Ἀπὸ τὸ Ἁγιολόγιο τοῦ μηνός: Ἅγιος Ἰανουάριος Πολιοῦχος Νεαπόλεως τῆς Ἰταλίας (21 Ἀπριλίου)

Πρωτοπρεσβύτερος π. Γεωργίου Παπαβαρνάβα

Ὁ ἅγιος Ἰανουάριος ἔζησε τὸν 3ο αἰῶνα μ.Χ. στὰ χρόνια τοῦ αὐτοκράτορα Διοκλητιανοῦ. Ἀξιώθηκε νὰ γίνη Ἐπίσκοπος Νεαπόλεως τῆς Ἰταλίας καὶ ὑπηρέτησε τὴν Ἐκκλησία μὲ ἔνθεο ζῆλο. Ἔδωσε μὲ παρρησία τὴν μαρτυρία τοῦ γιὰ τὸν Χριστὸ καὶ τὴν σφράγισε μὲ τὸ αἷμα τοῦ μαρτυρίου του. Στὸ μαρτύριο τὸν ἀκολούθησαν καὶ οἱ ἐκλεκτοὶ συνεργάτες του, οἱ Διάκονοι Πρόκουλος, Σῶσσος καὶ Φαῦστος, ὁ Ἀναγνώστης Δισιδέριος καὶ οἱ λαϊκοὶ Εὐτύχιος καὶ Ἀκουτίων, καθὼς καὶ πολλοὶ εἰδωλολάτρες, οἱ ὁποῖοι ἦσαν παρόντες στὸ μαρτύριο τῶν ἁγίων καὶ ἐπίστευσαν στὸν Χριστό.

Ὅταν ὁ ἅγιος Ἰανουάριος συνελήφθη καὶ ὁδηγεῖτο στὸ μαρτύριο τότε πολυάριθμοι Χριστιανοὶ βγῆκαν στὸν δρόμο νὰ τὸν ἐπευφημήσουν. Μάλιστα, προσπάθησαν νὰ τὸν ἀποσπάσουν ἀπὸ τὰ χέρια τῶν στρατιωτῶν, καὶ σίγουρα θὰ γινόταν συμπλοκὴ μεταξὺ τῶν πιστῶν καὶ τῶν στρατιωτῶν, ἐὰν ὁ ἅγιος δὲν ἐπενέβαινε γιὰ νὰ καθησυχάση τοὺς πιστοὺς καὶ νὰ τοὺς παρακαλέση νὰ μὴν τὸν ἐμποδίσουν, ἀλλὰ νὰ τὸν ἀφήσουν νὰ τελειώση τὸν ἀγῶνα τοῦ μαρτυρίου του. Καὶ γιὰ νὰ τοὺς πείση νὰ ὑποχωρήσουν τοὺς ὑποσχέθηκε ὅτι μετὰ τὸ μαρτύριό του θὰ εἶναι συνεχῶς κοντά τους καὶ θὰ τοὺς προστατεύη.

Μετὰ τὴν θαρραλέα ὁμολογία τοῦ τὸν ἔριξαν στὴν φωτιὰ γιὰ νὰ καῇ, ἀλλὰ μὲ τὴν Χάρη τοῦ Θεοῦ ἔμεινε ἀβλαβής. Τότε ὀργισμένος ὁ ἔπαρχος διέταξε καὶ τοῦ ἔκοψαν τὰ νεῦρα καὶ ἔτσι παρέδωσε τὴν ψυχὴ τοῦ στὰ χέρια Ἐκείνου τὸν ὁποῖον ἀγάπησε περισσότερο ἀπὸ ὅλους καὶ ὅλα στὴν ζωή του. Μαρτύρησε πρῶτος αὐτὸς καὶ ἔτσι ἔδωσε τὸ καλὸ παράδειγμα στοὺς συνεργάτες του, ἀλλὰ καὶ σὲ ὅλο τὸ ποίμνιό του. Ἡ Νεάπολη τῆς Ἰταλίας τὸν ἀνακήρυξε πολιοῦχο της.

