Skip to main content

Γεγονότα καὶ Σχόλια: Η γονιμότητα τού Τριωδίου - Η τιμωρία τής ελαφρότητος

ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΚΑΙ ΣΧΟΛΙΑ

Η γονιμότητα τού Τριωδίου

Τό 2011 χαρακτηρίστηκε ως «έτος Παπαδιαμάντη», γιατί συμπληρώνονται εκατό χρόνια από τήν κοίμηση τού μεγάλου Σκιαθίτη συγγραφέα, η οποία συνέβη στίς 2 Ιανουαρίου τού 1911. Αυτό τό γεγονός μάς οδήγησε (θέλοντας νά αναφερθούμε σέ εκτροπές από τό πνεύμα τού Τριωδίου) σέ δυό παραγράφους τού παπαδιαμαντικού κειμένου «Γλώσσα καί κοινωνία», στό οποίο γράφονται πολλά επίκαιρα πράγματα. (Δημοσιεύτηκε τό 1907).

Γράφει ο Παπαδιαμάντης: «Πρίν ακόμη εισέλθωμεν εις τήν ουσίαν τής παρούσης διατριβής, εισήλθομεν εις τό Τριώδιον... Οποία, τώ όντι, γόνιμος εποχή! Εφέτος, ως έμαθα, γίνεται απόπειρα πρός επανίδρυσιν τών αρχαίων Διονυσίων... Εύγε! Τουλάχιστον αυτό είναι Ελληνικόν, καί δέν θά ξαναγίνη, ελπίζω, λόγος περί εισαγωγής τής Μι-καρέ, τών Παρισιανών παρ’ ημίν, όπως έγινε δίς ήδη. Φαντασθήτε Μισοσαράκοστο μέ όργια, μεταμφιέσεις καί τήν κραιπάλην!». Όπως μάς ενημερώνει ο Ν. Δ. Τριανταφυλλόπουλος, πού επιμελήθηκε τήν έκδοση τών Απάντων τού Παπαδιαμάντη, Μι-καρέ είναι η γαλλική Μεσοσαρακοστή, η οποία είναι γιά τούς Γάλλους ημέρα διασκεδάσεως.

Προκειμένου, λοιπόν, οι Αθηναίοι νά μήν υστερήσουν από τούς «Παρισιανούς», «δίς ήδη», όταν γράφη τό κείμενό του ο Παπαδιαμάντης, κατέλυσαν τήν νηστεία καί τό πνεύμα τής Μ. Τεσσαρακοστής «μέ όργια, μεταμφιέσεις καί κραιπάλην».

Ο Παπαδιαμάντης δέν προσυπογράφει τήν αντικατάσταση αυτής τής εκτροπής μέ τήν «επανίδρυσιν τών αρχαίων Διονυσίων». Μάλλον τήν ειρωνεύεται μέ εκείνη τήν θαυμαστική πρότασή του: «Οποία, τώ όντι, γόνιμος εποχή!». Εποχή, δηλαδή, πού γεννά τόσο περίεργες ιδέες.

Γνωρίζει, βέβαια, ο Παπαδιαμάντης ότι η εποχή τού Τριωδίου είναι όντως γόνιμη, γι’ αυτό η ειρωνεία του εμπεριέχει πικρία. Είναι γόνιμη, όταν γεμίζη μέ νόημα από τίς κατανυκτικές ακολουθίες τής Εκκλησίας, από τήν διάθεση απαλλαγής τού «κρυπτού ανθρώπου» από τό «ειδεχθές προσωπείον τών παθών» καί από τήν άσκηση τής νηστείας. Δηλαδή, μέ τρείς δραστηριότητες αντίρροπες τών οργίων, τών μεταμφιέσεων καί τής κραιπάλης.

Η τιμωρία τής ελαφρότητος

«Τό κοινόν» όμως «έχει ανάγκη θεαμάτων... Η νεολαία διψά ηδονάς». Θυμάται ο Παπαδιαμάντης ότι «περί τάς αρχάς τού Θέρους τού έτους 1897, πρίν υπογραφή ακόμη η ανακωχή, ή πρίν συναφθή η συνθήκη ειρήνης, η νεολαία τών Αθηνών ήτο πολύ δυστυχής. Επί δύο εβδομάδας είχον διακοπή τά θεάματα». Δηλαδή, η αίσθηση τού εθνικού κινδύνου υποχωρούσε απέναντι στήν στέρηση τών θεαμάτων. Αυτό ο Παπαδιαμάντης τό εξηγεί ως εξής: «Πολλάκις ήδη είχε παρατηρηθή ότι, εις εποχάς εμφυλίων ή εξωτερικών πολέμων, στάσεων, σπαραγμών, λοιμού, πυρός καί μαχαίρας, η δίψα πρός τάς ηδονάς μεγάλως αυξάνει... Άνθρωποι καί κοχλίαι, τήν ιδίαν συναίσθησιν ευθύνης φέρουσι διά τάς πράξεις των».

Η τελευταία πρόταση ταιράζει πολύ ως σχολιασμός τών σύγχρονων οργίων, μεταμφιέσεων καί τής κραιπάλης, πού «άνθισαν» στόν δημόσιο νεοελληνικό βίο καί οδήγησαν τόν λαό στήν «νέα» σκυθρωπότητα.

«Επικαιροποιώντας» τήν συνέχεια τού παπαδιαμαντικού κειμένου, επισημαίνουμε ότι, κάποιοι από τούς πολιτικούς, θεωρούν ότι η σκυθρωπότητα τού λαού είναι σοβαρότητα καί εκείνο πού προσπαθούν νά τού εμφυσήσουν, μέ τόν πεπαλαιωμένο κομματικό τους λόγο, είναι «ελαφρότης καί όχι φαιδρότης».

Δέν γνωρίζουν ότι «η σκυθρωπότης» επήλθε «ως οφειλομένη βαρεία τιμωρία» τής ελαφρότητος.

π.Θ.Α.Β.

ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΚΑΙ ΣΧΟΛΙΑ

  • Προβολές: 2836