Γιὰ τοὺς Κληρικοὺς ποὺ διακονοῦν στὰ Σωφρονιστικὰ Καταστήματα καὶ τοὺς χώρους Κράτησης

Διορθόδοξο Κέντρο, Ἱερᾶς Μονῆς Πεντέλης, 10 Νοεμβρίου 2011

Χαιρετισμὸς τοῦ Μητροπολίτου Ναυπάκτου καὶ Ἁγίου Βλασίου Ἱεροθέου

Κατὰ καιροὺς διατυπώνω τὴν ἄποψη ὅτι τὸ ἔργο τοῦ Ἐπισκόπου καὶ κατ' ἐπέκταση τῶν Κληρικῶν εἶναι διπλό, ἤτοι ἡ ὁμολογία τῆς ὀρθοδόξου πίστεως καὶ ἡ ποιμαντικὴ τοῦ ἀνθρώπου. Ἡ ὁμολογία ἀναφέρεται στὶς ἀλήθειες τῆς Ἀποκαλύψεως, ὅπως ἐμπεριέχονται στὴν Ἁγία Γραφή, τὰ ὁμολογιακὰ κείμενα, τὴν λειτουργικὴ ζωὴ καὶ τὰ κείμενα τῶν Ἁγίων Πατέρων, καὶ ἡ ποιμαντικὴ ἀναφέρεται στὴν προσπάθεια τῶν Κληρικῶν νὰ καθοδηγοῦν τοὺς ἀνθρώπους, ὥστε νὰ βιώνουν στὴν πράξη τὸ περιεχόμενο τῶν ὁμολογιακῶν κειμένων.

Ἕνας ἀπὸ τοὺς εὐαίσθητους χώρους ποιμαντικῆς διακονίας εἶναι τὰ Σωφρονιστικὰ Καταστήματα καὶ οἱ χῶροι Κράτησης, ὅπου εὑρίσκονται γιὰ διάφορους λόγους Χριστιανοὶ ποὺ ἀνήκουν στὸ ποίμνιό μας. Οἱ λόγοι ποὺ βρίσκονται ἐκεῖ ποικίλουν, ἀπὸ μιὰ ἁπλὴ παραβατικὴ ἐνέργεια μέχρι μεγάλα ποινικὰ ἀδικήματα. Ἔτσι, οἱ ἄνθρωποι αὐτοὶ γιὰ ἕνα χρονικὸ διάστημα τῆς ζωῆς τους –μικρὸ ἢ μεγάλο– ζοὺν κάτω ἀπὸ ἰδιαίτερες συνθῆκες, στεροῦνται τὴν προσωπική τους ἐλευθερία, ζοὺν στὸ περιθώριο τῆς κοινωνικῆς καὶ οἰκογενειακῆς ζωῆς καὶ γενικὰ εἶναι μέλη μιᾶς ἰδιαίτερης κοινωνίας ποὺ ἔχει τοὺς δικούς της κανόνες καὶ τοὺς δικούς της ὅρους διαβίωσης.

Ἔχω ὑπ' ὄψη μου μιὰ ἐκκλησιαστικὴ κοινότητα στὴν Ἀμερικὴ ποὺ ἐργάζεται μὲ σοβαρότητα σὲ φυλακὲς ὑψίστης ἀσφαλείας, ἔχει συγκροτήσει μιὰ ἰδιαίτερη Ἐνοριακὴ Κοινότητα στὶς φυλακές, μὲ κέντρο τὸν Ἱερὸ Ναό, ὅπου γίνονται οἱ ἱερὲς Ἀκολουθίες, ἔχοντας ἕνα ἰδιαίτερο τυπικὸ ζωῆς, μὲ βάση τὸ μοναστηριακὸ τυπικό. Ἐκτὸς ἀπὸ τὶς ἱερὲς Ἀκολουθίες, γίνεται καθοδήγηση, μέσα ἀπὸ ἁγιογραφικὲς καὶ πατερικὲς μελέτες, ὅταν χρειάζεται γίνεται εἰσδοχὴ νέων μελῶν μὲ κατήχηση καὶ Βάπτιση καὶ γενικότερα βιώνεται ἡ Ἐνορία σὲ χώρους κοινωνικοῦ περιθωρίου.

Ἡ Ἱερὰ Σύνοδος τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, μὲ τὴν εὐθύνη τῆς Εἰδικῆς Συνοδικῆς Ἐπιτροπῆς ἐπὶ Εἰδικῶν Ποιμαντικῶν Θεμάτων καὶ Καταστάσεων, τῆς ὁποίας ἔχω τὴν τιμὴ νὰ προεδρεύω καὶ στὴν ὁποία συμπεριλαμβάνονται μέλη ἀξιόλογα, μὲ ἐπιστημονικὴ ἐπάρκεια καὶ ἐμπειρία, διοργανώνει τὴν παροῦσα Ἡμερίδα, γιὰ νὰ μελετηθῇ τὸ κρίσιμο καὶ σημαντικὸ αὐτὸ θέμα καὶ νὰ ἐντοπισθοῦν τὰ προβλήματα ποὺ ὑπάρχουν καὶ οἱ δικές μας παρεμβάσεις.

