Ἐπίκαιροι Σχολιασμοί: Πολιτικὴ ἐξώθηση σὲ μαθητικὸ δόλο

Πρωτοπρεσβυτέρου π. Θωμᾶ Βαμβίνη

Ἡ νέα σχολικὴ χρονιὰ ξεκινάει, ὅπως πάντα, μὲ τὴν καθιερωμένη μεμψιμοιρία. Φέτος ἀρκετὸ ὑλικὸ στοὺς μεμψίμοιρους δίνει ἡ ἀθρόα ἔξοδος ἀπὸ τὴν ὑπηρεσία ἐνδεκάμιση περίπου χιλιάδων ἐκπαιδευτικῶν, γεγονὸς ποῦ θὰ δημιουργήση πολλὰ κενὰ στὰ σχολεῖα, ἂν ληφθῇ ὑπ’ ὄψη τὸ πάγωμα τῶν προσλήψεων στὸ δημόσιο.

Τὸ Ὑπουργεῖο Παιδείας βεβαιώνει ὅτι δὲν θὰ ὑπάρξη πρόβλημα, γιατί θὰ διορίση ἱκανὸ ἀριθμὸ ἔκτακτων ἀναπληρωτῶν καθηγητῶν, ἀλλὰ καὶ θὰ ἐπαναφέρη στὶς αἴθουσες διδασκαλίας ὅλους τοὺς ἐκπαιδευτικούς –καὶ εἶναι πάρα πολλοί– ποῦ εἶναι ἀποσπασμένοι σὲ θέσεις, στὶς ὁποῖες δὲν ἀσκοῦν ἐκπαιδευτικὸ ἔργο.

Ἡ μεμψιμοιρία, πάντως, δὲν διεργείρεται συνήθως ἀπὸ τὰ βασικὰ προβλήματα. Παρασύρεται ἀπὸ ὅ,τι στιγμιαῖα ἐντυπωσιάζει. Τὸ λέμε αὐτό, διότι στὴν προκειμένη περίπτωση, εἴτε πραγματοποιηθῇ ἡ ἐκμετάλλευση τοῦ ἐκπαιδευτικοῦ δυναμικοῦ τῆς χώρας, ποῦ ἐπαγγέλλεται τὸ Ὑπουργεῖο, εἴτε ὄχι, μικρὴ ἐπίδραση θὰ ἔχη στὴν ἐξυγίανση τῆς διαχρονικὰ ἀσθενοῦς νεοελληνικῆς ἐκπαίδευσης. Ἡ ἀρρώστια τῶν σχολείων μας εἶναι βαθιὰ καὶ δὲν θεραπεύεται μὲ παυσίπονα. Εἶναι τόσο βαθιά, ποῦ ἡ πλήρωση ὅλων τῶν κενῶν θέσεων στὰ σχολεῖα νὰ μοιάζη μὲ παρηγορητικὸ παυσίπονο, ποῦ δείχνει ὅτι τὴν καταπραΰνει, ἀλλὰ δὲν τὴν θεραπεύει.

Γράφονται αὐτὰ γιατί εἶναι ἀνάγκη νὰ ἐπισημανθῇ ἕνας «νοσογόνος παράγοντας» γιὰ τὴν ἐκπαίδευση, ποῦ δὲν ἔχει καμμιὰ σχέση μὲ τοὺς ἐκπαιδευτικοὺς καὶ τὰ ἀναλυτικὰ προγράμματα τῶν διαφόρων μαθημάτων ποῦ διδάσκονται στὰ σχολεῖα καὶ στὸν ὁποῖο (παράγοντα) δὲν δίνουμε τὴν προσοχὴ ποῦ πρέπει.

Ὁ παράγοντας αὐτὸς σχετίζεται μὲ τὸ ἦθος ποῦ διδάσκεται ἀπὸ τὴν ἄσκηση τῆς κρατικῆς καὶ τῆς νομοθετικῆς ἐξουσίας. Ἡ ἄσκηση αὐτῆς τῆς ἐξουσίας δὲν ρυθμίζει μόνο σχέσεις. Εἶναι ταυτόχρονα διδασκαλεῖο ἤθους. Ἡ Κυβέρνηση καὶ ἡ Βουλὴ κηρύττουν καὶ ἐμπνέουν ἦθος μὲ τὴν ἄσκηση τῶν ἐξουσιῶν ποῦ τοὺς ἀνέθεσε ὁ λαός. Τὸ Κράτος γενικὰ ἐμπνέει ἦθος καὶ μεταρρυθμίζει πρὸς τὸ καλύτερο καὶ δικαιότερο τὶς συμπεριφορὲς τῶν πολιτῶν, μὲ τὴν συνέπειά του στὴν τήρηση τοῦ Συντάγματος, μὲ τὴν καθαρότητα τῶν στόχων τοῦ στὴν νομοθετική του λειτουργία, μὲ τὸν σεβασμὸ τοῦ κόπου τῶν ἐργαζομένων, μὲ τὴν μέριμνα γιὰ τοὺς ψυχοσωματικὰ καὶ οἰκονομικὰ ἀδυνάτους, μὲ τὸν σεβασμὸ ὅλων τῶν μειονοτήτων ποῦ ἐγκαταβιοῦν στὴν ἐπικράτειά του, ἀλλὰ προπαντὸς μὲ τὴν προστασία καὶ τὴν καλλιέργεια τοῦ πολιτισμοῦ καὶ τῶν ὑγιῶν παραδόσεων τῆς πλειοψηφίας τῶν πολιτῶν του.

