Κύριο θέμα: Συνέντευξη μὲ ἕναν Γάλλο ὀρθόδοξο Ἱερέα - Μιὰ ὀρθόδοξη μαρτυρία στὴν Γαλλία

Εἴμαστε στὴν εὐχάριστη θέση νὰ δημοσιεύσουμε τὴν συνέντευξη ποῦ μᾶς παραχώρησε ὁ π. Πέτρος Deschamps, ποὺ εἶναι ἐφημέριος τῆς Ὀρθόδοξης Ἐνορίας τῆς Ἁγίας Σκέπης καὶ τοῦ Ἁγίου Γεωργίου Besancon Γαλλίας, τῆς Μητροπόλεως Δυτικῆς καὶ Νότιας Εὐρώπης ποῦ ἀνήκει στὸ Πατριαρχεῖο Ρουμανίας, καὶ μεταφραστοῦ τῶν βιβλίων τοῦ Μητροπολίτου μας κ. Ἱεροθέου στὰ γαλλικά.

Συναντήσαμε γιὰ πρώτη φορὰ τὸν π. Πέτρο Deschamps καὶ τὴν Πρεσβυτέρα του Μαρία πρὶν ὀκτὼ χρόνια, ὅταν εἶχαν ἔρθει στὴν Ναύπακτο γιὰ νὰ γνωρίσουν ἀπὸ κοντὰ τὸν Μητροπολίτη μας κ. Ἰερόθεο, τὰ βιβλία τοῦ ὁποίου διάβαζαν γιατί τοὺς ἑλκύει ἡ πατερικὴ θεολογία ποῦ ἐκφράζουν, καὶ ἐπιθυμοῦσαν νὰ μεταφράσουν στὰ γαλλικὰ μερικὰ ἀπὸ αὐτά, ὅπως τὴν «Ὀρθόδοξη Ψυχοθεραπεία», πρᾶγμα ποῦ ἔγινε. Σήμερα κυκλοφοροῦν στὰ γαλλικὰ τέσσερα βιβλία τοῦ Σεβασμιωτάτου.

Ἀπὸ τὴν ἀρχὴ μᾶς ἔκανε ἐντύπωση ἡ ἀγάπη τους γιὰ τὴν ὀρθόδοξη παράδοση, ἡ ἁπλότητά τους, παρὰ τὰ προσόντα τους (ὁ π. Πέτρος ἐργαζόταν ὡς πυρηνικὸς φυσικός-μηχανικὸς στὸ Κέντρο Ἀτομικῆς Ἐνέργειας τῆς Γαλλίας καὶ παράλληλα ὡς καθηγητὴς πατρολογίας στὸ γαλλικὸ ἰνστιτοῦτο θεολογίας, καὶ ἡ Πρεσβυτέρα τοῦ ὡς καθηγήτρια γαλλικῶν καὶ γερμανικῶν στὸ Λύκειο) τὸ πρόσχαρο τοῦ χαρακτῆρα τους μὲ τὸ λεπτὸ γαλλικὸ χιοῦμορ, ἡ μεταξύ τους ἀγάπη κλπ.

Τρεῖς φορὲς ἐπισκέφθηκαν τὴν Ναύπακτο καὶ συζητοῦσαν πολλὲς ὧρες μὲ τὸν Σεβασμιώτατο γιὰ θέματα ποὺ ἀναπτύσσονται στὰ βιβλία του, γιὰ μεταφραστικὲς λεπτομέρειες κ.ἄ. Κατὰ τὴν φετινή τους ἐπίσκεψη σκεφθήκαμε νὰ ζητήσουμε ἀπὸ τὸν π. Πέτρο νὰ καταγράψη τὶς γνώσεις καὶ τὶς ἐμπειρίες του ἀπὸ τὴν ἐκκλησιαστικὴ ζωὴ στὴν Γαλλία, γιατί τὶς θεωροῦμε ἐνδιαφέρουσες καὶ ἀξιόλογες γιὰ νὰ δημοσιευθοῦν στὴν Ἐφημερίδα μας καὶ νὰ ὠφεληθοῦν οἱ ἀναγνῶστες μας.

Ἐντύπωση μᾶς ἔκανε τὸ ἐκκλησιαστικὸ φρόνημα τοῦ π. Πέτρου, ὁ ὁποῖος δὲν ἀπάντησε ἀμέσως στὴν πρότασή μας, ἀλλὰ ζήτησε χρόνο –ἂν καὶ διανοούμενος Εὐρωπαῖος– γιὰ νὰ λάβη πρῶτα τὴν εὐλογία τοῦ Ἐπισκόπου του, ὡς ἕνας ἁπλὸς ὑποτακτικός! Τὸ πρωτότυπο κείμενο τῆς συνέντευξης εἶναι γραμμένο στὰ γαλλικὰ καὶ εὐχαριστοῦμε τὴν κ. Μαρία Θεοδωράτου-Μπέκου γιὰ τὴν μετάφραση καὶ τὴν κ. Βασιλικὴ Μελικίδου γιὰ τὴν φιλολογικὴ ἐπιμέλεια.

***

Αἰδεσιμολογιώτατε π. Πέτρε, εὐλογεῖτε.

Θὰ θέλαμε νὰ μοιραστοῦμε μὲ τοὺς ἀναγνῶστες τῆς Ἐφημερίδος μας τὶς γνώσεις σας γιὰ τὴν Ὀρθοδοξία, τὴν Ἐκκλησία καὶ τὴν Κοινωνία στὴν Εὐρώπη, ποῦ θὰ μᾶς βοηθήσουν στὴν διεύρυνση τῆς ἀντίληψης ποῦ ἔχουμε γιὰ τὸν σύγχρονο κόσμο.

Ἐρωτήσεις γνωριμίας

1. Γάλλος καὶ Ὀρθόδοξος εἶναι σπάνιος συνδυασμός. Ἐσεῖς πῶς τὰ καταφέρατε;

Κατ' ἀρχάς, πρέπει νὰ σᾶς εὐχαριστήσω ἐγκαρδίως, π. Καλλίνικε, γιὰ τὸ ἐνδιαφέρον σας σχετικὰ μὲ τὴν Ὀρθοδοξία στὴν Γαλλία. Αὐτὸ μὲ συγκινεῖ πολύ. Γεννήθηκα καὶ μεγάλωσα σὲ ἕνα ἄθεο οἰκογενειακὸ καὶ κοινωνικὸ περιβάλλον, παρ' ὅλο ποῦ βαπτίστηκα κρυφὰ Καθολικὸς ἀπὸ τὴν γιαγιά μου. Στὸ Autun, ὅπου ἔκανα τὴν στρατιωτική μου θητεία, εἶχα τὴν πρώτη μου συνάντηση μὲ τὸν Χριστό, μέσα στὸν καθολικὸ ναό, τοῦ ὁποίου τὴν ὀμορφιὰ θαύμαζα, κοντὰ στὰ λείψανα τοῦ ἁγίου Λαζάρου.

Ὅταν ἦλθα στὸ Παρίσι, συνάντησα τὰ μέλη τῆς ἀδελφότητας τοῦ ἁγίου Φωτίου, ἡ ὁποία ἱδρύθηκε πρὶν τὸν δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο ἀπὸ Ρώσους μετανάστες, μὲ στόχο νὰ ἀνακαλυφθοῦν ἐκ νέου οἱ ρίζες τῆς Ὀρθοδοξίας στὴν Γαλλία, πρὶν τὸ μεγάλο Σχίσμα τοῦ 1054. Πρέπει νὰ φαντασθῆτε αὐτὸ ποῦ ἀντιπροσώπευε μιὰ τέτοια ἀδελφότητα τὴν ἐποχὴ ἐκείνη. Μέσα σὲ μία Γαλλία, ὅπου ἀντιμέτωποι ἦταν οἱ Καθολικοί, τῶν ὁποίων ἡ Ἐκκλησία συχνὰ ἀποκαλεῖται ἡ μεγαλύτερη ἀδελφὴ τῆς Ρώμης, οἱ Προτεστάντες, δυνατοὶ κατόπιν ἑνὸς ἐπώδυνου ἱστορικοῦ ἀγῶνα, καὶ οἱ ἄθεοι, ὅλο καὶ πιὸ πολυάριθμοι. Τί ἐπανάσταση! Ἐπρόκειτο γιὰ μιὰ ἐπιβεβαίωση ὅτι ἡ Γαλλία ἦταν ὀρθόδοξη καὶ μποροῦσε νὰ ξαναγίνη! Πόσες ἐντάσεις, διαιρέσεις, συμπεριλαμβανομένων αὐτῶν ποῦ σημειώνονταν στὸ περιβάλλον τῶν Ρώσων μεταναστῶν, ἀλλὰ καὶ πόσοι γενναῖοι καὶ ἐμπνευσμένοι ἀγῶνες, ὥστε Γάλλοι, ὅπως ἐγώ, ἀρχίσαμε νὰ μελετᾶμε τὴν ὀρθόδοξη θεολογία, τοὺς τοπικοὺς ἁγίους καὶ νὰ ἀνοίγουμε τὴν πόρτα τῆς θείας Λειτουργίας. Ἐπίσης, ὅποιες κι ἂν ἦταν οἱ περιπέτειες, εἶμαι εὐγνώμων σὲ αὐτοὺς τοὺς ἀνθρώπους, καὶ μεταξὺ αὐτῶν, στὸν Εὐγράφιο Kovalesky, στὸν Σέβ. Ἐπίσκοπο Ἰωάννη, τοῦ Ἁγίου Διονυσίου ἀπὸ τὴν Ἀρχιεπισκοπὴ τοῦ Ἁγ. Ἰωάννη Μαξίμοβιτς τῆς Σαγκάης καὶ τοῦ San Francisco (ἀναγνωρίσθηκε ἅγιος, τὸ 1994) γιὰ τὴν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία τῆς Γαλλίας ποῦ ἔπρεπε νὰ ξαναγεννηθῇ ἀπὸ τὶς στάχτες της.

Ἀλλὰ 10 αἰῶνες περιπλανήσεων καὶ αἱρέσεων δὲν ἐξαλείφονται μὲ τ' ἄγγιγμα ἑνὸς μαγικοῦ ραβδιοῦ! Ἐπίσης, τὶς ἐσωτερικές μου ἐμπειρίες μὲ τὴν Ὀρθοδοξία τὶς ἔζησα στὸ Zagorsk, δίπλα στὸν τάφο τοῦ ἁγίου Σεργίου, στὴν Ρουμανία, κοντὰ στὸν Πατριάρχη Ἰουστινιανὸ καὶ στὴν Κύπρο, ὅπου μία φορὰ μὲ ὑποδέχτηκε ὁ ἅγιος Λάζαρος, στὸν καθεδρικό του ναὸ στὴν Λάρνακα.