Σημειωτέον, τὸ ποιμαντικό μας ἐνδιαφέρον ἑστιάζεται στὰ Σωφρονιστικὰ Καταστήματα, ἀλλὰ καὶ στοὺς χώρους Κράτησης ποὺ λειτουργοῦν στὰ κατὰ τόπους Ἀστυνομικὰ Τμήματα καὶ ὑπάρχουν σὲ ὅλες τὶς πόλεις, ὅπου ἐργάζονται οἱ Ἱερὲς Μητροπόλεις. Ἡ ἐνασχόλησή μας μὲ τὸ ἀντικείμενο αὐτὸ ὑπάγεται στὰ καθήκοντά μας, διότι ὁ Χριστὸς κατὰ τὴν Δευτέρα Παρουσία Του θὰ πῆ: «ἐν φυλακῇ (ἤμην), καὶ οὐκ ἐπεσκέψασθέ με» (Μάτθ. κέ', 43). Διότι καὶ οἱ κρατούμενοι, παρὰ τὶς παραβατικὲς ἐνέργειές τους, εἶναι δημιουργήματα τοῦ Θεοῦ καὶ ὅσοι εἶναι βαπτισμένοι καὶ χρισμένοι εἶναι μέλη τῆς Ἐκκλησίας, ἔστω δυνάμει, καὶ ἔχουμε ὑποχρέωση νὰ τὰ βοηθήσουμε νὰ γίνουν καὶ ἐνεργεία μέλη τῆς Ἐκκλησίας. Οἱ χῶροι κράτησης καὶ φυλάκισης εἶναι εὐαίσθητοι, καὶ μποροῦν νὰ ὁδηγήσουν τὸν ἄνθρωπο σὲ συναίσθηση, σὲ προβληματισμό, σὲ ἀνάνηψη, ἀλλὰ καὶ μποροῦν νὰ τὸν ὠθήσουν καὶ σὲ χειρότερες καταστάσεις.

Τὸ πρόγραμμα τῆς Ἡμερίδος ἔχει καταρτισθῇ ἀπὸ τὴν Ἐπιτροπή μας μὲ ἰδιαίτερη φροντίδα καὶ προσοχή, στὴν προσπάθεια νὰ συνδυασθῇ ἡ θεωρία μὲ τὴν πράξη, ἡ ἐπιστημονικὴ ἐπάρκεια μὲ τὴν ἐμπειρία. Ἔτσι, ἡ εἰσαγωγικὴ ὁμιλία θὰ γίνη ἀπὸ ἕναν ταπεινὸ καὶ σεβαστὸ ἐργάτη τῆς Ἐκκλησίας στὸν χῶρο τῶν Σωφρονιστικῶν Καταστημάτων, τὸν Ἀρχιμ. π. Γερβάσιο Ραφτόπουλο, ὁ ὁποῖος γιὰ πολλὰ χρόνια ἐργάζεται στὸν εὐαίσθητο αὐτὸν τομέα δραστήρια, ἀποδοτικὰ καὶ εὐαγγελικά, μὲ τὴν βοήθεια ἐξαιρέτων συνεργατῶν. Μὲ τὴν εἰσαγωγικὴ αὐτὴ ὁμιλία ἐπιθυμοῦμε συγχρόνως νὰ τὸν θέσουμε σὲ κεντρικὴ θέση καὶ νὰ τὸν τιμήσουμε γιὰ τὸ ἔργο του. Εἶναι τὸ λιγότερο ποὺ θὰ μπορούσαμε νὰ κάνουμε.

Οἱ ἄλλες εἰσηγήσεις θὰ ἀναφερθοῦν σὲ ποικίλα θέματα, ὅπως ἡ ποιμαντικὴ Διακονία τῆς Ἐκκλησίας (1994-2011) σὲ σχέση μὲ τὶς μεταβολὲς στὸν πληθυσμὸ τῶν κρατουμένων καὶ τῶν χώρων κράτησης, ποὺ θὰ γίνη ἀπὸ τὴν Καθηγήτρια Ἐγκληματολογίας κ. Σπινέλλη, μέλους τῆς Ἐπιτροπῆς μας ὁ ρόλος τοῦ ὀρθοδόξου Κληρικοῦ μπροστὰ στὸ φαινόμενο τῆς πολυπολιτισμικότητος τῶν κρατουμένων ποὺ θὰ γίνη ἀπὸ τὸν Πρωτοπρεσβύτερο π. Παναγιώτη Σαββόπουλο, ψυχίατρο ἡ συμβολὴ τῶν ὀργανώσεων καὶ τῶν ἐθελοντῶν ὁμάδων στὴν συμπαράσταση τῶν κρατουμένων καὶ ἐνδεῶν ἀποφυλακισμένων ποὺ θὰ γίνη ἀπὸ τὸν Πρωτοπρ. π. Θεόδωρο Μπατάκα τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Δημητριάδος, ποὺ ἔχει ἀναπτύξει μεγάλη δραστηριότητα στὸν τομέα αὐτὸ καὶ ἡ ἐξέταση τοῦ χώρου τῶν κρατουμένων, οἱ ἐμπειρίες ἀπὸ τὶς ἀνάγκες τῶν κρατουμένων, ποὺ θὰ γίνη ἀπὸ τὸν κ. Σταμάτη Σπύρου, διδάκτορα ποὺ εἶναι ὑπάλληλος τοῦ Ὑπουργείου Δικαιοσύνης, κοινωνιολόγο τοῦ Καταστήματος Κράτησης στὴν Θήβα.

Εὐχαριστῶ ὅλους τοὺς Εἰσηγητές, ἀλλὰ καὶ ὅλους τοὺς Συνέδρους καὶ ἀναμένουμε μὲ ἐνδιαφέρον νὰ ἀκούσουμε τὶς ἀπόψεις τους. Ἅς εὐχηθοῦμε ὁ Χριστός, ποὺ ἔζησε ἔστω καὶ γιὰ λίγες ὧρες σὲ χῶρο κράτησης, νὰ εὐλογήση καὶ αὐτὴν τὴν προσπάθειά μας.