Τὸ μοναστῆρι τῆς Παναγιᾶς

Ἀρχιμανδρίτου Καλλινίκου Γεωργάτου

Ἀποσπάσματα ἀπὸ τὴν εἰσήγηση στὴν Ἡμερίδα μὲ γενικὸ θέμα «Ἡ Ἱερὰ Μονὴ Κοιμήσεως Θεοτόκου Ἀμπελακιωτίσσης - Ἅγιος Πολύκαρπος στὸν χῶρο καὶ τὸν χρόνο», ποῦ διοργάνωσε ἡ Ἱερὰ Μητρόπολη Ναυπάκτου καὶ Ἁγίου Βλασίου στὰ πλαίσια τοῦ ἑορταστικοῦ τριημέρου γιὰ τὴν καθιερωμένη ἔλευση τοῦ τιμίου λειψάνου τοῦ ἁγίου Πολυκάρπου στὴν Ναύπακτο, 17-19 Ἀπριλίου 2010.

Σεβασμιώτατε, ἀγαπητοί μου

Ὁ Μακαριώτατος Ἀρχιεπίσκοπος Ἀθηνῶν καὶ Πάσης Ἑλλάδος κ.κ. Ἱερώνυμος, τὸν ὁποῖο θὰ ὑποδεχθοῦμε σήμερα στὴν πόλη μας καὶ αὔριο θὰ τελέση τὴν θεία Λειτουργία καὶ θὰ μᾶς εὐλογήση, διακρίθηκε μεταξὺ τῶν ἄλλων στὴν Ἱερὰ Μητρόπολη Θηβῶν καὶ Λεβαδείας καὶ γιὰ τὴν ἀνοικοδόμηση καὶ ἐπανίδρυση πολλῶν ἱστορικῶν Ἱερῶν Μονῶν τῆς Ἐπαρχίας του, γιατί καὶ ὡς ἀρχαιολόγος καὶ ὡς ποιμένας πονοῦσε νὰ βλέπη ἐρειπωμένες τὶς Ἱερὲς Μονές. Ἀδελφότητες δὲν ὑπῆρχαν γιὰ νὰ ἀναλάβουν τὸ ἔργο αὐτό, καὶ τὸ ἀνέλαβε ὁ ἴδιος μὲ τὴν ἑξῆς σκέψη, ὅπως τὸν ἀκούσαμε νὰ τὴν ἐκφράζη προφορικά: «Εἴπαμε μὲ τοὺς συνεργάτες μου: θὰ φτιάξουμε τὶς χαλασμένες φωλιές, καὶ μπορεῖ νὰ ἔλθουν καὶ πάλι τὰ πουλιὰ νὰ τὶς κατοικήσουν». Καὶ πράγματι, πολλὲς ἀδελφότητες «ἐρημικῶν πτηνῶν» πῆγαν καὶ κατοίκησαν τὶς ἐπισκευασμένες καὶ ἀνακαινισμένες πνευματικὲς «φωλιές».

Μετὰ τὴν πνευματικὴ λαίλαπα τῆς προτεσταντοκρατίας στὴν Ἑλλάδα, ποῦ ἀκόμη ἔχει ἀφήσει τὰ σημάδια τῆς στὸ σῶμα τοῦ γένους καὶ τῆς Ἐκκλησίας μας, λίγοι καλόγηροι σὲ κάθε γενιὰ προσπαθοῦσαν νὰ διατηρήσουν ὄρθια καὶ τὴν δική μας μισοερειπωμένη πνευματικὴ φωλιά, τὴν Ἱερὰ Μονὴ Κοιμήσεως Θεοτόκου Ἀμπελακιωτίσσης-Ἅγιος Πολύκαρπος, κυρίως μὲ δικά τους μέσα, μὲ προσωπικὴ ἐργασία καὶ μὲ ἐράνους. Στὴν εἰσήγηση αὐτὴ θὰ γίνη ἀναφορὰ στὴν τελευταία ἀνακαίνιση τῆς Μονῆς, ποῦ ἄρχισε ἐπὶ ἀρχιερατείας τοῦ Μητροπολίτου Ἀλεξάνδρου καὶ ἀποπερατώθηκε ἐπὶ τῆς Ἀρχιερατείας τοῦ νῦν Μητροπολίτου κ. Ἱεροθέου, γιὰ τὴν ὁποῖα ἄλλωστε διαθέτουμε καὶ πλήρη στοιχεῖα.