2. Σᾶς γνωρίσαμε στὴν Ναύπακτο, ὅταν ἐπισκεφθήκατε τὸν Μητροπολίτη μας κ. Ἰερόθεο, λόγῳ τῆς ἐνασχόλησής σας μὲ τὴν μετάφραση τῶν βιβλίων του. Θέλετε νὰ μᾶς πῆτε κάτι γι' αὐτό;

Πρὶν ἀπὸ πολλὰ χρόνια δίδασκα Πατρολογία στὸ Γαλλικὸ Ἰνστιτοῦτο Θεολογίας, στὸν ἅγιο Διονύσιο στὸ Παρίσι, ἰδιαίτερα τὰ ἔργα τοῦ ἁγίου Εἰρηναίου τῆς Λυῶν, τοῦ ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ καὶ τοῦ ἁγίου Μαξίμου τοῦ Ὁμολογητοῦ. Τόσο γιὰ τὴν ἱερωσύνη μου ὅσο καὶ γιὰ τὴν προσωπική μου ζωή, εἶχα τὴν πεποίθηση ὅτι ἡ στενὴ προσωπικὴ ἕνωση μὲ τὸν Θεὸ περνοῦσε μέσα ἀπὸ τὴν θεραπεία τῆς ψυχῆς καὶ κυρίως τοῦ ὀφθαλμοῦ τῆς καρδιᾶς, τοῦ νοῦ, καὶ ἤλπιζα πάντα νὰ βρὼ μιὰ συγκεκριμένη καὶ ἀκριβὴ διδασκαλία πάνω σὲ αὐτὸ τὸ θέμα. Στὴν Κύπρο, στὴν βιβλιοθήκη τῆς Λάρνακας, τὸ πρῶτο βιβλίο πάνω στὸ ὁποῖο «ἔπεσα» ἦταν ἡ Ὀρθόδοξη Ψυχοθεραπεία τοῦ Μητροπολίτη Ἱεροθέου καὶ εἶπα: "Ὁρίστε, αὐτὸ εἶναι ποῦ ἔψαχνα!"
Δυὸ χρόνια ἀργότερα, ἔπρεπε νὰ μείνω ἀρκετοὺς μῆνες στὸ πλάϊ τῆς ἄρρωστης συζύγου μου. Ἔτσι σκέφτηκα: "Θὰ μεταφράσω αὐτὸ τὸ βιβλίο". Αὐτὴ ἡ μακρὰ καὶ δύσκολη ἐργασία μὲ ὁδήγησε τὸν Ἀπρίλιο τοῦ 2004, γιὰ πρώτη φορά, στὴν Ναύπακτο, ὅπου ἡ ἐπαφὴ μὲ τὸν Μητροπολίτη Ἰερόθεο ἦταν ἄμεση «σὰν νὰ ἀποτελούσαμε μέλη τῆς ἴδιας οἰκογένειας", σύμφωνα μὲ τὴν φράση τοῦ ἴδιου τοῦ Μητροπολίτου, ποῦ μὲ συγκίνησε πολύ.

3. Ἔχετε τὴν βοήθεια τῆς Πρεσβυτέρας σας;

Γιὰ τὴν μετάφραση τῆς Ὀρθόδοξης Ψυχοθεραπείας ψάχναμε μερικὲς φορὲς μαζὶ τὸν καλύτερο ὅρο, τὴν πιὸ πιστὴ μετάφραση, καθὼς ἡ Μαρία εἶχε σπουδάσει στὸ Ἰνστιτοῦτο τοῦ ἁγίου Διονυσίου καὶ δυὸ χρονιὲς στὸ Ἰνστιτοῦτο τοῦ ἁγίου Σεργίου στὸ Παρίσι. Παλιὰ καθηγήτρια τῶν Γαλλικῶν, στὴν συνέχεια ξαναδιάβασε καὶ διόρθωσε πολλὲς φορὲς τὰ χειρόγραφα. Καὶ τέλος, μὲ συνόδεψε μὲ εὐχαρίστηση στὴν Ναύπακτο, καθώς, ἔτσι, ἔχει τὴ δυνατότητα νὰ προσλάβη ἄμεση καθοδήγηση, μὲ ἀπόλυτα παιδαγωγικὸ καὶ συγκεκριμένο τρόπο ἀπὸ τὸν Μητροπολίτη Ἰερόθεο, ὁ ὁποῖος εἶναι γι’ αὐτήν, ἐπίσης, ἕνας ἱερέας πολὺ «προσεκτικός», μὲ τὴν εὐρύτερη ἔννοια τοῦ ὅρου.

Θεολογία

4. Ποιά πιστεύετε ὅτι εἶναι τὰ πιὸ σημαντικὰ σημεῖα τῆς ὀρθοδόξου θεολογίας ποῦ τὴν διαφοροποιοῦν ἀπὸ τὴν δυτικὴ θεολογία καὶ εἶναι ἀπαραίτητα στὸν σύγχρονο κόσμο;

Στὴν ὀρθόδοξη Ἐκκλησία τὰ δόγματα ἀποκαλύφτηκαν ἀπὸ τὴν Ἁγία Τριάδα στὴν καρδιὰ τῶν ἁγίων Πατέρων οἱ ὁποῖοι θεώθηκαν. Διαφυλάχθηκαν ἀπὸ τὶς Οἰκουμενικὲς Συνόδους καὶ ἐπίσης ἀπὸ τὸν λαό, τὸν θεματοφύλακα τῆς πίστεως. Στὴν Δύση, ἀπὸ τὴν ἐποχὴ τοῦ Σχίσματος, αὐτὰ ἔγιναν ἐργασία τῆς διάνοιας καὶ τῆς λογικῆς. Ἔτσι, ἡ ὅραση τοῦ Θεοῦ, ποῦ ταυτόχρονα ἀποκαλύπτεται καὶ κρύπτεται μέσα στὸ Ἄκτιστο Φῶς, ἀντικαταστάθηκε στὴν Δύση ἀπὸ τὶς κτιστὲς ἐνέργειες τῆς λογικῆς καὶ τῆς εὐφυΐας. Ἀποκομμένη ἀπὸ ὁποιαδήποτε προσωπικὴ ἐμπειρία, ἡ πίστη διδάσκεται ἀπὸ τοὺς ἱερωμένους. Ἡ θεανθρώπινη συνέργεια, κατ' εἰκόνα τοῦ Θεανθρώπου Χριστοῦ, ἱδρυτῆ τῆς Ἐκκλησίας, ἐξαφανίζεται ἀπὸ τὴν ζωὴ τῆς Ἐκκλησίας. Παραδείγματος χάρη, στὴν Δύση ὁ ἱερέας δὲν λειτουργεῖ πίσω ἀπὸ τὸ τέμπλο, ἀλλὰ μπροστὰ ἀπὸ αὐτό, μπροστὰ στοὺς πιστοὺς καὶ διὰ μέσου τῶν λόγων τοῦ ἱερέα τὰ τίμια δῶρα «μετουσιώνονται». Τὸ Ἅγιο Πνεῦμα δὲν εἶναι καθόλου θεϊκὴ ὑπόσταση. Ἡ ἑορτὴ Τοῦ τὴν ἑπόμενη μέρα τῆς Πεντηκοστῆς εἶναι ἄγνωστη στὴν Δύση.

Ἡ θεολογία περὶ τῆς Θεοτόκου ἀλλοιώθηκε ἐξίσου ἀπὸ δόγματα γνωστὰ ὡς «ἄμωμη σύλληψη» (1854) καὶ ὡς «Ἀνάληψη» (1950). Αὐτὸ τὸ δόγμα τῆς Ἀνάληψης τῆς Θεοτόκου, χωρὶς νὰ ἔχη προηγηθῆ ἡ Κοίμηση, ἦταν ἐξάλλου τὸ μόνο ποῦ διατυπώθηκε ex cathedra ἀπὸ τὸν Πάπα Πίο τὸν 11ο, ἀπὸ τὴν ἐποχὴ τοῦ δόγματος τοῦ ἀλαθήτου τοῦ Πάπα, τὸ 1870. Συγκεκριμένα, αὐτὸ ἀπομακρύνει τὴν Θεοτόκο ἀπὸ τὴν ἀνθρώπινη φύση μας, παρ' ὅλο ποῦ γεννήθηκε ἀπὸ προγόνους οἱ ὁποῖοι ἀγωνίζονταν ἐπὶ πολλοὺς αἰῶνες γιὰ τὴν ἁγιότητα, καὶ μᾶς στερεῖ ἀπὸ τὸ πρότυπο τοῦ «δικοῦ μας γένους» ἕνα ἐξαίρετο πρότυπο ἄσκησης καὶ ὑπακοῆς, ἀλλὰ καὶ οἰκείας σχέσης μὲ τὸν Θεό.

Πρέπει νὰ ὑπογραμμισθῇ ἐπίσης ὅτι ἡ ἄγνοια τῶν ἀκτίστων ἐνεργειῶν διατηρήθηκε οἰκειοθελῶς. Ἐνῷ στὴν Ἀνατολὴ δίνεται ἔμφαση στὴν ἄποψη ὅτι οἱ ἄκτιστες ἐνέργειες «συνοδεύουν» τὸν ἄνθρωπο στὸν ἀγῶνα του γιὰ κάθαρση, στὴν ἄσκησή του, στὴν προσευχή του καὶ στὰ ἱερὰ Μυστήρια, προκειμένου νὰ μὴν ὁδηγῆται πρὸς ἕνα εἶδος ἠθικῆς ἐπίδοσης καὶ τελειότητας, ἀλλὰ πρὸς τὴν θέωση.

Δυστυχῶς, μερικὲς φορὲς ἀπὸ ἀντίδραση, ἡ δυτικὴ θεολογία, ἀφ' ὅτου παραμόρφωσε τὴν αὐθεντικὴ μετάνοια σὲ ἠθικὴ ἐνοχὴ καὶ μάλιστα μέσῳ τῆς παρελθούσης Ἱερᾶς Ἐξέτασης, ἀπογυμνώνει ὅλο καὶ περισσότερο τὴν ἔννοια τοῦ ἀσκητικοῦ ἀγῶνα καὶ τῆς μετάνοιας. Αὐτὴ ἡ στάση ἐνθαρρύνθηκε ὄχι μόνον ἀπὸ τὸν ἄθεο κόσμο, ἀλλὰ ἐπίσης ἀπὸ τοὺς «ψυχοθεραπευτές», κάποιοι ἀπὸ τοὺς ὁποίους ὡστόσο ἀνακούφισαν πολυάριθμες ψυχὲς μὲ ἀπωθημένα καὶ κατάθλιψη.

Ἔτσι, ὁ ἀσκητικὸς ἀγῶνας καὶ ἡ μετάνοια ἀποκλείσθηκαν ἀπὸ τὰ προτεσταντικὰ περιβάλλοντα. Νομίζω ὅτι ἰδιαίτερα οἱ νεαροὶ Εὐαγγελικοί, τοὺς ὁποίους γνωρίζω καλὰ καὶ οἱ ὁποῖοι ἀγωνίζονται νὰ παραμείνουν σὲ μιὰ συνεχῆ κατάσταση ἀγαλλίασης, καθὼς εἶναι «σεσωσμένοι» καὶ μόνο χάρη στὸ γεγονὸς ὅτι ἀνήκουν στὴν Ἐκκλησία τους. Ἀλλὰ ἡ συγχώρεση, ἡ συγχώρεση τοῦ Θεοῦ, ἡ μυστηριακὴ καὶ ἡ μυστικὴ τῆς καρδιᾶς, ἡ μεταμόρφωση τῶν παθῶν καὶ ὁ ἀγῶνας ἐναντίον τῶν ἐμπαθῶν παραστάσεων, τῶν λογισμῶν (ἰδιαίτερα αὐτοῦ τοῦ λογισμοῦ τοῦ ἐγωϊσμοῦ ὅτι κάποιος εἶναι καλύτερος γιατί εἶναι Χριστιανὸς) δὲν γονιμοποιοῦν τὴν ζωὴ τῆς Ἐκκλησίας. Ἀκόμα καὶ ἡ γεύση τῆς ἐμπειρίας τῆς Χάριτος ἀντικαταστάθηκε ἀπὸ μιὰ ἐξωτερικὴ ἀνθρωπιστικὴ συμπεριφορά, ἀλλοῦ πολὺ ἀξιέπαινη. Ἡ ἀσκητικὴ ζωὴ τῆς καρδιᾶς ἡ ὁποία παραδίδεται στὴν Χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ἀντικαταστάθηκε ἀπὸ τὴν ἐξωτερικὴ ἠθικὴ ποῦ ἔχει παγιωθῇ κάτω ἀπὸ τὸ βάρος τοῦ νόμου.

