Συνέντευξη τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχη: Γιὰ τὴν ἐπαναλειτουργία τῆς Ἱερᾶς Θεολογικῆς Σχολῆς τῆς Χάλκης

Εἶμαι ἰδιαίτερα αἰσιόδοξος. Βλέπω τὸ θέμα νὰ λύνεται ἐντὸς τοῦ 2011, μὲ τὴν συμπλήρωση 40 χρόνων ἀπὸ τὸ κλείσιμο τῆς Σχολῆς. Ἐμεῖς εἴμαστε ἕτοιμοι νὰ λειτουργήσουμε ἄμεσα, ὥστε νὰ ὑποδεχθῇ ἡ Σχολὴ φοιτητὲς ἀπὸ τὴν Τουρκία, ἀλλὰ καὶ ἀπὸ τὸ ἐξωτερικό, ὅπως συνέβαινε καὶ παλαιότερα. Ἔτσι θὰ μπορέσουμε νὰ ἐκπαιδεύσουμε τοὺς κληρικοὺς ὅλων τῶν βαθμίδων ποὺ εἶναι ἀπαραίτητοι γιὰ τὴν λειτουργία τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου, τὸ ὁποῖο ὅπως ξέρετε ἔχει ἁρμοδιότητες σὲ πολλὰ μέρη τοῦ κόσμου, ὅπως τὶς ΗΠΑ, τὴν Δυτικὴ καὶ Ἀνατολικὴ Εὐρώπη κ.α.

Γιὰ τὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο

Κοιτᾶξτε, μπορῶ νὰ συνοψίσω τὴν μέχρι τώρα στάση τῶν τουρκικῶν κυβερνήσεων σὲ μία λέξη: ἀντιπαραγωγική. Ἀντιπαραγωγικὴ ὄχι μόνον ὡς πρὸς ἐμᾶς, ἀλλὰ πρωτίστως ὡς πρὸς τὰ ἐθνικὰ συμφέροντα τῆς ἴδιας τῆς Τουρκίας. Ὡστόσο οἱ ἐξελίξεις εἶναι θετικές. Γίνεται ἀντιληπτὸ ὅτι δὲν εἴχαμε ποτὲ καὶ δὲν ἔχουμε, οὔτε τώρα οὔτε στὸ μέλλον, πολιτικὲς βλέψεις καὶ σκοπιμότητες. Κατὰ καιροὺς ἔχουν ἀκουστὴ γελοῖα ἐπιχειρήματα ὅτι προσπαθοῦμε νὰ φτιάξουμε ἕνα δεύτερο Βατικανὸ στὸ Φανάρι. Ἅς ἔρθει ὁποιοσδήποτε νὰ μᾶς δείξη ποιές ἦταν αὐτὲς οἱ κινήσεις. Αὐτὰ δὲν εἶναι σοβαρὰ πράγματα.

Εἶναι γεγονὸς ὅτι βλέπουμε μιὰ ἀλλαγὴ στάσης καὶ ὁ νέος βακουφικὸς νόμος εἶναι πρὸς αὐτὴν τὴν κατεύθυνση –δὲν ἐπιλύει ὅλα μας τὰ προβλήματα, ἀλλὰ σίγουρα δίνει μεγαλύτερη ἐλευθερία κινήσεων στὶς μειονότητες. Πρόσφατα, ἕνας Ρωμιός, Ὀρθόδοξος, ἐκλέχθηκε ὡς μέλος ἀπὸ πλευρᾶς τῶν μειονοτήτων στὴν Ἐπιτροπὴ ποὺ ἀσχολεῖται μὲ τὰ βακουφικὰ καὶ συνεδριάζει στὴν Ἄγκυρα κάθε δεκαπέντε μέρες. Αὐτὰ εἶναι πρωτόγνωρα γιὰ ἐμᾶς ἐδῶ καὶ χαιρόμαστε πολὺ γιὰ αὐτό. Ἐπιπλέον μὲ τὸν πρωθυπουργὸ Ἐρντογὰν ἐπισκεφθήκαμε τὸ Ὀρφανοτροφεῖο τῆς Πριγκήπου πρὶν τὴν ἀπόφαση τοῦ ΕΔΑΔ μὲ τὴν ὁποῖα δικαιωθήκαμε.

