«Ὁ Ὀρθόδοξος Μοναχισμὸς ὡς προφητική, ἀποστολικὴ καὶ μαρτυρικὴ ζωὴ» στὰ ἀγγλικά

ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΓΓΛΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ

Ἕνα σημαντικὸ πρόσωπο στὸ μεταίχμιο μεταξὺ Παλαιᾶς καὶ Καινῆς Διαθήκης εἶναι ὁ Τίμιος Πρόδρομος, ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Βαπτιστής. Ἡ ζωὴ καὶ ἡ πολιτεία τοῦ μᾶς θυμίζει τοὺς Προφῆτες τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, ἀλλὰ συγχρόνως μᾶς θυμίζει καὶ ἀσκητὲς τῆς ἐρήμου ποὺ ἔζησαν στὴν Ἐκκλησία. Ἔτσι, ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Πρόδρομος εἶναι ἐκεῖνος ποὺ συνδέει τὴν προφητικὴ μὲ τὴν ἀποστολικὴ καὶ τὴν μοναχικὴ ζωή.

Ὁ Τίμιος Πρόδρομος ζοῦσε στὴν ἔρημο, κήρυσσε τὴν μετάνοια ὡς προϋπόθεση τῆς βιώσεως τῆς Βασιλείας τοῦ Θεοῦ, ἐνδυόταν καὶ τρεφόταν μὲ μεγάλη λιτότητα καὶ προσήλκυε τὴν προσοχὴ καὶ τὸ ἐνδιαφέρον τῶν Ἰουδαίων τῆς ἐποχῆς του, οἱ ὁποῖοι ἄκουγαν τὸ κήρυγμά του ποὺ ἀπέβλεπε στὴν διόρθωση τοῦ βίου τους καὶ τὴν προετοιμασία γιὰ τὴν ἔλευση τοῦ Χριστοῦ (Μάτθ. γ', 1-12. Μάρκ. α', 1-8. Λούκ. γ', 1-18). Οἱ μοναχοί, διὰ μέσου τῶν αἰώνων, μέσα στὴν Ἐκκλησία ἔχουν ὡς πρότυπο τὸν ἅγιο Ἰωάννη τὸν Πρόδρομο, ὡς πρὸς τὸν τρόπο ζωῆς καὶ τὸ κήρυγμα τῆς μετανοίας. Στὸ πρόσωπό του βλέπουν τοὺς Προφῆτες τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, τοὺς Ἀποστόλους τοῦ Χριστοῦ, ποὺ ζοῦσαν ἕναν ἀνάλογο βίο, ἀλλὰ καὶ τοὺς μάρτυρες τῆς πίστεως, οἱ ὁποῖοι ἔδιναν τὴν μαρτυρία τῆς νέας ζωῆς ποὺ ἔφερε στὸν κόσμο ὁ Χριστὸς καὶ μαρτύρησαν, χύνοντας τὸ αἷμα τους γι’ αὐτὴν τὴν ἔνδοξη μαρτυρία.

Ἄλλωστε, ὁ Χριστὸς τὸν ἀποκάλεσε «Προφήτην» «καὶ περισσότερον Προφήτου» καὶ εἶπε: «ἀμὴν λέγω ὑμῖν, οὐκ ἐγήγερται ἐν γεννητοὶς γυναικῶν μείζων Ἰωάννου τοῦ βαπτιστοῦ». Ἡ δὲ βασιλεία τοῦ Θεοῦ «βιάζεται» καὶ «οἱ βιασταὶ ἁρπάζουσιν αὐτήν», «ἀπὸ τῶν ἡμερῶν Ἰωάννου τοῦ βαπτιστοῦ ἕως ἄρτι» (Μάτθ. ἰα', 7-15).

