Βιβλιοπαρουσίαση: Ναυπάκτου κ. Ἱερoθέου: «Μεταφράσεις, Μυστήρια καὶ Ἄσκηση»

Κατὰ καιροὺς γίνεται λόγος γιὰ μιὰ ἁπλοποίηση τῆς λειτουργικῆς ζωῆς. Τελευταῖα μάλιστα ἀπασχόλησε τὸν ἐκκλησιαστικὸ καὶ θεολογικὸ χῶρο ἡ μετάφραση τῶν εὐχῶν τῆς θείας Λειτουργίας καὶ τῶν ἄλλων Μυστηρίων, ἀφοῦ ὁ ἄνθρωπος καλλιεργῶντας ἔντονα τὸν ὀρθολογισμὸ ἀπαιτεῖ νὰ κατανοῇ λογικὰ ὅλα τὰ πράγματα.

Ὁ συγγραφέας μὲ σεβασμὸ καὶ σύνεση στὸ νέο του βιβλίο Μεταφράσεις, Μυστήρια καὶ ἄσκηση ἀντιμετωπίζει ὅλα τὰ προβλήματα ποῦ προκύπτουν μὲ ἀφορμὴ τὶς μεταφραστικὲς κινήσεις τῶν λειτουργικῶν κειμένων καὶ γράφει γιὰ τὴν ἐκκλησιολογία τῆς λατρείας καὶ τὴν θεολογία ποῦ διαποτίζει τὴν λατρευτικὴ καὶ ἐκκλησιαστικὴ ζωή. Φανερώνει στὰ κείμενά του τὸ ἀπύθμενο βάθος ποῦ ἔχει ἡ λατρεία τῆς Ἐκκλησίας καὶ μάλιστα ἡ θεία Λειτουργία.

Γίνεται λόγος γιὰ τὴν ἱερότητα ποῦ ἔχει μέσα στὴν Ἐκκλησία ἡ γλῶσσα τῆς λατρείας, μιὰ γλῶσσα ποῦ τὴν καθιέρωσαν οἱ ἀγῶνες τῶν ἁγίων καὶ ἡ προσωπική τους ἐμπειρία. Ἡ μετοχὴ τῶν πιστῶν στὴν θεία Λειτουργία καὶ τὴν λατρεία τῆς Ἐκκλησίας, ἐξηγεῖ ὁ συγγραφέας, εἶναι ὑπόθεση κυρίως ἐσωτερικῆς πνευματικῆς προόδου, ἀφοῦ δὲν εἶναι δυνατὸν νὰ ταυτισθῇ ἡ λογικὴ κατανόηση μὲ τὴν μέθεξη τοῦ Μυστηρίου. Κατὰ τὴν θεία Λειτουργία δὲν ἀρκεῖ μόνον ἡ ἀνάπτυξη τῆς λογικῆς, ἀλλὰ κυρίως ἡ ἀνάπτυξη τῆς νοερᾶς λειτουργίας. Γνωρίζουμε ὅτι στὴν Ὀρθοδοξία ἡ καρδιὰ ζὴ τὴν κοινωνία μὲ τὸν Θεὸ καὶ ἡ λογικὴ διατυπώνει τὶς ἐμπειρίες της. Ὅταν, ὅμως, ἡ καρδιὰ εἶναι ἀκάθαρτη, πῶς μπορεῖ νὰ ἐρμηνεύση σωστὰ τὸν θεῖο λόγο;

Μὲ τὴν γλῶσσα τῶν συμβόλων προσεγγίζουμε τὰ ὀρθόδοξα θέματα καλύτερα ἀπ' ὅτι μὲ τὸν ὀρθολογισμό, τὸν στοχασμὸ καὶ τὸν συναισθηματισμό.

Τὰ Μυστήρια τῆς Ἐκκλησίας συνδυασμένα πάντοτε μὲ τὴν ἀσκητικὴ ζωὴ βοηθοῦν τὸν Χριστιανὸ νὰ ζὴ πραγματικὰ μέσα στὸν χῶρο τῆς Ἐκκλησίας.

Γίνεται λόγος γιὰ τὴν πνευματικὴ καὶ μυστηριακὴ ἱερωσύνη καὶ πῶς ἡ Ἐκκλησία διὰ τῶν Πατέρων ἐκφράζεται γι’ αὐτήν, καθὼς ἐπίσης γιὰ τὴν συμμετοχὴ Κληρικῶν καὶ λαϊκῶν στὴν Λατρεία καὶ τὴν θεία Λειτουργία.

