Σχόλια σὲ οἰκολογικὴ καταστροφή: «Ἐμπιστευόμαστε στὸν Θεό»

Ἐδῶ καὶ δύο σχεδὸν μῆνες μιὰ τρῦπα ἔχει (ἔχουν) ἀνοίξει στὸν πυθμένα τῆς θάλασσας τοῦ Κόλπου τοῦ Μεξικοῦ, ἀπὸ τὴν ὁποῖα ἐξέρχεται τὸ ὑλικὸ τῆς δάντειας κολάσεως καὶ μολύνει τὶς παραλίες τοῦ ἀμερικανικοῦ παραδείσου. Τὸ «καταραμένο» αὐτὸ ὑλικὸ τῆς κολάσεως (ἀργὸ πετρέλαιο μὲ μεθάνιο κλπ.) δημιουργεῖ μιὰ ἀπὸ τὶς χειρότερες οἰκολογικὲς καταστροφὲς στὸν πλανήτη, μὲ πολλὲς ἄλλες δυσμενεῖς ἐπιπτώσεις σὲ οἰκονομικό, πολιτικό, κοινωνικὸ ἐπίπεδο.

Ἀπὸ τὰ πολλὰ ποὺ ἀκούσθηκαν καὶ παρατηρήθηκαν μὲ ἀφορμὴ τὴν περιβαλλοντικὴ αὐτὴ καταστροφὴ θὰ σημειώσουμε καὶ θὰ σχολιάσουμε δυό-τρία ἐνδιαφέροντα σημεῖα.

Τόσο ὁ Πρόεδρος ὅσο καὶ ἄλλα κυβερνητικὰ στελέχη τῆς χώρας ποὺ ζημιώθηκε ἀπὸ τὴν πετρελαιοκηλίδα ἀναφέρθηκαν στὸν Θεὸ καὶ ζήτησαν ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους νὰ προσεύχονται στὸν Θεό –σὲ ὅποιον θεὸ πιστεύει ὁ καθένας– γιὰ νὰ σταματήση ἡ διαρροή. Ὁ Πρόεδρος τῶν ΗΠΑ κατέληξε στὸ ἐπίσημο διάγγελμά του πρὸς τὸν λαὸ τῆς χώρας του μὲ τὰ ἑξῆς λόγια:

«Εἶναι μιὰ πίστη στὸ μέλλον ποὺ μᾶς συντηρεῖ ὡς λαό. Εἶναι ἡ ἴδια πίστη ποὺ στηρίζει τοὺς γείτονές μας στὸν Κόλπο αὐτὴ τὴν στιγμή.

Κάθε χρόνο, στὶς ἀρχὲς τῆς «σεζὸν τοῦ καλαμαριοῦ», οἱ ἁλιεῖς τῆς περιοχῆς συμμετέχουν σὲ μιὰ παράδοση ποὺ ἦρθε στὴν Ἀμερικὴ ἐδῶ καὶ καιρὸ ἀπὸ τοὺς ἁλιεῖς μετανάστες ἀπὸ τὴν Εὐρώπη. Λέγεται "Ἡ εὐλογία τοῦ Στόλου," καὶ σήμερα εἶναι μιὰ γιορτὴ ὅπου κληρικοὶ ἀπὸ διαφορετικὲς θρησκεῖες συγκεντρώνονται γιὰ νὰ ποῦν μιὰ προσευχὴ γιὰ τὴν ἀσφάλεια καὶ τὴν ἐπιτυχία τῶν ἀνδρῶν καὶ τῶν γυναικῶν ποὺ σύντομα θὰ βγοὺν ἔξω στὴν θάλασσα, μερικοὶ γιὰ ἀρκετὲς ἑβδομάδες.

Ἡ τελετὴ συνεχίζεται στὶς καλὲς ἐποχὲς καὶ στὶς κακές. Ἔλαβε χώρα μετὰ τὴν Katrina, καὶ ἔλαβε χώρα πρὶν ἀπὸ λίγες ἑβδομάδες, κατὰ τὴν ἔναρξη τῆς πιὸ δύσκολης σεζὸν ποὺ ἔχουν ἀντιμετωπίσει ποτὲ οἱ ἁλιεῖς.

Καὶ ὡστόσο, ἦρθαν καὶ προσευχήθηκαν.