Ἔτσι, ἡ μοναχικὴ ζωὴ εἶναι Χριστιανικὴ ζωή, προφητική, ἀποστολικὴ καὶ μαρτυρική. Εἶναι στὴν πραγματικότητα εὐαγγελικὴ ζωή, ὡς ζωὴ μετανοίας καὶ τηρήσεως τῶν ἐντολῶν τοῦ Χριστοῦ, στὸν κατὰ τὸ δυνατόν, τέλειον βαθμό. Ὁ Χριστὸς δίδαξε αὐτὴν τὴν ζωὴ μὲ τὴν ἐπὶ τοῦ ὅρους ὁμιλία, μὲ τὶς προτροπὲς γιὰ ἐγρήγορση καὶ προσοχή, γιὰ ἀπόλυτη πίστη στὸν Θεὸ καὶ ἀποφυγὴ τῆς ἀγωνιώδους μέριμνας κλπ. (Μάτθ. κέφ. ε', κ.εξ.). Αὐτὸς συχνὰ ἀνέβαινε στὸ ὅρος γιὰ προσευχὴ κατ’ ἰδίαν, (Μάτθ. ἰδ', 23. Μάρκ. στ', 46. Ἰω. στ', 15) ὄχι γιατί τὸ εἶχε ἀνάγκη, ἀλλὰ γιὰ νὰ μᾶς διδάξη αὐτὸν τὸν τρόπο ζωῆς. Ὁ Ἴδιος μᾶς προέτρεψε νὰ προσευχόμαστε στὸ «ταμιεῖον» καὶ ἀφοῦ κλείσουμε τὴν «θύραν» τοῦ νὰ προσευχόμαστε στὸν Πατέρα μας «τὼ ἐν τὼ κρυπτῷ» (Μάτθ. στ', 6).

Βεβαίως, ἡ μοναχικὴ ζωὴ δὲν εἶναι ὁ μοναδικὸς τρόπος σωτηρίας, ἀφοῦ ἡ Ἐκκλησία εὐλογεῖ καὶ τὸν ἐν Χριστῷ γάμο, κατὰ τὸν λόγο τοῦ Ἀποστόλου Παύλου, «θέλω γὰρ πάντας ἀνθρώπους εἶναι ὡς ἐμαυτὸν ἂλλ’ ἕκαστος ἴδιον χάρισμα ἔχει ἐκ Θεοῦ, ὃς μὲν οὕτως, ὃς δὲ οὕτως» (Α' Κόρ. ζ', 7). Ὅμως, τὸ πνεῦμα καὶ ὁ τρόπος τῆς μοναχικῆς ζωῆς μπορεῖ νὰ βιωθῇ ἀπὸ ὅλους, ὁπουδήποτε καὶ ἂν εὑρίσκωνται καὶ ὁποιονδήποτε δρόμο καὶ ἂν ἀκολουθοῦν. Σὲ ὅλους τοὺς χώρους ὑπάρχουν βαθμίδες ἀθλήσεως. Γιὰ παράδειγμα, ἡ ἄθληση τοῦ σώματος γίνεται καὶ γιὰ φροντίδα τῆς ὑγείας, καὶ γιὰ τὴν συμμετοχὴ σὲ ἀθλητικοὺς ἀγῶνες στὴν Χώρα ποὺ ζῆ ὁ ἀθλητὴς καὶ γιὰ ἠπειρωτικούς, παγκόσμιους καὶ ὀλυμπιακοὺς ἀγῶνες. Σὲ ὅλες τὶς περιπτώσεις ὑπάρχει ἄσκηση-ἄθληση μὲ διάφορες προσαρμογές. Αὐτὸ συμβαίνει καὶ μὲ τὴν Χριστιανικὴ ζωή. Ἡ ἄσκηση εἶναι ἀπαραίτητη γιὰ ὅλους τοὺς Χριστιανούς, ἀλλὰ στὸν ἀγῶνα αὐτὸ ἀναδεικνύονται οἱ πρωταθλητὲς καὶ οἱ ὀλυμπιονίκες, ὅπως τὸ βλέπουμε στοὺς Ἀποστόλους, τοὺς Μάρτυρες καὶ τοὺς μεγάλους ἀσκητές.