Αὐτὸ ἦταν ἐκ μέρους τοῦ πρωθυπουργοῦ μιὰ γενναία πολιτικὴ κίνηση μὲ ἰσχυροὺς συμβολισμούς. Ξέρετε, τὸ κῦρος τοῦ Πατριαρχείου στὸ ἐξωτερικὸ εἶναι μεγάλο, κάτι ποὺ εἶναι πρὸς ὄφελος καὶ τῆς Τουρκίας. Εἶναι γνωστὴ ἡ προσπάθειά μας νὰ οἰκοδομήσουμε τὴν εἰρήνη καὶ τὸν σεβασμὸ μεταξὺ τῶν ἀνθρώπων καὶ αὐτὸ ἐπιβεβαιώνεται ἀπὸ τὸ γεγονὸς ὅτι κάθε πολιτικὴ προσωπικότητα ποὺ ἔρχεται στὴν Τουρκία δὲν παραλείπει νὰ ἐπισκεφθῇ τὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο. Ἐμεῖς αἰσιοδοξοῦμε. Ἐπιμένουμε καὶ ἐμμένουμε.

Γιὰ τὸ περιβάλλον

Δύσκολα ἐπηρεάζονται οἱ κυβερνήσεις. Τὸ βλέπετε ἄλλωστε ὅτι εἶναι τέτοια τὰ οἰκονομικὰ συμφέροντα ποὺ πιέζουν ποὺ δὲν εἶναι ἐφικτὸ νὰ συμφωνηθοῦν πολλὰ ἀπὸ τοὺς πολιτικούς, τὸ εἴδαμε αὐτὸ πρόσφατα στὴν Κοπεγχάγη. Ὡστόσο πιστεύω πῶς ναὶ εἴμαστε σὲ θέση νὰ καλλιεργήσουμε στοὺς πιστοὺς τὴν εὐαισθησία τους σὲ ὅ,τι ἀφορᾶ τὰ περιβαλλοντικὰ ζητήματα. Ξέρετε, ἡ παγκόσμια αὐτὴ κρίση εἶναι πρωτίστως ἀξιολογικὴ καὶ ἐννοιολογική. Πρέπει νὰ κατανοήσουμε ὅτι τὸν πλανήτη μας πρέπει νὰ τὸν παραδώσουμε στὶς ἑπόμενες γενεές. Δὲν πρέπει νὰ κάνουμε ἀλόγιστη σπατάλη τῶν πόρων της, ἀλλὰ νὰ ἐπιτρέψουμε καὶ στοὺς ἑπόμενους νὰ ἐπωφεληθοῦν ἀπὸ τὰ ἀγαθὰ τοῦ Θεοῦ. Ἡ οἰκολογία ἀφορᾶ τὸν οἶκο μας, τὸ σπίτι μας. Γιὰ νὰ γίνη ἀντιληπτὸ πρέπει νὰ κατανοήσουμε ὅτι δὲν εἴμαστε ἰδιοκτῆτες, ἀλλὰ διαχειριστὲς αὐτοῦ τοῦ κόσμου, τὸν ὁποῖο ὁ Θεὸς μᾶς ἐμπιστεύθηκε. Πρέπει νὰ τὸν φροντίσουμε καὶ νὰ τὸν παραδώσουμε στοὺς ἑπόμενους. Τὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο ἔχει πρωτοστατήσει σὲ αὐτὴν τὴν προσπάθεια γιὰ τὴν ἀνάπτυξη οἰκολογικῆς συνείδησης μέσα ἀπὸ Διεθνῆ Οἰκολογικὰ Συνέδρια.