Ὅπως ἕνας Ἱερέας καὶ πρώην ψαρᾶς εἶπε κάποτε γιὰ αὐτὴν τὴν παράδοση, "Ἡ εὐλογία δὲν εἶναι ὅτι ὁ Θεὸς ἔχει ὑποσχεθεῖ νὰ ἀρθοῦν ὅλα τὰ ἐμπόδια καὶ οἱ κίνδυνοι. Ἡ εὐλογία εἶναι ὅτι εἶναι πάντα μαζί μας," μιὰ εὐλογία ποὺ χορηγεῖ "ἀκόμη καὶ ἐν μέσῳ τῆς καταιγίδας".

Ἡ πετρελαιοκηλίδα δὲν εἶναι ἡ τελευταία κρίση ποὺ θὰ ἀντιμετωπίση ἡ Ἀμερική. Αὐτὸ τὸ ἔθνος ἔχει γνωρίσει δύσκολες στιγμὲς στὸ παρελθόν, καὶ θὰ γνωρίσουμε σίγουρα καὶ πάλι. Αὐτὸ ποὺ διακρίνει κανεὶς σὲ μᾶς –αὐτὸ ποὺ πάντα μᾶς διακρίνει– εἶναι ἡ δύναμή μας, ἡ ἀντοχή μας καὶ ἡ ἄκαμπτη πίστη ὅτι μᾶς περιμένει κάτι καλύτερο, ἐὰν ἔχουμε τὸ θάρρος νὰ φτάσουμε σὲ αὐτό.

Ἀπόψε προσευχόμαστε γι' αὐτὸ τὸ θάρρος, προσευχόμαστε γιὰ τὸν λαὸ τοῦ Κόλπου καὶ προσευχόμαστε ὥστε ἕνα χέρι νὰ μᾶς καθοδηγήση μέσῳ τῆς θύελλας σὲ μιὰ φωτεινότερη ἡμέρα.

Σᾶς εὐχαριστῶ, ὁ Θεὸς νὰ σᾶς εὐλογῇ καὶ ὁ Θεὸς νὰ εὐλογῇ τὶς Ἡνωμένες Πολιτεῖες τῆς Ἀμερικῆς».

Ἐπίσης, οἱ Γερουσιαστὲς τῆς Λουϊζιάνα ὅρισαν μιὰ συγκεκριμένη ἡμέρα ὡς ἡμέρα προσευχῆς, κατὰ τὴν ὁποῖα ὅλοι οἱ Ἱερεῖς καὶ οἱ πιστοὶ ὅλων τῶν θρησκειῶν καὶ ὁμολογιῶν, ἀνέπεμψαν προσευχὲς στὸν θεό τους γιὰ τὸν ἴδιο λόγο. Γράφει τὸ σχετικὸ δημοσίευμα τοῦ CNN: «Ἐνῷ τὰ πληρώματα καθαρισμοῦ καὶ τεχνικὲς ὁμάδες συνεχίζουν τὶς προσπάθειες γιὰ νὰ σταματήση ἡ διαρροὴ τοῦ ἀργοῦ πετρελαίου στὸν Κόλπο τοῦ Μεξικοῦ, οἱ νομοθέτες τῆς Λουιζιάνα προτείνουν μιὰ διαφορετικὴ προσέγγιση: προσευχή. Γερουσιαστὲς τῆς Πολιτείας ὅρισαν τὴν Κυριακὴ ὡς ἡμέρα γιὰ τοὺς πολῖτες γιὰ νὰ ζητήσουν τὴ βοήθεια τοῦ Θεοῦ σχετικὰ μὲ τὴν καταστροφὴ ποὺ προκαλεῖ ἡ διαρροὴ τοῦ πετρελαίου. "Μέχρι στιγμῆς οἱ ἀνθρώπινες προσπάθειες γιὰ τὴν ἐπίλυση τῆς κρίσης δὲν καρποφόρησαν», ἀναφέρει ὁ γερουσιαστὴς Ρόμπερτ Adley σὲ δήλωση ποὺ κυκλοφόρησε μετὰ ἀπὸ ὁμόφωνη ψηφοφορία τῆς περασμένης ἑβδομάδας γιὰ τὴν ἡμέρα τῆς προσευχῆς. "Εἶναι σαφέστατα ἡ ὥρα γιὰ ἕνα θαῦμα γιὰ μᾶς." Τὸ ψήφισμα ὀνομάζει τὴν Κυριακὴ σὰν ἡμέρα προσευχῆς στὴ Πολιτεία τῆς Λουιζιάνα καὶ καλεῖ ἀνθρώπους ὅλων τῶν θρησκειῶν σὲ ὅλη τὴν ἀκτὴ τοῦ Κόλπου" γιὰ νὰ προσευχηθοῦν γιὰ ἕνα τέλος σὲ αὐτὴ τὴν κατάσταση περιβαλλοντικῆς ἔκτακτης ἀνάγκης, γιὰ νὰ γλυτώσουμε ὅλοι μας ἀπὸ τὴν καταστροφὴ τοῦ πολιτισμοῦ καὶ τῆς ζωῆς"».

