Κύριο ἄρθρο: Ἡ πέμπτη δόση τοῦ δανείου καὶ οἱ «ἀγανακτισμένοι» πολῖτες

Μητροπολίτου Ναυπάκτου & Ἁγίου Βλασίου Ἱεροθέου

Παρακολουθοῦμε ὅλοι τὶς συζητήσεις γιὰ τὴν πέμπτη δόση τοῦ δανείου ποὺ θέλουμε νὰ εἰσπράξουμε ἀπὸ τὴν Τρόϊκα, προκειμένου νὰ μὴν καταρρεύση ἡ οἰκονομία τῆς Πατρίδας μας. Κατ' ἀρχάς, παρατηροῦμε εὐχάριστα ὅτι ὅλοι μιλοῦν γιὰ τὴν Πατρίδα καὶ τὴν σωτηρία της, μιὰ ἔννοια ποὺ τὸν τελευταῖο καιρὸ εἶχε ἀτονίσει χάριν τῆς παγκοσμιοποίησης καὶ τῶν ἀγαθῶν της. Χωρὶς νὰ παραμελοῦμε τὴν οἰκουμενικότητα, δὲν πρέπει νὰ παραγνωρίζουμε τὴν ἀξία τῆς Πατρίδος.

Ἔπειτα, τὰ σχετικὰ μὲ τὴν πέμπτη δόση τοῦ δανείου μοῦ ὑπενθύμισαν τὴν δόση τοῦ «ναρκωτικοῦ» ποὺ ἀναμένει μὲ πολὺ μεγάλη ἐπιθυμία ὁ ἐξαρτημένος, τὴν ὁποῖα δόση πρέπει νὰ λαμβάνη κατὰ διαστήματα γιὰ νὰ μὴν ἐμφανισθοῦν τὰ συμπτώματα τῆς στέρησης, ἀλλὰ αὐτὸ τὸν ἀφήνει μέσα στὸν κλοιὸ τῆς δουλείας. Ὁ καθηγητὴς Ἀντώνιος Κουτσελίνης δίνοντας τὸν ὁρισμὸ τῆς ἐξάρτησης γράφει ὅτι ὡς ἐξάρτηση «νοεῖται μιὰ κατάσταση ψυχικὴ ἢ καὶ φυσική ("σωματικὴ") ποὺ ἐμφανίζεται ὡς ἀποτέλεσμα τῆς ἐπίδρασης ἑνὸς φαρμάκου σ' ἕνα ζωντανὸ ὀργανισμὸ καὶ χαρακτηρίζεται ἀπὸ μιὰ ποικιλία ἐκδηλώσεων, μέσα στὶς ὁποῖες περιλαμβάνονται πάντοτε ἡ διάθεση γιὰ τὴν συνέχιση λήψης τοῦ φαρμάκου, μὲ σκοπὸ τὴν ἐπανεκδήλωση τῶν φαρμακολογικῶν ἐνεργειῶν του ἢ ἀντίθετα τὴν ἀποφυγὴ δυσάρεστων συμπτωμάτων ποὺ μπορεῖ νὰ ἐκδηλωθοῦν, ὅταν δὲν ληφθεῖ».

Δεδομένου ὅτι ἡ ἐξάρτηση εἶναι σωματική, ψυχολογικὴ καὶ ἰδεολογική, σκέφθηκα ὅτι ἡ ἐλπίδα καὶ ἡ ἐπιδίωξη τῆς λήψης τῆς πέμπτης δόσης θυμίζει ἕναν ἐξαρτημένο ὀργανισμό, ποὺ εἶναι ἐθισμένος στὰ ψευδαισθησιογόνα-παραισθησιογόνα «ναρκωτικά», τὰ ὁποῖα «προκαλοῦν διαταραχὲς τῆς ἀντίληψης τοῦ ἐπιπέδου συνείδησης καὶ τοῦ θυμικοῦ». Ἔτσι, ἡ ἀναμενόμενη οἰκονομικὴ δόση ὑπενθυμίζει τὴν κατάσταση ἑνὸς λαοῦ ποὺ εἶναι ἐξαρτημένος, ποὺ ἔχει ἐθισθῇ στὸ φάρμακο καί, ὅταν τοῦ τὸ παίρνουν, ἀντιμετωπίζει τὰ συμπτώματα τῆς στέρησης. Γιὰ νὰ θυμηθῶ τὸν Μαρκοῦζε, αὐτὸ παραπέμπει στὸν «μονοδιάστατο ἄνθρωπο» καὶ τὴν «μονοδιάστατη κοινωνία», ἡ ὁποία παραθεωρεὶ τὸ «οὐσιῶδες» τοῦ βίου ποὺ ἔχει σχέση μὲ τὸ νόημα ζωῆς, ποὺ δὲν στηρίζεται στὴν πλαστικότητα τῶν ἀναγκῶν καὶ τὴν δουλοπρέπεια.