Ἡ εἰσήγηση περιλαμβάνει μιὰ γενικὴ θεολογικὴ εἰσαγωγὴ καὶ τὴν παράθεση τῶν κτηρίων τῆς Μονῆς μὲ ἀξιολογικὴ ἱεράρχηση. Γιὰ κάθε κτήριο γίνεται μιὰ εἰδικὴ εἰσαγωγὴ καὶ ἔπειτα παρουσιάζεται ἡ κατάστασή του πρὶν τὴν ἀνακαίνιση, οἱ ἐργασίες ποῦ ἔγιναν, οἱ τεχνῖτες, τὸ κόστος καὶ οἱ δωρητές.

Σκοπὸς μιᾶς Ἱερᾶς Μονῆς

Ὁ σκοπὸς κάθε Ἱερὰς Μονῆς εἶναι ἕνας ἀλλὰ καὶ πολλαπλός. Εἶναι πολλαπλός, ἂν θελήσουμε νὰ ἀναλύσουμε κάθε πλευρὰ τῆς μοναχικῆς ζωῆς, καὶ εἶναι ἕνας ὅταν ἱεραρχήσουμε τοὺς σκοποὺς αὐτούς. Ὁ πρωταρχικὸς σκοπὸς μιᾶς Ἱερᾶς Μονῆς εἶναι νὰ φιλοξενῇ μιὰ κοινότητα Χριστιανῶν ποῦ θέλουν νὰ ἐφαρμόσουν τὴν εὐαγγελικὴ ζωή.

Ἀναλύοντας τὸν σκοπὸ αὐτό, θὰ μιλήσουμε ὁπωσδήποτε γιὰ τὴν θεραπεία ποῦ ἐπιδιώκεται πάνω ἀπ' ὅλα μέσα στὴν Ἱερὰ Μονή. Ὁ μοναχὸς πηγαίνει στὸ Μοναστήρι γιὰ νὰ ἑνωθῇ μὲ τὸν Θεὸ μέσα στὴν πνευματικὴ οἰκογένεια, καὶ προϋπόθεση τῆς ἑνώσεως αὐτῆς εἶναι ἡ θεραπεία. Κάθε πάθος δρὰ βραχυπρόθεσμα ἢ μακροπρόθεσμα ἐνάντια στὴν ἑνότητα καὶ ὁδηγεῖ πάντα σὲ τραγωδίες. Πρὶν κάθε δημουργία, ἀπαιτεῖται ἡ κάθαρση, ἡ κένωση, τὸ ἄδειασμα, ἡ ἀνασύνταξη, ἡ σιωπή. Καὶ πρὶν τὴν ἀναδημιουργία τοῦ ἀνθρώπου, ἀπαιτεῖται κάθαρση, σιωπή. Πρῶτα λοιπὸν ὁ μοναχὸς θὰ μπὴ σὲ μιὰ τροχιὰ θεραπείας, ποῦ διαρκεῖ καθ' ὅλη τὴν διάρκεια τῆς ζωῆς του, ἀφοῦ μόνον ὁ μελλοντικὸς κόσμος εἶναι ἄπτωτος.

