Πατριαρχικοί λόγοι

Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου κ. Βαρθολομαίου

ΣΤΗΝ ΧΕΙΡΟΤΟΝΙΑ ΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΚΑΛΛΙΟΥΠΟΛΕΩΣ ΚΑΙ ΜΑΔΥΤΟΥ Κ. ΣΤΕΦΑΝΟΥ (13 ΜΑΡΤΙΟΥ 2011).

Ἀποσπάσματα

Ἐφέτος, ἐδῶ εἰς τὸ ἱερὸν Κέντρον τῆς Ὀρθοδοξίας, μαζὶ μὲ τὴν μεγάλην αὐτὴν ἑορτὴν καὶ πανήγυριν, εὐφραινόμεθα καὶ διὰ τὴν χειροτονίαν εἰς ἀρχιερέα τῆς Μεγάλης Ἐκκλησίας τοῦ ἀπὸ Μεγάλων Πρωτοσυγκέλλων ἐψηφισμένου Μητροπολίτου Καλλιουπόλεως καὶ Μαδύτου Στεφάνου, τὸν ὁποῖον, μαζὶ καὶ τὸν ἀπὸ Ἀρχιγραμματέων τῆς Ἁγίας καὶ Ἱερᾶς Συνόδου ἐψηφισμένον Μητροπολίτην Προύσης Ἐλπιδοφόρον, ἐκάλεσεν ἡ Ἐκκλησία ὡς «στρατιώτας πρέποντας», ὡς θὰ ἔλεγεν ὁ Κυρήνης Συνέσιος, διὰ νὰ τὴν ὑπηρετήσουν ὡς ἀξιωματικοὶ τουντεῦθεν, τοὐτέστιν ἀπὸ ὑψηλοτέρας σκοπιᾶς? νὰ ὑπηρετήσουν τὰ πιστεύματά της, τὰ ἰδανικά της, τοὺς ἱεροὺς καὶ σωτηριώδεις σκοπούς της, καὶ νὰ περιφρουρήσουν τὰ δίκαια καὶ τὰς προνομίας αὐτῆς ὡς πρωτοθρόνου καὶ πρωτευθύνου Ἐκκλησίας καὶ ὡς συντονιστικοῦ κέντρου τῆς Ὀρθοδοξίας.

Μεγάλη, λοιπόν, ἡ ἡμέρα, Μεγάλη ἡ Μήτηρ ἡμῶν Ἐκκλησία, μέγα τὸ πρᾶγμα τοῦτο καὶ ὄνομα ποῦ λέγεται Οἰκουμενικὸν Πατριαρχεῖον, μέγα καὶ τὸ τῆς ἀρχιερωσύνης ἀξίωμα, τὸ ὁποῖον προσέρχεσαι διὰ νὰ λάβης, Θεοφιλέστατε ἐψηφισμένε Καλλιουπόλεως καὶ Μαδύτου.

Ἐδῶ καὶ ἐνενήκοντα περίπου ἔτη -διὰ νὰ ἐνθυμηθῶμεν τὸν πολὺν Γεδεών- «οὔτε μητροπολίτης εὑρίσκεται εἰς τὰς μητροπόλεις, οὔτε ἀρχιεπίσκοπος εἰς τὰς ἀρχιεπισκοπὰς• οὔτε ἱερεύς, οὔτε καλόγηρος, οὔτε ἄλλος Χριστιανὸς• οἷς κρίμασιν οἵδε Θεὸς ὅτι ἀνεξερεύνητα τὰ κρίματα αὐτοῦ, καὶ ἀνεξιχνίαστοι αἱ ὁδοὶ αὐτοῦ». Λάθη ἡμετέρων καὶ ξένων ἔκαμαν ὥστε νὰ σβεσθοῦν, ὄχι μόνον αἱ λυχνίαι τῆς Ἀποκαλύψεως ἀλλὰ καὶ ἐκεῖναι εἰς τὰ ἐνδότερα τῆς Μεγάλης Στεριᾶς καὶ εἰς τὴν Θρακικὴν Χερσόνησον.