Ἡ Πολιτεία μὲ τὶς ἐπιλογές της δημιουργεῖ κλίμα, δημιουργεῖ ἀτμόσφαιρα, μέσα στὴν ὁποῖα πρέπει νὰ κινηθῇ ἡ οἰκονομία, νὰ λειτουργήση ἡ ἐκπαίδευση, νὰ ζήση γενικὰ ὁ Πολίτης ὅλα τὰ ἐπίπεδα τῆς ἐνδοκοσμικὴς ἐπίγειας ζωῆς του. Αὐτὸ τὸ «πολιτικὸ κλίμα», ὅταν εἶναι ὑγιές, μπορεῖ νὰ κινητοποιήση τὶς δημιουργικὲς δυνάμεις τῶν πολιτῶν καὶ νὰ δώση προοπτικὴ καὶ ὁράματα γιὰ διαρκῆ ἀναβάθμιση τῆς ποιότητας ζωῆς στοὺς νέους, στὴν ἄντίθετή περίπτωση, μπορεῖ νὰ πνίξη τοὺς πάντες μέσα στὴν ἀδράνεια, στὴν ἀπογοήτευση γιὰ τὸ μέλλον ἤ, τὸ χειρότερο, νὰ τοὺς διδάξη τὴν ἀσυνέπεια καὶ νὰ τοὺς ἐξωθήση στὴν δολιότητα.

Αὐτὴ ἡ «πολιτικὴ ἀτμόσφαιρα», ὅταν δὲν εἶναι ὑγιής, εἶναι ἰσχυρὸς νοσογόνος παράγοντας καὶ γιὰ τὴν μαθησιακὴ διάθεση τῶν μαθητῶν καὶ τῶν φοιτητῶν, γιὰ τὴν ἐκπαίδευση γενικότερα τῶν νέων.

Ἡ βαριὰ ἀσθένεια τῶν σχολείων εἶναι ἡ ἀπουσία, ἐκ μέρους τῶν μαθητῶν, ἐνδιαφέροντος γιὰ τὰ διδασκόμενα μαθήματα. Ὅσοι ἔζησαν τὴν ἐκπαίδευση μέσα στὶς αἴθουσες διδασκαλίας στὰ χρόνια τῆς μεταπολίτευσης, εἶδαν τὴν ἐξάπλωση αὐτῆς τῆς «ἀνορεξικῆς διαθέσεως» τῶν μαθητῶν, ἡ ὁποία τελευταῖα ἔλαβε τὴν μορφὴ πανδημίας. Τὰ παιδιὰ δὲν ἀδιαφοροῦν μόνον γιὰ τὰ μαθήματα τοῦ σχολείου, ἀλλὰ καὶ γιὰ τὰ μαθήματα τοῦ φροντιστηρίου. Ὑπάρχει γενικὰ ἀνορεξία γιὰ μάθηση, χωρὶς βέβαια νὰ ἀπουσιάζουν οἱ λαμπρὲς ἐξαιρεσεις.

Θὰ ὑπενθυμίσουμε κάποιες ἐπιλογὲς τῆς Πολιτείας –ὑπὸ τὴν διακυβέρνηση καὶ τῶν δύο κομμάτων ἐξουσίας– οἱ ὁποῖες δὲν σχετίζονται ἄμεσα μὲ τοὺς ἐκπαιδευτικοὺς νόμους καὶ τὶς ἐκπαιδευτικὲς πολιτικές, ἀλλὰ δημιούργησαν νοσηρὸ κλίμα, τὸ ὁποῖο κατὰ τὴν γνώμη μας –μαζὶ καὶ μὲ ἄλλα πιθανῶς πολλά– συνετέλεσε στὸ νὰ ἀδυνατίση ἡ ἐλπίδα τῶν νέων γιὰ ἕνα μέλλον δημιουργικὸ καὶ δίκαιο καὶ ἔσβησε (τὸ χειρότερο) τὴν πίστη τοὺς στοὺς θεσμοὺς ποῦ λειτουργοῦν μέσα στὴν ἑλληνικὴ Πολιτεία.