Τόσο οἱ ὑπεύθυνοι τῆς Ἑταιρείας ποὺ προκάλεσε τὴν καταστροφὴ ὅσο καὶ οἱ ἀξιωματοῦχοι τῆς χώρας, μὲ ἐπί κεφαλῆς τὸν Πρόεδρό της, μίλησαν γιὰ τὰ ὅρια τῶν ἀνθρωπίνων δυνατοτήτων καὶ παρουσίασαν ὡς ἐπιχείρημα καὶ ἀπόδειξη τῆς ὑπέρτατης προσπάθειάς τους νὰ λύσουν τὸ πρόβλημα τὴν ἐπιστράτευση τῶν πιὸ διακεκριμένων ἐπιστημόνων καὶ τεχνολογικῶν ἱδρυμάτων καὶ τὴν διάθεση τῶν τελειοτέρων μέσων καὶ δυνατοτήτων ποὺ προσφέρει ἡ ἐπιστήμη.

Στὰ ἀνωτέρω μπορεῖ κάποιος νὰ παρατηρήση τὰ ἑξῆς:

–Κατ' ἀρχὰς εἶναι ἀξιέπαινη ἡ στροφὴ πρὸς τὸ θεῖο, πρὸς τόν –ἀνώνυμο καὶ ἄγνωστο, δυστυχῶς, γιὰ πολλούς– Δημιουργὸ τοῦ κόσμου, νὰ ἐπέμβη καὶ νὰ σταματήση τὴν καταστροφή. Εἶναι μιὰ μεγάλη ὁμολογία ὅτι δὲν εἶναι ἡ Τύχη, ἀλλὰ ὁ Θεὸς ποὺ δημιούργησε τὸν κόσμο. Μάλιστα εἶναι πολὺ ἀξιόλογο τὸ σημεῖο ὅτι «ἡ εὐλογία δὲν εἶναι ὅτι ὁ Θεὸς ἔχει ὑποσχεθεῖ νὰ ἀρθοῦν ὅλα τὰ ἐμπόδια καὶ οἱ κίνδυνοι ἡ εὐλογία εἶναι ὅτι εἶναι πάντα μαζί μας», ὅταν κανεὶς τὸ δὴ ἀπὸ τὴν ἄποψη ὅτι δὲν προσευχόμαστε στὸν Θεὸ γιὰ νὰ μᾶς ἐπιφυλάσση μιὰ ἄλλη τύχη καλύτερη ἀπὸ τοὺς ἄλλους ἀνθρώπους, ἀλλὰ γιὰ νὰ ἔχουμε κοινωνία μαζὶ Του σὲ κάθε περίσταση, γιατί ἡ κοινωνία μαζί Του εἶναι ἡ σωτηρία.

–Εἶναι φανερὸ τὸ συγκρητιστικὸ πνεῦμα ποὺ κυριαρχεῖ στὴν "χριστιανικὴ" Δύση, ποὺ ὁμοιάζει μὲ τὴν κατάσταση τῆς ἐποχῆς τοῦ προφήτη Ἰωνᾶ (8ο αἰ. π.Χ.), ποὺ ὅπως βλέπουμε στὸ ὁμώνυμο βιβλίο τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, τὴν ὥρα ποὺ κινδύνευε τὸ πλοῖο τους, «ἐφοβήθησαν οἱ ναυτικοὶ καὶ ἀνεβόησαν ἕκαστος πρὸς τὸ θεὸν αὐτοῦ».

