Ναυπακτιακὰ σημειώματα: Μνημεῖο Ναυπακτίων Πεσόντων στὴν Πάτρα

Μὲ λαμπρότητα καὶ μέσα σὲ κλίμα συγκίνησης πραγματοποιήθηκε τὸ πρωΐ (11.30) τῆς Κυριακῆς 23 Ὀκτωβρίου 2011, ἡ τελετὴ ἀποκαλυπτήριων τοῦ Μνημείου τῶν δεκαπέντε Ναυπακτίων ὁμήρων, ποῦ ἐκτελέστηκαν στὴν Πάτρα ἀπὸ τὰ Γερμανικὰ στρατεύματα κατοχῆς τὴν περίοδο 1943 – 1944. Τὸ μνημεῖο ἀνήγειρε ὁ ΝΑΥΠΑΚΤΙΑΚΟΣ ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΠΑΤΡΩΝ - «Ὁ ΑΓΙΟΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ», στὸν αὔλειο χῶρο τοῦ ἰδιόκτητου ναοῦ του, στὰ Ζαρουχλέϊκα Πάτρας.

Τὰ ἀποκαλυπτήρια ἔκαναν ἀπὸ κοινοῦ ὁ Πρόεδρος τοῦ Συνδέσμου κ. Ἠλίας Δημητρόπουλος, ὁ Μητροπολίτης Ναυπάκτου καὶ Ἁγίου Βλασίου κ. Ἰερόθεος καὶ ὁ Δήμαρχος Ναυπακτίας κ. Γιάννης Μπουλές.

Ἡ ἐκδήλωση περιλάμβανε : Ἀρχιερατικὴ Ἐπιμνημόσυνη Δέηση, σχετικοὺς ἐκκλησιαστικοὺς ὕμνους ἀπὸ τὴν Χορωδία τοῦ κ. Παντελῆ Γεωργαλή, προσκλητήριο θυμάτων, κατάθεση στεφάνων, ὁμιλία τοῦ Προέδρου κ. Ἠλία Δημητρόπουλου, χαιρετισμοὺς ἀπὸ τὸν Σεβασμιώτατο κ. Ἰερόθεο, τὸν Δήμαρχο Ναυπακτίας Γιάννη Μπουλέ, τὸν ἐκπρόσωπο συγγενῶν τῶν Θυμάτων κ. Θωμᾶ Γρηγορίου καὶ τὸν Πρόεδρο τῆς Ἑταιρείας Διάσωσης - Συλλογῆς ἱστορικῶν ἀρχείων 1940 -1974, νομοῦ Ἀχαΐας κ. Τάκη Γεωργόπουλο.

Στεφάνια κατέθεσαν ὁ Πρόεδρος τοῦ Συνδέσμου, ὁ Ἀντιπεριφερειάρχης Ἀχαΐας, ὁ Δήμαρχος Ναυπακτίας, ὁ Δῆμος Πατρέων, Ἐκπρόσωπος τῶν συγγενῶν τῶν θυμάτων καὶ ἐκπρόσωπος τῆς Ἑταιρείας Συλλογῆς – Διάσωσης ἱστορικῶν Ἀρχείων 1940 – 1974, νομοῦ Ἀχαΐας. Ἀπονεμήθηκαν τιμητικὲς πλακέτες στοὺς τέκτονες τοῦ μνημείου, Ἀρχιτέκτονα κ. Ἰωάννη Ἀρτινόπουλο καὶ στοὺς ἀδερφοὺς Κόκλα τῆς ἐπιχείρησης «Μάρμαρα Κόκλα Ο.Ε.»

Τηρήθηκε ἑνὸς λεπτοῦ σιγὴ καὶ ἡ λαμπρὴ αὐτὴ ἐκδήλωση ἔκλεισε μὲ τὸν Ἐθνικὸ Ὕμνο καὶ μικρὴ δεξίωση στὸν ἴδιο χῶρο.

