«Διάλογοι» καὶ ἑνότητα

Ἡ σύγχρονη «Ἐκκλησία» τῆς Ρώμης δὲν ἔχει καμμιὰ σχέση μὲ τὴν ἀρχαία Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία τῆς Ρώμης, ὅπως τὴν περιγράφει ἕνας σημαντικὸς ἐκπρόσωπός της καὶ μάλιστα ἅγιος, ποὺ ἐγγράφεται στὸ κοινὸ ἑορτολόγιο Ἀνατολῆς καὶ Δύσεως, ὁ ἅγιος Γρηγόριος Διάλογος, Πάπας Ρώμης, στὸ βιβλίο του «Διάλογοι»...

Στὸ βιβλίο αὐτό, ἀπὸ τὰ πολλὰ παραδείγματα τῶν ἁγίων ποῦ ἀναφέρονται, φαίνεται ὅτι ὅλοι αὐτοὶ (Ἐπίσκοποι, Πρεσβύτεροι, μοναχοί, λαϊκοὶ) ζοῦσαν τὴν ἡσυχαστικὴ παράδοση τῆς Ἐκκλησίας, εἶχαν μεγάλη γνώση καὶ ἐμπειρία τῆς νοερᾶς προσευχῆς, τοῦ ἀκτίστου Φωτός, τοῦ πολέμου ἐναντίον τοῦ διαβόλου καὶ ἀναδείχθηκαν Ὁμολογητὲς καὶ Μάρτυρες τῆς πίστεως.

Ὅλη αὐτὴ ἡ ζωή, τῆς ὁποίας ἡ ἀποτύπωση ἔγινε στὸ τέλος τοῦ 6ου αἰῶνος ἀπὸ ἕναν ὀνομαστὸ καὶ μεγάλο Πάπα, ποῦ καὶ ὁ ἴδιος ζοῦσε αὐτὴν τὴν ἡσυχαστική-νηπτικὴ παράδοση, ἀλλοιώθηκε τὰ μετέπειτα χρόνια, ἀπὸ τὶς κατὰ καιροὺς ἐπιδρομὲς τῶν βαρβαρικῶν φύλων, ποῦ ἄλλα εἶχαν ἀσπαθῆ τὴν ἀρειανικὴ αἵρεση καὶ ἄλλα ἦταν τυπικὰ ὀρθόδοξοι, ἐπέπεσαν δὲ στὸν ὀρθόδοξο λαὸ μὲ βαρβαρικὲς ἐνέργειες. Στὸ βιβλίο αὐτὸ διαφαίνεται ὄχι μόνον ἡ ἡσυχαστικὴ παράδοση, ἀλλὰ καὶ ἡ ἠρωϊκὴ ἀντίσταση τῶν μελῶν τῆς Ἐκκλησίας στὶς βαρβαρικὲς αὐτὲς ἐπιδρομές. Εἶναι ἕνα ἀσκητικὸ καὶ «ἀντιστασιακὸ» βιβλίο, ἕνα θαυμαστὸ συναξάριο ἀσκητῶν καὶ μαρτύρων τῆς ὀρθοδόξου πίστεως.

Τὸ συμπέρασμα εἶναι ὅτι, ἂν θέλουμε νὰ ἐπιτευχθῇ ἡ ἑνότητα τοῦ Χριστιανισμοῦ, θὰ πρέπει οἱ Χριστιανοὶ τῆς Δύσεως νὰ ἐπανέλθουν σὲ αὐτὴν τὴν ἑνιαία ζωὴ τῶν πρώτων χρόνων, νὰ ζήσουν αὐτὴν τὴν ἡσυχαστική-νηπτικὴ παράδοση, ποὺ βιώνεται ἕως σήμερα στὴν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία καὶ ἡ ὁποία κινεῖται μέσα σὲ γνήσια Τριαδολογικὰ καὶ ἀνθρωπολογικὰ πλαίσια. Ὁ ἡσυχασμὸς εἶναι ἡ προϋπόθεση τοῦ ὀρθοδόξου δόγματος, γιατί ἔξω ἀπὸ τὸν ἡσυχασμὸ δὲν μπορεῖ νὰ βιωθῇ ἡ ἀποκαλυπτικὴ ζωή. Τὸ ἀντίθετο τοῦ ἡσυχασμοῦ εἶναι ὁ ὀρθολογισμὸς καὶ σχολαστικισμὸς ποὺ ὁδηγοῦν στὴν αἵρεση.

(Μητροπολίτου Ναυπάκτου Ἱεροθέου, Παλαιὰ καὶ Νέα Ρώμη)