Ἑλληνοϊταλικὸς Πόλεμος, 28 Ὀκτωβρίου 1940

ΝΑΥΠΑΚΤΙΑΚΑ ΣΗΜΕΙΩΜΑΤΑ

Τρύφωνος Χατζηνικολάου

Πρὶν ἑβδομῆντα χρόνια, τὴν 28η Ὀκτωβρίου 1940, ἡμέρα Δευτέρα, τὰ ἰταλικὰ στρατεύματα εἰσβάλλουν στὸ ἑλληνικὸ ἔδαφος. Οἱ καμπάνες στὶς πόλεις καὶ στὰ χωριὰ κτυποῦν περίεργα καὶ ἀπὸ στόμα σὲ στόμα διαδίδεται ἀπὸ ἄκρου σὲ ἄκρο ὅλης τῆς Ἑλλάδας πῶς στὰ βουνὰ τῆς Ἠπείρου ἄρχισε Ἑλληνοϊταλικὸς πόλεμος.

Στὸ δικό μου χωριό, τὴν Περίστα Ναυπακτίας, ἔφτασε τὸ τηλεγράφημα τοῦ Γενικοῦ Ἐπιτελείου Στρατοῦ: «Γενικὴ ἐπιστράτευση τῶν κλάσεων 1930-1940». Μανᾶδες καὶ γυναῖκες παντρεμένων παλληκαριῶν τρέχουν ἀλαφιασμένες στὶς ἐκκλησιὲς καὶ ἀνάβουν λαμπάδες, καντήλια καὶ κεριὰ καὶ προσεύχονται μπροστὰ στὴν Παναγιὰ καὶ στὸν Ἅγιο Ἀθανάσιο, πολιοῦχο τῆς Περίστας, γιὰ νὰ φυλάξουν τὰ παλληκάρια ἀπὸ τὰ ἐχθρικὰ βόλια τῶν Ἰταλῶν.

Στὸν ἀπέραντο ὁρίζοντα τῆς Περίστας φάνηκαν τὰ πρῶτα 12 ἐχθρικὰ πολεμικὰ ἀεροπλάνα. Πῆγαν στὴν Μεγαλούπολη, τὴν πολυτραγουδισμένη Πάτρα, πρωτεύουσα τῆς Δυτικῆς Πελοποννήσου. Ὁ καταστροφικὸς βομβαρδισμὸς ἰσοπέδωσε ἀρκετὰ κτίρια καὶ σκότωσε πολλοὺς ἀνθρώπους. Γιὰ δέκα μέρες ἐπικρατοῦσε βουβαμάρα. Τὸ πολεμικὸ ἀνακοινωθὲν μᾶς ἔλεγε διαρκῶς: «Ἀμυνόμεθα τοῦ πατρίου ἐδάφους».

Ἐμεῖς, τὰ δεκάχρονα ἀγόρια καὶ κορίτσια, βοσκούσαμε τὶς γίδες στὶς βουνοπλαγιὲς τῆς Περίστας, μιὰ καὶ ὁ δάσκαλός μας, ὁ Μιχάλης Ἀναγνωστός, βρέθηκε στὴν πρώτη γραμμὴ τοῦ Μετώπου μὲ τὸ θρυλικὸ Σύνταγμα τῶν Εὐζώνων Μεσολογγίου. Καὶ ξαφνικὰ ἕνα ἡλιόλουστο ἀπόγευμα, στὸ πρῶτο δεκαήμερο τοῦ Νοεμβρίου 1940, οἱ καμπάνες τῆς Περίστας καὶ τῶν γύρω χωριῶν ἄρχισαν νὰ χτυποῦν χαρμόσυνα καὶ διαλαλοῦσαν τὰ εὐχάριστα νέα: Ὁ Ἑλληνικὸς Στρατὸς πέρασε στὴν ἀντεπίθεση καὶ ἔδιωξε τὰ ἰταλικὰ στρατεύματα πέρα ἀπὸ τὴν Κορυτσά, πέρα ἀπὸ τὸ Ἀργυρόκαστρο καὶ πέρα ἀπὸ τοὺς Ἁγίους Σαράντα καὶ τὴν Χειμάρα.

