δημοκρατία αυτή άφηνε περιθώρια στήν διαφθορά. Διότι είναι γεγονός ότι η δημοκρατία –τό ομολογουμένως καλύτερο, «ανθρωπινότερο», πολίτευμα μέσα στήν ιστορία τού ανθρωπίνου γένους– όταν αποδεσμεύεται από τήν θεολογική προοπτική τού ανθρώπου καί τήν ασκητική τού προσώπου, οδηγείται νομοτελειακά στήν αυτοκαταστροφή της.

Η δημοκρατία χρειάζεται ασκητική. Άν πρέπη νά επιβιώση, οφείλει νά εμφυσήση στούς πολίτες της πνεύμα υπέρβασης, σέ κάποιο μέτρο, τού «ιδίου θελήματος». Αυτό όμως δέν μπορεί νά τό κάνη άν δέν έχη τήν αναφορά της έξω από τά ενδοκοσμικά πλαίσια τού συστήματός της.

Δημοκρατική πύρρειος νίκη

Γιά τήν αυτοκαταστροφή τής δημοκρατίας από τόν ατομισμό δέν μιλούμε μόνον όσοι σκεπτόμαστε τά πράγματα μέσα στό πνεύμα τής εκκλησιαστικής ζωής καί θεολογίας. Παρόμοια ισχυρίζονται καί άλλοι.

Ο Γάλλος φιλόσοφος Μαρσέλ Γκοσέ στό βιβλίο του μέ τίτλο: «Η άνοδος τής δημοκρατίας», λέει: «Η νίκη τής δημοκρατίας είναι μιά πύρρειος νίκη, επειδή παίρνει τή μορφή ενός ριζικού ατομισμού, ο οποίος εμποδίζει τόν συλλογικό έλεγχο τής μοίρας μας». (Ελευθεροτυπία, 13.2.2010). Σύμφωνα μέ τήν εφημερίδα Le Monde γιά τόν Γκοσέ «τά ανθρώπινα δικαιώματα δέν είναι πολιτική». Η «λατρεία τών ανθρωπίνων δικαιωμάτων», μάλιστα, δείχνει κατά τήν γνώμη του «μιάν ανησυχητική κρίση τής πολιτικής». Η εφημερίδα Liberation παρουσιάζοντας τό βιβλίο τού Γκοσέ, καί αναφερόμενη στήν τύφλωση εκείνων πού θεωρούν ότι «τό άτομο επιβεβαιώνεται ενάντια στήν συλλογικότητα», επισημαίνει: «Εκεί όμως πού η εξουσία τού νόμου καί τής πολιτικής δημοκρατίας σβήνουν, οι λύκοι καταβροχθίζουν τά πρόβατα».

Στήν Εκκλησία ξέρουμε ότι δέν χρειαζόματε νόμους καί εξουσίες, όταν ο πυρήνας τής φιλαυτίας γίνη εν Χάριτι «πυρηνικός αντιδραστήρας» φιλοθεΐας καί φιλανθρωπίας, μέ τόν εν Χριστώ θάνατο τού ατομισμού.

π.Θ.Α.Β.

ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΚΑΙ ΣΧΟΛΙΑ

  • Προβολές: 2885