Ὁ ἅγιος Ἰανουάριος ἔλαβε ἀπὸ τὸν Θεὸ τὸ χάρισμα τῆς θαυματουργίας καὶ ἔτσι εὐεργέτησε πολλοὺς ἀνθρώπους ὅσο ζοῦσε, ἀλλὰ καὶ μετὰ τὴν κοίμησή του. Ὁ ὅσιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης ἀναφέρει ἕνα συγκλονιστικὸ θαῦμα τὸ ὁποῖο τέλεσε ὁ ἅγιος μετὰ τὴν κοίμησή του. Πρόκειται γιὰ νεκρανάσταση. Συγκεκριμένα, ἀνέστησε ἐκ τῶν νεκρῶν τὸν γιὸ μιᾶς χήρας, ἡ ὁποία τὸν παρακαλοῦσε μὲ δάκρυα νὰ τὸ πράξη καὶ ὅλοι οἱ παρευρισκόμενοι, μεταξὺ αὐτῶν καὶ οἱ ἐνταφιαστές, ἔμειναν ἐκστατικοὶ καὶ δόξαζαν τὸν Θεὸ «τὸν διδόντα τοιαύτην ἐξουσίαν τοὶς ἀνθρώποις».

Ὁ βίος καὶ ἡ πολιτεία του μᾶς δίνουν τὴν ἀφορμὴ νὰ τονίσουμε τὰ ἀκόλουθα:

Οἱ φατρίες, τὰ σχίσματα καὶ οἱ ἔριδες στὶς ἀνθρώπινες κοινωνίες, δημιουργοῦνται ἀπὸ ἀνθρώπους σαρκικούς, δηλαδὴ ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους ἐκείνους οἱ ὁποῖοι δὲν εἶναι ἀναγεννημένοι καὶ δὲν ἔχουν μέσα στὴν καρδιά τους τὴν Χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Ὁ Ἀπόστολος Παῦλος καυτηριάζει τὰ νοσηρὰ αὐτὰ φαινόμενα, τὰ ὁποῖα εἶχαν παρατηρηθῇ στὴν ἐποχὴ τοῦ μεταξὺ τῶν κατοίκων τῆς Κορίνθου καὶ στὴν Α' πρὸς Κορινθίους ἐπιστολή του τοὺς ἐρωτᾶ: «ὅπου γὰρ ἐν ὑμῖν ζῆλος καὶ ἔρις καὶ διχοστασίαι, οὐχὶ σαρκικοὶ ἐστε καὶ κατὰ ἄνθρωπον περιπατεῖτε;» (Α' Κόρ. γ', 3). Δηλαδή, ὅταν ὑπάρχη μεταξύ σας ζηλοτυπία καὶ φιλονικία καὶ διαίρεση, δὲν εἶσθε γήϊνοι, χοϊκοὶ καὶ βαδίζετε σύμφωνα μὲ τὸ θέλημά σας, ὑπακούοντες στὰ πάθη σας καὶ ὄχι στὸν Θεό;

Οἱ πνευματικοὶ ἄνθρωποι, δηλαδὴ οἱ ἄνθρωποι ἐκεῖνοι οἱ ὁποῖοι εἶναι «πλήρεις Πνεύματος Ἁγίου» καὶ γι’ αὐτὸ ἐμπνέονται καὶ καθοδηγοῦνται ἀπὸ τὸ Ἅγιον Πνεῦμα, ὄχι μόνον δὲν δημιουργοῦν ἔριδες, φατρίες, σχίσματα, ἀλλὰ ἀντίθετα προλαμβάνουν καὶ θεραπεύουν τὰ φαινόμενα αὐτά, ἐπειδὴ εἶναι εἰρηνοποιοί. Αὐτοὶ ἀγαποῦν ἀνιδιοτελῶς καὶ δὲν θυσιάζουν τοὺς ἄλλους γιὰ νὰ ζήσουν αὐτοί, ἀλλὰ θυσιάζονται αὐτοὶ χάριν τῶν ἄλλων. Δὲν ἐκμεταλλεύονται τὴν ἀγάπη καὶ τὴν ἀφοσίωση τῶν ἀνθρώπων πρὸς τὸ πρόσωπό τους γιὰ νὰ πλουτίζουν καὶ νὰ καλοπερνοῦν, ἀλλά, ἀντίθετα, ἀδιαφορῶντας γιὰ τὸν ἑαυτό τους νοιάζονται γιὰ τοὺς ἄλλους, ἰδιαίτερα δὲ γιὰ τοὺς πονεμένους ἀνθρώπους, τοὺς ὁποίους στηρίζουν, ἐνισχύουν καὶ παρηγοροῦν. Ἐπειδὴ κατέχουν τὴν τέλεια ἀγάπη συμπεριφέρονται ὡς ἀληθινοὶ ἄρχοντες καὶ προσφέρουν συνεχῶς καὶ προσφέρονται χωρὶς νὰ περιμένουν ἀνταπόδοση. Εἶναι ἀληθινὰ παιδιὰ τοῦ Θεοῦ καὶ γι’ αὐτὸ ἔχουν παρρησία στὸν Θεό, ὁ ὁποῖος εἰσακούει τὶς προσευχὲς καὶ τὶς δεήσεις τους καὶ πρὸς χάριν τους ἁπαλύνει τῶν πόνο τῶν ἀνθρώπων, πολλὲς φορὲς δὲ μὲ τρόπον θαυμαστό, ὁ ὁποῖος ὑπερβαίνει τὰ μέτρα τῆς ἀνθρώπινης λογικῆς. Δηλαδή, οἱ ἅγιοι μὲ τὴν δύναμη τοῦ Χριστοῦ ποιοῦν ἔργα θαυμαστὰ σὰν ἐκεῖνα ποῦ ἔκανε ὁ ἴδιος ὁ Χριστὸς ἢ ἀκόμη καὶ μεγαλύτερα, ὅπως Ἐκεῖνος εἶπε στοὺς μαθητάς του: «ἀμὴν ἀμὴν λέγω ὑμῖν, ὁ πιστεύων εἰς ἐμέ, τὰ ἔργα ἅ ἐγὼ ποιῶ κακεῖνος ποιήσει, καὶ μείζονα τούτων ποιήσει» (Ἰω. ἰδ', 12). Δηλαδή, ὅποιος πιστεύει σὲ μένα θὰ μπορῇ νὰ κάνη ὅλα τὰ ἔργα τὰ ὁποῖα κάνω ἐγώ, ἀλλὰ καὶ ἀκόμη μεγαλύτερα.

