Skip to main content

Γεγονότα καὶ Σχόλια: Μὶὰ ἑρμηνεία τοῦ ἑλληνικοῦ παραδόξου - Μὶὰ βαθύτερη αἰτία

Μιὰ ἑρμηνεία τοῦ ἑλληνικοῦ παραδόξου

ἡ θεωρία τῆς φυσικῆς ἐπιλογῆς, ποὺ «ἐμπνεύστηκε» ὁ Δαρβῖνος γιὰ νὰ ἐρμηνεύση τὴν κατ’ αὐτὸν ἐξέλιξη τῶν εἰδῶν, χρησιμοποιεῖται ὡς ἑρμηνευτικὸ κλειδὶ καὶ ἀπὸ διάφορους ἄλλους κλάδους τῆς ἐπιστήμης, ἐκτὸς ἀπὸ τὴν Βιολογία. Τελευταῖα εἴδαμε τὴν χρήση της στὸ πεδίο τῆς κοινωνιολογίας καὶ τῆς οἰκονομίας, σὲ ἄρθρο ποὺ ἀφορᾶ τὴν δραστηριότητα τῶν ἑλλήνων ἐντὸς καὶ ἐκτὸς ἑλλάδος. ὁ χαρακτηριστικὸς τίτλος τοῦ ἄρθρου εἶναι: ἡ φυσικὴ ἐπιλογὴ καὶ τὸ ἑλληνικὸ παράδοξο (Καθημερινή, 8.7.2012). Συγγραφέας του εἶναι ὁ κ. Στάθης Ν. Καλύβας, καθηγητὴς πολιτικῆς ἐπιστήμης στὸ Πανεπιστήμιο Γέϊλ.

ὁ συγγραφέας ξεκινᾶ τὸ ἄρθρο τοῦ μὲ τὴν διατύπωση τοῦ πλέον γνωστοῦ νεοελληνικοῦ παραδόξου. Γράφει: «Πρόκειται γιὰ ἕνα ἀπὸ τὰ πιὸ ἐνδιαφέροντα παράδοξα τοῦ ἑλληνισμοῦ: τὴν ἴδια στιγμὴ ποὺ οἱ Ἕλληνες ἐπιτυγχάνουν ἐντυπωσιακὰ ἀποτελέσματα ὅταν ἐργάζονται καὶ σταδιοδρομοῦν στὸ ἐξωτερικό, ἀποσπῶντας τὸν γενικὸ θαυμασμό, ἀδυνατοῦν νὰ στήσουν ἕνα ἀποτελεσματικὸ κράτος καὶ μιὰ δίκαιη κοινωνία στὴν ἴδια τους τὴ χώρα».

