Ἀπὸ τὸ ἁγιολόγιο τοῦ Μηνός: Ἅγιος μάρτυς Καλλίστρατος καί οἱ σύν αὐτῷ 49 Μάρτυρες 27 Σεπτεμβρίου

Πρωτοπρεσβύτερου π. Γεωργίου Παπαβαρνάβα

Ὁ ἅγιος Καλλίστρατος καταγόταν ἀπὸ τὴν Καρχηδόνα. Οἱ γονεῖς του ἦσαν εὐσεβεῖς Χριστιανοὶ καὶ τὸν ἀνέθρεψαν «ἐν παιδείᾳ καὶ νουθεσία Κυρίου». Ὅταν ἔφθασε σὲ στρατεύσιμη ἡλικία κατατάχθηκε στὸν Ρωμαϊκὸ στρατό. Στὸ περιβάλλον τοῦ στρατοῦ, ἀνάμεσα στοὺς εἰδωλολάτρες, δοκίμασε πολλοὺς πειρασμούς, τοὺς ὁποίους, ὅμως, ἀντιμετώπισε μὲ μεγάλη ὑπομονή, σύνεση καὶ πίστη. Ἐπειδὴ εἶχε ὑγιῆ πνευματικὸ ὀργανισμό, μὲ ἰσχυρὰ πνευματικὰ ἀντισώματα, παρέμεινε, μὲ τὴν Χάρη τοῦ Θεοῦ καὶ τὸν προσωπικό του ἀγῶνα, ἀβλαβὴς καὶ ἀνεπηρέαστος ἀπὸ κάθε κακό.

Είχέ τὴν καλὴ συνήθεια νὰ ξυπνᾶ τὸ βράδυ καὶ νὰ προσεύχεται, ἀλλὰ τὸ ἔκανε μὲ διάκριση καὶ προσοχὴ χωρὶς νὰ ἐνοχλῇ κανέναν. Ὡστόσο, ὅμως, ὁ τρόπος ζωῆς καὶ συμπεριφορᾶς του ἔκανε κάποιους νὰ ὑποψιαστοῦν ὅτι εἶναι Χριστιανός, καὶ γι’ αὐτὸ τὸν κατήγγειλαν στὸν στρατηγό. Ἐκεῖνος τὸν κάλεσε σὲ ἀπολογία καὶ ὅταν ἄκουσε τὸν Καλλίστρατο νὰ ὁμολογῇ εὐθαρσῶς τὴν πίστη του στὸν Χριστό, προσπάθησε νὰ τὸν μεταπείση μὲ ὑποσχέσεις καὶ κολακεῖες. Ἐπειδή, ὅμως, εἶδε ὅτι δὲν μπόρεσε νὰ τοῦ ἀλλάξη τὴν γνώμη, διέταξε καὶ τὸν βασάνισαν σκληρά. Τέλος, τὸν ἔδεσαν μέσα σὲ σάκκο, τὸν ὁποῖον σφράγισαν καλά, καὶ τὸν πέταξαν στὴν θάλασσα. Ἀλλὰ μὲ θαυμαστὸ τρόπο ὁ σάκκος σχίσθηκε καὶ δύο δελφίνια μετέφεραν τὸν ἅγιο σῶον καὶ ἀβλαβῆ στὴν στεριά. Τὸ θαῦμα αὐτὸ τὸ εἶδαν μεταξὺ τῶν ἄλλων καὶ 49 στρατιῶτες, οἱ ὁποῖοι πίστεψαν καὶ ὁμολόγησαν μὲ παρρησία ὅτι ὁ Θεὸς τοῦ Καλλίστρατου εἶναι ὁ ἀληθινὸς Θεός, «ὁ ποιῶν θαυμάσια μόνος».

Μετὰ τὸ γεγονὸς αὐτὸ ὁ ἅγιος φυλακίσθηκε μαζὶ μὲ τοὺς 49 στρατιῶτες, τοὺς ὁποίους κατήχησε στὴν φυλακή. Ἐπειδὴ δὲ παρέμειναν ὅλοι σταθεροὶ καὶ ἀκλόνητοι στὴν πίστη τους, τοὺς ἀπoκεφάλισαν καὶ ἔτσι, σφράγισαν τὴν μαρτυρία τους γιὰ τὸν Χριστὸ μὲ τὸ αἷμα τοῦ μαρτυρίου τους. Ὁ βίος καὶ ἡ πολιτεία τοὺς μᾶς δίνουν τὴν ἀφορμὴ νὰ τονίσουμε τὰ ἀκόλουθα:

