Κύριο ἄρθρο: Ὁ ὑψηλὸς πυρετὸς καὶ ἡ θεραπεία του

Μητροπολίτου Ναυπάκτου & Ἁγίου Βλασίου Ἱεροθέου

Ἡ κρίση συνυπάρχει μὲ τὴν ἀνθρώπινη ζωή. Στὴν ἀρχαία γραμματεία μὲ τὸν ὅρο αὐτὸν χαρακτηριζόταν κάθε «σημεῖο καμπῆς» καὶ ἀναφερόταν σὲ κάμψεις κατὰ τὴν ἐξέλιξη τῶν γεγονότων. Στὴν ψυχολογία κρίση εἶναι «ἡ διατάραξη τῆς ἰσορροπίας καὶ παρουσιάζεται ὡς βίαιη, ἀπότομη ἀντίδραση». Στὴν Λογικὴ κρίση λέγεται «ἡ σύνδεση ἢ ἡ ἀποσύνδεση δύο ἐννοιῶν ἢ ἀπόδοση στὸ ὑποκείμενο ἑνὸς κατηγορουμένου ἢ ἡ ἀπομάκρυνση ἑνὸς κατηγορουμένου ἀπὸ τὸ ὑποκείμενο».

Αὐτὸ σημαίνει ὅτι κάθε κρίση –φιλοσοφική, ἠθική, κοινωνική, ψυχολογική– προκαλεῖ πόνο, ἀλλὰ συγχρόνως καὶ μπορεῖ νὰ συντελέση στὴν ἀναγέννηση, ἀναδημιουργία τοῦ ἀνθρώπου καὶ φανερώνει τὴν κατάσταση τοῦ ὀργανισμοῦ. Ὅσο πιὸ δυνατὸς εἶναι ὁ ἀνθρώπινος ὀργανισμός, τόσο καὶ προκαλεῖ ὑψηλότερο πυρετό. Τὸν τελευταῖο καιρὸ στὴν χώρα μας διερχόμαστε μεγάλη οἰκονομικὴ κρίση καὶ διάφορες κοινωνικὲς ἀναταραχές. Οἱ ἄνθρωποι ἀρχίζουν νὰ συνειδητοποιοῦν τὴν κατάσταση ποῦ διερχόμαστε. Ἡ διαχρονικὴ ἔλλειψη θεσμικῆς ὀργάνωσης τοῦ Κράτους, ἡ διαφθορὰ καὶ ἡ τάση πρὸς εὐδαιμονία χωρὶς τὶς ἀπαραίτητες προϋποθέσεις κάποτε θὰ δημιουργοῦσαν ἔντονη κρίση.

Ὅταν ὁ ἄνθρωπος βλέπη κατάματα τὴν κατάσταση καὶ συνειδητοποιῇ τὴν πραγματικότητα, ὅταν ξυπνᾶ ἀπὸ τὸ ὄνειρο καὶ παρατηρῇ τὸν γύρω του κόσμο μὲ διαφορετικὰ μάτια, τότε, μετὰ τὸ σὸκ ποῦ ὑφίσταται μπορεῖ νὰ πέση σὲ δύο ἀντίθετες καταστάσεις. Ἢ νὰ τὸν καταλάβη κατάθλιψη, ἀπογοήτευση καὶ νὰ προβῇ σὲ αὐτοκαταστροφικὲς ἐνέργειες ἢ νὰ ἐπιτεθῇ ὡς θηρίο στὴν κοινωνία καὶ τοὺς θεσμούς της. Φαίνεται ἐδῶ ἡ ἀλήθεια ὅτι ὁ ἄρρωστος ἄνθρωπος ἀρρωσταίνει τοὺς θεσμοὺς καὶ στὴν συνέχεια οἱ ἀρρωστημένοι θεσμοὶ ἀρρωσταίνουν πιὸ πολὺ τὸν ἄνθρωπο.

Οἱ εἰδικοὶ οἰκονομικοὶ ἀναλυτὲς προβλέπουν αὐτὸν τὸν χρόνο ἰδιαίτερη κοινωνικὴ καὶ οἰκονομικὴ ὕφεση. Αὐτὴ ἡ κατάσταση θὰ δημιουργήση μεγαλύτερο πόνο στὸν λαό. Ὁ πονεμένος ἄνθρωπος εἶναι ἰδιαίτερα εὐαίσθητος μὲ ἀπρόβλεπτες συνέπειες. Ὅταν ὁ ἄνθρωπος χάση τὰ δικαιώματά του γιὰ τὰ ὁποῖα ἀγωνίσθηκε χρόνια, ὅταν πεινάη καὶ δὲν μπορῇ νὰ συντηρήση τὴν οἰκογένειά του καὶ νὰ μορφώση τὰ παιδιά του, ὅταν πιέζεται ἀσφυκτικὰ καὶ μάλιστα ὅταν βλέπη ἔντονα τὴν κοινωνικὴ ἀδικία, τότε συμπεριφέρεται σὰν ἕνα θηρίο κλεισμένο στὸ κλουβὶ καὶ ἐπιτίθεται ἐναντίον ὅλων. Μὲ προβληματίζει ἔντονα αὐτὴ ἡ κοινωνικὴ ἀναταραχή. Ἐπίσης, μὲ προβληματίζει ἔντονα τὸ ὅτι τόσο καιρὸ ὑπονομεύονταν, μὲ ποικίλους τρόπους, ὅλοι οἱ κοινωνικοὶ θεσμοὶ ποῦ παίζουν ἐξισορροπητικὸ ρόλο στὴν κοινωνία. Καὶ διερωτῶμαι: Ποιός τελικὰ θὰ μπορέση νὰ θεραπεύση τὶς πληγές, μὲ θάρρος, σοβαρότητα, γνώση καὶ κῦρος; Ποιόν θὰ ἐμπιστευθοῦν οἱ ἄνθρωποι, ὅταν ὅλοι παρουσιάζονται ὡς διεφθαρμένοι, ἀνίκανοι, ἐκμεταλλευτὲς τοῦ λαοῦ;

