Ἐπίκαιροι Σχολιασμοί: Στὸ καμίνι τῆς ζωῆς δὲν ἐπιβιώνει ἡ χλεύη

Πρωτοπρεσβυτέρου π. Θωμᾶ Βαμβίνη

Ἕνα δημοσίευμα τῆς ἐφημερίδας Καθημερινὴ (9.12.2012), ποὺ γράφηκε μὲ ἀφορμὴ τὴν «προφητεία» ποὺ ἐντοπίσθηκε (ἢ ἐπινοήθηκε) μέσα στὸ ἡμερολόγιο τῶν Μάγια γιὰ τὸ τέλος τοῦ κόσμου στὶς 21 Δεκεμβρίου 2012, ἀκουμπᾶ μὲ ἄκομψη εἰρωνεία μιὰ πληγὴ τῆς σύγχρονης ψυχοπαθολογίας τοῦ ταλαιπωρημένου πληρώματος τῆς Νεοελληνικῆς Πολιτείας, ποὺ εἶναι ταυτόχρονα (στὴν συντριπτική του πλειοψηφία) καὶ πλήρωμα τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας.

Εἶναι ἱστορικὰ καὶ ψυχολογικὰ τεκμηριωμένο ὅτι, ὅταν τὰ πράγματα δὲν πᾶνε καλὰ εἴτε στὸ πεδίο τῶν ἐθνικῶν θεμάτων εἴτε στὸ πεδίο τῆς προσωπικῆς ζωῆς καὶ βιοπάλης, τότε εἶναι «καιρὸς εὐπρόσδεκτος» γιὰ «προφητεῖες» ἢ σὲ ἄλλους γιὰ ἀστρολογικὲς προβλέψεις ἢ ἀκόμη καὶ γιὰ μελλοντολογίες ἐπιστημόνων, οἱ ὁποῖες ξεφεύγουν ἀπὸ τὸ ἐπιστητὸ τῆς ἐπιστημονικῆς ἔρευνας καὶ περνοῦν στὶς ὑπερλογικὲς διαισθητικὲς ἱκανότητες τοῦ ἐπιστήμονα, ὁ ὁποῖος πέρα ἀπὸ τὴν ἐπιστήμη του ὑποτίθεται ὅτι κατέχει καὶ κάποια «μυστικὴ γνώση».

Τὸ ἄρθρο τῆς Μαρίλης Mαργωμένου «Καταστροφολογίας τὰ ἀνάγνωσμα» καὶ ὑπέρτιτλο «Ἱστορίες γιά... Μάγια, Παΐσιο καὶ συντέλειες», ἀνακατεύει ὅλες τὶς παραπάνω μορφὲς μελλοντολογίας, κοινῶς μειγνύει τὰ ἄμεικτα, ἀφοῦ δὲν διακρίνει ποιότητες ἐμπειριῶν καὶ λόγων, ὁπότε μαζὶ μὲ τὴν ἀρρώστια τῆς παραθρησκείας διαβάλλει στὶς συνειδήσεις τῶν ἀναγνωστῶν τῆς καὶ τὴν πνευματικὴ ἐμπειρία ὑγιῶν μελῶν τῆς Ἐκκλησίας.