Ἡ ἀξία τοῦ παραδείγματος εἶναι πραγματικὰ πολὺ μεγάλη, ἐπειδὴ τὸ παράδειγμα διδάσκει καὶ ἐμπνέει περισσότερο ἀπὸ ὁποιαδήποτε διδασκαλία. Βεβαίως, ἀπαραίτητη εἶναι καὶ ἡ διδασκαλία, οἱ συμβουλὲς καὶ οἱ νουθεσίες, ἀλλὰ ὅλα αὐτὰ εἶναι ἐντελῶς ἄχρηστα καὶ δὲν προξενοῦν καμμιὰ ὠφέλεια ὅταν δὲν ἐπικυρῶνoνται στὴν πράξη, δηλαδή, ὅταν κανεὶς δὲν ἐφαρμόζη στὴν ζωή του ἐκεῖνα τὰ ὁποῖα λέγει καὶ συμβουλεύει. Καί, μάλιστα, ὄχι μόνον δὲν οἰκοδομεῖ, ἀλλὰ καὶ γκρεμίζει, ἐπειδὴ σκανδαλίζει τὶς συνειδήσεις τῶν ἀσθενῶν στὴν πίστη. Ὁμοιάζει δὲ μὲ τὴν ἐπιταγὴ χωρὶς ἀντίκρυσμα, ποῦ εἶναι ἐντελῶς ἄχρηστη, ἢ καλύτερα μὲ τὴν «ἄκαρπον συκῆν» τὴν ὁποῖα καταράσθηκε ὁ Χριστός. Ἀντίθετα, ὅταν ὁμιλοῦν τὰ ἔργα, δηλαδὴ ἡ ἴδια ἡ ζωή, τότε τὰ λόγια περιττεύουν καὶ ἡ σιωπὴ πολλὲς φορὲς γίνεται πιὸ δυνατὴ ἀπὸ τὸν λόγο.

Ὁ Χριστὸς εἶπε ὅτι οἱ κήρυκες καὶ διδάσκαλοι τοῦ Εὐαγγελίου οἱ ὁποῖοι ἐπικυρώνουν μὲ τὸν τρόπο τῆς ζωῆς τους καὶ τὸ φωτεινό τους παράδειγμα ἐκεῖνα τὰ ὁποῖα διδάσκουν, θὰ ὀνομασθοῦν μεγάλοι στὴν Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν: «ὃς δ ἂν ποιήση καὶ διδάξη, οὗτος μέγας κληθήσεται ἐν τῇ βασιλεία τῶν οὐρανῶν» (Μάτθ. ε', 19). Πράγματι, ἐκεῖνον ὁ ὁποῖος ἀγωνίζεται νὰ ἐφαρμόζη τὰ ὅσα διδάσκει τὸν ἐπισκιάζει ἡ ἄκτιστη Χάρη τοῦ Θεοῦ καὶ τότε ἀποκτᾶ ἔμπνευση, ἀλλὰ καὶ δύναμη τόσο μεγάλη, ποῦ ἑλκύει σὰν μαγνήτης τοὺς καλοπροαίρετους στὸν δρόμο τῆς ἀρετῆς καὶ τῆς τελειότητος.

Οἱ 49 στρατιῶτες οἱ ὁποῖοι μαρτύρησαν μαζὶ μὲ τὸν ἅγιο Καλλίστρατο εἶχαν ἐπηρεασθῇ ὡς πρὸς τὸν τρόπο ζωῆς καὶ συμπεριφορᾶς τους ἀπὸ τὸ φωτεινὸ παράδειγμα τοῦ ἁγίου. Ἐπειδὴ δὲ ἦσαν καλοπροαίρετοι, ἡ Χάρη τοῦ Θεοῦ τοὺς ἐπισκίασε, τοὺς ἀλλοίωσε ἐσωτερικὰ καὶ τοὺς προετοίμασε νὰ δεχθοῦν στὴν κατάλληλη στιγμὴ τὸ μήνυμα τοῦ Εὐαγγελίου. Μὲ ἄλλα λόγια, οἱ 49 στρατιῶτες ἀπαρνήθηκαν τὰ εἴδωλα καὶ ὁμολόγησαν τὸν Χριστὸ ὡς ἀληθινὸ Θεὸ καὶ σφράγισαν τὴν ὁμολογία τους αὐτὴ μὲ τὸ αἷμα τοῦ μαρτυρίου τους, ὄχι ἁπλῶς ἐπειδὴ εἶδαν τὸ θαῦμα τῆς διάσωσης τοῦ ἁγίου Καλλιστράτου ἀπὸ βέβαιο πνιγμό, ἀλλὰ ἐπειδὴ εἶχαν ἀγαπήσει τὸν Χριστὸ καὶ δέχθηκαν πλούσια τὴν Χάρη Του, ἐπηρεασμένοι ἀπὸ τὸ φωτεινὸ παράδειγμα τοῦ ἁγίου. Ἄλλωστε, τὸ θαῦμα αὐτὸ τὸ εἶδαν καὶ πολλοὶ ἄλλοι, ἀλλὰ δὲν πίστεψαν στὸν Χριστό, ἐπειδὴ τὸ θαῦμα δὲν γεννᾶ τὴν πίστη, ἀλλὰ εἶναι καρπὸς τῆς πίστεως.