5. Σὲ τί μποροῦν νὰ βοηθήσουν τὰ βιβλία τοῦ Σεβασμιωτάτου;

Ἀκριβῶς γιὰ τοὺς λόγους ποῦ ἀνέφερα παραπάνω εἶναι πολύτιμα τὰ βιβλία τοῦ Μητροπολίτου Ἱεροθέου, γιατί θέτουν σὲ νέα πλαίσια ὅλη τὴν θεραπεία τοῦ πνεύματος μέσα σὲ μία ἀσκητικὴ δυναμική, μυστηριακὴ καὶ Πατερική. Ἔτσι, ἡ ἕνωση, ἡ κοινωνία μὲ τὸν Θεό, γίνεται μιὰ δυνατὴ κατάκτηση. Στὴν Γαλλία, ἀκόμα καὶ στοὺς Χριστιανούς, ἡ θεραπεία εἶναι συνδεδεμένη μὲ ἕναν ψυχολόγο. Κάποιοι, τὸ εἶπα ἤδη, εἶναι βοηθητικοί, ἰδιαίτερα γιὰ τὰ προβλήματα ποῦ συνδέονται μὲ τὴν παιδικὴ ἡλικία, ἀλλὰ ἔχουν ἀποκοπῆ ἀπὸ τὴν Παράδοση τῆς Ἐκκλησίας καὶ τὴν συνέργεια τοῦ Θεοῦ. Ἔτσι, ἀκόμα κι ἂν προξενήσουν ἀνακούφιση σὲ ὁρισμένα τραύματα τῆς ψυχῆς, ἡ θεραπεία στοχεύει πιὸ πολὺ στὴν διόγκωση τοῦ ἐγώ, παρὰ στὴν κάθαρση τοῦ νοῦ καὶ τὴν ἕνωση μὲ τὸν Θεό.

6. Ποιά εἶναι ἡ γνώμη σας γιὰ τὸ μέλλον τῆς Ὀρθοδόξου Θεολογίας στὴν Εὐρώπη;

Περνάει μέσῳ τῆς ὕπαρξης τῶν Μοναστηριῶν, ποῦ ζοὺν σύμφωνα μὲ τὸ πνεῦμα τῆς ἡσυχαστικῆς παραδόσεως. Βασίζεται ἐπίσης στὴν ὕπαρξη τῶν Ἰνστιτούτων τῆς Θεολογίας, ποῦ εἶναι ἀφιερωμένα στὴν μόρφωση τῶν Κληρικῶν καὶ τῶν λαϊκῶν οἱ ὁποῖοι ἐργάζονται μέσα στὴν Ἐκκλησία. Μέσα σὲ αὐτὸ τὸ πνεῦμα ἱδρύθηκε ἀπὸ τὸν Μητροπολίτη μας τὸ κέντρο τῶν σπουδῶν καὶ τῶν ἐρευνῶν "Δημήτριος Staniloae", ποῦ λειτουργεῖ σὲ συνεργασία μὲ τὸ Ἰνστιτοῦτο τοῦ Ἁγίου Σεργίου. Ἀλλὰ σ’ αὐτὸ τὸ μέλλον διαφαίνονται ἐπίσης δύο κίνδυνοι: ὁ ἕνας εἶναι τῆς σχολαστικῆς σκέψης. Αὐτὸ σημαίνει ὅτι ἡ θεολογία γίνεται ἀποκλειστικὰ μιὰ διανοητικὴ μελέτη, ἀνεξάρτητη ἀπὸ τὴν πράξη, τὴν προσωπικὴ ἐμπειρία τῆς προσευχῆς, τῆς ἄσκησης καὶ τῆς μυστηριακῆς ζωῆς. Καὶ ὁ ἄλλος κίνδυνος εἶναι τοῦ σνομπισμοῦ, μιᾶς μαφίας τῶν λεγομένων «πνευματικῶν σαλονιῶν», ποῦ ὡς καρκινικὰ κύτταρα, κατατρώγουν τὴν θεολογικὴ ἀναζήτηση, ὅπως αὐτὸ τῶν φιλοσόφων τοῦ 18ου αἰῶνα στὰ διάσημα παρισινὰ σαλόνια.

7. Ποιό εἶναι τὸ μεγαλύτερο ἐμπόδιο γιὰ ἕναν Εὐρωπαῖο γιὰ νὰ γίνη Ὀρθόδοξος;

Ὁ ὀρθολογισμὸς ποῦ προκαλεῖ τὸ διαζύγιο ἀνάμεσα στὴν ἐπιστημονικὴ ἐμπειρία, ἡ ὁποία εἶναι θεμελιωμένη πάνω στὴν λογική, καὶ στὴν ἐμπειρία τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ποῦ εἶναι ριζωμένη μέσα στὸν νοῦ, μέσα στὴν βαθεῖα καρδία καὶ ἄρα στὴν γοητεία τῆς ἐπιστήμης χωρὶς Θεό. Εἶναι ἐπίσης ἡ ἀσταμάτητη βουή, ἐσωτερικὴ καὶ ἐξωτερική, καὶ ἡ ἀπώλεια τῆς γεύσης τῆς σιωπῆς ποῦ ἐπιτρέπει στὸν Θεὸ νὰ μιλήση καὶ νὰ ἀγγίξη τὴν ψυχή, τὴν ἐκπαίδευση στὴν ἐξωτερικὴ μονάχα καὶ ἀπατηλὴ ἐλευθερία, ποῦ δὲν εἶναι τίποτε ἄλλο παρὰ μιὰ ἀπελπισμένη αὐτονομία καὶ μετατρέπει τὸν ἄνθρωπο σὲ σκλάβο τοῦ κόσμου. Ἐν συντομίᾳ, αὐτὸ ποῦ ὁ μητροπολίτης Ἰερόθεος ὀνομάζει «ἀπώλεια τῆς καρδιᾶς» εἶναι ὁ πιὸ μεγάλος κίνδυνος γιὰ τὴν δυτικὴ κοινωνία.

8. Ποιά θεολογικὰ βιβλία –ἐκτὸς ἀπὸ τὴν Ἁγία Γραφή– θὰ βάζατε στὸν ταξιδιωτικό σας σάκκο γιὰ ἕνα μακρινὸ ταξίδι;

Χωρὶς καμμιὰ ἀμφιβολία: "Ὀρθόδοξη Ψυχοθεραπεία", γιατί εἶναι ὁ «συνοδοιπόρος τοῦ πνεύματος» καὶ οἱ «ὁδηγίες χρήσης» γιὰ τὴν θεραπεία τοῦ ἀνθρώπου. Ἀλλὰ ἐπίσης, «Οἱ Τριάδες ὑπὲρ τῶν ἱερῶς ἠσυχαζοντων» τοῦ Ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ, οἱ "Ἑκατοντάδες περὶ Ἀγάπης» τοῦ Ἁγίου Μαξίμου τοῦ Ὁμολογητοῦ καὶ τέλος «Ἐναντίον τῶν αἱρέσεων» τοῦ Ἁγίου Εἰρηναίου.

Ἱερωσύνη

9. Πῶς λάβατε τὴν ἀπόφαση νὰ γίνετε Ἱερέας;

Μετὰ τὶς θεολογικές μου σπουδὲς δέχτηκα νὰ γίνω ἱερέας, ἀνταποκρινόμενος ἔτσι στὴν αἴτηση τοῦ Ἐπισκόπου μου καὶ τῆς ἐνοριακῆς κοινότητας. Ἐπιπλέον, αὐτὸ ἀνταποκρινόταν στὴν ἐσωτερική μου ἐπιθυμία ἐδῶ καὶ πολλὰ χρόνια νὰ ὑπηρετήσω τὸν Κύριο. Ὁ ἐπίσκοπος Ἰωάννης Kovalesky, ποῦ ἀνῆκε στοὺς Ρώσους μετανάστες, ἀσχολήθηκε ἐνεργὰ μὲ τὴν ἱεραποστολὴ γιὰ τὴν γαλλικὴ Ὀρθοδοξία. Ἐπιθυμοῦσε ἕναν γαλλικὸ Κλῆρο καὶ ἵδρυσε μὲ τὴν εὐλογία τοῦ Πατριάρχη Σεργίου τῆς Μόσχας τὸ Ἰνστιτοῦτο τῆς Ὀρθόδοξης Θεολογίας "Ἅγιος Διονύσιος" γιὰ τοὺς Γάλλους, ἐκεῖ ποῦ πραγματοποίησα τὶς σπουδές μου. Ὑπῆρξαν δύσκολες στιγμὲς καὶ διαβάσεις τῆς ἐρήμου ποῦ δὲν ἐπιθυμῶ νὰ θυμᾶμαι. Χάρη στὴν Ἐκκλησία τῆς Ρουμανίας βρήκαμε τὴν ὁδὸ τῆς κανονικῆς κοινωνίας μὲ τὴν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία, ποῦ εἶναι ἡ Μητέρα μας Ἐκκλησία, καὶ ἡ ὁποία παρέμεινε ἱεραποστολικὴ στὴν χώρα μας. Ἐπίσης, χάρη στὴν ἐργασία καὶ στὴν δέσμευση τῶν Πατριαρχῶν Ἰουστινιανοῦ, Ἰουστίνου, Θεοκτίστου, Δανιὴλ καὶ προπαντὸς κάποιων Μητροπολιτῶν, ὅπως οἱ Μητροπολῖτες Σεραφεὶμ καὶ Ἰωσήφ, ὁ Κλῆρος καὶ οἱ πιστοὶ μὲ γαλλικὴ καταγωγὴ θὰ μποροῦσαν νὰ εἶναι πάντα ἀποδεκτοὶ καὶ ἐνσωματωμένοι στὴ Ρουμανικὴ Μητρόπολη τῆς Δυτικῆς Εὐρώπης καὶ νὰ παραμείνουν ἔτσι στὸ ζωντανὸ Σῶμα τοῦ Χριστοῦ, βρίσκοντας τὴν ἀληθινὴ ἀποστολικὴ πηγή. Ἐξάλλου, γι' αὐτὸν τὸν λόγο, παρ' ὅλη τὴν «κυπριακὴ ἐπανάσταση" καὶ τὴν συνάντηση μὲ τὴν Ὀρθόδοξη Ἑλλάδα, εἴμαστε πάντα συνδεδεμένοι καὶ εὐγνώμονες στὴν Ρουμανική μας Ἐκκλησία καὶ τοὺς Ἱεράρχες της.