Καλλιεργῶντας λοιπὸν τὶς ἀρετὲς καὶ περικόπτοντας τὰ πάθη ζὴ μὲ ὅλη τὴν ἀδελφότητα μέσα στὴν εὐχαριστιακὴ ἀτμόσφαιρα τῆς θείας Λειτουργίας. Ἑτοιμάζεται καθημερινὰ γιὰ τὴν θεία Λειτουργία καὶ λειτουργούμενος ἐν γνώσει καὶ ἐπιγνώσει κατανοεῖ τὰ πάθη καὶ τὶς ἀδυναμίες του. Καὶ ὅλη του τὴν ζωὴ προσπαθεῖ νὰ τὴν κάνη μιὰ θεία Λειτουργία, ὅπου κυριαρχεῖ ἡ ὑπακοή, ἡ ταπείνωση, ἡ συγχωρητικότητα, ἡ περιχώρηση, ἡ μετάνοια, ἡ κοινωνία, ἡ προσευχή, ἡ ἀγάπη, ἡ οἰκουμενικότητα.

Ἡ Ἱερὰ Μονή, λοιπόν, εἶναι οἶκος προσευχῆς, κοινότητα πιστῶν ποῦ ἐπιθυμοῦν νὰ ἑνωθοῦν μὲ τὸν Θεὸ διὰ τῆς προσευχῆς καὶ γιὰ νὰ γίνη ἡ προσευχή τους δεκτὴ ἀπὸ τὸν Θεό, ὀφείλουν πρῶτα νὰ θεραπευθοῦν, δηλαδὴ νὰ ἀποκτήσουν ἀνιδιοτελῆ καὶ ἀπαθῆ ἀγάπη μεταξύ τους καὶ ἀπροσπάθεια πρὸς τὴν κτίση. Αὐτὴ ἡ θεραπεία ἐπιτυγχάνεται μὲ τοὺς κόπους καὶ τοὺς πόνους τῆς ὅλης μοναχικῆς βιοτῆς. Χωρὶς τὸν πρωταρχικὸ καὶ μοναδικὸ αὐτὸ πνευματικὸ σκοπὸ δὲν μπορεῖ νὰ ὑφίσταται οὐσία Ἱερὰ Μονή, ἀλλὰ ἁπλῶς ἕνα σωματεῖο ἀνθρώπων μὲ κοινὰ συμφέροντα. Στὴν ἱστορικὴ πορεία τοῦ μοναχισμοῦ ἔχουν καταγραφὴ καὶ μπορεῖ νὰ ἀναφερθοῦν καὶ ἄλλοι δευτερεύοντες καὶ τριτεύοντες σκοποί, πάντα μὲ τὴν ἀπαραίτητη προϋπόθεση τῆς ἐξάρτησής τους ἀπὸ τὸν πρῶτο καὶ μοναδικό:

–Ἐκκλησιαστικοὶ σκοποί: Δὲν ξεχωρίζουμε βεβαίως τὴν πνευματικὴ ἀπὸ τὴν ἐκκλησιαστικὴ ζωή, ἀλλὰ ἐδῶ χρησιμοποιοῦμε τὸν ὅρο ἐκκλησιαστικοὶ σκοποὶ μὲ τὴν ἔννοια τῆς συμμετοχῆς τῶν Ἱερῶν Μονῶν στὴν ἐκκλησιαστικὴ ἱστορία μὲ τὴν προάσπιση τῆς ὀρθοδόξου πίστεως, τὴν ἀνάδειξη Ἐπισκόπων καὶ ἐκκλησιαστικῶν ἡγετῶν, τὴν συμβολή τους στὴν διάρθρωση τῶν λατρευτικῶν τυπικῶν, τὴν ἱεραποστολὴ κλπ.

–Κοινωνικοί... –Πολιτισμικοί... -Ἐθνικοὶ σκοποί: Ὄχι ἀπὸ τὴν ρατσιστικὴ ἄποψη τῆς διαφύλαξης τῆς καθαρότητας τοῦ ἔθνους, ἀλλὰ ἀπὸ τὴν ἄποψη τῆς διαφύλαξης τῆς δυνατότητας ὀρθόδοξης λατρείας πρὸς τὸν Θεὸ τῶν πατέρων μας.