Βέβαια, ἕνας ποῦ φέρει τὸ σχῆμα τοῦ Μοναχοῦ ἢ τοῦ Ἱερέως δὲν σημαίνει ὅτι εἶναι ὁπωσδήποτε καὶ ὑγιὲς μέλος τῆς Ἐκκλησίας. Μόνο τὸ σχῆμα δὲν ἀποδεικνύει τίποτα. Ὑπάρχουν ἄλλα κριτήρια ποῦ ἀποδεικνύουν τὴν ἐγκυρότητα τῶν λόγων καὶ τῶν ἐμπειριῶν ἑνὸς «Προφήτη», ἑνὸς δηλαδὴ ποῦ «ἐπαγγέλλεται γνῶσιν ἔχειν Θεοῦ»(Σοφ. Σόλ. 2,13). Γιὰ νὰ θυμηθοῦμε τὸν Γέροντα Παΐσιο, τὸν ὁποῖο ἀναφέρει ἡ κ. Μαργωμένου καὶ στὸν ὑπέρτιτλο τοῦ ἄρθρου της, ὅσο ἐκεῖνος ἦταν σ’ αὐτὸν τὸν μάταιο κόσμο, δὲν μιλοῦσε στὴν καρδιὰ τοῦ κόσμου ποῦ τὸν ἐπισκεπτόταν μὲ τὶς «προφητεῖες» του γιὰ τὸ μέλλον, ἀλλὰ μὲ τὸν «προφητικὸ λόγο», ποῦ ξεθόλωνε τὸν νοῦ σκοτισμένων καὶ ταλαιπωρημένων ἀνθρώπων, ποῦ ἀποκάλυπτε καὶ ταυτόχρονα γλύκαινε δύσκολες κρυφὲς πληγές, οἱ ὁποῖες δηλητηρίαζαν ὑπάρξεις πλασμένες «κατ’ εἰκόνα Θεοῦ» καὶ ἄνοιγε στὶς ψυχὲς τῶν πνευματικὰ ἢ καὶ σωματικὰ τραυματισμένων τόπο γιὰ τὴν ἐνεργὸ παρουσία τῆς Χάριτος τοῦ Θεοῦ. Εἶχε ἐνεργὸ λόγο, ποῦ δὲν κολάκευε, οὔτε συνέθλιβε ὁδηγῶντας αὐτοὺς ποῦ τὸν ἄκουγαν στὴν ἀπελπισία. Καθοδηγοῦσε στὴν μετάνοια, τὴν αὐτογνωσία καὶ τὴν αὐτομεμψία, στὸ ταπεινὸ πνεῦμα, προκαλῶντας μὲ τὴν μνήμη τῆς ἀγάπης τοῦ Θεοῦ τὸ φιλότιμο τῶν ἀνθρώπων.

Τὸν τελευταῖο, ὅμως, καιρὸ τείνει νὰ ξεχασθῇ ἀπὸ πολλοὺς αὐτὸς ὁ Γέροντας Παΐσιος, ὁ γνήσια παραδοσιακὸς ὀρθόδοξος μοναχός, ὁ ἀσκητὴς καὶ «θεραπευτὴς τῶν ψυχῶν» (εἶναι γνωστὸν ὅτι οἱ μοναχοὶ στὰ ἀρεοπαγιτικὰ συγγράμματα ὀνομάζονται θεραπευτές). Προβάλλεται μόνον ὡς αὐτὸς ποῦ προέβλεπε τὸ μέλλον καὶ ἔχει πὴ σημαντικὰ πράγματα γιὰ τὴν σύγχρονη κρίση, ἀλλὰ καὶ γιὰ τὴν ἔκβαση διαφόρων ἐθνικῶν μας θεμάτων. Τὸν ἐγκλωβίζουν, δηλαδή, στὸν παρόντα αἰῶνα καὶ δίνουν ἀφορμὴ σὲ ὅσους θέλουν νὰ χλευάσουν τὰ ἱερὰ καὶ τὰ ὅσια, νὰ τὸν συμπεριλάβουν μαζὶ μὲ τοὺς Μάγια καὶ ἄλλους ἐγκόσμιους «προφῆτες», οἱ ὁποῖοι εἴτε «ἐξ ἀνθρωπίνης συνέσεως» (στὴν καλύτερη περίπτωση) εἴτε συχνότερα κινούμενοι ἀπὸ πνεύματα πλάνης, προλέγουν τὰ «μέλλοντα συμβαίνειν».