«...Ἡ Ναυπακτιακὴ Κοινότητα Πατρῶν, ὅπως ἐκφράζεται μέσα ἀπὸ τὶς γραμμὲς τοῦ Ναυπακτιακοῦ Συνδέσμου, πράγματι αἰσθάνεται ἱκανοποίηση ποῦ ἐκπλήρωσε ἕνα χρέος τιμῆς καὶ μνήμης γιὰ λογαριασμὸ ὁλόκληρης τῆς Ναυπακτιακὴς κοινωνίας, ὅπως χαρακτηριστικὰ τόνισε στὴν ὁμιλία του, μεταξὺ ἄλλων, ὁ Πρόεδρος τοῦ Συνδέσμου κ. Δημητρόπουλος...»

Προηγήθηκε θεία Λειτουργία – Μνημόσυνο στὸν ἴδιο ἱερὸ ναὸ τοῦ Ἁγίου Χαραλάμπους, γιὰ τὰ κατὰ καιροὺς ἐκδημήσαντα μέλη καὶ τοὺς φίλους τοῦ Συνδέσμου.

Τὴν ἐκδήλωση τίμησαν μὲ τὴν παρουσία τους, μεταξὺ τῶν ἄλλων, μέλη τῶν οἰκογενειῶν τῶν θυμάτων. Παρέστησαν καταφανῶς συγκινημένοι οἱ : Ἰωάννης Ἀσημακόπουλος, Δημήτριος Ἀσημακόπουλος, Θωμᾶς Γρηγορίου, Δημήτριος – Ἰωάννης, Γιάννα καὶ Βιολέττα Μπουτοπούλου, Ἀναστάσιος Κοκκίνης, Ἀναγνωστόπουλος καὶ Νικόλαος Τσαγκανός.

Ἦταν πολὺ συγκινητικό, π.χ. ἡ παρουσία τοῦ γυιοῦ ἑνὸς ἀπὸ ἐκτελεσθέντες, ὁ ὁποῖος ἀντάλλαξε τὴν ζωή του μὲ τὴν ζωὴ τῶν δύο παιδιῶν του. Δηλαδή, παρουσιάσθηκε στοὺς Γερμανοὺς καὶ ζήτησε νὰ ἐκτελεσθῇ στὴν θέση τῶν δύο παιδιῶν του. Οἱ ἐκτελεστὲς τοῦ ἔκαναν τὴν «χάρη» καὶ τὰ παιδιά του ἔζησαν, αὐτὸς πέθανε. Ἕνας ἀπὸ τὰ παιδιά του ἦταν παρὼν στὴν ἐκδήλωση!

ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΛΟΓΟ ΤΟΥ ΗΛΙΑ ΣΤ. ΔΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΥ

Χιλιάδες ἦταν οἱ ἕλληνες ποῦ ἔδωσαν τὴ ζωὴ τοὺς στὸν τότε ἀγῶνα - ἔνοπλο ἢ πολιτικό - γιὰ τὴν ἀναχαίτιση ἀρχικά, καὶ τὴν ἀποτίναξη στὴ συνέχεια ἀπὸ τὸν τράχηλο τῶν λαῶν τοῦ Ναζιστικοῦ – Φασιστικοῦ τέρατος.

Μέσα στὰ θύματα αὐτὰ συγκαταλέγονται καὶ δεκαπέντε Ναυπάκτιοι ὅμηροι, ποῦ μεταφέρθηκαν καὶ φυλακίστηκαν ἐδῶ στὴν Πάτρα τὴν περίοδο 1943 – 1944. Ὁ Γερμανὸς κατακτητὴς ἔγινε πολὺ σκληρότερος μετὰ τὸ Σεπτέμβριο τοῦ 1943, ὅταν συνθηκολόγησε ἡ Φασιστικὴ Ἰταλία. Ἡ Ἀντίσταση τοῦ Ἑλληνικοῦ λαοῦ σὲ πολλὰ ἐπίπεδα καὶ πολλὲς ἐκφράσεις εἶχε φουντώσει, καθηλώνοντας 15 ὁλόκληρες Μεραρχίες τῆς Βέρμαχτ στὸν Ἑλλαδικὸ χῶρο, τόσο πολύτιμες γιὰ τοὺς Γερμανοὺς στὸ Ἀνατολικὸ Μέτωπο.