10. Πῶς βλέπουν τὰ μέλη τῆς Κοινότητος τὸν Ἱερέα καὶ πῶς τὸν Ἐπίσκοπο;

Κάποιες φορὲς τοὺς θεωροῦν εἴτε ὡς μάγους εἴτε ὡς ὑπαλλήλους εἴτε ὡς ἠθικιστές. Πρέπει, ζῶντας ἐν Χριστῷ μὲ τοὺς πιστούς, νὰ τοὺς ἐπανεκπαιδεύσουμε σχετικὰ μὲ τὶς μυστηριακὲς καὶ ποιμαντικὲς λειτουργίες τοῦ Ἱερέα καὶ προπαντὸς τοῦ Ἐπισκόπου, ὁ ὁποῖος εἶναι «ἡ παρουσία τοῦ Χριστοῦ ἀνάμεσά μας, καθὼς στὴν Γαλλία ὑπάρχει ἐλάχιστη «ἐκκλησιαστικὴ συνείδηση». Αὐτὴ εἶναι ἡ συνέπεια τῆς ἐπώδυνης καὶ πολύπλοκης ἱστορίας τῆς Ἐκκλησίας στὴν Γαλλία καὶ γιὰ τοὺς μετανάστες (Ρουμάνους, Γεωργιανούς, Ρώσους) αὐτὴ ἡ συνέπεια τῆς ζωῆς τῆς Ἐκκλησίας ποῦ βρισκόταν ὑπὸ τὰ κομμουνιστικὰ καθεστῶτα, ἀκόμα κι ἂν αὐτὴ γέννησε πολλοὺς σύγχρονους μεγάλους ἁγίους μέσα σὲ αὐτὴν τὴν περίοδο τῶν διωγμῶν. Πρέπει σταθερὰ νὰ ἐπανερχόμαστε στὸ «Σῶμα τοῦ Χριστοῦ» μέσα στὴν Ἐκκλησία, τῆς ὁποίας ἡ κεφαλή, «ὁ Ἀρχηγός», εἶναι ὁ Χριστὸς καὶ νὰ θυμηθοῦμε τὴν ἀποστολικὴ παράδοση σχετικὰ μὲ τὴν λειτουργικὴ καὶ μυστηριακὴ ζωή.

11. Ποιά πιστεύετε ὅτι εἶναι ἡ προσφορὰ τοῦ Ἱερέως στὸν σύγχρονο Εὐρωπαῖο;

Ἡ πρώτη ἀποστολὴ τοῦ Ἱερέα παραμένει ἀμετάβλητη ἀπὸ τὴν ἀρχὴ τῆς δημιουργίας τῆς Ἐκκλησίας. Αὐτὴ συνίσταται κυρίως στὸ νὰ βαπτίζη, νὰ διδάσκη, νὰ τελῇ τὰ Μυστήρια, νὰ συμμετέχη καὶ νὰ κάνη τοὺς πιστοὺς νὰ συμμετέχουν στὴν εὐχαριστιακὴ ζωή, προκειμένου νὰ γίνουν «σύσσωμοι» καὶ «σύναιμοι» τοῦ Χριστοῦ. Ὁ Ἱερέας θὰ ἔπρεπε ἔτσι νὰ «ἰσιώνη» τὶς ἀποκλίσεις, νὰ μεταδίδη τὴν θεραπευτικὴ δύναμη ποῦ ἐμπεριέχει ἡ ἐμπειρία τῆς δογματικῆς ἀλήθειας καὶ τῆς ὀρθόδοξης θεολογίας, καθοδηγῶντας τοὺς πιστοὺς πρὸς τὴν βίωση τῆς μετάνοιας καὶ τῆς θείας Κοινωνίας.

12. Οἱ Ἱερεῖς ἔχουν ἄλλη δική τους ἐργασία; Πληρώνονται ἀπὸ τὴν Κοινότητα ἢ ἀπὸ τὴν Μητρόπολη;

Μόνον κάποιοι Ἱερεῖς ρουμανικῆς ἐθνικότητας λαμβάνουν μιὰ μικρὴ ἀμοιβὴ ἀπὸ τὸν Μητροπολίτη μας, ποῦ εἶναι ἀνεπαρκὴς γιὰ τὴν ἐπιβίωσή τους. Ἡ πλειοψηφία τῶν Ἱερέων, ἀπὸ τοὺς ὁποίους ὅλοι οἱ Ἱερεῖς εἶναι γαλλικῆς ἐθνικότητας, ἀσκοῦν ἢ ἔχουν ἀσκήσει κάποια ἐπαγγελματικὴ δραστηριότητα παράλληλα μὲ τὴν Ἱερωσύνη τους.

Ἐνορία

13. Μιὰ μικρὴ ἀριθμητικὰ Ἐνορία μέσα σὲ ἕνα ἀδιάφορο πολυπληθὲς περιβάλλον μοιάζει μὲ μιὰ μοναστικὴ κοινότητα, μιὰ Σκήτη ποῦ τὰ μέλη της συναντῶνται στὸ Καθολικὸ μιὰ φορὰ τὴν ἑβδομάδα, γιὰ νὰ τελέσουν τὴν θεία Λειτουργία. Ἔχει χαρακτῆρα ἱεραποστολῆς;

Ὅπως συμβαίνει συχνὰ στὴν Ὀρθοδοξία, ἡ ἀποστολὴ εἶναι ἐπικεντρωμένη στὴν ζωὴ καὶ τὴν τέλεση τῆς λειτουργίας, ἐὰν εἶναι δυνατὸν στὰ γαλλικά, προκειμένου νὰ ἀγγίξη τοὺς αὐτόχθονες, ποῦ εἶναι οἱ μισοὶ ἀπὸ τοὺς πιστοὺς τῆς ἐνορίας μας. Παρατηρήσαμε ὅτι οἱ δημόσιες διαλέξεις ἔχουν μικρὴ ἐπιρροή, καθὼς αὐτὲς ἀφθονοῦν σὲ ὅλα τὰ πνευματικὰ περιβάλλοντα. Πράγματι, ἡ μικρή μας Ἐνορία μοιάζει μὲ μιὰ μοναστικὴ κοινότητα, ὅπου κάθε πιστὸς προσπαθεῖ, ἐπιστρέφοντας στὸν κόσμο, νὰ δώση μαρτυρία γιὰ τὴν ζωὴ τῆς Ἐκκλησίας. Καὶ ἀσφαλῶς, ὁ πρῶτος στόχος τῆς δικῆς μας ἀποστολῆς παραμένει ὁ ἁγιασμὸς κάθε πιστοῦ. Τότε, τὸ μεράκι γιὰ τὸ ἱεραποστολικὸ ἔργο ἀκολουθεῖ φυσικὰ τὴν πίστη.

14. Πῶς βλέπετε τὴν προσφορὰ τῆς Ἐνορίας στὸν Εὐρωπαῖο Ὀρθόδοξο;

Στὴν Γαλλία ἡ ζωὴ τῆς Ἐκκλησίας καὶ ἡ ἀκτινοβολία της ρίζωσαν ἀπὸ τὴν ἀρχὴ τῆς ἵδρυσης τῶν Ἐνοριῶν, γεγονὸς ποῦ ἀποτέλεσε σημαντικὸ ἔργο τοῦ ἁγίου Μαρτίνου τῆς Τουρώνης, τὸν 4ο αἰῶνα. Ἡ Ἐνορία εἶναι ἕνα ἐργαστήριο τῆς ἐν Χριστῷ ζωῆς. Αὐτὴ εἶναι ἕνα θεμελιῶδες κύτταρο, μαζὶ μὲ τὸ Μοναστήρι, τῆς παρουσίας τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Εἶναι ἐπίσης, μιὰ οἰκογένεια, θὰ ἔλεγα ἀκόμα, ἡ ἀληθινή μας οἰκογένεια, ἡ ὁποία, ἐὰν παίρνη στὰ σοβαρὰ τὶς ἐντολὲς τοῦ Χριστοῦ, τὴν ἀσκητικὴ ζωή, τὴν προσευχὴ καὶ τὴν λειτουργικὴ ζωή, θὰ εἶναι αὐτομάτως μιὰ μαρτυρία. Ἡ κύρια συμβολὴ τῆς εὐρωπαϊκῆς Ὀρθοδοξίας ἔγκειται στὸν πολλαπλασιασμὸ τῶν Ὀρθόδοξων Ἐνοριῶν σὲ κάθε χώρα, αὐτὸ δηλαδὴ ποῦ προσπαθεῖ νὰ κάνη ὁ Μητροπολίτης μᾶς Ἰωσήφ.

15. Ἀκούγεται μιὰ ἄποψη ὅτι, ὅταν οἱ Ἐνορῖτες εἶναι συνειδητοποιημένοι, δηλαδὴ ἔγιναν μὲ τὴν θέλησή τους καὶ δὲν «γεννήθηκαν» Ὀρθόδοξοι, τότε εἶναι καὶ πιὸ θερμοὶ στὴν πνευματική-ἐκκλησιαστική τους ζωή. Μπορεῖ νὰ ἐπιβεβαιωθῇ κάτι τέτοιο;

Ναί. Ἡ πλειοψηφία τῶν πιστῶν ποῦ μεταστράφηκαν στὴν Ὀρθοδοξία, μεταξὺ αὐτῶν οἱ Γάλλοι, τὸ ἔκαναν μετὰ ἀπὸ μία δύσκολη διαδρομὴ ἀναζήτησης τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ καὶ συνεπῶς εἶναι πιὸ θερμοὶ καὶ ἔχουν συνειδητοποιήσει περισσότερο τὸν θησαυρὸ ποῦ εἶχαν τὴν χάρη νὰ ἀνακαλύψουν. Αὐτὸ εἶναι ἀληθινὸ ἐπίσης γιὰ κάποιους μετανάστες πιστοὺς μᾶς ποῦ γεννήθηκαν σὲ μία ὀρθόδοξη χώρα, οἱ ὁποῖοι ἀνακαλύπτουν τὴν ὀρθόδοξη Ἐκκλησία στὴν ζωὴ τῶν Γαλλορουμανικῶν Ἐνοριῶν.

16. Ἀντιμετωπίζετε περιπτώσεις ἀλλοδόξων ποῦ ἐνδιαφέρονται γιὰ τὴν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία καὶ διδασκαλία;

Πολλοὺς στὴν Besancon, γιατί ὁ παλιὸς Καθολικὸς Ἀρχιεπίσκοπος συμμετέχει ἔντονα στὶς αὐθεντικὲς σχέσεις μὲ τὴν Μητέρα Ἐκκλησία, σὲ ἕνα πνεῦμα ὄχι μόνον ἀνοίγματος, ἀλλὰ καὶ ἐνδιαφέροντος γιὰ τὴν ἀληθινὴ Παράδοση. Μᾶς ζητοῦν συχνὰ νὰ παρουσιάσουμε μιὰ ὀρθόδοξη μαρτυρία κατὰ τὴν διάρκεια κονσέρτων ἐκκλησιαστικῆς μουσικῆς, διαλέξεις καὶ ἀκολουθίες μὲ ἄλλους Χριστιανούς. Ἀπὸ τὴν ἄλλη πλευρὰ πρέπει νὰ ἀναφέρουμε ὅτι ἡ ἴδια ἡ Ἀρχιεπισκοπὴ δέχεται κάθε χρόνο, ἐδῶ καὶ τριάντα χρόνια, δεκαπέντε ὀρθόδοξους φοιτητές, μὲ προέλευση ἀπὸ ὅλες τὶς ὀρθόδοξες χῶρες. Ὁ Ἀρχιεπίσκοπος ἀναλαμβάνει τὴν διαμονή τους, ὅπως καὶ μαθήματα γαλλικῶν στὸ Κέντρο σπουδῶν καὶ γλωσσῶν τῆς Besancon, τὸ ὁποῖο εἶναι πολὺ ὀνομαστό. Ἀναχωροῦν ἔπειτα γιὰ νὰ συνεχίσουν τὶς σπουδές τους στὰ Ἰνστιτοῦτα τῆς Θεολογίας στὸ Παρίσι, στὸ Chambesy στὴν Ἑλβετία καὶ στὸ Balamand στὸν Βόρειο Λίβανο.