Βέβαια, οἱ ἄνθρωποι ἐνθουσιάζονται μὲ τὰ χαρίσματα τῶν Ἁγίων, καθὼς ἐπίσης καὶ μὲ τὰ θαύματα τὰ ὁποῖα ἐπιτελεῖ ὁ Θεὸς δι’ αὐτῶν, ἀλλὰ αὐτὸ ποῦ ἔχει σημασία εἶναι τὸ νὰ ἀναζητᾶ κανεὶς τὸν τρόπο ζωῆς τῶν ἁγίων καὶ νὰ προσπαθῆ μὲ ἀγῶνα καὶ κόπο νὰ τὸν μιμηθῇ. Θὰ μπορούσαμε νὰ ποῦμε ὅτι συμβαίνει μὲ τοὺς ἁγίους κάτι παρόμοιο ποῦ συμβαίνει καὶ μὲ τοὺς πρωταθλητές. Δηλαδή, πολλοὶ εἶναι ἐκεῖνοι ποῦ θαυμάζουν καὶ ἐνθουσιάζονται ὅταν τοὺς βλέπουν νὰ βραβεύονται, λίγοι ὅμως εἶναι αὐτοὶ ποῦ ἀποφασίζουν νὰ βαστάσουν μὲ γενναιότητα καὶ ἀνδρεῖα «τὸν καύσωνα τῆς ἡμέρας καὶ τὸν παγετὸν τῆς νυκτός», δηλαδὴ νὰ σηκώσουν τὸ βάρος ποῦ σήκωσαν ἐκεῖνοι καὶ νὰ δοκιμάσουν τοὺς πόνους καὶ τοὺς κόπους ποῦ ἐκεῖνοι δοκίμασαν. Καὶ ὅμως χωρὶς κόπο καὶ πόνο δὲν μπορεῖ νὰ κατορθωθῇ κανένα καλό. Γι’ αὐτό, ὅποιος θέλει νὰ γίνη πρωταθλητὴς ἢ ἔστω ἀθλητὴς πρέπει νὰ εἶναι διατεθειμένος νὰ ὑποστῇ θυσίες καὶ νὰ καταβάλη μεγάλους κόπους. Τὸ ἴδιο ἀκριβῶς γίνεται καὶ μὲ τὴν πνευματικὴ ἄθληση.

Ἑπομένως, ἐκεῖνος ὁ ὁποῖος ἀρέσκεται στὰ πνευματικὰ γυμνάσματα καὶ ἐπιθυμεῖ νὰ ἀθλῆται στὸ στάδιο τῶν ἀρετῶν, τὸ ὁποῖο εἶναι πάντοτε ἀνοικτὸ καὶ ἰδιαίτερα τὴν περίοδο αὐτὴ ποῦ διανύουμε, ἤτοι τῆς Ἁγίας καὶ Μ. Τσσαρακοστής, ἅς εἰσέλθη ὁπλισμένος μὲ θάρρος καὶ πνευματικὴ ἀνδρεῖα, γιὰ νὰ γευθῇ τὴν χαρὰ τῆς ἀθλήσεως, ἀλλὰ καὶ τὴν εὐωδία καὶ τὴν γλυκύτητα τῆς πνευματικῆς ἀνθηφορίας καὶ καρποφορίας.–