Τὰ ἐρωτήματα εἶναι πολλά: τόσα χρόνια, λοιπόν, ὡς λαὸς καὶ ὡς κοινωνία ἔχουμε ὑποστῇ ἐξάρτηση σὲ τέτοιες ἀνούσιες «οὐσίες» ποὺ προκαλοῦν ψευδαισθήσεις καὶ χρειαζόμαστε ἀλλεπάλληλες δόσεις; Καὶ θὰ περιμένουμε πάντοτε ἀπὸ τοὺς παγκόσμιους ἐμπόρους τῶν «ναρκωτικῶν οὐσιῶν» νὰ μᾶς δίνουν τὶς δόσεις γιὰ νὰ μὴν ὑποστοῦμε τὶς συνέπειες τῆς στέρησης; Τὸ πρόβλημα εἶναι οἱ δόσεις ἢ ἡ ἀπεξάρτηση καὶ ἡ θεραπεία ἀπὸ τὴν ἀναζήτηση ψευδαισθήσεων, παραισθήσεων μιᾶς εὐτυχισμένης ζωῆς; Τελικά, χρειαζόμαστε «εὐτυχία ἢ ἐλευθερία»;

Βλέπω τὴν ἀντίδραση τῶν «ἀγανακτισμένων», ἀλλὰ καὶ «ἐξαγριωμένων» πολιτῶν καὶ δὲν θέλω νὰ τὴν ἑρμηνεύσω μέσα ἀπὸ τὴν διαδικασία τῆς στέρησης, ἀλλὰ μέσα ἀπὸ τὴν διαδικασία τῆς ἐλευθέρωσης ἀπὸ ποικίλες ἐξαρτήσεις ποὺ μᾶς ἐπιβάλλουν ξένα καὶ ντόπια οἰκονομικὰ κέντρα συμφερόντων καὶ ποικιλόμορφοι μηχανισμοί. Νομίζω ὅτι ἀναζητεῖται ἡ ἐλευθερία ἀπὸ τὸν φαῦλο κύκλο τοῦ ψεύδους, τῶν ὑποσχέσεων μιᾶς εὐτυχισμένης ζωῆς, ποὺ καὶ αὐτὴ δὲν ἔρχεται. Ἔχει κουρασθῇ ὁ κόσμος ἀπὸ τὴν ἀπόκρυψη τῆς ἀλήθειας ποὺ γίνεται ἀπὸ αὐτοὺς ποὺ ἔπρεπε νὰ ἐνημερώνουν πλήρως τὸν λαό, ἀλλὰ καὶ ἀπὸ τὴν ἀνεργία καὶ τὴν στέρηση τῶν ἀναγκαίων γιὰ τὴν βιολογικὴ ζωή.

Πάσχει ὅμως καὶ ἡ κοινωνία μας. Ἡ διαφθορὰ ἔγινε μέρος τοῦ κοινωνικοῦ καὶ οἰκονομικοῦ συστήματος καὶ δὲν φαίνεται ἐλπίδα διόρθωσης. Γνωρίζω ὅτι στὸ μέσον τῆς οἰκονομικῆς κρίσης δὲν γίνονται οἰκονομικοὶ ἔλεγχοι, οἱ ὁποῖοι ἔχουν διαταχθῇ πρὸ πολλῶν ἐτῶν, δὲν καταβάλλονται ὀφειλόμενα πρόστιμα στὸ Κράτος, μηνύονται στὰ δικαστήρια ἔντιμοι ὑπάλληλοι ποὺ τόλμησαν νὰ ἀποδώσουν εὐθύνες, ἐνῷ ἄλλοι ὑπάλληλοι ποὺ ἔκαναν τὰ πάντα νὰ μὴν ἐπιστραφῆ στὸ Κράτος ΦΠΑ ἐπιβραβεύονται μὲ θέσεις γιὰ νὰ εἰσπράξουν τοὺς φόρους ἀπὸ τὸν λαό! Ζοῦμε σὲ μιὰ κοινωνία ποὺ κολυμπάει στὸ ψέμα καὶ τὴν ὑποκρισία. Τιμωροῦνται ἁπλοῖ πολῖτες ποὺ ὀφείλουν ἐλάχιστα ποσὰ καὶ παραμένουν ἀτιμώρητοι καὶ ἐλεύθεροι ὅσοι ὑπῆρξαν αἰτία νὰ δαπανηθῇ τὸ δημόσιο χρῆμα. Ἀπὸ τὴν ἄλλη πλευρὰ μερικοὶ πολιτικοὶ σκέπτονται ἀκόμη τὸ πολιτικὸ κόστος. Ἐδῶ καταρρέει ὁ οἰκονομικὸς καὶ κονωνικὸς ἱστὸς τῆς Πατρίδας μας καὶ ἀκόμη οἱ πολῖτες ὑπολογίζονται ὡς ψῆφοι.