17. Ἀντιμετωπίζει ἡ Ἐνορία σας, ἀλλὰ καὶ ἄλλες Ὀρθόδοξες Ἐνορίες, προβλήματα οἰκονομικά, π.χ. πληρωμῆς φόρων γιὰ τὸν Ναὸ ἢ ἐνοικίασης τοῦ Ναοῦ ἢ ἐπιβίωσης πτωχῶν μελῶν της κλπ.;

Ναί, βέβαια. Εἶναι ἀποκλειστικὰ οἱ πιστοὶ ποῦ στηρίζουν τὶς ἀνάγκες τῆς Ἐκκλησίας (τόποι λατρείας, ἀντικείμενα λατρείας, κοινωνικῆς βοήθειας κλπ.). Γιὰ τὴν Ἐνορία μας νοικιάζουμε μιὰ αἴθουσα ποῦ τὴν ἔχουμε μετατρέψει σὲ ὀρθόδοξη ἐκκλησία καὶ ἀφιερώνουμε τὸ 30% τῶν ἐσόδων μας στὴν βοήθεια τῶν ἀδελφῶν. Πρέπει νὰ ἀναφέρουμε ὅτι καμμιὰ Ἐκκλησία στὴν Γαλλία δὲ δέχεται τὴν ὑποστήριξη τοῦ κράτους. Καμμιά, κατὰ συνέπεια, δὲν πληρώνει φόρους στὸ κράτος, καθὼς δὲν ἔχουν ὡς πόρους παρὰ μόνο τὰ δῶρα καὶ τὶς δωρεὲς τῶν πιστῶν, καὶ ἡ πλειοψηφία τῶν Ἱερέων δὲν λαμβάνει μισθό. Οἱ πιστοὶ βέβαια, ἀλλὰ καὶ οἱ Κληρικοὶ ποῦ ἀσκοῦν κάποιο ἐπάγγελμα, ὑπόκεινται στὴν φορολογία, ὅπως ὅλοι οἱ Γάλλοι πολῖτες.

Ἐκκλησία καὶ Κράτος

18. Ἡ Γαλλία, ἀπ' ὅσο γνωρίζουμε, εἶναι ἕνα κοσμικὸ κράτος. Πῶς γίνεται αὐτὸ ἀντιληπτὸ στὴν καθημερινότητα; Ποιά πλεονεκτήματα καὶ ποιά μεινοκτήματα ἔχει αὐτὴ ἡ ἰδιαίτερη σχέση κατὰ τὴν ἄποψή σας;

Πρέπει πρῶτα νὰ προσδιορίσουμε ὅτι ὁ χωρισμὸς Ἐκκλησίας καὶ Κράτους ἔχει μιὰ μακρὰ ἱστορία ἡ ὁποία «μολύνει τὸ γαλλικὸ ἀσυνείδητο». Καὶ ὁρίστε κάποια σημεῖα ἀναφορᾶς:
Ὁ μικρὸς γιὸς τοῦ Καρλομάγνου, ὁ Πιπίνος ὁ Βραχύς, (715), ἔλαβε ἀπὸ τὸν Πάπα τῆς Ρώμης τὴν χειροτονία μαζὶ μὲ τὸ Ἅγιο Χρῖσμα ἐπιμένοντας ἔτσι πάνω στὴν θεία ἀποστολή του, γεγονὸς τὸ ὁποῖο εἶχε ἐξάλλου ὡς συνέπεια, λίγο μετά, μιὰ στρατιωτικὴ συμφωνία ποῦ ζητήθηκε ἀπὸ τὸν Πάπα.

Ἀλλὰ ἤδη στὸν 13ο αἰῶνα, μαζὶ μὲ τὸν βασιλιᾶ Φίλιππο τὸν Ὡραῖο, ὑπάρχει μιὰ διαμάχη ἀνάμεσα στὶς δυὸ δυνάμεις (κοσμικῆς καὶ πνευματικῆς), μαζὶ μὲ μιὰ πρόγευση τοῦ χωρισμοῦ (ἐνν. Κράτους καὶ Ἐκκλησίας). Ὅμως, νὰ θυμόμαστε π.χ. τὸν Καρδινάλιο Ρισελιὲ (1585-1642), γιὰ νὰ δοῦμε ὅτι ἡ Ἐκκλησία στὴν Γαλλία εἶχε ἐμπλακεῖ πολιτικὰ στὴν ἐγκόσμια ἐξουσία, ἀφοῦ ὁ καρδινάλιος Ρισελιὲ ἦταν ἐπίσης ὁ πρῶτος ὑπουργὸς τοῦ βασιλιᾶ. Μαζὶ μὲ τὸν βασιλιᾶ Λουδοβίκο τὸν 15ο φτάνουμε σὲ μία κορύφωση «τῆς βασιλείας τοῦ θείου δικαίου». Ἀφοῦ κοινωνοῦσε κάθε πρωΐ οἱ ἄνθρωποι τὸν ἄγγιζαν γιὰ νὰ «ἁγιαστοῦν". Μὲ τὸν θάνατό του (1715), ἡ κατεστραμμένη Γαλλία θὰ κατευθυνθῇ πρὸς τὰ «Φῶτα". Ὁ Διαφωτισμὸς καλλιέργησε ἀπόψεις ποῦ προξένησαν τὴν Ἐπανάσταση κατὰ τὴν διάρκεια τῆς ὁποίας, τὸ 1789, ἡ περιουσία τῆς Ἐκκλησίας ἔγινε περιουσία τοῦ ἔθνους. Τελικά, τὸ 1905 θεσπίστηκε ὁ νόμος τοῦ χωρισμοῦ ἀνάμεσα στὴν Ἐκκλησία καὶ τὸ Κράτος. «Δῶστε λοιπὸν στὸν Καίσαρα αὐτὰ ποῦ εἶναι τοῦ Καίσαρος, καὶ στὸν Θεὸ τὰ τοῦ Θεοῦ». Αὐτὸς εἶναι σήμερα ἀκόμα ἕνας τρόπος ζωῆς ποῦ μᾶς ἐπιτρέπει νὰ ἀποφύγουμε τὶς ἐντάσεις, κυρίως τὸν καιρὸ τῆς κρίσης. Ὡς Γάλλοι πολῖτες πρέπει νὰ εἴμαστε νομοταγεῖς καὶ νὰ σεβόμαστε τοὺς νόμους τῆς Δημοκρατίας καὶ ὡς πιστοὶ Χριστιανοὶ τηροῦμε τὶς ἐντολὲς τοῦ Χριστοῦ καὶ ὑπακοῦμε στὴν ἱεραρχικὴ δομὴ τῆς Ἐκκλησίας. Μερικὲς φορὲς ὑπάρχει σύγκρουση ἀνάμεσα στὴν χριστιανική μας συνείδηση, ἀνάμεσα σὲ αὐτὲς τὶς δυὸ ἀρχές, καὶ τότε πρέπει νὰ ἔχουμε θάρρος νὰ ὑπακούσουμε στὸν Θεό.

Τὰ πλεονεκτήματα εἶναι ὅτι τὸ Κράτος σέβεται τὴν ἀποστολὴ τῆς Ἐκκλησίας καὶ κάθε Χριστιανὸς εἶναι ἐλεύθερος σχετικὰ μὲ τὶς πολιτικές του πεποιθήσεις. Ὅμως, ἀπουσιάζει μιὰ δομὴ διαλόγου καὶ ἀμοιβαίας συνεννόησης, τέτοιας ποῦ ἔπρεπε νὰ ὑπάρχη στὴν συνείδησή μας ἀνάμεσα στὸν πολίτη καὶ τὸν Χριστιανό. Αὐτὸ ποῦ μερικὲς φορὲς εἶναι λυπηρὸ εἶναι ὅτι, στὸ ὄνομα αὐτῆς τῆς «ἐκκοσμίκευσης», ξεχνᾶμε ὅλο καὶ περισσότερο ὅτι ὁ πολιτισμός μας, συμπεριλαμβανομένης τῆς ἐξέλιξης ποῦ ὁδηγεῖ πρὸς τὴν ἀρχὴ τῆς ἰσότητας, εἶναι θεμελιωμένος πάνω στὶς χριστιανικὲς ἀξίες. Ἔτσι, φτάνουμε σὲ ἐκτροπές. Π.χ. μὲ τὴν πρόφαση νὰ καταργήσουμε ὁποιοδήποτε θρησκευτικὸ σύμβολο στὸ σχολεῖο (μετὰ τὰ «σκάνδαλα» ποῦ ὀφείλονταν στὶς νεαρὲς Μουσουλμᾶνες ποῦ φοροῦσαν τὴν μαντήλα στὴν τάξη), οἱ Χριστιανοὶ δὲν ἔχουν πλέον τὸ δικαίωμα νὰ φοροῦν ἕναν σταυρό. Κάποιοι ἐκλεγμένοι (βουλευτὲς) ἀναρωτιοῦνται ἂν πρέπει ἀκόμα νὰ ἀναγράφεται στὰ ἡμερολόγια ὅτι ἡ 25η Δεκεμβρίου εἶναι ἡ ἑορτὴ τῆς Γεννήσεως τοῦ Χριστοῦ (Χριστούγεννα), καὶ ἄλλα σημεῖα ποῦ δείχνουν ὅτι ὁ χριστιανικὸς πολιτισμὸς ἀπειλεῖται.

Ἅγιοι

19. Ὑπάρχει κάποια ἰδιαίτερη προτίμηση, κλίση τῶν Ἐνοριτῶν σᾶς πρὸς κάποιους συγκεκριμένους ἁγίους ἢ τάγμα ἁγίων (π.χ. Ἀποστόλους, Προφῆτες, Ἱεράρχες, τοπικοὺς ἁγίους κλπ.); Ὑπάρχουν νεώτεροι τοπικοὶ ἅγιοι;

Ἡ Ἐνορία μας ἔχει τὴν ὀνομασία «ἁγία Σκέπη καὶ ἅγιος Γεώργιος». Τιμοῦμε ἐπίσης τοὺς τοπικοὺς ἁγίους πρὶν τὸ Σχίσμα τοῦ 1054: τὸν ἅγιο Ferjeux καὶ τὸν ἅγιο Ferreol, ἀποστόλους τῆς Besancon, ἀλλὰ καὶ τὸν ἅγιο Εἰρηναῖο τῆς Λυῶνος, τὸν ἅγιο Γερμανὸ τοῦ Παρισιοῦ, τὸν ἅγιο Διονύσιο καὶ τὴν ἁγία Genevieve τοῦ Παρισιοῦ, τὴν ἁγία Παρασκευὴ τοῦ Ἰασίου (τὴν Ἐπιβατινή). Ἀνάμεσα στοὺς σύγχρονους ἁγίους: Τὸν ἄγ. Ἀλέξιο τῆς Ugine (Γαλλία) καὶ τὸν ἅγιο Ἰωάννη τῆς Σαγκάης καὶ τοῦ Σὰν Φραντσίσκο. Οἱ πιστοὶ ἔχουν ἐπίσης πολλὴ εὐλάβεια γιὰ τοὺς ἁγίους Νεκτάριο τῆς Αἴγινας καὶ τὸν ἅγιο Σεραφεὶμ τοῦ Σαρώφ. Συνοπτικά, τιμοῦμε τοὺς μεγάλους ἁγίους τῆς Ἀνατολῆς καὶ αὐτοὺς τῆς Δύσης πρὶν ἀπὸ τὸ Σχίσμα.