Γενικά, τὰ ὀρθόδοξα Μοναστήρια δὲν κτίζονται γιὰ νὰ παίρνουν ἀπὸ τὸν λαό, ἀλλὰ γιὰ νὰ προσφέρουν δὲν στηρίζονται –ποικιλοτρόπως– ἀπὸ τοὺς κοσμικούς, ἀλλὰ τοὺς στηρίζουν. Ἡ οἰκονομικὴ βοήθεια ποῦ ζητοῦν εἶναι γιὰ νὰ καλύπτουν τὶς βασικές τους ἀνάγκες καὶ νὰ μποροῦν ἀπερίσπαστοι οἱ μοναχοὶ νὰ προσεύχονται στὸν Θεό, τὰ δὲ περισσὰ τὰ σκορπίζουν στοὺς ἔχοντες ἀνάγκη. Τὰ Μοναστήρια δὲν ἐμπνέονται ἀπὸ τὸν κόσμο, ἀλλὰ τὸν ἐμπνέουν δὲν εἶναι κάστρα φεουδαλιστικὰ ὅπου κατοικοῦν οἱ ἐξουσιαστὲς τοῦ λαοῦ καὶ συγκεντρώνουν τὰ χρήματα ἀπὸ τὴν ἐκμετάλλευση τοῦ θρησκευτικοῦ συναισθήματος τοῦ λαοῦ, ἀλλὰ εἶναι ὀστράκινα σκεύη μέσα στὰ ὁποῖα καλλιεργεῖται ἡ ζωὴ τῆς ἀγάπης καὶ τῆς ἐλευθερίας, περιβάλλονται δὲ ἀπὸ πέτρινα τείχη λόγῳ τῆς ἱστορικὰ διαπιστωθείσης ἐπιθετικότητας ἀλλόθρησκων, ἀσεβῶν καὶ ἀπάνθρωπων κατακτητῶν. Οὔτε πάλι κτίζονται σὲ ὑψηλὰ μέρη γιὰ νὰ ἐπιβλέπουν καὶ νὰ ἐπιβάλλονται στὸν περιδεῆ πτωχὸ λαό, ἀλλὰ γιὰ νὰ ἀπομακρύνονται ἔστω καὶ συμβολικὰ ἀπὸ τὴν λάσπη τῆς γήινης ἐμπαθοῦς ζωῆς καὶ νὰ ἀναβαίνουν πρὸς τὸν οὐρανό, ὅπου ἐπικρατεῖ τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ τῆς ἐλευθερίας καὶ τῆς ἀγάπης. Εἶναι ἀκίνδυνες καὶ εἰρηνικὲς φωλιὲς φιλερήμων, δηλαδὴ φιλοθέων καὶ φιλανθρώπων, πτηνῶν.

Ἡ ἀνακαίνιση τῶν κτηρίων τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Ἀμπελακιωτίσσης

Τὰ κτήρια τῆς Ἱερᾶς Μονῆς εἶναι κατασκευασμένα γιὰ νὰ ὑπηρετοῦν αὐτοὺς τοὺς πρωταρχικοὺς σκοποὺς τοῦ μοναχισμοῦ, ἐπηρεασμένα ὁπωσδήποτε καὶ ἀπὸ ἱστορικὲς συνθῆκες καὶ καταστάσεις. Θὰ ἀναφερθοῦμε στὴν ἀνακαίνιση τῶν κτηρίων τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Ἀμπελακιωτίσσης, μὲ τὴν ἱεράρχηση καὶ στὸν βαθμὸ ποῦ ἐξυπηρετοῦν τοὺς ἀνωτέρω σκοπούς.