Σκέπτομαι, ὅμως, μὲ ἁπλότητα καὶ ἐνδεχομένως μὲ ἀφέλεια: Γιατί ἡ ὑπεύθυνη κυβέρνηση δὲν καλεῖ σὲ συναγερμὸ ὅσους γνωρίζουν τὴν οἰκονομικὴ κατάσταση τῆς χώρας, δηλαδὴ τοὺς πρώην πρωθυπουργούς, τοὺς πρώην ὑπουργοὺς οἰκονομικῶν, τοὺς πρώην διευθυντὰς τραπεζῶν, τοὺς εἰδήμονες καθηγητές, ἐπιτυχημένους ἐπαγγελματίες κλπ., ὥστε νὰ βρεθῇ διέξοδος ἀπὸ τὴν κρίση μὲ γνώση, ἀποφασιστικότητα, δικαιοσύνη καὶ ρεαλισμό; Στὴν περίπτωση τοῦ πολέμου γίνονται ἐπιστρατεύσεις ὅσων μποροῦν νὰ φέρουν ὅπλα. Στὴν δική μας περίπτωση δὲν πρέπει νὰ γίνη τὸ ἴδιο;

Ἐπειδὴ ἄρχισα τὸ ἄρθρο αὐτὸ μὲ τὸ παράδειγμα τοῦ ἐξαρτημένου ἀπὸ ἐξαρτησιογόνες οὐσίες μπορῶ νὰ τὸ κλείσω μὲ τὴν σκέψη ὅτι ἡ ἐξάρτηση δὲν ἀντιμετωπίζεται μὲ δόσεις, ἀλλὰ μὲ μέτρα καταστολῆς ποὺ πρέπει νὰ ληφθοῦν ἐναντίον τῶν ἐμπόρων τῶν «ναρκωτικῶν», ποὺ ἀφιονίζουν τὸν λαὸ μὲ στόχους εὐημερίας, μὲ τὴν συνεχῆ θεραπεία ἀπεξάρτησης τῶν ἐξαρτημένων ἀπὸ πλαστικὲς καὶ ψεύτικες ἀνάγκες καὶ μὲ τὸν ἀγῶνα γιὰ δικαιοσύνη καὶ κοινωνικὴ ἐπανένταξή τους, δηλαδὴ τὴν δημιουργία μιᾶς κοινωνίας ποὺ στηρίζεται στὴν ἀλήθεια, τὴν ἐλευθερία καὶ τὴν δικαιοσύνη. Καὶ κυρίως ἀπαιτεῖται προσπάθεια ἀπομάκρυνσης ὅλων ἀπὸ ποικιλόμορφες παραισθήσεις καὶ ψευδαισθήσεις, ἔστω καὶ ἂν αὐτὸ κοστίζη.

Πάντως σήμερα ὑπάρχει ἀγωνία στὸν λαὸ ὄχι μόνον ἀπὸ τὶς ἐπιπτώσεις τῆς κρίσης, ἀλλὰ καὶ ἀπὸ τὴν ἀπόκρυψη τῆς ἀλήθειας. Ἂν κάποιος παρακολουθῇ ὅλες τὶς δηλώσεις τῶν πολιτικῶν καὶ τὶς καταγράφει ἰσχυρῶς στὴν μνήμη του, θὰ διαπιστώση ὅτι πάσχουν ἀπὸ ἀλήθεια, γιατί λέγονται ἐντελῶς ἀντίθετα πράγματα σὲ διαφορετικὲς χρονικὲς στιγμές. Γι' αὐτὸ σήμερα χρειάζονται ἡγέτες ποὺ μὲ θάρρος νὰ λένε τὴν ἀλήθεια στὸν λαὸ καὶ ὄχι νὰ τὸν παραμυθιάζουν καὶ νὰ τὸν ἐμπαίζουν, νὰ προτείνουν λύσεις μὲ ἐντιμότητα καὶ νὰ ἀντιμετωπίσουν μὲ γενναιότητα τὰ θέματα ποὺ συνδέονται μὲ τὴν κρίση. Ἰσχύει καὶ ἐδῶ τὸ ρητό: «ἡ ἀλήθεια μεγάλη καὶ ἰσχυροτέρα παρὰ πάντα» (Α' Ἔσδρα, δ', 35).–