Εἶναι ἐξακριβωμένο ἀπὸ τὴν ἐπιστήμη, ἀλλὰ καὶ ἀπὸ τὴν καθημερινὴ πεῖρα τῆς ζωῆς, ὅτι ὅσο περνοῦν τὰ χρόνια καὶ ἡ μνήμη ἀδυνατίζει, οἱ περισσότεροι ἄνθρωποι ἐνθυμοῦνται ἐλάχιστα πράγματα, ἢ καὶ καθόλου, ἀπὸ τὶς συμβουλὲς καὶ τὶς παραινέσεις τῶν γονέων καὶ τῶν δασκάλων τους γιὰ διάφορα θέματα. Ἐνθυμοῦνται, ὅμως, πολὺ καλὰ τὸν τρόπο ζωῆς καὶ συμπεριφορᾶς τους, ἤτοι τὴν προσωπικότητά τους καὶ τὸν χαρακτῆρα τους. Καὶ κυρίως τὸ κατὰ πόσον ἐφάρμοζαν προσωπικὰ οἱ ἴδιοι στὴν ζωὴ τοὺς τὰ ὅσα δίδασκαν καὶ συμβούλευαν, καθὼς ἐπίσης ἐνθυμοῦνται πολὺ καλὰ τὴν ἀγάπη καὶ τὸ ἐνδιαφέρον τους γι’ αὐτοὺς ἢ καὶ τὸ ἀντίθετο.

Ἑπομένως, τὸ φωτεινὸ παράδειγμα τῶν γονέων, ὅταν μάλιστα εἶναι συζευγμένο μὲ τὴν ἔμπονη προσευχὴ ποῦ βγαίνει μέσα ἀπὸ τὴν ἀγαπῶσα καρδία τους, κυριολεκτικὰ κάνει θαύματα. Μοῦ προξένησε ἐντύπωση ὁ λόγος μιᾶς ἁπλῆς, ἀλλὰ πιστῆς μάνας, ἡ ὁποία στενοχωριόταν γιὰ τὸν τρόπο μὲ τὸν ὁποῖο ἀντιμετώπιζε ἕνα ἀπὸ τὰ παιδιὰ τῆς κάποιο σοβαρὸ θέμα, καὶ ποῦ ὁ τρόπος αὐτὸς δὲν ἦταν σύμφωνος μὲ τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ. Εἶπε: «Τώρα ποῦ μεγάλωσαν (τὰ παιδιά της) σταμάτησα νὰ τὰ συμβουλεύω. Αὐτὸ ποῦ κάνω τώρα εἶναι νὰ τοὺς δείχνω πολλὴ ἀγάπη καὶ ταυτόχρονα νὰ προσεύχομαι γι’ αὐτὰ νὰ τὰ φωτίση ὁ Θεός». Καὶ πράγματι, τὰ βοήθησε οὐσιαστικά.

Ἡ σιωπὴ καὶ ὁ λόγος εἶναι δύο τρόποι ἐκφράσεως, ποὺ προξενοῦν ὠφέλεια ὅταν συμβαίνουν στὸν κατάλληλο καιρό, ἀφοῦ ὑπάρχει «καιρὸς τοῦ σιγᾶν καὶ καιρὸς τοῦ λαλεῖν». Ἀρκεῖ κανεὶς νὰ ἔχη διάκριση, γιὰ νὰ γνωρίζη πότε θὰ πρέπει νὰ μιλήση καὶ πότε νὰ σιωπήση. Καί, βεβαίως, ἡ σιωπὴ καὶ ὁ λόγος δημιουργοῦν ἔμπνευση καὶ ὠφελοῦν πραγματικά, ὅταν εἶναι ἐνδεδυμένοι μὲ τὸ λαμπρὸ ἔνδυμα τοῦ φωτεινοῦ παραδείγματος, τῆς ἔμπονης προσευχῆς καὶ τῆς ἀνιδιοτελοῦς ἀγάπης.