20. Οἱ μεγάλες πανηγύρεις τῆς Ὀρθοδοξίας ἢ οἱ μεγάλες ἑορτὲς ἁγίων πῶς τελοῦνται στὴν Ἐνορία σας;

Ὅπως στὴν Ρουμανία καὶ σὲ ὅλες τὶς ὀρθόδοξες Ἐκκλησίες, ἀκολουθοῦμε τὸ τυπικὸ ὅλων τῶν μεγάλων ἑορτῶν καὶ τῶν ἁγίων, σύμφωνα μὲ τὸ λειτουργικὸ ἡμερολόγιο ποῦ καθορίστηκε ἀπὸ τὸ Ρουμανικὸ Πατριαρχεῖο, τὸ ὁποῖο ἐξάλλου εἶναι τὸ ἴδιο μὲ τῆς Ἑλληνικῆς Ἐκκλησίας.

Ἑνότητα Ὀρθοδοξίας

21. Ἕνα θέμα ποῦ ἀντιμετωπίζουν οἱ ὀρθόδοξες Ἐκκλησίες εἶναι αὐτὸ τῆς διαφορετικῆς ἐθνότητος καὶ γλώσσας τῶν πιστῶν, ποῦ σὲ κάποιες περιπτώσεις καταλήγει σὲ ἐθνοφυλετισμό. Εἶναι ὁρατὸς ὁ κίνδυνος πολυδιάσπασης τῆς φωνὴς τῆς Ἐκκλησίας στὴν Γαλλία ὅπου ζῆτε; Ποιά εἶναι τὰ κυριώτερα ἐνοποιητικὰ στοιχεῖα γιὰ τοὺς Ὀρθοδόξους τῆς Εὐρώπης;

Δυστυχῶς, αὐτὸς ὁ κίνδυνος ὑπάρχει πάντα, ἀκόμα κι ἂν ἦταν πιὸ ὁρατὸς μετὰ τὶς μεγάλες μεταναστεύσεις, ρωσικὲς ἀλλὰ καὶ ἑλληνικές, ἀπὸ τὴν ἀρχὴ τοῦ 20οῦ αἰ. Τὴν ἐποχὴ ἐκείνη οἱ Ὀρθόδοξοι συγκεντρώνονταν ὁμαδικὰ στὴν Ἐκκλησία τῆς πίστης τους, ἀλλὰ προπαντὸς σὲ αὐτὴν ποῦ τοὺς θύμιζε τὶς γλῶσσες τους, τὶς οἰκογένειές τους, τὶς χῶρες τους καὶ τὶς παραδόσεις τους ποῦ δὲν ἤθελαν νὰ χάσουν. Ἀπὸ ἀντίδραση, κάποιοι Γάλλοι ἔγιναν Ὀρθόδοξοι χάρη στὴν ἐπαφή τους μὲ τοὺς μετανάστες ποῦ ἐπιθυμοῦσαν νὰ μεταφέρουν τὸ ὀρθόδοξο μήνυμα στὴν πατρίδα ποῦ θὰ τοὺς δεχόταν- αἰσθάνθηκαν ἀπομονωμένοι καὶ μερικὲς φορὲς μὲ τὴν σειρά τους ἐνεργοῦσαν ἐθνοφυλετικά, ἐξέπιπταν στὸν ἐθνοφυλετισμό.

Εἶναι ἕνα εὐαίσθητο σημεῖο ποῦ δὲν πρέπει νὰ ἀντιμετωπίζεται παρὰ μόνο μέσα στὴν Ἐκκλησία, τὸ Σῶμα τοῦ Χριστοῦ. Ἔχουμε στὴν Ρουμανική μας Μητρόπολη ἕναν Ρουμάνο Μητροπολίτη, ποῦ ζὴ στὴν Γαλλία ἐδῶ καὶ πολλὰ χρόνια, μιλάει τέλεια τὰ γαλλικά, καθὼς ἐκτὸς ἀπὸ τὶς θεολογικὲς σπουδὲς τοῦ στὴν Ρουμανία, σπούδασε ἐπίσης στὸ Ἰνστιτοῦτο τοῦ Ἁγίου Σεργίου στὸ Παρίσι καὶ ἦταν μοναχὸς σὲ ἕνα Μοναστήρι στὴν Γαλλία. Ὁ Σέβ. Μητροπολίτης Ἰωσὴφ εἶναι πολὺ ἱεραποστολικός, ἐπικουρούμενος ἐπίσης ἀπὸ τὸν βοηθό του Ἐπίσκοπο Μάρκο, Γάλλο ποῦ μιλάει ρουμανικὰ ἀφοῦ ἦταν μοναχὸς σὲ γαλλικὸ Μοναστήρι. Ὁ Μητροπολίτης μας προτρέπει τοὺς συμπατριῶτες του Ρουμάνους, τὴν πλειοψηφία τῶν πιστῶν ποῦ εἶναι ἐγκατεστημένοι στὴν Γαλλία, νὰ ἐνσωματωθοῦν τελῶντας τὶς ἀκολουθίες σιγά-σιγά στὰ γαλλικά, γιατί διαφορετικὰ τὰ παιδιά τους καὶ τὰ ἐγγόνια τους ποῦ ἔχουν γεννηθῇ στὴν Γαλλία κινδυνεύουν νὰ μὴν ἔλθουν πλέον στὴν Ἐκκλησία. Κατὰ συνέπεια, ζητάει ἀπὸ τοὺς Ἱερεῖς του νὰ τελοῦν τὶς ἀκολουθίες κατὰ τὸ δυνατὸν στὰ γαλλικά. Ἀλλὰ εἶναι προφανὲς ὅτι οἱ Ρουμάνοι, κυρίως οἱ νεοαφιχθέντες, πρέπει νὰ αἰσθάνωνται τὶς ἐνορίες τους λίγο σὰν τὸ σπίτι τους, ξαναβρίσκοντας μερικὲς φορὲς τὴν γλῶσσα τους καὶ τὰ παραδοσιακά τους τραγούδια, ἰδιαίτερα κατὰ τὴν διάρκεια τῶν ἐνοριακῶν τοὺς ἑορτῶν. Αὐτὸ ἐξάλλου εἶναι ἕνας ἐμπλουτισμὸς γιὰ τοὺς Γάλλους πιστούς. Τὸ πέρασμα στὴν τοπικὴ γλῶσσα ἐξαρτᾶται ἐπίσης ἀπὸ τὴν παρουσία Γάλλων πιστῶν μέσα στὶς ρουμανικὲς Ἐνορίες.

Στὴν ἐνορία μας –καὶ αὐτὸ τὸ ὀφείλουμε στὸν Θεό - ἔχουμε μιὰ γόνιμη συνεργασία. Τελοῦμε τὶς ἀκολουθίες κυρίως στὰ γαλλικὰ μὲ κάποιες δεήσεις ἢ κεντρικὰ σημεῖα (Πάτερ ἡμῶν, Πιστεύω) στὰ ρουμανικά. Κατὰ τὴν διάρκεια τῶν βαπτίσεων, γάμων, κηδειῶν (ὅταν οἱ οἰκογένειες ἔρχονται ἀπὸ τὸ ἐξωτερικὸ) τελοῦμε τὶς ἀκολουθίες στὰ ρουμανικά... ἀκόμα καὶ στὰ ἑλληνικά... Τὸ Πάσχα τὸ «Πάτερ ἡμῶν» διαβάστηκε σὲ δέκα γλῶσσες. Ἦταν μιὰ εὐλογημένη νύχτα Ἀναστάσεως μὲ τὸν ὀρθόδοξο λαὸ ἑνωμένο μέσα στὸ Σῶμα τοῦ Χριστοῦ, πέρα ἀπὸ γλῶσσες καὶ ἔθιμα.
Τὸ σημαντικότερο στοιχεῖο ἑνότητας γιὰ τοὺς Ὀρθοδόξους στὴν Εὐρώπη εἶναι χωρὶς ἀμφιβολία ἡ θεία Λειτουργία καὶ ἡ ἐπιστροφὴ στὴν Ἀποστολικὴ Παράδοση μὲ τὴν τήρηση μέσα στὴν καρδιὰ τῶν ἀρχῶν τοῦ ἁγίου Ἀποστόλου Παύλου: νὰ γίνουμε Γάλλοι μὲ τοὺς Γάλλους μὲ στόχο τὴν Ὀρθόδοξη Ἱεραποστολὴ στὴν Γαλλία. Ἀλλὰ ὁ στόχος ποῦ πρέπει νὰ πετύχουμε εἶναι ὅτι ἐν Χριστῷ δὲν ὑπάρχουν πλέον οὔτε Γάλλοι οὔτε Ρουμάνοι οὔτε Ἕλληνες οὔτε Ρῶσοι, ἀλλὰ ὁ Χριστὸς εἶναι ζωντανὸς γιὰ ὅλους!!

Ἀπὸ ἐκκλησιολογικὴ ἄποψη, ἕνα σπουδαῖο καὶ μοναδικὸ γεγονὸς στὴν Δυτικὴ Εὐρώπη εἶναι ὅτι ὑπάρχει στὴν Γαλλία μιὰ Συνέλευση (σ.: πρόκειται γιὰ τὴν Σύνοδο Ὀρθοδόξων Ἐπισκόπων ὑπὸ τὴν προεδρεῖα τοῦ Μητροπολίτου Γαλλίας τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου) ποῦ ἑνώνει ὅλους τοὺς ὀρθοδόξους Ἐπισκόπους καὶ Μητροπολῖτες οἱ ὁποῖοι κατοικοῦν στὴν χώρα μας. Ὁ καθένας ἀπὸ αὐτοὺς παραμένει μέλος τῆς ἁγίας Συνόδου, ἀπὸ τὴν ὁποία προέρχεται καὶ προεδρεύει καὶ ἐμψυχώνει τὴν ἐκκλησιαστικὴ ζωὴ τῶν κοινοτήτων τῶν μεταναστῶν στὴν Γαλλία, ποῦ κατάγονται ἀπὸ τὴν δική του χώρα (διασπορά). Κάποιοι Μητροπολῖτες, ὅπως ὁ Μητροπολίτης Ἰωσήφ, ἐνθαρρύνουν ἐπίσης τὴν δημιουργία γαλλόφωνων Ἐνοριῶν, γαλλορουμανικῶν Ἐνοριῶν, οἱ ὁποῖες μερικὲς φορὲς συγκεντρώνουν, ὅπως στὴν Besancon γιὰ παράδειγμα, ὅλους τοὺς Ὀρθοδόξους τοῦ τόπου καὶ ὄχι μόνον τοὺς Ρουμάνους καὶ Γάλλους πιστούς.