–Καὶ στὴν Χριστιανικὴ Ρωμαϊκὴ Αὐτοκρατορία ἦταν πολὺ διαδεδομένο νὰ ἀπευθύνονται σὲ δύσκολες στιγμὲς οἱ αὐτοκράτορες στὸν λαὸ γιὰ προσευχὴ καὶ παράκληση πρὸς τὸν Θεό. Αὐτὸ ὅμως γινόταν στὴν προοπτικὴ τῆς μετανοίας, τῆς ἀναγνώρισης τῶν σφαλμάτων καὶ τῆς αἴτησης συγνώμης ἀπὸ τὸν Θεὸ γιὰ τὰ ἁμαρτήματα τοῦ λαοῦ καὶ τῶν ἀρχόντων, καὶ ὄχι στὴν προοπτικὴ τῆς ἐξυπηρέτησης τῆς Αὐτοκρατορίας ἢ τῆς ἀναγνώρισης τῆς εὔνοιας ποὺ εἶχε ἀπὸ τὸν Θεό. Στὴν Παλαιὰ ἀκόμη Διαθήκη οἱ Νινευΐτες ἐνδύθηκαν σάκκο καὶ σποδὸ καὶ νήστευσαν ἀπὸ τὸν Βασιλιᾶ μέχρι τοὺς δούλους καὶ μέχρι αὐτὰ τὰ ζῶα, γιὰ νὰ γίνη ἵλεως ὁ Θεὸς γιὰ τὶς ἁμαρτίες τους. Καὶ οἱ ἁμαρτίες εἶναι πάντα συγκεκριμένες, ὄχι γενικὲς καὶ ἀόριστες. Συνήθως δὲ ἐπικεντρώνονταν στὴν ἀποστασία ἀπὸ τὸν Θεὸ ἢ σὲ κάποιο συγκεκριμένο ἁμάρτημα ἑνὸς ἢ περισσοτέρων ἀνθρώπων.

Στὴν συγκεκριμένη περίπτωση, θὰ μποροῦσε κανεὶς νὰ ἀπαριθμήση –χωρὶς δηκτικὴ διάθεση– ὁρισμένα συγκεκριμένα «ἁμαρτήματα» ποὺ πληρώνουν δυτικὰ κράτη, καὶ τὰ ὁποῖα εἶναι γνωστὰ καὶ φανερά: –Οἱ σύγχρονοι πόλεμοι σὲ πολλὰ μέρη τῆς γῆς, μακριὰ βεβαίως ἀπὸ τὶς ἀκτὲς τῶν δυτικῶν χωρῶν, γιὰ τὸν ἔλεγχο τῶν (ξένων) πετρελαίων. –Ἡ μὴ ὑπογραφὴ βασικῶν παγκόσμιων συμφωνιῶν γιὰ τὴν προστασία τοῦ περιβάλλοντος. –Ἡ πλημμελὴς ἀντιμετώπιση τῆς μόλυνσης τοῦ περιβάλλοντος καὶ ἀπὸ διαρροὲς πετρελαίου, ὅταν αὐτὸ συμβαίνη σὲ ἄλλα μέρη, μακριὰ ἀπὸ τὸν ζωτικὸ χῶρο τους. –Ἡ προκλητικὰ κερδοσκοπικὴ καὶ πάντως ἀδικαιολόγητη αὔξηση τῆς τιμῆς τοῦ πετρελαίου τὰ τελευταῖα χρόνια, λόγῳ τῆς εἰσαγωγῆς τῆς διαπραγμάτευσής του στὰ Χρηματιστήρια, ὅπου δὲν κυριαρχοῦν οἱ νόμοι τῆς ἐργασίας καὶ τῆς ἁπλῆς ἐπιβίωσης, ἀλλὰ οἱ νόμοι τοῦ καπιταλιστικοῦ συστήματος, τοῦ ἀνεξέλεγκτου καὶ ἀδυσώπητου πλουτισμοῦ. –Ἡ μείωση τῶν ἀσφαλιστικῶν μέτρων, προκειμένου νὰ μειωθῇ τὸ κόστος ἄντλησης, ὄχι βεβαίως γιὰ τὸ καλὸ τῶν καταναλωτῶν, τοῦ πτωχοῦ κόσμου, ἀλλὰ γιὰ τὴν μεγαλύτερη κερδοφορία τῶν Ἑταιρειῶν. κλπ.