Τὸ Καθολικό

Τὸ Καθολικὸ κάθε Ἱερὰς Μονῆς εἶναι ἡ καρδιά της, ποῦ διοχετεύει αἷμα σὲ ὅλα τὰ μέλη-μέρη της, ἀφοῦ προηγουμένως τὸ ἔχει καθαρίσει μὲ τὸ ὀξυγόνο τοῦ οὐρανοῦ, δηλαδὴ τὴν θεία Χάρη. Μέσα στὸν Ναὸ τελεῖται ἡ καθημερινὴ θαυματουργία τῆς θείας Λειτουργίας καὶ ἐκεῖ λαμβάνουν τὴν πνευματική τους τροφὴ οἱ μοναχοί. Κάθε ἀσχολία τῶν μοναχῶν ἔχει κέντρο τὸν Ναὸ καὶ προσβλέπει σὲ αὐτόν. Ἐπίσης, ὁ Ναὸς εἶναι τὸ κατοικητήριο τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ, ἀπὸ τὴν ἄποψη ὅτι ἐκεῖ μέσα γίνεται αἰσθητῆ ἡ παρουσία Τοῦ μὲ τὰ ἅγια Μυστήρια καὶ τὴν προσευχή, καθὼς καὶ κατοικητήριο τοῦ Ἁγίου στὸν ὁποῖο εἶναι ἀφιερωμένος.

Τὸ Καθολικὸ τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Ἀμπελακιωτίσσης εἶναι ἀφιερωμένο στὴν Κοίμηση τῆς Θεοτόκου. Ἔχει σχῆμα τρίκλιτης τρουλαίας βασιλικῆς. Κτίσθηκε τὸ 1847 ἐπὶ ἠγουμενείας Θεοφίλου Παπαλόγη ἀπὸ τὸν ἠπειρώτη μάστορα Χρῆστο Ἰωάννου.

Ἔτσι καὶ ὁ ἱερὸς Ναὸς τοῦ ἱστορικοῦ μας Μοναστηριοῦ ἔγινε ἕνα κόσμημα, ζεστός, κατανυκτικός, ὅπως ἦταν καὶ ἡ πρώτη ἐπιθυμία τοῦ Σεβασμιωτάτου, ὅταν εἶχε πρωτοεπισκεφθῇ τὴν Ἱερὰ Μονή.

Τὸ κτήριο τῶν κελλιῶν, ἢ κτήριο τοῦ Ἠσαΐα

Εἶναι τὸ μεγαλύτερο σήμερα κτήριο τῆς Μονῆς στὴν μεσημβρινή της πλευρά. Κτίσθηκε ἐπὶ ἠγουμενείας Ἠσαΐα (Παπαγεωργίου). Εἶναι εὐήλιο καὶ ἔχει πολλοὺς χρήσιμους χώρους.

Μέχρι τὸ 2006 στὸ μεγάλο αὐτὸ κτήριο κατοικοῦσε ὁ ἀείμνηστος π. Ραφαὴλ καὶ ἦταν τὸ μαγειρεῖο καὶ ἡ τράπεζα τῶν μοναχῶν καὶ ἡ βιβλιοθήκη. Ὅλοι οἱ ἄλλοι χῶροι του ἦταν ἀποθῆκες κατ' ἐξοχὴν ἄχρηστων ὑλικῶν, ἐνῷ ἦταν ἔντονα τὰ σημάδια τῆς φθορᾶς καὶ σὲ πολλὰ σημεῖα ἐμφανίζονταν ρωγμές. Τὰ δωμάτια στὸν ἐπάνω ὄροφο ποῦ χρησίμευαν ἄλλοτε γιὰ ξενῶνες ἦταν ἀκατοίκητα. Παρ' ὅλες τὶς φθορές, ἦταν ἀγαπητὸ κτήριο, γιατί ἦταν φωτεινὸ καὶ ζεστό, μετὰ μάλιστα καὶ τὴν τοποθέτηση κεντρικῆς θέρμανσης τὸ 2004.