Γιὰ τὸν καταναλωτικὸ τρόπο ζωῆς

Πράγματι εἶναι ἀπαραίτητη μιὰ ἀλλαγὴ νοοτροπίας, ὥστε νὰ ἀπαγκιστρωθοῦμε ἀπὸ τὴν ὑπερκατανάλωση καὶ τὴν πλεονεξία ποὺ ὁδηγεῖ μοιραία στὴν κοινωνικὴ ἀδικία καὶ ἀνισότητα. Ὁ Ἀπόστολος Παῦλος μᾶς διδάσκει ὅτι ἡ πλεονεξία καὶ ἡ ἀπληστία ποὺ μᾶς ὁδηγεῖ στὴν λατρεία τῶν ὑλικῶν ἀγαθῶν εἶναι εἰδωλολατρεία ποὺ εἶναι ἡ μεγαλύτερη ἁμαρτία. Ἡ Ἐκκλησία διδάσκει ὄχι τὴν πλεονεξία ἀλλὰ τὴν ὀλιγάρκεια. Τὸ Εὐαγγέλιο κηρύττει ὅτι ὁ ‘‘ἔχων δυὸ χιτῶνας νὰ δώση τὸν ἕναν στὸ συνάνθρωπό του’’- ἐμεῖς ἔχουμε φτάσει στὸ σημεῖο νὰ προσπαθοῦμε νὰ ἁρπάξουμε ἀπὸ τὸν διπλανὸ ἀκόμα καὶ τὸν ἕνα χιτῶνα ποὺ διαθέτει.

Γιὰ τοὺς νέους τῆς Εὐρώπης

Εἴπαμε καὶ πρὶν ὅτι ὅλα τὰ θέματα διαπλέκονται μεταξύ τους- κοινωνικά, οἰκονομικὰ καὶ ἰδεολογικά. Οἱ νέοι αἰσθάνονται ἀνασφαλεῖς. Ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία ἔχει νὰ τοὺς προσφέρη τὴν πίστη, ὅπως αὐτὴ ἦταν τοὺς πρώτους δέκα αἰῶνες κοινῆς συμπόρευσης ὡς σῶμα Χριστοῦ. Πρὶν τὸ σχίσμα ὅλη ἡ Εὐρώπη ἦταν Ὀρθόδοξη. Αὐτὸ ποὺ ἡ Ἐκκλησία ἔχει λοιπὸν νὰ προσφέρη εἶναι ἡ ἁπλότητα καὶ ἡ γνησιότητα τῆς Πίστεως. Διδάσκουμε αὐθεντικότητα, ἀσκητικὸ ἦθος καὶ πνευματικότητα κάτι ποὺ λείπει ἀπὸ τὴν Ρωμαιοκαθολικὴ καὶ τὶς ἄλλες ἐκκλησίες. Ἀπὸ αὐτὲς τὶς ἀξίες ἀποκόπηκε ἡ Δύση καὶ γιὰ αὐτὸ ἐκδηλώνεται νοσταλγία. Τὰ τελευταῖα χρόνια ὅλο καὶ περισσότερα λειτουργικὰ βιβλία τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας μεταφράζονται καὶ βρίσκονται στὰ βιβλιοπωλεῖα ξένων χωρῶν. Πέρα ὅμως ἀπὸ τὰ λειτουργικὰ βλέπουμε καὶ διδακτικὰ βιβλία, ὅπως τὴν Φιλοκαλία, νὰ ἐνδιαφέρουν τοὺς μή-Ορθόδοξους. Στὴν Ὀρθόδοξη πίστη ὑπάρχει κατάνυξη, συναίσθημα καὶ λιγότερη λογικὴ ἂν θέλετε. Αὐτὸ συμβαίνει γιατί ἡ Ὀρθοδοξία εἶναι Παράδοση, ἐμπειρία, συμπυκνωμένη σοφία.