Ἅς δοῦμε, ὅμως, κατ’ ἀρχὴν τὰ γραφόμενα ἀπὸ τὴν κ. Μαργωμένου. Προβλέποντας, λοιπόν, ὅτι θὰ διαψευσθῇ ἡ «προφητεία» τῶν Μάγια, στὴν συνέχεια μὲ χλευασμὸ μιλάει γιὰ τὴν ἄρρωστη πίστη αὐτῶν ποῦ περιμένουν τὸ τέλος τοῦ κόσμου μὲ μιὰ παγκόσμια ἢ καὶ συμπαντικὴ καταστροφή. Τὴν ἐνδιαφέρουν μόνον αὐτοὶ ποῦ ἔχουν σὰν κύριο περιεχόμενο τῆς πίστης τους τὴν καταστροφή. Δὲν βλέπει ἄλλους. Δὲν ξεχωρίζει ἐκείνους ποῦ περιμένουν τὸ τέλος αὐτῆς τῆς μορφῆς τοῦ κόσμου μὲ τὴν ἀνακαίνισή του καὶ τὴν ἀνάσταση ὅλων τῶν κεκοιμημένων. Γι’ αὐτὸ γράφει:

«Βλέπετε, γιὰ ὅποιον θέλει νὰ πιστέψη, δὲν παίζει ρόλο ἂν ἡ προφητεία τῶν Μάγια δὲν ἐπαληθευτῇ. Πάντα θὰ ὑπάρχη τὸ ἑπόμενο "τέλος τοῦ κόσμου". Τὸ ὁποῖο ἔχει προφητέψει ὁ πατέρας Μάξιμος, ἕνας ὀρθόδοξος μοναχὸς γιὰ τὸ 2018».

Καὶ ἀφοῦ κατόπιν ἡ κ. Μαργωμένου θυμίζει στοὺς ἀναγνῶστες της τὴν θρυλούμενη ἀπὸ τοὺς αἰχμαλωτισμένους στὶς καταστροφολογικὲς μελλοντολογίες προφητεία τοῦ Νεύτωνα, ὁ ὁποῖος «ὑποτίθεται πῶς πρὶν πεθάνει ἔγραψε στὸ πίσω μέρος ἑνὸς φακέλου πῶς τὸ τέλος τοῦ κόσμου ἔρχεται τὸ 2060!», περνᾶ κατόπιν μὲ δηκτικὴ εἰρωνεία στὴν ἐν πολλοῖς δημοσιογραφικὴ παράχρηση λόγων τοῦ Γέροντος Παϊσίου. Γράφει:

«Γιὰ πιὸ εἰδικές, ἑλληνικὲς προβλέψεις, ὑπάρχει πάντα καὶ ὁ τοπικός μας προφήτης, ποῦ μπορεῖ νὰ σᾶς διαφωτίση ἐπὶ παντός, ἀρκεῖ νὰ πατήσετε τὸ ὄνομά του στὸ Ἴντερνετ. Συγκεκριμένα, ὁ γέροντας Παΐσιος εἶχε κάνει ἐξαιρετικὰ λεπτομερεῖς προφητεῖες γιὰ τὸ ἐξωτερικό μας χρέος, γιὰ τὴν οἰκονομική μας κατάσταση, ἀκόμα καὶ γιὰ τὸ ΚΚΕ καὶ τοὺς κουκουλοφόρους τοῦ Συντάγματος! Εἶναι μάλιστα τόσο λεπτομερεῖς οἱ προβλέψεις του, ποὺ μοιάζει σὰ νὰ γράφτηκαν χθὲς (πρᾶγμα ποὺ οἱ πολέμιοι τοῦ ἀείμνηστου γέροντα καθόλου δὲν τὸ ἀποκλείουν!)».