Σὲ εἰδικὸ κείμενο ἀναλύοντας τὶς Ἐπιστολὲς τοῦ Ἀποστόλου Παύλου καὶ παρουσιάζοντας τὴν ἀποκαλυπτικὴ καὶ ἐμπειρικὴ θεολογία τοῦ Ἀποστόλου, ἐπισημαίνεται ὅτι ὁ ἡσυχασμὸς δὲν εἶναι μόνον γιὰ ἀσκητὲς καὶ ἐρημῖτες, ἀλλὰ ἡ χριστιανικὴ ζωὴ ποῦ βιώνεται κατ’ ἀναλογίαν ἀπὸ ὅλους τοὺς Χριστιανούς.

Γιὰ νὰ μπορέσουμε νὰ βιώσουμε τὴν ἄλλη ζωή, ποῦ ὑπάρχει στὸ βάθος τῆς καρδιᾶς τοῦ ἀνθρώπου καὶ ποῦ δὲν ἔχει σχέση μὲ τὶς αἰσθήσεις καὶ τὴν λογική, ἀπαιτεῖται ἀγῶνας ἐναντίον τῆς ἁμαρτίας καὶ κάθαρση τῶν αἰσθήσεων.

Μὲ τοὺς ὅρους ‘’Βαρλααμισμὸς’’ καί ‘’λαϊκισμός’’, ρεύματα ἀντίθετα πρὸς τὴν Ὀρθόδοξη Παράδοση, ὑπονοεῖται ἡ νοοτροπία τοῦ παπισμοῦ καὶ τοῦ προτεσταντισμοῦ. Πολλοὶ σήμερα εἶναι αὐτοὶ ποῦ στηρίζονται περισσότερο στὴν λογική, ὑπερτονίζουν τὴν φιλοσοφία καὶ παραθεωροὺν καὶ ὑποτιμοῦν τὸν ἡσυχασμὸ καὶ τὴν ὀρθόδοξη μεθοδολογία χωρὶς τὴν ὁποία εἶναι ἀδύνατη ἡ γνώση τῆς θεολογίας. Ἄλλοι πάλι ὑπερτονίζουν καὶ ἐξυψώνουν τὴν παρουσία τῶν λαϊκῶν μελῶν μέσα στὴν Ἐκκλησία καὶ ὑποβαθμίζουν τὸν ρόλο τῶν Κληρικῶν. Οἱ θέσεις τοῦ συγγραφέα κατατοπίζουν τὸν ἀναγνώστη καὶ βάζουν τὰ πράγματα στὴν θέση τους, σύμφωνα μὲ τὴν ἐκκλησιαστικὴ τάξη, ἀφοῦ ἄλλο εἶναι τὸ ἔργο τῶν Κληρικῶν καὶ ἄλλο τῶν λαϊκῶν.

Ἡ νεοπατερική, μεταπατερικὴ καὶ συναφειακή ‘’θεολογία’’ εἶναι ἔννοιες ποῦ σείουν τὰ θεμέλια τῆς ὀρθόδοξης θεολογίας, ὁδηγοῦν στὸν συγκρητισμὸ καὶ τὸν σχολαστικισμό. Μέσα, ὅμως, ἀπὸ τὴν προοπτικὴ τῆς καθάρσεως τῆς καρδιᾶς, τοῦ φωτισμοῦ τοῦ νοῦ καὶ τῆς θεώσεως μπορεῖ κανεὶς νὰ διακρίνη τὴν διαφορὰ μεταξὺ τῆς σχολαστικῆς καὶ ὀρθοδόξου θεολογίας.

Τὸ βιβλίο ἐξασκεῖ μιὰ θεολογικὴ ποιμαντικὴ στοὺς ἀναγνῶστες καὶ θὰ βοηθήση νὰ καταλάβουμε ὅτι κάθε κίνηση μέσα στὴν Ἐκκλησία ποῦ γίνεται ἀνθρωποκεντρικὰ καὶ παθολογικὰ καταλήγει σὲ ἀποτυχία. Ἡ Ἐκκλησία ἑρμηνεύει τὴν Ἁγία Γραφὴ καὶ τὰ κείμενα τῆς θείας Λειτουργίας διὰ τῶν Ἁγίων Της. Ὅλες οἱ μεγάλες ἀλλαγὲς ἔγιναν μέσα στὴν Ἐκκλησία ἀπὸ μεταμορφωμένες ὑπάρξεις ποῦ εἶναι οἱ ἅγιοι Πατέρες.