Ὅμως, τέκνον ἐν Κυρίῳ προσφιλέστατον, καὶ ὡς Ἱεράρχης τῆς Μεγάλης Ἐκκλησίας θὰ συνεχίσης νὰ παραμένης, ὡς ἐνδημῶν πλέον, εἰς τὴν τοῦ Κωνσταντίνου καὶ νὰ διακονῇς αὐτὴν ἐκ τοῦ ἐγγὺς καὶ ἐκ τῶν ἔνδον ὡς συγκυρηναῖος τοῦ Πατριάρχου σου, συμπάσχων καὶ συγκακουχούμενος μετὰ τοῦ περὶ αὐτὸν μικροῦ ποιμνίου, ἀλλὰ καὶ συμμεριζόμενος τὴν ἐλπίδα καὶ τὴν προσδοκίαν του ὅτι «αὔριον ἔσετ ἄμεινον». Σημεῖα ὑπάρχουν ὅτι τοῦτο θὰ γίνη, ἀλλ εὐχόμεθα καὶ προσευχόμεθα νὰ γίνη ὡς οἴόν τε τάχιον. Ἡ Πόλις πρέπει νὰ εἶναι «χῶρος συνεκφορὰς καὶ συνύπαρξης τῶν πολιτισμῶν καὶ ὄχι πεδίο σύγκρουσης ἢ ἀνταγωνισμοῦ τους», ὅπως θὰ ἔλεγεν ὁ Σεφέρης. Σεὶς οἱ νεώτεροι θὰ ἰδῆτε αὐτὸ τὸ καλύτερον αὔριον. Πάντως, «ἡ φλόγα τῆς πολίτικης ρωμηοσύνης» δὲν πρόκειται νὰ σβήση. Ἡ πονεμένη ρωμηοσύνη θὰ ἐπιβιώση, θὰ ἀνθέξη.

ΣΤΗΝ ΧΕΙΡΟΤΟΝΙΑ ΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΠΡΟΥΣΗΣ Κ. ΕΛΠΙΔΟΦΟΡΟΥ (20 ΜΑΡΤΙΟΥ 2011).

Ἀποσπάσματα

Ἡ ἐνίσχυσις τοῦ σώματος τῆς ἐνταῦθα Ἱεραρχίας τοῦ Θρόνου διὰ δύο ἀξίων νέων στελεχῶν ἀποδεικνύει τὸν δυναμισμὸν τοῦ Ἱεροῦ ἡμῶν Κέντρου καὶ τὴν ἀποφασιστικότητά του νὰ ὑπερβαίνη τὰς ἑκάστοτε δυσχερείας καί, κατὰ τὴν κλασσικὴν πλέον ἔκφρασιν τοῦ μακαριστοῦ Χαλκηδόνος Μελίτωνος, νὰ ἐξάγη ἀπὸ τὰ χείριστα δεδομένα τὸ ἄριστον δυνατόν. Ὁ Θρόνος οὗτος ὁ κατάστικτος τοὶς μώλωψιν ἀποδεικνύεται καὶ πανσθενουργὸς καὶ ἐπιβιώνει διὰ τῶν αἰώνων καὶ ἀκτινοβολεῖ καὶ ἀπολαύει διεθνῶς καὶ διεκκλησιαστικὼς κύρους καὶ σεβασμοῦ καὶ διακονεῖ τὰ ἑαυτοῦ τέκνα, τὸν χριστιανισμὸν ὁλόκληρον καὶ τὸν πανανθρώπινον πολιτισμόν. Καὶ πύλαι Ἄιδου οὐ κατισχύσουσιν αὐτοῦ.

Χειροτονεῖσαι Μητροπολίτης Προύσης, μιᾶς τῶν διακεκριμένων Ἐπαρχιῶν τοῦ Οἰκουμενικοῦ Θρόνου, ὅμως καὶ αὐτῆς ἀποτελούσης σήμερον μέρος τῆς «Δακρυσμένης Μικρασίας» ποῦ δὲν ἔχει ψάλτη οὐδὲ παπᾶ. Ἀλλ ὄχι διὰ πάντα, ὄχι εἰς τὸ διηνεκές. Ἡ εὐρωπαϊκὴ προοπτικὴ καὶ πορεία τῆς Τουρκίας, τὴν ὁποίαν πλειστάκις ἀνεπιφυλάκτως ὑπεστηρίξαμεν εἰς διάφορα διεθνῆ φόρα, δίδει βασίμους ἐλπίδας ὅτι καὶ ὡς πρὸς τοῦτο ἀλλαγαὶ θὰ γίνουν. Καὶ θὰ κτυπήσουν σήμαντρα ποῦ τώρα εἶναι σιωπηλὰ καὶ σὺ θὰ ἠμπορῇς νὰ μεταβαίνης εἰς τὰ «ἤρεμα τοπία μὲ τὰ ἐλαιόδενδρα τῆς γῆς τῆς Βιθυνίας»...

Ὁ συμπροσευχόμενος σήμερον Μάκ. Ἀρχιεπίσκοπος Ἀθηνῶν καὶ πάσης Ἑλλάδος καὶ φίλτατος ἐν Χριστῷ ἀδελφὸς κ. Ἱερώνυμος γράφει εἰς πρόσφατον κείμενόν του ὅτι ἡ πόλις αὐτή, ἡ Κωνσταντινούπολις, «δὲν εἶναι μόνο παρελθόν, εἶναι καὶ παρὸν καὶ κυρίως τὸ μέλλον», εἶναι ἡ πόλις τοῦ μέλλοντος ἀπὸ ἀπόψεως κυρίως πνευματικῆς. Καὶ συνεχίζει: «Ἡ Κωνσταντινούπολη, χάρη στὴν παράδοση ποῦ διασώζει τὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο, ἔχει ὅλες τὶς προϋποθέσεις νὰ δώσει τὸ ὅραμα σὲ ἕναν κόσμο ποῦ καταρρέει». Σᾶς εὐχαριστοῦμεν, Μακαριώτατε, δι αὐτὴν τὴν προοπτικήν, δι αὐτὴν τὴν αἰσιοδοξίαν, δι αὐτὸ τὸ ὅραμα («ὧ Πόλη, ἐφτάλοφο ὅραμα», θὰ ἔλεγεν ὁ Κωστῆς Παλαμᾶς).