Θὰ ὑπενθυμίσουμε ἐπιλογὲς ποῦ σχετίζονται μὲ τὴν πίστη τοῦ λαοῦ, τὶς παραδόσεις του, ἀλλὰ καὶ τὶς δημοκρατικές του εὐαισθησίες. Μὲ αὐτὰ ποῦ θὰ ποῦμε δὲν μηδενίζουμε τὰ πάντα. Δὲν εἴμαστε τὸ Κράτος ποῦ καταφέραμε νὰ δείξουμε στοὺς ξένους τὰ δύο τελευταῖα χρόνια. Ὅμως δὲν πρέπει νὰ ξεχνᾶμε τὶς πολιτικὲς ποῦ πλήγωσαν, στὰ δέκα τελευταῖα χρόνια, τὸ «πολιτισμικό μας σῶμα», γιὰ τὶς ὁποῖες δυστυχῶς ἔχουμε ἐθισθῇ στὸ νὰ ἀδιαφοροῦμε.

Θυμίζουμε πρῶτα τὸ θέμα ποῦ προέκυψε μὲ τὴν διαγραφὴ τοῦ θρησκεύματος ἀπὸ τὶς ἀστυνομικὲς ταυτότητες καὶ τὸ αἴτημα ποῦ ἐκφράστηκε τότε γιὰ τὴν διενέργεια δημοψηφίσματος.

Τότε, μὲ βάση τὸ ἄρθρο 10 τοῦ Συντάγματος, τρία καὶ πλέον ἑκατομμύρια Ἕλληνες πολῖτες, τηρῶντας ὅλες τὶς νόμιμες διαδικασίες, ζήτησαν ἀπὸ τὴν Κυβέρνηση νὰ ἐνεργοποιήση τὸ ἄρθρο 44 τοῦ Συντάγματος καὶ νὰ διενεργήση δημοψήφισμα.

Πολλοὶ ὑπέγραψαν τὸ αἴτημα, ἐνῷ ἦταν ὑπὲρ τῆς διαγραφῆς τοῦ θρησκεύματος ἀπὸ τὶς ταυτότητες, γιατί πίστευαν στὴν ἄμεση δημοκρατία, ἡ ὁποία στὶς μέρες μας μπορεῖ νὰ λειτουργήση μὲ τὴν διενέργεια δημοψηφισμάτων.

Ἡ Κυβέρνηση προκλητικὰ ἀγνόησε τὴν νομιμότητα αὐτοῦ τοῦ λαϊκοῦ αἰτήματος. Ἔτσι προσέβαλε τὴν δημοκρατικὴ εὐαισθησία τοῦ λαοῦ καὶ δημιούργησε τὴν αἴσθηση ὅτι ὁ πολίτης δὲν ἔχει ἄμεσο λόγο σὲ κρίσιμες ἀποφάσεις τῆς Κυβέρνησης ποῦ ψήφισε στὶς ἐκλογές.

Ταυτόχρονα ὅμως προσβλήθηκε ὁ λαὸς στὴν πίστη τοῦ καὶ στὴν παράδοσή του, μιὰ παράδοση ζυμωμένη μὲ τὴν ἐκκλησιαστικὴ ζωή, ποῦ εἶναι ζωὴ μυστική –ἐν τῇ καρδία– ἀλλὰ καὶ ζωὴ κοινωνική, ἀφοῦ ἐμπότισε ὅλους τοὺς κοινωνικοὺς θεσμοὺς τοῦ γένους μας. Ἡ προσβολὴ ἔγινε μὲ τὴν θεώρηση τῆς θρησκευτικῆς πίστης ὡς «ἀπόρρητου προσωπικοῦ δεδομένου», ποῦ δὲν πρέπει νὰ κοινοποιῆται. Ἡ θρησκευτικὴ ἐλευθερία θεωρήθηκε ὅτι προστατεύεται μὲ τὴν ἀπόκρυψη τῶν «θρησκευτικῶν πεποιθήσεων», πρᾶγμα ποῦ ἀποτελεῖ προσβολὴ γιὰ τὸ δημοκρατικό μας πολίτευμα, τὸ ὁποῖο προστατεύει κάθε θρήσκευμα καὶ κάθε φιλοσοφικὴ ἄποψη, ποῦ δὲν προσβάλλει τὰ χρηστὰ ἤθη. Ἐπίσης μεταδόθηκε στὸν λαὸ καὶ στοὺς νέους τὸ ἀπογοητευτικὸ μήνυμα, ὅτι ἐλεύθερος εἶναι αὐτὸς ποῦ δὲν μιλᾶ, αὐτὸς ποῦ δὲν λέει τὴν ἄποψή του, αὐτὸς ποῦ δὲν ἐκφράζει δημόσια τὴν πίστη του.

