Γεγονότα καὶ Σχόλια: Καθύβριση τῆς ἡσυχίας - Ἱερότητα καὶ ἡσυχία

Καθύβριση τῆς ἡσυχίας

Ἐφέτος, τὴν ἑπομένη τοῦ Προφήτη Ἠλία, ἡμέρα Σάββατο, τὰ μεσάνυκτα, ὥρα στὴν ὁποία οἱ Χριστιανοὶ πο]y δὲν κοιμοῦνται ἐπιθυμοῦν συνήθως νὰ κινητοποιήσουν τὸν νοῦ τους σὲ κάποια πνευματικὴ μελέτη ἢ προσευχή, ὁρισμένοι συμπολῖτες μας ἀπὸ «σημεῖον ὑψηλὸν» ἄνωθεν τοῦ κεντρικοῦ σώματος τῆς πόλεως τῆς Ναυπάκτου, θέλησαν «λαϊκῷ τὼ τρόπῳ» νὰ «ἀγρυπνήσουν» γιὰ νὰ «τιμήσουν», κατὰ τὴν ἀντίληψή τους, εὐωχούμενοι τὸν Προφήτη Ἠλία. Δὲν σκέφτηκαν βέβαια ὅτι ὁ Προφήτης δὲν ἀποδέχεται τέτοιου εἴδους τιμές, ἀφοῦ ἀποτελεῖ σύμφωνα μὲ τοὺς Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας μας ἐραστὴ τῆς ἡσυχίας, πρότυπο τοῦ ἡσυχαστικὰ προσευχόμενου ἀνθρώπου. Αὐτὸ ἄλλωστε δείχνει ἡ πολὺ χαρακτηριστικὴ εἰκόνα του.

Ἡ «λαϊκὴ ἀγρυπνία» κράτησε μέχρι τὸ πρωΐ. Τὰ ἄσματά της ἀκούγονταν μέχρι καὶ λίγα λεπτὰ πρὶν ἀπὸ τὴν ἔναρξη τοῦ Ὄρθρου τῆς Κυριακῆς. Στὴν κυριολεξία καταδυνάστευαν τὶς ἀκοές μας. Γι’ αὐτό, παρὰ τὴν ζέστη, τὰ παράθυρα ἔκλεισαν, ἀλλὰ καὶ πάλι ὁ κλέφτης θόρυβος ἦταν μέσα. Ἡ μουσικὴ ὅσο ὡραία καὶ ἂν εἶναι (τὴν συγκεκριμένη, βέβαια, δὲν μποροῦμε νὰ τὴν ἐντάξουμε σ’ αὐτὴν τὴν κατηγορία), ὅταν παρακωλύη τὸν ἀναγκαῖο ὕπνο, γίνεται αἰσθητὴ ὡς ἐνοχλητικὸς θόρυβος κι’ ὅταν, ἐπίσης, σὲ ἀντίθεση μὲ τὴν θέληση τῶν πολλῶν, τοὺς στερῇ τὴν ὀμορφιὰ τῆς νυχτερινῆς ἡσυχίας, ἀντιμετωπίζεται ὡς ἕνας θρασύτατος κλέφτης.

Τὸ ἑπόμενο Σάββατο βρεθήκαμε γιὰ τὸ μνημόσυνο προσφιλῶν προσώπων στὴν Μακεδονία, στοὺς πρόποδες τοῦ ὅρους Πάϊκο. Ἡ νύχτα ἦταν θαυμάσια, βυθισμένη στὴν ἡσυχία. Ἀκούγονταν μόνον οἱ φυσικοὶ θόρυβοι τοῦ βουνοῦ, οἱ «μελωδίες» ὅσων ἐντόμων καὶ ζωντανῶν δὲν κοιμοῦνται τὴν νύχτα. Μπροστά μας ἁπλωνόταν ὁ κάμπος τῶν Γιαννιτσῶν, τὸ βαθύπεδο τῆς Θεσσαλονίκης μὲ χιλιάδες φῶτα ἀπὸ τὶς πόλεις καὶ τὰ χωριὰ τοῦ πλούσιου κάμπου τῆς Κεντρικῆς Μακεδονίας. Ὁ θόρυβος ὅμως τῶν πόλεων δὲν ἔφθανε σὲ μᾶς. Ὥσπου ξαφνικὰ ἄρχισαν τὰ ὄργανα κάποιου γάμου. Πιὸ κάτω ἀπ’ τὸ σημεῖο πο]y βρισκόμασταν, στὸ χεῖλος μιᾶς ἥμερης χαράδρας, σ’ ἕνα ἐξοχικὸ κέντρο, ἄνοιξαν τὰ μεγάφωνα στὴν διαπασῶν, στραμμένα θαρρεῖς ὅλα πρὸς τὰ ἔξω, πρὸς τὸν ἥσυχο χῶρο καὶ κόσμο τοῦ βουνοῦ.

Στὴν κυριολεξία ἦταν μιὰ καθύβριση τῆς ἡσυχίας τοῦ βουνοῦ, μιὰ καταρρύπωση καὶ καταβεβήλωση τῆς ἱερότητας τῆς νύχτας τοῦ Σαββάτου, ἐν ἀναμονῇ τοῦ Ὄρθρου τῆς Κυριακῆς.

Ἱερότητα καὶ ἡσυχία

Σὲ μιὰ ἐνοριακὴ ἐκδρομή μας στὴν Πάτμο, πρὶν ἀπὸ ἀρκετὰ χρόνια, χαρήκαμε τὴν ἡσυχία τῆς «Ἱερᾶς Νήσου». Ὑπῆρχε αὐστηρὴ τήρηση ὅλων τῶν κανόνων πο]y ἀπέρρεαν ἀπὸ τὴν νομοθετικὴ ἀναγνώριση τῆς Πάτμου ὡς «Ἱερᾶς Νήσου». Θὰ ἀναφέρουμε μιὰ σημαντικὴ λεπτομέρεια σχετικὴ μὲ τὰ ὅσα προηγουμένως σχολιάσαμε. Ὅλοι οἱ χῶροι διασκέδασης (νεανικοὶ ἢ παραδοσιακοὶ) ἦταν ὑποχρεωμένοι νὰ ἔχουν τέτοια ἠχομόνωση, ὥστε καὶ ὅσοι βρίσκονταν πολὺ κοντὰ ἔξω ἀπὸ αὐτοὺς νὰ μὴν ἀκοῦνε τὴν μουσικὴ πο]y παιζόταν μέσα. Ὁ θόρυβος, δηλαδή, τῆς διασκέδασης περιοριζόταν σ’ αὐτοὺς πο]y τὸν ἐπιθυμοῦσαν.

Ἡ ἱερότητα τῆς Πάτμου συνδεόταν ἀπὸ τὸν νόμο (καὶ πιστεύουμε ὅτι καὶ μέχρι σήμερα στὴν πράξη συνδέεται) μὲ τὴν ἐξασφάλιση τῆς ἀπαραίτητης «ἱερᾶς» ἡσυχίας γιὰ τοὺς προσκυνητές της, ἀλλὰ καὶ γιὰ τοὺς ἄλλους ἐπισκέπτες της. Ὁ σεβασμὸς στὴν ἡσυχία εἶναι στοιχεῖο πολιτισμοῦ καὶ δείκτης χριστιανικῆς πνευματικότητας.

π.Θ.Α.Β.