Ἡ ἐπίκληση, λοιπόν, τοῦ Θεοῦ, γιὰ νὰ γίνη τέλεια καὶ νὰ προξενήση σὲ ὅλους τοὺς λαοὺς αἰσθήματα ἀνάλογα, εἶναι ἀπαραίτητο νὰ συνοδευθῇ ἀπὸ τὴν ἀναγνώριση τῶν ἁμαρτιῶν αὐτῶν καὶ τὴν ὁμολογία διόρθωσής τους.

–Τίθεται ἕνα ἐρώτημα: Ἂν ἡ διαρροὴ εἶχε συμβῇ, π.χ. στὴν Ἀφρική, θὰ εἶχε ὡς ἀποτέλεσμα νὰ κινδυνεύη μὲ πτώχευση ἡ συγκεκριμένη Ἑταιρεία, ἢ θὰ ἔφθαναν μιὰ «χούφτα δολλάρια» γιὰ νὰ κλείσουν μερικὰ στόματα (τῶν διεθνῶν ΜΜΕ καὶ τῶν πτωχῶν ψαράδων), ἀσχέτως ἂν ἔκλεινε ἢ ὄχι ἡ διαρροή;

–Τὸ περιστατικὸ αὐτό –ἡ τρῦπα στὸ νερὸ τοῦ Κόλπου τοῦ Μεξικοῦ– εἶναι ἄλλη μιὰ ἀπόδειξη τοῦ περιορισμένου τῶν ἀνθρωπίνων δυνατοτήτων καὶ τῆς ἀδυναμίας τοῦ ἀνθρώπου ἐνώπιον τῆς σοφίας τοῦ Θεοῦ. Ὅλοι οἱ ἐπιστήμονες, ὅλα τὰ τεχνολογικὰ Ἱδρύματα καὶ ὅλα τὰ μέσα τῆς ἐπιστήμης δὲν μποροῦν νὰ κλείσουν τὴν «καταραμένη» τρῦπα, ποὺ οἱ ἴδιοι οἱ ἄνθρωποι ἄνοιξαν. Λίγες μέρες μόλις πρὶν τὸ ἀτύχημα οἱ ἐπιστήμονες καὶ οἱ τεχνικοὶ τῆς Ἑταιρείας πολὺ διαφορετικὰ ἀντιμετώπιζαν τὴν κατάσταση, δηλώνοντας ὅτι εἶναι ἱκανοὶ γιὰ τὰ πάντα. Τί θὰ γίνη ἂν μελλοντικὰ οἱ ἐπίσης χαρακτηριζόμενοι ἀπὸ ἀλαζονεία π.χ. γενετιστὲς ἐπιστήμονες ἀνοίξουν μιὰ «τρῦπα» στὸ ἀνθρώπινο γονιδίωμα καὶ δὲν μποροῦν ἔπειτα νὰ τὴν ἐλέγξουν, ἀλλὰ αὐτὴ θὰ διαρρέη ἀνεξέλεγκτα μολύνοντας τὴν φύση καὶ τὸν ἄνθρωπο;

Τὸ παράδειγμα καὶ τῆς περιβαλλοντικῆς αὐτῆς καταστροφῆς ἔρχεται νὰ προστεθῇ στὰ ἀμέτρητα ὅσα παραδείγματα ποὺ μᾶς ὑπενθυμίζουν καθημερινῶς τὴν ἀλήθεια ὅτι δὲν ζοῦμε σὲ Παράδεισο, ἀφοῦ εἴμαστε δέσμιοι τῆς φθορᾶς, οὔτε μποροῦμε νὰ τὸν κατασκευάσουμε μὲ τεχνικὰ μέσα, ἀλλὰ γιὰ νὰ ἐπιστρέψουμε σὲ αὐτὸν χρειάζεται ἀγῶνας ἐναντίον τῆς ἁμαρτίας καὶ ἀγῶνας γιὰ τὴν θεραπεία μας ἀπὸ τὰ πάθη. Χρειάζονται «γεωτρήσεις» στὰ ἀπύθμενα κοιτάσματα τῆς πατερικῆς σοφίας καὶ ἀγάπης, τῶν παλαιοτέρων καὶ νεωτέρων Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας μας.

Α.Κ.