Νέοι

22. Πῶς ἀντιμετωπίζετε τὴν κατήχηση καὶ τὴν χριστιανικὴ διαπαιδαγώγηση τῶν νέων τῆς Ἐνορίας σας;

Προσπαθοῦμε νὰ ἔχουμε ὑπεύθυνα πρόσωπα ποῦ κάνουν τὴν κατήχηση στοὺς νέους σὲ διαφορετικὰ ἐπίπεδα. Ἀλλὰ τὸν περισσότερο χρόνο ἡ ἐκπαίδευση συμπληρώνεται στὴν ὀρθόδοξη οἰκογένεια. Οἱ γιοὶ τοῦ Διακόνου μας, γιὰ παράδειγμα, πηγαίνουν συχνὰ στὸ Μοναστήρι, κατ' ἀρχὰς μὲ τοὺς γονεῖς τους, τώρα μόνοι τους. Καὶ ἐπιπλέον, ὁ Μητροπολίτης μᾶς Ἰωσήφ, βοηθούμενος ἀπὸ τὸν Ἐπίσκοπο Μάρκο καὶ ἀπὸ τοὺς Ἱερεῖς, εἶναι θερμὸς ἱεραπόστολος τῶν νέων. Ἔτσι, οἱ νέοι μας ἔχουν ἕνα μεγάλο προνόμιο, νὰ μποροῦν νὰ βιώσουν τὴν πίστη τους συμμετέχοντας μαζί του σὲ διάφορες δραστηριότητες (συναντήσεις, κατασκηνώσεις καλοκαιρινές, προσκυνήματα κλπ.). Ὑπάρχει ἐπίσης ὁ σύλλογος "Νῆψις", ποῦ ἀπευθύνεται στοὺς νέους οἱ ὁποῖοι φροντίζουν νὰ συντονίζουν τὶς δραστηριότητες στοὺς νέους. Ἐπίσης, ὁ σύλλογος "Ἄξιος", ποῦ ἐμψυχώνεται ἀπὸ νέους, γιὰ φιλανθρωπικὰ ἔργα (ὀρφανά, ἀλληλοβοήθεια, νοσοκομεῖα κλπ.).

23. Ἐμφανίζεται στὸν δυτικὸ κόσμο, κυρίως στὴν Ἀμερική, ἀλλὰ σιγά-σιγά διαδίδεται καὶ σὲ ἄλλες χῶρες, μιὰ τάση τῶν νέων ποῦ ἐκφράζεται μὲ τὴν φράση: «Θρησκεύω, ἀλλὰ δὲν ἐκκλησιάζομαι», δηλαδὴ πιστεύω στὸν Θεό, ἀλλὰ ἀρνοῦμαι τὴν ὁρατὴ δομὴ τῆς θρησκείας. Ἔχετε ἀντιληφθῆ κάτι τέτοιο σὲ γνωστοὺς νέους σας; Τὸ ἔχετε ἀντιμετωπίσει; Τί θὰ λέγατε, ὡς Ὀρθόδοξος Ἱερέας, σὲ ἕναν νέο ποῦ θὰ σᾶς ἔλεγε κάτι τέτοιο;

Ναί, εἶναι σοβαρό! Πρέπει νὰ ποῦμε ὅτι σὲ αὐτὸν τὸν κόσμο τῆς ἀπόλυτης καὶ συνεχοῦς διάσπασης (ὅπως ποτὲ στὸ παρελθόν, μὲ μέσα στὴν διάθεση ὅλων), μέσα σὲ αὐτὴν τὴν κοινωνία ποῦ δὲν ὑποστηρίζει τὴν ἡσυχία, τὴν μοναξιὰ καὶ θὰ πρόσθετα ποῦ μᾶς ἐκπαιδεύει νὰ παίρνουμε ἕνα ἄμεσο ἀποτέλεσμα –ἕνα μετρήσιμο κέρδος– οἱ ἀκολουθίες καὶ ἡ λειτουργία δὲν ἀνταποκρίνονται καθόλου στὰ κριτήρια τους.  Σὲ αὐτὸν τὸν καθ' ὑπερβολὴ ἡδονιστικὸ κόσμο, ὅπου ἡ «στιγμιαία» εὐχαρίστηση εἶναι ὁ πρῶτος στόχος, οἱ ἀσκητικὲς ἀξίες τῆς Ἐκκλησίας δὲν ἐνθουσιάζουν τοὺς νέους. Αὐτοὶ ποῦ εἶναι πιστοί, προτιμοῦν νὰ ζοὺν σιωπηλὰ ἢ ἀλλιῶς μέσα σὲ ὁμάδες, (Εὐαγγελικὲς ἢ ἄλλες), ποῦ υἱοθετοῦν τὶς μουσικές τους καὶ τοὺς προσφέρουν ἕνα συναρπαστικὸ πεδίο δράσης ποῦ ἐνεργοποιεῖ ἕναν στόχο ποῦ ἐκτιμᾶ ἰδιαίτερα μιὰ νεότητα... κουρασμένη....!

Ἔχουμε μιὰ τεράστια ὑπευθυνότητα καὶ σ' αὐτὸ μπροστὰ στὸν Χριστό!  Δὲν ἔχουμε καμμία μαγικὴ λύση. Πολὺ συχνά –τὸ ὁμολογῶ– «ἱκανοποιούμεθα» νὰ περιμένουμε στὴν προσευχή... Ὅταν ἡ δοκιμασία ἔρχεται, μερικὲς φορὲς συνδεδεμένη μὲ μιὰ ἁπλὴ κατάθλιψη προκαλούμενη ἀπὸ τὸ κενὸ αὐτοῦ τοῦ τρόπου ζωῆς, τότε ὑποδεχόμαστε τὸν νέο καὶ προσπαθοῦμε νὰ τὸν κάνουμε νὰ ἔρθη στὴν Ἐκκλησία, ἴσως μὲ τὸ νὰ τοῦ ποῦμε νὰ ἔλθη στὴν ἀρχὴ τοὐλάχιστον νὰ συμμετάσχη στὸν Ἑσπερινό, νὰ ἀνάψη ἕνα κερί, νὰ ἐξομολογηθῆ. Γιατί ἡ Ἐκκλησία μπορεῖ νὰ εἶναι μιὰ ἀληθινὴ προσωπικὴ καὶ κοινοτικὴ ἀπάντηση στὸ ὑπαρξιακὸ κενό. Ὁ ἱερομόναχος Σωφρόνιος, τῆς Μητρόπολης τῆς Λάρνακας, μοῦ διηγήθηκε ὅτι αὐτὸ τὸ φαινόμενο ἀρχίζει νὰ ἑδραιώνεται στὴν Κύπρο, ἀλλὰ πρόσθεσε «τὴν περίοδο τῆς Σαρακοστῆς ὁ σύνδεσμος μὲ τὸ βάπτισμα εἶναι τόσο δυνατός, ποῦ οἱ νέοι ἔρχονται καὶ ἐξομολογοῦνται!»

Ὅταν βαπτίζονται ναί... ἀλλὰ κι ἀκόμα, ὅταν δὲν εἶναι ἀκόμα βαπτισμένοι, τότε θὰ ἔπρεπε νὰ εἴμαστε ἀληθινὰ πιὸ «ἐμπνευσμένοι". Προφανῶς μέσα στὴν Ἐκκλησία ἐξηγοῦμε στοὺς γονεῖς τὴν σημασία τοῦ βαπτίσματος, ἀλλὰ προπαντὸς τὴν σημασία τοῦ νὰ συμμετάσχη κανεὶς μετὰ τὸ βάπτισμα καὶ στὴν εὐχαριστιακὴ ζωή. Πρέπει νὰ προσθέσουμε ὅμως ὅτι κάποιοι νεαροὶ ἐνήλικες ψάχνουν νὰ βροὺν τὴν ἡσυχαστικὴ ζωὴ μέσα στὰ Μοναστήρια ποῦ εἶναι πιστὰ στὴν Ὀρθόδοξη Παράδοση.

24. Τί θὰ μποροῦσε νὰ ὠφεληθῇ ἕνας Ἕλληνας Ὀρθόδοξος ἀπὸ τὴν Εὐρώπη;

Ἴσως νὰ συναντήση ἄλλους νέους Ὀρθοδόξους, Ρουμάνους, Γάλλους ἢ Ρώσους. Ἀλλά, ἐπίσης, νὰ ἀνακαλύψη ὅτι, παρὰ τὰ λάθη καὶ τὶς περιπλανήσεις, ὑπάρχουν νέοι μὴ Ὀρθόδοξοι, οἱ ὁποῖοι εἶναι πειθαρχημένοι, ποῦ σέβονται τοὺς κανόνες, τοὺς νόμους, τὸ κράτος καὶ οἱ ὁποῖοι σπουδάζουν γιὰ νὰ ἔχουν ἕνα μέλλον καὶ νὰ δημιουργήσουν μιὰ οἰκογένεια.

25. Τί θὰ συμβουλεύατε ἕναν Ἕλληνα νέο ποῦ θὰ ἐρχόταν νὰ σπουδάση στὴν Γαλλία ἢ τὴν Ἑλβετία;

Νὰ συνεχίση νὰ βιώνη τὴν πίστη του σὲ μία κοντινὴ Ὀρθόδοξη ἐνορία. Νὰ προσπαθῆ νὰ τὴν βιώση, ἐὰν εἶναι δυνατόν, σὲ μιὰ ὀρθόδοξη ἐνορία ὅπου ὑπάρχουν Γάλλοι. Νὰ ἐπωφεληθοῦν ἀπὸ τὸ ἄριστο ἐπίπεδο σπουδῶν, ἰδιαίτερα στοὺς ἐπιστημονικοὺς τομεῖς, νὰ διακρίνη τί μπορεῖ νὰ τοῦ προσφέρη ἡ λογικὴ συνεχίζοντας ὁπωσδήποτε νὰ συνεχίζη νὰ «φυλάττη» τὴν καρδιά του. Νὰ προσπαθῆ ἐπίσης νὰ ἀνοιχθῇ στὸν κόσμο ποῦ δὲν εἶναι δικός του σὲ ἕνα πνεῦμα σπουδῶν, ἀκρόασης καὶ σεβασμοῦ, μελετῶντας τὴν γλῶσσα καὶ προπαντὸς τὴν ἱστορία τῆς χώρας ποῦ τὸν ὑποδέχεται, γιὰ νὰ καταλάβη τὰ λάθη, ἀλλὰ ἐπίσης καὶ τὶς ἐπιτυχίες.

Τρόπος ζωῆς στὴν Εὐρώπη

26. Νομίζω ὅτι θὰ ἐνδιέφερε νὰ μᾶς πῆτε γιὰ τὶς συνθῆκες διαβίωσής σας, διότι πλανᾶται ἡ ἐντύπωση ὅτι οἱ Εὐρωπαῖοι ζοὺν στὴν χλιδὴ καὶ τὴν σπατάλη.

Κάποιοι ναί, ἀλλὰ στὴν Γαλλία ὑπάρχουν ἑκατομμύρια φτωχῶν ἀνθρώπων ποῦ ζοὺν μετρημένα. Ἡ Κύπρος, ἀλλὰ ἐπίσης καὶ ἡ Ἑλλάδα, ὅπως εἴμαστε σὲ θέση νὰ γνωρίζουμε, ὑφίστανται ἀκριβῶς τὶς ἴδιες ἀποκλίσεις μὲ ἐμᾶς. Ὑπάρχουν καὶ θὰ ὑπάρχουν πάντα πρόσωπα ποῦ σπαταλοῦν μὲ μιὰ νοοτροπία ἐγωιστική. τὸν ἐγωϊσμὸ ὁ ὁποῖος εἶναι ἕνα ἀπὸ τὰ κύρια πάθη ποῦ προσπαθοῦμε ὅλοι νὰ πολεμήσουμε. Στὴν Ἐκκλησία μας, ἀλλὰ γενικὰ καὶ σὲ ἄλλες Ἐκκλησίες, ὑπάρχουν ἄνθρωποι ποῦ ἀγωνίζονται νὰ ἐφαρμόσουν τὶς ἐντολὲς τοῦ Χριστοῦ, προσπαθῶντας νὰ ζοὺν καὶ νὰ μοιράζωνται τὰ ὑλικὰ ἀγαθὰ ὅσο τὸ δυνατὸν καλύτερα, χωρὶς νὰ εἶναι ὑποδουλωμένοι σ’ αὐτὰ καὶ ἀποφεύγοντας τὴν σπατάλη. Ἡ ἐμπειρία τῆς χριστιανικῆς κοινοτικῆς ζωῆς εἶναι ἀσφαλῶς μία ἀπὸ τὶς καλύτερες θεραπεῖες γιὰ τὴν ἴαση τοῦ ἐγωκεντρισμοῦ καὶ τῆς πλεονεξίας.