Ἦταν Μάϊος τοῦ 1944, τὸ ἡμερολόγιο ἔδειχνε 21η Μαΐου, ἀνήμερα τῆς γιορτῆς Κωνσταντίνου καὶ Ἑλένης. Τὴν θέση τῶν κωδωνοκρουσιῶν ποὺ καλοῦσαν τοὺς πιστοὺς στὶς ἐκκλησίες, εἶχε πάρει ὁ τελάλης ποὺ διαλαλοῦσε τὴν διαταγὴ τῶν Γερμανῶν: Νὰ συγκεντρωθῇ ὅλος ὁ ἀνδρικὸς πληθυσμὸς στὴν πλατεῖα τοῦ λιμανιοῦ, ἐπὶ ποινῇ θανάτου, γιὰ ὅποιον παρακούσει τὴ διαταγή. Ἐκεῖ ἐπέλεξαν 35 ὁμήρους τοὺς φόρτωσαν στὸ καΐκι καὶ τοὺς μετέφεραν στὴν Πάτρα. Τοὺς στοίβαξαν στὴ βίλα Λυμπερόπουλου, ποὺ διατηρεῖται καὶ σήμερα, σὲ μικρὴ ἀπόσταση ἀπὸ τὸ πρώην Στρατιωτικὸ Νοσοκομεῖο 409, καθὼς καὶ στὶς φυλακὲς Μαργαρίτη. Ἐκεῖ βρίσκονταν κι ἄλλοι Ναυπάκτιοι κρατούμενοι, ποὺ εἶχαν συλληφθῇ κατὰ καιροὺς μεμονωμένα.

Ἀπὸ τοὺς συνολικὰ πενῆντα Ναυπάκτιους ὁμήρους ὁδηγήθηκαν στὸ ἐκτελεστικὸ ἀπόσπασμα δεκαπέντε, μὲ μικρότερο σὲ ἡλικία τὸν 17χρονο Ἀθανάσιο Πολίτη ποὺ τὸ ἁμάρτημά του ἦταν ὅτι ἦταν ἀδερφὸς τοῦ Ἀντάρτη τοῦ ΕΛΑΣ Ἀντώνη Πολίτη, ὁ ὁποῖος σὲ μάχιμη ἐμπλοκὴ στὴ Ρίζα Ἀντιρρίου, στὶς 11 Ἰουλίου τοῦ 1943, εἶχε σκοτώσει Γερμανὸ ἀξιωματικό.

Σχεδὸν ξεχασμένοι ἀπὸ μιὰ κοινωνία ποὺ οἱ βιοποριστικὲς καὶ καταναλωτικὲς ἀνάγκες της δὲν ἀφήνουν περιθώρια στοχασμῶν καὶ ἀναζητήσεων, οἱ ψυχὲς αὐτῶν τῶν θυμάτων ζητοῦν τὴ δικαίωση, τήν ‘’πραγματικὴ’’ ἀναγνώρισή τους γιὰ νὰ ἀναπαυθοῦν, νὰ ἀπωθηθῇ ἡ λήθη καὶ νὰ πάρουν τὴ θέση στὴν ἱστορία ὅπως ἁρμόζει στὴ θυσία τους.

Αὐτὸ τὸ ὀφειλόμενο χρέος τιμῆς καὶ μνήμης, εἰδικότερα τῆς Ναυπακτιακῆς κοινωνίας, ἐπωμίστηκε νὰ ἐκπληρώση ὁ ἀρχαιότερος Σύλλογος Ναυπακτιακῆς ἀπόχρωσης, δηλαδὴ ὁ ΝΑΥΠΑΚΤΙΑΚΟΣ ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ Πατρῶν «Ὁ ΑΓΙΟΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ». Μὲ δικές του λοιπὸν δαπάνες ἀνήγειρε αὐτὸ τὸ ἀναθηματικὸ Μνημεῖο γιὰ τὰ δεκαπέντε (15) αὐτὰ θύματα, ἐδῶ στὰ Ζαρουχλέϊκα, στὸν αὔλειο χῶρο τοῦ ἰδιόκτητου Ναοῦ τοῦ «ΑΓΙΟΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ».