Εἰδήσεις - Φωτογραφικὰ στιγμιότυπα Ἁπρίλιος 2010

Κωνσταντῖνος Παπαπαναγιώτου. Ὁ Νεωκόρος τοῦ Ἁγίου Δημητρίου

Τὴν Τρίτη μέρα τοῦ Πάσχα, μετὰ ἀπὸ μιὰ ὀλιγοήμερη ταλαιπωρία τῆς ὑγείας του, ποὺ τὸν καθήλωσε στὸ κρεβάτι τοῦ πόνου τὶς τελευταῖες ἡμέρες τῆς Μ. Τεσσαρακοστῆς καὶ τὴν Μεγάλη Ἑβδομάδα, ἄφησε τὸν κόσμο αὐτόν, ὁ ἐπὶ σαράντα τέσσερα χρόνια νεωκόρος τοῦ Ἁγίου Δημητρίου Ναυπάκτου, Κωνσταντῖνος Παπαπαναγιώτου.

Ὁ κυρ-Κώστας, ὅπως συνήθως τὸν προσφωνούσαμε, ἦταν ὁ Νεωκόρος τοῦ Μητροπολιτικοῦ Ναοῦ τῆς Ναυπάκτου ἀπὸ τὸ 1956 ἕως τὸ 2000. Ἦταν ὁ δεξιοτέχνης καμπανοκρούστης τῆς Ναυπάκτου, ὁ ὁποῖος χτυποῦσε μὲ κέφι καὶ περηφάνεια τὶς καμπάνες ποὺ δώρισε ὁ κυβερνήτης Καποδίστριας στὸν Ἅγιο Δημήτριο, μετὰ τὴν ἀπελευθέρωση τῆς πόλης τὸ 1829. Στὸ διακόνημα αὐτό, γύρω στὰ μέσα τῆς δεκαετίας τοῦ 80, τὸν ἀντικατέστησαν τὰ σύγχρονα ἠλεκτρονικὰ συστήματα, γιὰ τὰ ὁποῖα συχνὰ ἐξέφραζε τὴν δυσφορία του, ἐνθυμούμενος τὶς δικές του ἔνδοξες ἡμέρες. Στὴν ζωή του πέρασε πολλὲς δυσκολίες, γεύτηκε τὴν φτώχεια καὶ τὴν πεῖνα, ἡ ὁποία τοῦ ἔδωσε καὶ παρωνύμιο, ἀλλὰ ἀγωνίστηκε σκληρά, μὲ ὑπόβαθρο μιὰ ἁπλὴ λαϊκὴ πίστη στὸν Θεὸ καὶ τὸν Ἀη-Δημήτρη.

Ἡ πιὸ πικρὴ ἐμπειρία τῆς ζωῆς του ἦταν ὁ θάνατος, σὲ τροχαῖο δυστύχημα, τοῦ γιοῦ τοῦ Ἀθανασίου, ὁ ὁποῖος ἦταν τὸ καμάρι του. Νέος Μηχανικός, μὲ ζωντάνια καὶ κοινωνικὴ δράση, μέλος τοῦ Δημοτικοῦ Συμβουλίου Ναυπάκτου, ἀλλὰ καὶ βοηθὸς τοῦ στὶς ἐργασίες τοῦ στὸ Ναό, ξαφνικὰ τοῦ ἔφυγε γιὰ τὸ αἰώνιο ταξίδι. Τὸν θυμόταν συνέχεια. Τακτικὰ ἐρχόταν κοντά μας στὴν Προσκομιδή, γιὰ νὰ μᾶς πῆ νὰ τὸν μνημονεύσουμε. Αὐτὸ τὸ ἔκανε καὶ ὅταν ἦταν νεωκόρος στὸ Ναό, ἀλλὰ καὶ μετὰ ποὺ ἔφυγε ἀπὸ τὴν ὑπηρεσία αὐτή. Στὴν Προσκομιδὴ ἐπίσης μᾶς πλησίαζε καὶ γιὰ ἄλλα δικά του πρόσωπα, ζῶντα καὶ κεκοιμημένα, μὲ ἀφορμὲς τὶς γιορτές τους ἢ κάποιες ἐπετείους μνήμης τους.