ὁ κ. Καλύβας, ἀφοῦ ἀναφέρει ἄλλες ἑρμηνεῖες, διατυπώνει τέλος τὴν δική του ἄποψη γιὰ τὸ θέμα, τὴν ὁποία ἁλιεύει ἀπὸ τὸν κορυφαῖο Ἀμερικανὸ Βιολόγο Ἔντουαρντ Γουίλσον. ὁ Γουίλσον ἰσχυρίζεται ὅτι «ἡ ἀνθρωπότητα διέπεται ἀπὸ δύο φαινομενικὰ ἀντίρροπες δυνάμεις: ἡ μία ἀφορᾶ τὴ φυσικὴ ἐπιλογὴ τῶν ἀτόμων καὶ ἡ ἄλλη τὴ φυσικὴ ἐπιλογὴ τῶν ὁμάδων καὶ τῶν συλλογικοτήτων». Σύμφωνα μὲ τὴν ἄποψη αὐτὴ «τὰ ἄτομα ποὺ συμπεριφέρονται μὲ ἐπιθετικὰ ἐγωιστικὸ τρόπο ἀναπαράγονται μὲ μεγαλύτερη ἐπιτυχία», ἐπιτυγχάνουν στὶς δραστηριότητές τους καὶ μεταδίδουν τὸν ἰὸ τῆς ἐγωϊστικὴς ἐπιθετικότητας καὶ στὸὺς ἀπογόνους τους, ἀλλὰ ἡ ὁμάδα τους ἢ συλλογικότητά τους, ἂν ὅλα τὰ ἄτομά της διακρίνονται γι’ αὐτὴν τὴν ἐγωϊστικὴ ἐπιθετικότητα, γρήγορα ἀποσαθρώνεται. Ἀπὸ τὴν ἄλλη μεριά, «οἱ ὁμάδες ποὺ ἀποτελοῦνται ἀπὸ ἄτομα ποὺ λειτουργοῦν μὲ ἀλτρουιστικὸ τρόπο, εἶναι δηλαδὴ διατεθειμένα νὰ θυσιαστοῦν γιὰ τὸ σύνολο, κατορθώνουν νὰ ἐπιβιώσουν μὲ μεγαλύτερη ἐπιτυχία σὲ σχέση μὲ τὶς ὁμάδες ἐκεῖνες ποὺ ἀποτελοῦνται ἀπὸ ἐγωιστικὰ ἄτομα». Μὲ αὐτὴν τὴν θεωρητικὴ θεμελίωση ὁ κ. Καλύβας ἑρμηνεύει τὸ ἑλληνικὸ παράδοξο ὡς ἑξῆς: «οἱ Ἕλληνες ἐπιτυγχάνουν ἔξω γιατί λειτουργῶντας ἐγωιστικὰ σὲ κοινωνίες μὲ ἰσχυρὴ συνοχή, καταφέρνουν καὶ προσπορίζονται σημαντικὰ ὀφέλη. Ἀντίθετα, ὅταν βρεθοῦν μόνοι μεταξύ τους, ἡ ἴδια αὐτὴ ἐγωιστικὴ ρὸπὴ ὁδηγεῖ ἀναπόφευκτα στὴν κοινωνικὴ διάλυση».

Μιὰ βαθύτερη αἰτία

Ἂν τὸ χαρακτηριστικὸ τοῦ Ἕλληνα ἦταν ὁ ἐπιθετικὰ ἐγωϊστικὸς τρόπος, τότε σύμφωνα μὲ τὴν θεωρία τοῦ Γουίλσον, ἡ «συλλογικότητά» του (τὸ ἔθνος μας) ἔπρεπε ἀπὸ αἰῶνες νὰ ἔχει διαλυθῇ. Καὶ προπαντὸς δὲν θὰ μποροῦσε νὰ ἐπιβιώση κάτω ἀπὸ ἀντίξοες συνθῆκες, διαλυτικὲς τῆς συνοχῆς του, ὅπως ἦταν ἡ Τουρκοκρατία.

Θεωροῦμε ὅτι ὑπάρχει κάτι ἄλλο βαθύτερο. Οἱ Ἕλληνες ἔχουμε μιὰ πνευματικὴ καὶ πολιτιστικὴ ὑποδομὴ ποὺ εἶναι ἀσύμβατη μὲ τὴν προτεσταντικὴ νοοτροπία ποὺ θεμελίωσε καὶ ὀργάνωσε τὸ σύγχρονο ἑλληνικὸ Κράτος, γι’ αὐτὸ ὁ Ἕλληνας τὸ βλέπει διαρκῶς ὡς ἀντίπαλο τὸν ὁποῖο ὑπονομεύει. Ἀπὸ τὴν ἀρχὴ ἐμφανίστηκε σὰν κάτι ξένο πρὸς τὴν παράδοση, τὴν πίστη καὶ τὴν νοοτροπία του.

Θὰ περάσουν μᾶλλον πὸλλὰ ἀκόμη χρόνια μέχρι νὰ βροῦμε καὶ ὡς Κράτος τὸν ὀρθόδοξο, φιλότιμο καὶ δημιουργικὸ ἑαυτό μας.

π.Θ.Α.Β.

ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΚΑΙ ΣΧΟΛΙΑ

  • Προβολές: 3024