Ξαφνικὰ ὁ Γέροντας Παΐσιος ἀπέκτησε μετὰ τὴν κοίμησή του πολεμίους. Θεωροῦμε πολὺ πιθανὸν αὐτὴ ἡ ἐχθρότητα νὰ γεννιέται ἀπὸ δυὸ αἰτίες: Πρῶτον, γιατί καὶ μετὰ τὴν κοίμησή του βοηθᾶ μὲ τοὺς λόγους τοῦ καὶ τὴν πρεσβεία τοῦ πολὺ λαό, ὄχι τόσο στὴν λύση ἐγκόσμιων προβλημάτων του, ὅσο στὴν ἀλλαγὴ τῆς ζωῆς του, στὴν μετάνοια, στὸν φωτισμὸ τοῦ νοῦ καὶ τῆς καρδιᾶς μὲ τὴν ἀνόθευτη πίστη καὶ τὴν καθαρὴ ἐκκλησιαστικὴ ζωή. Καὶ δεύτερον, γιατί, ὅπως ἤδη σημειώσαμε, συχνὰ καὶ ἀπὸ πολλοὺς παραθεωρεῖται ὁ ἀσκητὴς Παΐσιος, ὁ ἔμπειρος καθοδηγητὴς στὰ πολύπλοκα ἀσκητικὰ μονοπάτια καὶ στὴν λεπτὴ ἐσωτερικὴ ἐργασία καὶ προβάλλεται ὁ προφήτης τῶν «μελλόντων συμβαίνειν», μὲ τὴν κατάλληλη κάποιες φορὲς δημοσιογραφικὴ διαφήμιση καὶ μονομέρεια. Ἔτσι, ὅμως, ἀλλοιώνεται ἡ μορφὴ τοῦ Γέροντος καὶ ἐκτίθεται στὸν εὔκολο χλευασμὸ αὐτῶν ποὺ δὲν ἀντέχουν (ἀλλὰ καὶ δὲν μποροῦν νὰ πολεμήσουν) τὴν ἀσκητική του ἀκρίβεια, τὴν ὀρθοδοξία τῆς πίστης του καὶ τὴν πύρινη ἀγάπη του γιὰ τὸν Θεὸ καὶ τὰ πλάσματά Τοῦ.

Ὡστόσο, πρέπει νὰ σημειωθῇ ὅτι τὸ προορατικὸ καὶ διορατικὸ χάρισμα ὑπάρχει μέσα στὴν ἀσκητικὴ παράδοση τῆς Ἐκκλησίας μας. Ὑπάρχει ὡς ἀποτέλεσμα ἀσκητικῆς πείρας, ἀλλὰ καὶ ὡς χάρισμα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Εἶναι ὅμως ἕνα χάρισμα τὸ ὁποῖο «οἱ ἅγιοι δὲν ἐπιδιώκουν νὰ ἀποκτήσουν... Δὲν θέλουν ἀπὸ περιέργεια νὰ τὸ ἔχουν. Οὔτε, βέβαια, πάντοτε σὲ ὅλη τους τὴν ζωὴ λαμβάνουν πληροφορία ἀπὸ τὸν Θεό. Κάποτε ἔχουν πληροφορία καὶ κάποτε ὄχι. Αὐτὸ ἐξαρτᾶται ἀπὸ τὴν εὐδοκία τοῦ Θεοῦ καὶ τὴν ποιμαντικὴ ἀνάγκη» (Ναυπάκτου Ἱεροθέου, Ὁ Βλέπων, σέλ. 214). Ὁ μακαριστὸς Ἀρχιμ. Σωφρόνιος, γράφοντας γιὰ τὴν διορατικότητα τοῦ ἁγίου Σιλουανοῦ, σημείωνε: «Κατὰ τὴν ἐξέλιξη τοῦ συνεχοῦς ἐσωτερικοῦ πολέμου ὁ ἀσκητὴς συναντᾶται μὲ τρία εἴδη διορατικότητας: Πρῶτο εἶδος εἶναι ἡ φυσικὴ διαίσθηση ὁρισμένων ἀνθρώπων, ποῦ καλλιεργεῖται μὲ τὴν ἀσκητικὴ ζωή. Δεύτερο εἶναι αὐτὸ ποῦ προέρχεται ἀπὸ δαιμονικὴ ἐνέργεια καὶ τρίτο ἡ διορατικότητα ποῦ προέρχεται ἀπὸ τὴν δωρεὰ τῆς Χάρης». Γι’ αὐτὸ τὸ τρίτο εἶδος μάλιστα γράφει ὅτι «συνδέεται μὲ μεγάλη εὐθύνη καὶ εἶναι πηγὴ πολλῶν πνευματικῶν θλίψεων γιὰ ὅποιον τὸ ἀξιώθηκε. Σὲ καμμιὰ περίπτωση δὲν δίνεται σὲ ὑπερήφανο» (ἐνθ. ἄν. σέλ. 212-213).