Τὸ ἀρχονταρίκι-τράπεζα

Τὸ ἀρχονταρίκι εἶναι ὁ χῶρος ποῦ ὑποδέχεται τοὺς προσκυνητές. Παλαιότερα, ἐκεῖ ξεκουράζονταν ἀπὸ τὴν ὀδοιπορεία οἱ «ἄρχοντες» –ὅπως θέλει ἡ φιλόξενη παράδοσή μας τοὺς ξένους– πρὶν εἰσέλθουν καὶ προσκυνήσουν στὸν Ναὸ καὶ τὰ λείψανα τῆς Μονῆς. Ἐκεῖ προσφέρεται τὸ ρακὶ μὲ τὸ λουκούμι, τοὺς ὑποδέχεται ὁ ἀρχοντάρης ἢ ξενάρης ἢ ὁ ἴδιος ὁ Ἡγούμενος, ἐκεῖ ἀκοῦνε τὴν ἱστορία τῆς Μονῆς, τὰ θαύματα τῶν Ἁγίων της, καὶ ὅ,τι ἄλλο καλὸ καὶ ὠφέλιμο γιὰ τὴν ψυχή τους. Ἐκεῖ ὑπάρχει συνήθως καὶ μιὰ μικρὴ βιβλιοθήκη μὲ βιβλία πνευματικοῦ περιεχομένου μὲ ἱστορίες καὶ συμβουλὲς μοναχικές. Εἶναι ἕνα ζεστὸ μέρος, ἕνας προθάλαμος ποῦ εἰσάγει τὸν προσκυνητὴ ἀπὸ τὸν κόσμο στὸν ἱερὸ τόπο τῆς Μονῆς.

Τὸ κοιμητήριο

Τὸ κοιμητήριο τῆς Μονῆς εἶναι ἕνας εὐλογημένος χῶρος, εἶναι τὸ ἀποδυτήριο, ὅπου οἱ μοναχοὶ ἀποδύονται τὸ σῶμα καὶ τοὺς δερματίνους χιτῶνες μέχρι τὴν κοινὴ ἀνάσταση, ὅταν ἡ ψυχὴ θὰ «φορέση» καὶ πάλι τὸ σῶμα, ἀνακαινισμένο καὶ ἀφθαρτοποιημένο. Εἶναι καὶ αὐτὸς ἕνας εὐλογημένος τόπος, ὅπως καὶ ὅλο τὸ συγκρότημα μιᾶς ἱερᾶς Μονῆς, διότι ἡ Χάρη ποῦ ἔχουν λάβει οἱ μοναχοὶ μὲ τὴν μοναχική τους βιοτὴ δὲν περιορίζεται μόνον στὴν ψυχή, ἀλλὰ καὶ στὸ σῶμα, καὶ αὐτὴ ἡ Χάρη δὲν ἀφίσταται καὶ τῶν σωμάτων τους, ἀκόμη καὶ ὅταν χωρίζεται ἀπὸ αὐτὰ ἡ ψυχή. Ὅταν δὲ ἡ Χάρη ἐπιπόλευε στὰ σώματα τῶν μοναχῶν στὸν ἀνώτατο βαθμὸ καὶ εἶχαν φθάσει στὴν θέωση, τότε τὰ σώματά τους γίνονται τίμια λείψανα καὶ προσκυνοῦνται ἀπὸ τοὺς πιστοὺς ὡς κατοικητήρια τῆς ἁγιαστικῆς καὶ ἐνυποστάτου Χάριτος τοῦ Τριαδικοῦ Θεοῦ. Γι' αὐτὸ καὶ σὲ πολλὰ μέρη τοῦ Ἁγίου Ὅρους, ὅπου ἔχουν ταφεῖ ἁγιασμένοι μοναχοὶ ὁ τόπος εὐωδιάζει.

Ἐπίσης, τὸ κοιμητήριο ἀποτελεῖ ἕνα μνημεῖο τῶν χαριτωμένων μοναχῶν ποῦ ἔζησαν στὴν Μονή, εἶναι μέρος τῆς ἱστορίας τῆς καὶ τῆς ἱστορίας τοῦ τόπου.