Δυστυχῶς, ὁ κόσμος ἔχει μιὰ διαφορετικὴ ἄποψη γιὰ τὸν μοναχισμό, ὅτι δῆθεν εἶναι μιὰ ἀλλοίωση τοῦ Χριστιανισμοῦ, ἢ εἶναι ἐπίδραση ἐπιρροῶν ποὺ προέρχονται ἔξω ἀπὸ τὸν Χριστιανικὸ χῶρο. Ἐπίσης στὴν δύση δημιουργήθηκε μιὰ ἄρνηση τοῦ μοναχισμοῦ, ἐπειδὴ εἴτε κακοποιήθηκε ἀπὸ διάφορες ἰδεολογίες εἴτε ἀποβλήθηκε ἀπὸ τὴν ζωὴ τῶν Χριστιανικῶν ὁμολογιῶν. Ὅμως, ἡ μοναχικὴ ζωὴ εἶναι ἡ προφητική, ἀποστολικὴ καὶ μαρτυρικὴ ζωή, ὅπως περιγράφεται στὸ παρὸν βιβλίο.

Ἡ μετάφραση τοῦ βιβλίου αὐτοῦ στὴν ἀγγλικὴ γλῶσσα καὶ ἡ κυκλοφορία του στὸν δυτικὸ κόσμο θὰ δώση τὴν δυνατότητα νὰ ἀντιμετωπισθῇ ὁ ὀρθόδοξος μοναχισμὸς μέσα ἀπὸ τὴν εὐαγγελικὴ προοπτική. Ἔτσι γνώρισα προσωπικὰ τὸν μοναχισμὸ ἀπὸ μικρὸ παιδὶ καὶ ἀργότερα στὸ Ἅγιον Ὅρος, ἀλλὰ καὶ ἔτσι τὸν κατάλαβα μὲ τὴν συνάντησή μου μὲ ἀνθρώπους ποὺ ζοῦσαν στὸν κόσμο καὶ βίωναν τὸ πνεῦμα τῆς μοναχικῆς ζωῆς.

Θέλω νὰ εὐχαριστήσω τὴν μοναχὴ Πελαγία ποὺ μετέφρασε τὸ παρὸν βιβλίο, μὲ πολλὴ διάθεση καὶ ζῆλο, καὶ μὲ ἀρίστη γνώση τῶν δύο γλωσσῶν (ἑλληνική-ἀγγλική), ἀλλὰ καὶ τὴν Γερόντισσα τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Γενεθλίου τῆς Θεοτόκου τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Θηβῶν καὶ Λεβαδείας μοναχὴ Σιλουανή, μὲ τὴν ἐν Χριστῷ ἀδελφότητά της, ποὺ ἐπιμελήθηκε τὴν ἔκδοση, ὅπως καὶ τὴν Ἔφη Μαυρομιχάλη ποὺ ἤλεγξε τὴν μετάφραση.

Εὔχομαι νὰ ἀκούσουμε ὅλοι μας τὸ κήρυγμα τοῦ ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Προδρόμου «μετανοεῖτε ἤγγικε γὰρ ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν» (Μάτθ. γ', 2), ὥστε διὰ τῆς μετανοίας νὰ δοῦμε τὸν Χριστὸ στὴν δόξα Του, ποὺ εἶναι ἡ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ.

Ἔγραφα στὴν Ναύπακτο

τὴν 4η Φεβρουαρίου 2011,

μνήμη τοῦ ὁσίου Πατρός

ἡμῶν Ἰσιδώρου τοῦ Πηλουσιώτου

Ὁ Ναυπάκτου καὶ Ἁγίου Βλασίου ΙΕΡΟΘΕΟΣ