Δηλαδή, τὸ χάρισμα τῆς διοράσεως καὶ προοράσεως κατασκηνώνει μέσα στὴν ἀνυπόκριτη ταπείνωση καὶ συνδέεται μὲ τὴν βαθιὰ ἀγάπη γιὰ τὸν κόσμο, ἡ ὁποία γεννᾶ ὀδυνηρὴ προσευχὴ γιὰ τὰ βάσανα καὶ τὴν ἀποστασία τῶν ἀνθρώπων. Δὲν ἀρέσκεται στὶς καταστροφολογίες. Ἐπιθυμεῖ τὴν ἀνακαίνιση τὸ κόσμου, ποῦ ἀρχίζει ἀπὸ τὴν ἐνεργοποίηση μέσα σὲ κάθε ἄνθρωπο τοῦ νοήματος τοῦ ψαλμικοῦ στίχου: «καρδίαν καθαρὰν κτίσον ἐν ἐμοί, ὁ Θεός, καὶ πνεῦμα εὐθὲς ἐγκαίνισον ἐν τοὶς ἐγκάτοις μου» (50, 12).

Ὅπως τὸ βιβλίο τῆς Ἀποκάλυψης εἶναι τὸ τελευταῖο τῆς Καινῆς Διαθήκης, γιατί ἡ γνώση τῶν μυστηρίων του προϋποθέτει «καρδίαν καθαράν», ἡ ὁποία «κτίζεται» μὲ τὴν μελέτη καὶ τήρηση ὅλων τῶν προηγουμένων βιβλίων τῆς Καινῆς Διαθήκης, ἔτσι καὶ οἱ προφητικοὶ λόγοι τοῦ Γέροντος Παϊσίου μποροῦν ἀπλανῶς νὰ κατανοηθοῦν (σὲ ὅ,τι εἶναι δυνατὸν νὰ κατανοηθοῦν) μόνον ἀπὸ αὐτοὺς ποῦ προσέλαβαν σὲ κάποιο βαθμὸ τὴν πεῖρα του μελετῶντας καὶ τηρῶντας ὅσα γράφει στὰ βιβλία του, σ’ αὐτὰ ποῦ κυκλοφόρησαν πρὶν ἀπὸ τὴν κοίμησή του, ἀλλὰ καὶ ἀπὸ τὴν ἐξάτομη καταγραφὴ τῶν λόγων τοῦ ἀπὸ τὸ Ἱερὸ Ἡσυχαστήριο τοῦ Εὐαγγελιστοῦ Ἰωάννου τοῦ Θεολόγου τῆς Σουρωτής, ὅπου βρίσκεται καὶ ὁ τάφος του. Ἐπίσης, ἡ καταγραφὴ τοῦ βίου του ἀπὸ τὸν Γέροντα Ἰσαὰκ δείχνει τὸ ἦθος καὶ τὸ θεολογικὸ ὑπόβαθρο τῆς ἀσκητικῆς ζωῆς του.

Ἡ δημοσιογραφικὴ χλεύη δὲν ἀντέχει στὸ καμίνι τῆς ζωῆς.