Ὁ δρόμος

Τελευταῖο ἀφήσαμε τὸν δρόμο ποῦ ὁδηγεῖ στὴν Ἱερὰ Μονή. Δὲν ἀνήκει βεβαίως στὴν Μονή, ἀλλὰ ἀποτελεῖ μέρος της, ἀπὸ τὴν ἄποψη ὅτι κάθε προσκυνητῆς ἀρχίζει τὸ προσκύνημά του ἀπὸ τότε ποῦ θὰ ἀρχίση τὴν πορεία του πρὸς τὸ Ἱερὸ μέρος, στὴν προκειμένη δὲ περίπτωση τὸ ἀνηφόρισμά του πρὸς τὴν ὀρεινὴ Ναυπακτία.

Ἐγκαταλείποντας, ὁ προσκυνητῆς, τὰ χαμηλὰ μέρη, ἐγκαταλείπει συνάμα καὶ τὶς μέριμνες καὶ τοὺς λογισμοὺς καθὼς χάνεται ἀπὸ τὰ αὐτιὰ τοῦ τὸ βουητὸ τῆς πόλης καὶ ἀκούεται ἡ συμφωνία τῆς φύσης, ἀποδιώχνει τὸ βουητὸ τῶν λογισμῶν καὶ ἀκούει τοὺς ὕμνους ποῦ ἐξέρχονται ἀπὸ τὴν καρδιὰ τοῦ καὶ σιγοψέλνει τὸ στόμα τοῦ εἰσερχόμενος στὸ αἰωνόβιο ἐλατόδασος, εἰσέρχεται σὲ ἄλλη διάσταση χρόνου, ὅπου δὲν τὸν κυνηγοῦν τὰ δευτερόλεπτα, ἀλλὰ αὐτὸς κυνηγᾶ τὴν αἰωνιότητα. Ἀντικρύζοντας τὴν Ἱερὰ Μονὴ στὴν πλαγιὰ τοῦ Ἀη-Λιά, ἐνῷ ἐνώπιόν του χάσκει τὸ φοβερὸ φαράγγι τοῦ Κάκαβου, ἀναλογίζεται τοὺς κινδύνους πάσης φύσεως ποῦ ἀντιμετωπίζει στὴν ζωὴ καὶ πρέπει νὰ ἀποφύγη μὲ διάκριση καὶ μὲ ἔμπειρο καθοδηγὸ γιὰ νὰ φθάση διὰ τῆς Χάριτος στὸ ἀπάνεμο λιμάνι τῆς Χάριτος. Ἀνεβαίνοντας δὲ τὴν τελευταία ἀνηφοριὰ πρὸς τὴν Ἱερὰ Μονή, αἰσθάνεται τὶς ἁμαρτίες τοῦ ποῦ τοῦ βαραίνουν τὴν καρδιά, ἀλλὰ καὶ τὴν εὐεργετικὴ εὐκαιρία νὰ τὶς ἀποθέση στὰ πόδια τοῦ Πνευματικοῦ καὶ νὰ ἐλευθερωθῇ. «Υἱοὶ ἀνθρώπων, ἕως πότε βαρυκάρδιοι...;».

Ἐπίλογος

Ἡ ἀνακαίνιση τῆς Μονῆς περατώθηκε, ἀλλὰ καὶ δὲν περατώθηκε. Περατώθηκε ὡς πρὸς τὰ πλέον ἀναγκαῖα, ἀλλὰ καὶ δὲν περατώθηκε ὡς πρὸς τὴν ἐσωτερικὴ διαρρύθμιση τοῦ Ἡγουμενείου, τὴν ἀνάρτηση τῶν ἀναμνηστικῶν πινακίδων καὶ τὴν εὐκταία καὶ ποθητὴ ἐπάνδρωσή της, ποῦ θὰ δημιουργήση νέες ἀπαιτήσεις. Ἄλλωστε, στὸν κόσμον αὐτόν, πάντοτε ὁ ἄνθρωπος θὰ παλεύη μὲ τὴν φθορά –αὐτὸς εἶναι ὁ κλῆρος του–, μὲ τὴν προοπτικὴ ὅμως ὁ ἔσω ἄνθρωπος νὰ ἀνακαινίζεται μέρα μὲ τὴν ἡμέρα, καὶ τὰ οἰκήματά του καὶ τὰ κτήρια νὰ γίνονται οἰκητήρια ἀνθρώπων ποῦ ποθοῦν τὸν οὐρανό.