Καὶ ἐπειδὴ αὐτὰ εἶναι τὰ πιστεύματα καὶ τὰ βιώματα τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου, αὐτὸ συντηρεῖ καὶ ἐκφράζει τὴν καθολικότητα καὶ οἰκουμενικότητα τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας καὶ κρατεῖ ζωντανὴν τὴν πίστιν καὶ ἀδούλωτον τὸ φρόνημα τοῦ Γένους, ἐν ἐσωτερικῇ ἐλευθερίᾳ, ὅ,τι καὶ ἂν συμβαίνει γύρω του. «Τὸ Φανάρι σηκώνει τὸ σταυρὸ τῆς ἱστορίας του καὶ ἡ θυσία του δὲν ἔχει ἐπὶ ματαίῳ συντελεσθῇ». «Στὸ βράχο τῆς ὑπομονῆς προσμένουμε τὸ θαῦμα», λέγει ὁ ποιητής. Ἐμεῖς ἐδῶ δὲν προσμένουμε τὸ θαῦμα, τὸ ζοῦμε καθημερινῶς, δι αὐτὸ καὶ εἴμεθα «καὶ ἐπὶ τοὶς δεινοῖς εὐέλπιδες» (Θουκυδίδης). Καὶ ἔρχεται ὁ Μακαριώτατος νὰ ἐνισχύση μὲ τοὺς λόγους του ποῦ ἠκούσαμεν, ἀλλὰ καὶ μὲ τὴν ἀγάπην του, τὴν ἐλπίδα μας αὐτὴν καὶ τὸ ἀγωνιστικὸν φρόνημά μας, συμμεριζόμενος καὶ ὁ ἴδιος τὸ θαῦμα ποῦ βιώνομεν ἐδῶ εἰς «τὴν ἐκλαμπροτάτην καὶ περίφημον ταύτην πόλιν καὶ πατρίδα ἡμῶν καὶ βασιλεύουσαν τῶν πόλεων», ὅπως τὴν περιγράφει ὁ τελευταῖος Χριστιανὸς αὐτοκράτωρ της.

Ἀπὸ αὐτὴν τὴν πόλιν, λοιπόν, «τὸ καύχημα πᾶσι τοὶς οὔσιν ὑπὸ τὴν τοῦ ἡλίου ἀνατολήν», θὰ ἐκπορεύεται ἡ διακονία σου, Θεοφιλέστατε Ἐψηφισμένε, πρὸς τοὺς ἐγγὺς καὶ τοὺς μακράν, ὅπου θὰ ὀρίζη ἑκάστοτε ἡ Μήτηρ Ἐκκλησία κατὰ τὰς ἀνάγκας αὐτῆς καὶ τῶν τέκνων της. Καὶ βεβαίως θὰ ἐκπληρώνης τὴν διακονίαν σου μὲ τὰ προσόντα καὶ τὰ ἐφόδιά σου ποῦ ἀνεφέραμεν, ἀλλά, διὰ νὰ εἶναι αὕτη εὐάρεστος τὼ Θεῶ καὶ εὐπρόσδεκτος τοὶς ἀνθρώποις, νὰ τὴν ἐπιτελὴς καὶ μὲ ἱλαρότητα, μὲ σεμνότητα, μὲ ἦθος, μὲ ταπείνωσιν, μὲ καρδιά, διότι «δὲν βλέπουμε καλὰ παρὰ μὲ τὴν καρδιά. Τὸ οὐσιῶδες εἶναι ἀόρατο γιὰ τὰ μάτια»... Νὰ ἔχης πρότυπόν σου τὸν σήμερον ἑορταζόμενον μέγαν βυζαντινὸν θεολόγον, τὸν θεόσοφον Παλαμᾶν, τὸν ὁποῖον ἐχαρακτήριζε «τὸ μεθ ὑπερβολῆς πρᾶον καὶ ταπεινόν, τὸ πρὸς τὰς ἐπερχομένας ἑκάστοτε δυσχερείας καρτερικὸν καὶ μεγαλόψυχον• τὸ πάσης ἡδονῆς καὶ κενοδοξίας ἀνώτερον• τὸ τῆς καρτερίας ἤρεμόν τε καὶ γαληνόν, καὶ ἀεὶ χαρίεν».