Ἑλλάδα

27. Ἐπίσης θὰ θέλαμε νὰ ἀκούσουμε τὴν γνώμη τῶν Εὐρωπαίων, ὅπως τὴν ἀκοῦτε στὶς καθημερινές σας συναναστροφές, γιὰ τὴν Ἑλλάδα, πρὶν καὶ μετὰ τὴν οἰκονομικὴ κρίση.

Μέσα σὲ ἄθεα καὶ καλλιεργημένα περιβάλλοντα, ἡ Ἑλλάδα ἦταν καὶ παραμένει ἡ χώρα τῆς φωτισμένης Ἀρχαιότητας, λίκνο τοῦ εὐρωπαϊκοῦ πολιτισμοῦ. Στὴν Γαλλία, ἀπὸ τὴν ἐποχὴ τῆς οἰκονομικῆς κρίσης ποῦ ὑπάρχει ἐπίσης καὶ σὲ ἐμᾶς, τὰ ἄθεα καὶ ἐχθρικὰ πρὸς τὴν Ἐκκλησία περιβάλλοντα χρησιμοποιοῦν αὐτὴν τὴν κρίση γιὰ νὰ κατηγορήσουν τὴν Ἑλληνικὴ Ἐκκλησία γιὰ διαφθορά. Αὐτὸ συνήθως συμβαίνει στοὺς δημοσιογράφους, οἱ ὁποῖοι ἐξάλλου ἔλαβαν ἐπίσημα τὴν ἀπάντηση ἀπὸ τὸν Ἀρχιεπίσκοπό σας Ἱερώνυμο μέσα ἀπὸ τὰ ΜΜΕ. Γιὰ τοὺς Γάλλους Ὀρθοδόξους ἡ Ἑλλάδα (ὅπως ἡ Ρουμανία καὶ ἡ Ρωσία) εἶναι πάντα μιὰ γῆ προσκυνημάτων καὶ ἐμβάθυνσης στὴν Ὀρθόδοξη Παράδοση, καὶ αὐτὸ προπαντὸς μέσῳ τῆς μοναστηριακῆς ζωῆς. Ἀνήκει στὰ ἔθνη ποῦ διαφυλάττουν τὴν Πίστη καὶ τὴν πληρότητα τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας μέσα στὶς μεγάλες δοκιμασίες τῆς ἱστορίας της.

28. Ποιά μέρη τῆς Ἑλλάδος καὶ τῆς Κύπρου σᾶς ἑλκύουν καὶ γιὰ ποιόν λόγο;

Στὴν Ἑλλάδα, ἐννοεῖται ἡ Ναύπακτος... μαντεύετε γιατί; Οἱ διαμονὲς στὸ μοναστήρι τῆς Πελαγίας καὶ στὴν Μητρόπολη τῆς Ναυπάκτου εἶναι πάντα ἔντονες στιγμὲς κοινωνίας, κάθαρσης τῶν σκέψεων καὶ θεολογικοῦ ἐμπλουτισμοῦ. Ἀλλὰ ἐπίσης ἡ Θεσσαλονίκη, γιατί εἶναι κοντὰ στὸ Ἅγιον Ὅρος καὶ ἔχει τόσους ἁγίους τόπους (τὸν Ἅγιο Δημήτριο, Ἅγιο Γρηγόριο Παλαμᾶ, Ἁγία Σοφία, Ἁγία Αἰκατερίνη, τὸν τάφο τοῦ Γέροντος Παϊσίου στὴν Σουρωτὴ κλπ.) στοὺς ὁποίους ἔχουμε ἀνάγκη νὰ κάνουμε προσκυνήματα.

Ἡ Κύπρος ... εἶναι μιὰ μακρὰ «ἱστορία ἀγάπης"... Πρῶτα στὴν Λάρνακα, ὅπου ὁ π. Ἀνδρέας Ἀγαθοκλέους καὶ Χριστόδουλος Χριστοδούλου ἄνοιξαν ἀμέσως τὶς πόρτες τῆς καρδιᾶς τους καὶ τῆς Ἐκκλησίας τους. Δὲν θὰ κλείσουν ποτέ... Αὐτὸ ἦταν γιὰ μᾶς πολὺ σημαντικό, γιὰ νὰ ζήσουμε τὴν πίστη καὶ τὴν ἀληθινὴ παράδοση ἔξω ἀπὸ τὴν Γαλλία μὲ μία ἀπὸ τὶς πιὸ ἀρχαῖες Ἐκκλησίες τῆς Χριστιανοσύνης. Χάρη σὲ αὐτὲς τὶς συναντήσεις, μιὰ μέρα τοῦ καυτοῦ Ἰουλίου καθ' ὁδόν, «ἀπὸ μία ἀπὸ κεῖνες τὶς συγκυρίες ποῦ μόνον ὁ Θεὸς γνωρίζει» μᾶς υἱοθέτησε ἡ Κύπρος καὶ ἡ Ἐκκλησία της. Ἐπίσης ὑπάρχουν μοναστήρια στὸ Τρόοδος, τῆς Τροοδίτισσας καὶ τῆς Θεοτόκου ποῦ εἶναι γιὰ μᾶς «ἡ ἀντανάκλαση τοῦ κήπου τοῦ Θεοῦ»... καὶ ἐπίσης τὸ κλίμα ταιριάζει στὴ Μαρία (τὴν πρεσβυτέρα), ἡ ὁποία ὅπως ξέρετε ἔχει μιὰ ὑγεία εὔθραυστη.

Τελευταιες ἐρωτήσεις

29. Ποιό μέρος θὰ διαλέγατε «γιὰ τὰ γεράματά σας»;

Στὴν Ἑλλάδα, προφανῶς τὴν Ναύπακτο. Στὴν Κύπρο, τὴν Λάρνακα.

30. Ἕναν τελευταῖο λόγο γιὰ τοὺς ἀναγνῶστες μας.

Ἡ ἐφημερίδα σᾶς δὲν εἶναι μόνον ἕνα μέσον πληροφόρησης μὲ πολλὰ ντοκουμέντα σχετικὰ μὲ τὴν ζωὴ τῆς Μητροπόλεως στὴν Ναύπακτο, τῶν δραστηριοτήτων τῆς καὶ τῆς σχέσης τῆς μὲ τὴν Ἑλληνικὴ Ἐκκλησία καὶ τὶς ἄλλες Ὀρθόδοξες χῶρες, ἀλλὰ ἐπίσης ἕνα ἐξαιρετικὸ περιοδικὸ Θεολογίας. Ἡ ἄρτια μετάδοση τῶν διαλέξεων τοῦ Μητροπολίτη Ἱεροθέου (ἢ ἄλλων εἰσηγητῶν) κατὰ τὴν διάρκεια Διεθνῶν Συνεδρίων, ὅπου συχνὰ προσκαλεῖται, εἶναι οὐσιώδης γιὰ τὴν ζωὴ τοῦ σύγχρονου Χριστιανοῦ.

Βεβαίως, παραμένοντας ἀγκυροβολημένη στὴν Πατερικὴ Παράδοση δημιουργεῖ μιὰ παιδαγωγικὴ γέφυρα, μερικὲς φορὲς μάλιστα ἐπιστημονική, συγκεκριμένη, «μὲ σάρκα καὶ ὀστᾶ» γιὰ τοὺς πιστοὺς τοῦ 21οῦ αἰῶνα. Ἀπαντᾶ σὲ συγκεκριμένα ἐρωτήματα.

Ἡ ἐφημερίδα σας πραγματεύεται ἐπίσης προβλήματα ποῦ συναντῶνται στὶς σχέσεις ἀνάμεσα στὴν Ἑλληνικὴ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία καὶ τὸ Κράτος καὶ τὰ διαφωτίζει πνευματικά. Τὰ ἄρθρα τῶν διαφόρων συντακτῶν (ἀπὸ τοὺς ὁποίους κάποιοι εἶναι φίλοι) τῆς ἐφημερίδας πάνω στὸν σχολιασμὸ τῆς πραγματικότητας, τῆς ἁγιολογίας, τῶν δραστηριοτήτων γιὰ τοὺς νέους καὶ τὶς διαφορετικὲς γιορτὲς τῆς Μητρόπολης, εἶναι πάντα μιὰ μαρτυρία μιᾶς Μητρόπολης πολὺ ζωντανῆς καὶ ταυτόχρονα μέσα στὴν Παράδοση τῆς Ἐκκλησίας, καὶ μὲ ἀλληλεγγύη γιὰ τὴν σύγχρονη κοινωνία. Μεταφράζω ἐξάλλου μερικὲς φορὲς γιὰ νὰ τὰ μεταδώσω στοὺς ἐνορῖτες μας ἢ γιὰ νὰ τὰ δημοσιεύσω στὸ «Apostolia", τὴν ἐφημερίδα τοῦ Μητροπολίτη μᾶς ποῦ ἐκδίδεται στὴν γαλλικὴ γλῶσσσα, μία «ἀδελφὴ ἐφημερίδα» μὲ τὸ ἴδιο πνεῦμα καὶ τὴν ἴδια Παράδοση.

Εὔχομαι ὁ Κύριος νὰ εὐλογήση ὅλους ἐκείνους ποῦ συμμετέχουν σὲ αὐτὸ τὸ σημαντικὸ ἔργο μὲ γενναιοδωρία, ἱκανότητα καὶ πιστότητα.

Πάτερ Καλλίνικε, σᾶς εὐχαριστῶ θερμῶς, πάλι, γιὰ τὸ ἐνδιαφέρον σας σχετικὰ μὲ τὴν ζωὴ τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας στὴν Γαλλία, τὸ ὁποῖο ἐκφράστηκε μέσα ἀπὸ τὴν ποιότητα τῶν ἐρωτήσεών σας. Συνειδητοποιήσαμε κατὰ τὴν διάρκεια τῶν ταξιδιῶν μας ὅτι, πίσω ἀπὸ τὴν διακριτικότητά σας «κρύβεται» πολὺς κόπος –μεταξὺ ἄλλων– καὶ γιὰ αὐτὴν τὴν ἐφημερίδα, ἀλλὰ ἐπωφελοῦμαι ἐξίσου νὰ σᾶς εὐχαριστήσω γιὰ τὴν «ἀγγελικὴ φιλοξενία» σας κατὰ τὴν διάρκεια τῆς διαμονῆς μας στὴν Ναύπακτο.

Τέλος, ἐπιθυμῶ νὰ διαβιβάσω στὸν Μητροπολίτη Ἰερόθεο τὶς ἀδελφικὲς εὐχὲς τοῦ Μητροπολίτη μας Ἰωσήφ, ὅπως καὶ τὴν εὐγνωμοσύνη μας καὶ τὴν βαθειὰ ἐν Χριστῷ ἀγάπῃ μας. Χρόνια Πολλά!

–Σᾶς εὐχαριστοῦμε πολύ, π. Πέτρο, γιὰ τὸν κόπο σας, καὶ νὰ μᾶς θυμᾶστε στὶς προσευχές σας στὸ Θυσιαστήριο τῆς Ἐνορίας σας.–