Ὁ μοναχισμὸς εἶναι εὐλογία γιὰ τὴν κοινωνία, πιστεύουμε δὲ ὅτι λύει καὶ πολλά, ἂν ὄχι ὅλα, ἀπὸ τὰ προβλήματα τῆς κοινωνίας μας. Ἂν ἕνα μέρος τῶν νέων ἀλλὰ καὶ τῶν μεγαλυτέρων ποῦ σκοτώνουν τὸν χρόνο τοὺς σὲ μάταιες ἐνασχολήσεις ἑλκύονταν ἀπὸ τὴν εὐαγγελική, ἀγγελικὴ καὶ θυσιαστικὴ αὐτὴ ζωή, ἂν κάθε πολιτεία εἶχε γύρω-τριγύρω τῆς πνευματικὲς σκοπιὲς μοναχῶν, ποῦ θὰ μόναζαν σὲ μεγαλύτερα ἢ μικρότερα κοινόβια καὶ θὰ καλλιεργοῦσαν τὴν προσευχὴ καὶ τὴν ἡσυχία, τότε πιστεύουμε ὅτι πολὺ διαφορετικὲς θὰ ἦταν καὶ οἱ πολιτεῖες καὶ πολὺ παράκληση καὶ παρηγοριά, ὄχι μόνον συναισθηματική, τὴν ὁποῖα δίνει ἡ ὁποιαδήποτε ἐξόρμηση, ἀλλὰ κυρίως πνευματικὴ ἀλλὰ καὶ ψυχολογικὴ θὰ ἀρύονταν οἱ πολῖτες, οἱ ἀχθοφόροι τῆς καθημερινότητας καὶ κυνηγοί –ἀσύνειδοι– τοῦ αἰωνίου.

Κατακλείοντας. Μέσα στὰ τελευταῖα δεκαπέντε χρόνια, ἡ Ἱερὰ Μονὴ τῆς Παναγίας μας καὶ τοῦ Ἁγίου Πολυκάρπου ἀνακαινίσθηκε ριζικά. Ἡ «φωλιὰ» ἐπισκευάσθηκε καὶ περιμένει ἐρημικὰ πτηνὰ γιὰ νὰ ἀναπέμπουν ἀδιάλειπτες δεήσεις καὶ δοξολογίες πρὸς τὸν Θεὸ ὑπὲρ ὅλου τοῦ κόσμου. Περιμένει καὶ ἐμᾶς νὰ τὴν ἐπισκεπτόμαστε καὶ νὰ ἀνανεωνόμαστε ἀπὸ τὸ ὀξυγόνο τοῦ οὐρανοῦ, τὴν Χάρη τῆς Παναγίας καὶ τοῦ Ἁγίου μας.

Εἴθε ἡ Χάρη τοῦ Τριαδικοῦ Θεοῦ, διὰ τῆς Παναγίας καὶ τοῦ Ἁγίου μας, νὰ σκεπάζη καὶ τοὺς νέους κτήτορες καὶ ἀνακαινιστὲς καὶ δωρητὲς καὶ συνδρομητὲς καὶ συντηρητὲς τοῦ Ἱεροῦ αὐτοῦ προσκυνήματος, τῆς ἱερῆς ἀετοφωλιᾶς τῆς Ναυπακτίας μας.