Τέτοιες πολιτικὲς ἐπιλογὲς σαπίζουν τὴν δημοκρατία μας, ἀπογοητεύουν τὴν νεολαία, ἀδρανοποιοῦν κάθε δημιουργικὴ ὄρεξη, τρέφουν τὴν ραθυμία, ἀλλὰ καὶ τὴν δολιότητα στοὺς τρόπους. Αὐτὸ γίνεται ἔντονα φανερὸ ἀπὸ μιὰ ἀκόμη πολιτικὴ ἐπιλογὴ ποῦ ἀφορᾶ, αὐτὴ τὴν φορά, τὸ μάθημα τῶν Θρησκευτικῶν στὰ σχολεῖα.

Ἡ διαγραφὴ τοῦ θρησκεύματος ἀπὸ τὶς ταυτότητες προβλήθηκε ἀπὸ κάποιους ὡς ἀπαίτηση τῆς Εὐρώπης, χωρὶς ὅμως νὰ εἶναι. Ἡ Εὐρώπη δὲν ὑπεισέρχεται σὲ τέτοια θέματα, ποῦ ἀφοροῦν τὴν παράδοση τοῦ κάθε λαοῦ.

Πρὶν ἀπὸ δύο χρόνια παρουσιάσθηκε ὡς ἀπόφαση εὐρωπαϊκοῦ δικαστηρίου μιὰ τροποποίηση στὴν αἴτηση τῶν κηδεμόνων, ποῦ ζητοῦν τὴν ἀπαλλαγὴ τῶν παιδιῶν τους ἀπὸ τὸ μάθημα τῶν Θρησκευτικῶν. Σύμφωνα μὲ τὴν προβαλλόμενη ἀπόφαση οἱ κηδεμόνες δὲν ὑποχρεοῦνται νὰ ἀναγράψουν στὴν αἴτηση τὸν λόγο ἀπαλλαγῆς γιατί αὐτὸ θεωρεῖται ἀποκάλυψη ἀπόρρητου προσωπικοῦ δεδομένου. Ἡ δικαστικὴ ἀπόφαση, ὅμως, στὴν ὁποῖα παραπέμπουν δὲν ἀφορᾶ τὸ μάθημα τῶν Θρησκευτικῶν, ἀλλὰ τὸν ὅρκο στὰ δικαστήρια!...

Τὸ Ὑπουργεῖο Παιδείας, μετὰ ἀπὸ ἀντιδράσεις, μὲ δύο ἄλλες ἐγκυκλίους τόνισε ὅτι τὸ μάθημα τῶν Θρησκευτικῶν εἶναι ὑποχρεωτικὸ γιὰ τοὺς Ὀρθόδοξους Χριστιανούς, χωρὶς ὅμως νὰ ἀκυρώση τὴν πρώτη ἐγκύκλιο. Ἔτσι, πολλοὶ μαθητές, καὶ ἀπὸ αὐτοὺς ἀκόμη ποῦ μετέχουν στὴν ζωὴ τῆς Ἐκκλησίας, ζήτησαν ἀπαλλαγὴ ἀπὸ τὰ Θρησκευτικά, ἀφοῦ ἔτσι θὰ λιγόστευε τὸ βάρος τῶν μαθητικῶν τους ὑποχρεώσεων.

Σ’ αὐτὴν τὴν ἐγκύκλιο μπορεῖ κανεὶς νὰ ἀποδώση δόλο, ἀφοῦ ἀποδυναμώνει τὸ μάθημα τῶν Θρησκευτικῶν, ἀλλὰ καὶ νὰ τὴν ἐνοχοποιήση γιὰ ἐξώθηση τῶν μαθητῶν σὲ δόλο, ἀφοῦ ἐνῷ εἶναι ὑποχρεωτικὸ τὸ μάθημα τῶν Θρησκευτικῶν γιὰ τοὺς Ὀρθοδόξους Χριστιανούς, ὅμως ἡ μὴ ὑποχρέωσή τους νὰ ἀναγράψουν στὴν σχετικὴ αἴτηση τὸν λόγο τῆς ἀπαλλαγῆς, ἐξώθησε ἀρκετοὺς (ἀποσιωπῶντας τὴν Ὀρθόδοξη πίστη τους) στὸ νὰ «πετύχουν» τὸν περιορισμὸ τῶν μαθητικῶν τους ὑποχρεώσεων.

Ὅταν ἡ Πολιτεία δίνει ἀφορμὲς γιὰ τέτοιους μαθητικοὺς δόλους, πῶς νὰ ἐμπνεύση κέφι γιὰ δουλειὰ στοὺς μαθητές;