Ἐμεῖς τὰ δεκάχρονα τσοπανόπουλα ἀρχίσαμε νὰ τραγουδᾶμε τὰ ἀθάνατα τραγούδια τῆς ἀπελευθερωτικῆς Ἐπαναστάσεως τῶν Ἑλλήνων τοῦ '21. Στιγμὲς χαρᾶς, στιγμὲς ἐθνικῆς ὑπερηφάνειας, στιγμὲς ἀξέχαστες καὶ ἅς πέρασαν ἑβδομῆντα ὁλόκληρα χρόνια!

Σήμερα, τὸ 2010, ζήτημα νὰ ὑπάρχουν στὴν ζωὴ μερικοὶ πολεμιστὲς τοῦ ἔπους τοῦ '40. Ὅλοι τους ἔχουν φύγει γιὰ τὸν αἰώνιο Παράδεισο, μὲ τὴν ψυχή τους ἀναπαυμένη, πῶς ἔπραξαν τὸ καθῆκον τους γιὰ τὴν πατρίδα μας. Κάθε χρόνο τὴν 28η Ὀκτωβρίου τοὺς ἐνθυμούμεθα καὶ τοὺς εὐγνωμονοῦμε γιὰ τὸν ἠρωϊσμό τους καὶ γιὰ τὴν παλληκαριά τους.

Στὴν Λευκὴ Βίβλο τοῦ Γενικοῦ Ἐπιτελείου Στρατοῦ, (τὴν ὁποία δώρησε ὁ διακεκριμένος στρατηγὸς Εὐσέβιος Χοῦσος ἀπὸ τὴν Βόνιτσα Αἰτωλοακαρνανίας καὶ τὴν ὁποία σήμερα φιλοξενοῦμε στὴν μεγάλη προσωπική μας Βιβλιοθήκη στὸ χωριό μου Περίστα) μετροῦμε καὶ διαπιστώνουμε δώδεκα χιλιάδες φονευθέντες στρατιῶτες στὸν Ἑλληνοϊταλικὸ πόλεμο καὶ πάνω ἀπὸ χίλιους ἀξιωματικούς. Ἀνάμεσα σὲ αὐτοὺς εἶναι καὶ τὰ δυὸ ἀδέρφια Ἀλέξης καὶ Κώστας Γ. Χατζηνικολάου, ποῦ ἦταν καὶ πρῶτα ἐξαδέλφια μου.

Ὁ Ἀλέξης ἦταν νιόπαντρος καὶ στὰ ρουμάνια τῆς Περίστας ἀκούγαμε τὸ ἀτέλειωτο μοιρολόγι τῆς Μάνας καὶ τῆς Νύφης γιὰ τὸν χαμὸ τοῦ Ἀλέξη καὶ τοῦ Κώστα. Ἐμεῖς τὰ τσοπανόπουλα, ἀγόρια καὶ κορίτσια, τραγουδούσαμε τὰ λυπητερὰ τραγούδια τοῦ Στρατηγοῦ Μακρυγιάννη, ποῦ τὰ δημιουργοῦσε ὕστερα ἀπὸ τὶς αἱματηρὲς μάχες τῆς Ἐπανάστασης καὶ μὲ αὐτὰ μοιρολογοῦσε καὶ ξεπροβοδοῦσε τὰ σκοτωμένα παλληκάρια του:

"Βγῆκε ὁ ἥλιος σκοτεινὸς καὶ τὸ φεγγάρι μαῦρο,

καὶ ὁ λαμπερὸς Αὐγερινὸς δὲν πάει νὰ βασιλέψει".