Τὰ τελευταῖα χρόνια, μὲ ἐμφανῆ τὴν δυσκολία στὸ βάδισμα, κατέβαινε ἀπὸ τὸ Κάστρο, ὅπου ἦταν στὸ σπίτι του, γιὰ ἕναν καφὲ στὸ Λιμάνι ἢ γιὰ τὴν Θ. Λειτουργία στὸν Ἅγιο Δημήτριο. Ἡ εἴσοδός του στὸν Ναὸ (τώρα ποὺ ἦταν συνταξιοῦχος) γινόταν συνήθως ἀπ' ὅλους αἰσθητῆ. Λόγῳ μιᾶς δυσκολίας του στὴν ἀκοὴ ὁ λόγος του ἦταν δυνατός. Πρὶν προλάβη ὅμως κανεὶς νὰ δυσανασχετήση, ἡ φυσική του εὐγένεια καὶ ἡ κοινωνική του στοιχείωση ἄλλαζαν τὶς διαθέσεις. Μετὰ τὸ κερί, τὴν προσκύνηση τῶν εἰκόνων, περνοῦσε ἀπὸ τὸ δεσποτικὸ γιὰ νὰ πάρη τὴν εὐχὴ τοῦ Ἐπισκόπου, ἂν χοροστατοῦσε, ἐρχόταν κατόπιν στὸ Ἱερὸ καὶ χαιρετοῦσε προσωπικὰ ὅλους τοὺς Ἱερεῖς ποὺ βρίσκονταν στὸ Ἅγιο Βῆμα (κάποιες φορὲς ἦταν ἀρκετοί), ζητῶντας καὶ τὶς σχετικὲς πληροφορίες, ἂν ἔβλεπε κάποιον ξένο κληρικὸ ἢ διαπίστωνε τὴν ἀπουσία κάποιου ἀπ' τοὺς ἐφημερίους τοῦ Ναοῦ.

Ἡ ποιότητα τοῦ ἀνθρώπου φαίνεται σὲ μερικὲς πολὺ ἁπλὲς ἐκδηλώσεις του. Ἐνῷ πέρασε γενικὰ δύσκολη ζωή, αὐτὸ ποὺ ἔβγαζε τὰ τελευταῖα χρόνια ἦταν μόνο εὐγνωμοσύνη. Πρῶτα στὸ Θεὸ καὶ τὸν Ἀη-Δημήτρη, ποὺ τὸν βοήθησαν νὰ θρέψη τὴν οἰκογένεια τοῦ καὶ κατόπιν γιὰ κάποιους ἀνθρώπους ποὺ τοῦ συμπαραστάθηκαν. Θυμόταν μὲ εὐγνωμοσύνη τὸν Μητροπολίτη Δαμασκηνὸ Κοτζιά, ποὺ τὸν βοήθησε νὰ ἀπαλλαγὴ ἀπὸ τὶς «συνέπειες» τῆς συμμετοχῆς τοῦ στὴν ἐθνικὴ ἀντίσταση, ποὺ εἶχε κάποια συνέχεια σὲ φάση τοῦ ἐμφυλίου. Τακτικὰ ἐπίσης μνημόνευε τὰ εἰκοσιεπτὰ χρόνια ποὺ πέρασε μὲ προϊστάμενο τοῦ Ναοῦ τὸν π. Ἀθανάσιο Λαουρδέκη χαιρόταν νὰ λέη ὅτι πέρασαν μὲ εἰρήνη καὶ ἀγάπη, χωρὶς καμμιὰ δυσάρεστη σκιὰ στὴ συνεργασία τους. Εὐχόμαστε, καὶ ἐκεῖ ποὺ τώρα βρίσκεται, νὰ ζῆ ὅλος εἰρήνη καὶ εὐγνωμοσύνη μέσα στὴν ἀπεριόριστη ἀγάπη τοῦ Θεοῦ, μὲ τὴν συντροφιὰ τῶν δικῶν του ποὺ ἔφυγαν πρὶν ἀπὸ αὐτόν, ἀλλὰ καὶ τοῦ ἁγίου Δημητρίου τὸν ὁποῖον διακόνησε.

π.Θ.Α.Β.