Ἡ Ἐκκλησία ἀπὸ τὴν φύση της, ἐκτὸς τοῦ ὅτι νοηματοδοτεῖ τὸν ἀνθρώπινο βίο καὶ ἔχει μιὰ πνευματικὴ ἀποστολή, συγχρόνως λειτουργεῖ ἐξισορροπητικὰ στὴν κοινωνία. Δὲν μπορεῖ νὰ παίξη τὸν ρόλο τοῦ ψυχοναρκωτικοῦ, σύμφωνα μὲ τὴν ρήση τοῦ Μὰρξ «ἡ θρησκεία εἶναι τὸ ὄπιον τοῦ λαοῦ», ἀλλὰ οὔτε νὰ παίξη καὶ τὸν ρόλο τοῦ εἰσαγγελέα καὶ νὰ καταγγέλλη αὐτοὺς ποῦ ἐνδεχομένως εὐθύνονται γιὰ τὴν οἰκονομικὴ καὶ κοινωνικὴ κρίση. Ὁ Προφήτης Ἠσαΐας ἀναφερόμενος στὸ ἔργο τοῦ Χριστοῦ ἔλεγε: «Δὲν θὰ φιλονικῇ, οὔτε θὰ φωνάζη... καλάμι ραγισμένο δὲν θὰ τὸ σπάση καὶ λυχνάρι ποῦ καπνίζει δὲν θὰ τὸ σβήση» (Μάτθ. ἰβ', 19-20).

Στὸ σημερινὸ πρόβλημα καὶ τὴν αὐριανὴ ὕφεση χρειάζονται ἡγέτες ποῦ θὰ παρηγοροῦν καὶ θὰ καθοδηγοῦν θετικὰ τὸν λαὸ καὶ ὄχι νὰ καθοδηγοῦνται ἀπὸ τὴν ὀργὴ τοῦ λαοῦ καὶ τὰ πάθη. Οἱ ἄνθρωποι σήμερα ἔχουν ἀνάγκη ἀπὸ παρακλητικὸ λόγο καὶ ὄχι καταγγελτικό, ἀπὸ νηφαλιότητα καὶ ψυχραιμία καὶ ὄχι ἀπὸ ἔξαψη τῶν παθῶν, τὰ ὁποῖα ἐκφράζονται μὲ ὀργὴ καὶ βία ποῦ δὲν ὁδηγοῦν πουθενά, ἀλλὰ μᾶλλον ἐξυπηρετοῦν ἄλλες σκοπιμότητες. Οἱ πληγὲς τοῦ σώματος, ὅταν ξύνωνται προκαλοῦν μιὰ ἡδονή, ἀλλὰ αὐξάνουν τὴν ὀδύνη καὶ τὴν πληγή. Δὲν μπορεῖ κανεὶς νὰ αὐτοηδονίζεται μὲ τὸν ἐρεθισμὸ τῶν πληγῶν. Σήμερα δὲν ὑπάρχει καιρὸς γιὰ παιχνίδια μὲ τοὺς πληγωμένους καὶ πεινασμένους ἀνθρώπους.

Ἡ Ἐκκλησία πρέπει νὰ αὐξήση τὸ φιλανθρωπικὸ καὶ κοινωνικό της ἔργο καὶ νὰ γίνη πόλος ἑνότητας τῶν ἀνθρώπων. Πρέπει ὅλοι νὰ ἀγωνισθοῦμε γιὰ τὴν θεσμικὴ ὀργάνωση τοῦ Κράτους μας, ποῦ εἶναι ὁ μεγάλος ἀσθενής, γιὰ τὴν πάταξη τῆς διαφθορᾶς καὶ τὴν προσφορὰ ἐλπίδας, ψυχραιμίας καὶ ἀγάπης. Ἀληθινὸς ἡγέτης δὲν εἶναι ἐκεῖνος ποῦ ξεσηκώνει τὰ πληγωμένα πλήθη, ἀλλὰ αὐτὸς ποῦ θεραπεύει πληγὲς καὶ διοργανώνει τοὺς κοινωνικοὺς θεσμούς, αὐτὸς ποῦ βλέπει τὸ παρὸν καὶ ἀποβλέπει στὸ μέλλον. Ἡ κοινωνικὴ καὶ οἰκονομικὴ κρίση πρέπει νὰ ἀντιμετωπισθῇ μὲ κρίση, δηλαδὴ μὲ διάκριση, περίσκεψη, σύνεση καὶ ἀποφασιστικότητα.

(Δημοσιεύθηκε στὴν Χριστουγεννιάτικη Καθημερινή, 24-26 Δέκ. 2010)