Χαιρετισμὸς, Ἡμερίδα γιὰ τὴν Ἱερὰ Μονὴ Ἀμπελακιωτίσσης: «Τὸ σπίτι τοῦ Ἁγίου»

Μητροπολίτου Ναυπάκτου & Ἁγίου Βλασίου Ἱεροθέου

Κηρύσσοντας τὴν ἔναρξη τῆς ἐπιστημονικῆς Ἡμερίδας, τὴν ὁποῖα διοργανώνει ἡ Ἱερὰ Μητρόπολη Ναυπάκτου καὶ Ἁγίου Βλασίου, ἐπὶ τῇ ἐλεύσει τοῦ ἱεροῦ Λειψάνου τοῦ Ἁγίου Ἱερομάρτυρος Πολυκάρπου στὴν Ναύπακτο, πρέπει νὰ εὐχαριστήσω ὅλους τοὺς παρευρισκομένους αὐτὴν τὴν ὥρα στὴν Αἴθουσα αὐτή, τοὺς κοπιάσαντες γιὰ τὴν διοργάνωση τῆς Ἡμερίδας καί, βεβαίως, τοὺς εἰσηγητές.

Βλέποντας κανεὶς τὸ πρόγραμμα τῆς Ἡμερίδος, θὰ μποροῦσε νὰ δώση τὸν τίτλο «Ἡ Ἱερὰ Μονὴ Ἀμπελακιωτίσσης στὸν χῶρο καὶ τὸν χρόνο», ἀφοῦ οἱ εἰσηγητὲς θὰ ἀναπτύξουν ἐπὶ μέρους θέματα ποὺ ἀναφέρονται στὴν ἱστορία, τὴν μοναστικὴ παράδοση, τὰ κειμήλια καὶ τὰ ἀρχεῖα τῆς Μονῆς, τὰ προβλήματα τὰ ὁποῖα δημιουργήθηκαν διὰ μέσου τῶν αἰώνων καὶ τὴν σύγχρονη ἀνακαίνισή της.

Εἶναι γνωστὸν ὅτι ἡ Ἱερὰ Μονὴ Ἀμπελακιώτισσας εἶναι μιὰ ἱστορικὴ Μονὴ τῆς ὀρεινῆς Ναυπακτίας καὶ ὅλης τῆς εὐρύτερης περιοχῆς ποῦ ἀποτέλεσε ἕνα ἐθνικὸ καὶ θρησκευτικὸ κέντρο σὲ ὅλους τοὺς αἰῶνες, κυρίως κατὰ τὴν διάρκεια τῆς Τουρκοκρατίας. Τὸ Ἔθνος δὲν ἦταν χωρισμένο ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία, ἀπὸ τὴν ἄποψη ὅτι τὸ ὑπόδουλο Γένος μας λάμβανε τὴν παρηγοριὰ καὶ οὐσιαστικὴ βοήθεια ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία. Δηλαδή, ἡ Ἐκκλησία, κατὰ τὸν ἱστορικὸ Σπυρίδωνα Ζαμπέλιο, εἶναι «ἑλληνοσώτειρα Ἐκκλησία». Αὐτὸ τὸ βλέπουμε, κατὰ ἀντίστροφη ἑρμηνεία, σὲ περιοχὲς ἐκτὸς Ἑλλάδος, ὅπως γιὰ παράδειγμα στὴν ἄτω Ἰταλία καὶ τὴν Σικελία, οἱ ὁποῖες ἐνῷ χαρακτηρίζονταν «Ἡ Μεγάλη Ἑλλάδα», ἐν τούτοις ὅταν ἔχασαν τὴν ὀρθόδοξη πίστη καὶ προσαρτήθηκαν στοὺς Λατίνους, ἔχασαν καὶ τὴν γλῶσσα καὶ τὴν ἐθνική τους συνείδηση. Λέγεται αὐτὸ γιὰ νὰ φανῆ ἡ μεγάλη ἀξία τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Ἀμπελακιώτισσας στὴν περιοχή μας καὶ ὁ ρόλος τὸν ὁποῖον διαδραμάτισε στὴν διατήρηση ὄχι μόνον τῆς πίστεως, ἀλλὰ καὶ τοῦ πολιτισμοῦ καὶ τῆς ἐθνικῆς ἰδιοπροσωπείας.

Αὐτὸ τὸ Τριήμερο ἔχουμε τὴν ἐξαιρετικὴ εὐλογία ἀπὸ τὸν Θεὸ νὰ φιλοξενοῦμε τὸ ἁγιασμένο χέρι τοῦ ἁγίου Πολυκάρπου, ἑνὸς μεγάλου Ἀποστολικοῦ Πατρὸς τῆς Ἐκκλησίας μας, ποὺ δόξασε τὸν Θεὸ καὶ δοξάστηκε ἀπὸ Αὐτόν. Οἱ Ἅγιοι, ὅπως καὶ ὁ ἅγιος Πολύκαρπος, δὲν εἶναι νεκροί, ἀλλὰ ζωντανοί. Εἶναι τὰ πραγματικὰ μέλη τῆς Ἐκκλησίας. Εἶναι χαρακτηριστικὸ ὅτι οἱ Λατῖνοι θεωροῦν ὅτι ἡ Ἐκκλησία εἶναι ὁρατὴ καὶ ἔχει ἕνα ὁρατὸ κέντρο, τὸν Πάπα. Οἱ Προτεστάντες θεωροῦν ὅτι ἡ Ἐκκλησία εἶναι ἀόρατη, ὡσὰν τὰ φῶτα μιᾶς μεγαλουπόλεως, τὰ ὁποῖα τὴν ἡμέρα δὲν φαίνονται, ἀλλὰ ὅταν σκοτεινιάζη, τότε ἀνάβουν καὶ φανερώνονται. Στὴν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία πιστεύουμε ὅτι ἡ Ἐκκλησία ἀποτελεῖται ἀπὸ τὸ ὁρατὸ καὶ τὸ ἀόρατο τμῆμα της καὶ ὑπάρχει κοινωνία καὶ ἑνότητα μεταξύ τους. Θεωροῦμε τοὺς Ἁγίους ὡς μέλη τῆς Ἐκκλησίας καὶ αἰσθανόμαστε τὸν ἀσπασμὸ τῶν ἱερῶν λειψάνων τους καὶ τὴν εὐλογία ποῦ λαμβάνουμε ἀπὸ αὐτὰ ὡς μέλη τοῦ Σώματος τοῦ Χριστοῦ.

Ἐφέτος σκεφθήκαμε, μαζὶ μὲ τὴν ἔλευση τοῦ ἱεροῦ Λειψάνου τοῦ ἁγίου Πολυκάρπου νὰ κατεβάσουμε στὴν Ναύπακτο καὶ τὸ σπίτι στὸ ὁποῖο διαμένει ὁ Ἅγιος. Καὶ ἐπειδὴ εἶναι ἀκατόρθωτο νὰ μεταφέρουμε τὰ κτήρια τῆς Ἱερᾶς Μονῆς, γι' αὐτὸ θὰ ὁμιλήσουμε γι' αὐτά, θὰ δοῦμε τὴν ἱστορία τους, τὸν πολιτισμό τους, τὰ ἱερὰ ἀντικείμενα ποὺ ὑπάρχουν μέσα σὲ αὐτά, τὴν φθορά τους καὶ τὴν ἀνακαίνισή τους, καὶ αὐτὸ θὰ γίνη μὲ ἀναλύσεις καὶ μὲ εἰκόνες. Ἔτσι, μαζὶ μὲ τὸν ἅγιο Πολύκαρπο ἐφέτος ἔχουμε τὴν ἐξαιρετικὴ εὐλογία νὰ ἔχουμε καὶ τὸ περιβάλλον στὸ ὁποῖο διαμένει καὶ θαυματουργεί, ὡς μιὰ ὑπόμνηση τῆς δικῆς μας ἔμπονης ἀναβάσεως στὴν Ἱερὰ Μονὴ Ἀμπελακιωτίσσης καὶ κυρίως ὡς δικῆς μας ἔμπονης προσευχῆς γιὰ νὰ ἐπανδρωθῇ τὸ Μοναστήρι, ὥστε νὰ ἀποκτήση πολλοὺς μοναχοὺς οἱ ὁποῖοι μαζὶ μὲ τὸν Ἡγούμενο π. Πολύκαρπο θὰ ὑπηρετοῦν καὶ τὴν Παναγία τὴν Ἀμπελακιώτισσα καὶ τὸν ἅγιο Πολύκαρπο.

Εὔχομαι καλὴ ἐπιτυχία στὴν Ἡμερίδα αὐτή, ποὺ ἄλλωστε τὴν θεωρῶ δεδομένη.–