Ἐνθρονιστήριος λόγος τοῦ Μακαριωτάτου Πατριάρχη Ἀντιοχείας κ. Ἰωάννη

(Ἀποσπάσματα)

Ἐλᾶτε, ἀγαπητοὶ ἀδελφοί, κατὰ τὴν εὐλογημένη τούτη μέρα, κατὰ τὴν ὁποία ἀνατίθεται σὲ μένα ὁ σταυρὸς τῆς ποιμαντορίας αὐτῆς τῆς ἔνδοξης καὶ ἱστορικῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἀντιοχείας, νὰ συσπειρωθοῦμε καὶ νὰ συνεργαστοῦμε γιὰ τὴν ἀνάδειξη τοῦ μεγαλείου της καὶ τοῦ βίου της. Τοῦτο ἐπιτυγχάνεται, κατὰ πρῶτον, μὲ τὴν ὑπακοὴ μᾶς στὸν Ἰησοῦ Χριστό, ὅπως ἀναφέρουμε κάθε μέρα στὶς προσευχές μας . (Δίδαξον μὲ τοῦ ποιεῖν τὸ θέλημά σου, ὅτι σὺ εἴ ὁ Θεός μου).

Ὁ Θεὸς δὲν εὐαρεστεῖται ὅταν βλέπη ὅτι ἡ ἑνότητα ποῦ ἤθελε ἀνάμεσα στὸ λαὸ Τοῦ, κλονίζεται καὶ ὁ λαὸς Τοῦ διαιρεῖται σὲ ὁμάδες . Ἐμεῖς, ὅλοι μαζί, ἀποτελοῦμε τὸν χαρισματικὸ λαὸ τοῦ Θεοῦ, ἕνα ἁγιασμένο ἔθνος, βασιλικὸ ἱερατεῖο. Κάθε ἕνας ἀπὸ μᾶς θέτει στὴν διακονία τῶν ἄλλων τὰ χαρίσματα ποῦ τοῦ δόθηκαν ἀπὸ τὸ 'Ἅγιο Πνεῦμα.

Ὁ ποιμένας εἶναι ὁ πρῶτος διάκονος, ποῦ ἀγωνίζεται γιὰ τὴν διακονία τῶν μελῶν τοῦ ποιμνίου του, καλῶντας τὸν κάθε ἕνα μὲ τὸ ὄνομά του, ὅπως ὁ μοναδικὸς Καλὸς Ποιμένας, ὁ ὁποῖος θυσίασε τὸν ἑαυτὸν Τοῦ χάριν τῶν ἀγαπημένων Τοῦ. Ὁ ποιμένας δὲν διατάζει ὡς ἔχων ἐξουσία (Ἰγνάτιος Ἀντιοχείας, πρὸς Ἐφεσ 3.1 ).

Ὁ Ἅγιος Ἰγνάτιος Ἀντιοχείας, ἕνας ἀπὸ τοὺς πρώτους μεγάλους Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἀντιοχείας, στὴν ἐπιστολὴ τοῦ πρὸς Ἐφεσίους διδάσκει τὴν αὐταπάρνηση, τὴν ἀγάπη καὶ τὴν ἐπὶ τοῦ σταυροῦ ὕψωση μὲ τὴν θέλησή του, κατὰ τὸ παράδειγμα τοῦ Διδασκάλου.
Καλεῖται νὰ παρατηρῇ τὰ χαρίσματα τῶν τέκνων τοῦ ποιμνίου του καὶ νὰ φροντίζη γιὰ τὴν ἀνάπτυξή τους. Καλεῖ ἕκαστον νὰ συμβάλη στὸ ἔργο τῆς Βασιλείας ποῦ ἀρχίζει σ' αὐτὴν τὴν γῆ στὴν Ἐκκλησία.

Τὸ ποίμνιο πρέπει νὰ διαθέτη ὅλες τὶς δυνατότητές του στὴν ὑπηρεσία τῆς Ἐκκλησίας, ἡ ὁποία εἶναι ἡ πραγματική μας Μητέρα, καὶ αὐτὴ ἡ συμμετοχὴ πρέπει νὰ πραγματοποιεῖται χωρὶς ἐπίδειξη ἀνωτερότητας καὶ μεγαλείου, ἀλλὰ πρὸς ἀνάδειξη τοῦ προσώπου τοῦ Χριστοῦ ὑπὸ τὴν ἐπίβλεψη τοῦ Ἐπισκόπου, ὁ ὁποῖος κηρύττει πάντα τὴν ἀγάπη καὶ τὴν ἀλληλοβοήθεια. Εἷς γὰρ ἐστι ὑμῶν ὁ διδάσκαλος, ὁ Χριστός, πάντες δὲ ὑμεῖς ἀδελφοὶ ἐστε (Μάτθ. 23.8). Ἐλάτε, λοιπόν, νὰ ἐνεργοποιήσουμε αὐτὴν τὴν ἀδελφοσύνη μὲ τὸν ἀμοιβαῖο σεβασμὸ καὶ μὲ ἄρνηση τοῦ ἐγωϊσμοῦ μας, γιὰ νὰ γίνουμε εἰκόνα τοῦ Θεοῦ, ποῦ μᾶς ἀγάπησε μέχρι θανάτου. Δὲν εὐχαριστεῖ τὸν Κύριο νὰ βλέπη τὴν Ἐκκλησία Τοῦ, ἡ ὁποία καλεῖται νὰ μεριμνᾶ γιὰ ὅλους, νὰ μὴ φροντίζη ἐπαρκῶς τοὺς πτωχούς, αὐτοὺς τοὺς μικροὺς ποῦ ἀγάπησε, καὶ νὰ μὴν ἔχη αὐτοὺς ὡς σκοπὸν τῶν δραστηριοτήτων της καὶ τῶν ἱδρυμάτων της.

Ὁ Χριστὸς δὲν θέλει νὰ ὑποφέρη ὁ πτωχός, εἰδικὰ ὅταν δὲν μᾶς λείπουν οἱ ἱκανότητες καὶ τὸ χρῆμα. Γιατί δὲν εἰσακούουμε τὰ λόγια τοῦ Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου; Αὐτοῦ τοῦ μεγάλου ποιμένα, ὁ ὁποῖος ξεκίνησε ἀπὸ τὴν Ἀντιόχεια καὶ δίδαξε: «Αὐτὸ ποῦ ἔχεις, δὲν σοῦ ἀνήκει, ἀνήκει στοὺς ἄλλους, εἶναι δικό σου καὶ τοῦ πλησίον σου, ὅπως εἶναι ὁ ἥλιος καὶ ὁ ἀέρας» (ὀμιλ. 20 ἐπιστ. Β' Κορινθ.) Εἶναι ἀλήθεια ὅτι οἱ νέοι καὶ οἱ νέες εἶναι ὁ πλοῦτος τῆς Ἐκκλησίας μας. Εἶναι οἱ πρεσβευτές της στὸν κόσμο, ποῦ μεταβάλλεται μὲ ὑπερβολικὴ ταχύτητα. Θέλουμε νὰ πάρουν σοβαρὰ τὸν ρόλο τῶν πρεσβευτῶν καὶ νὰ γνωρίζουν ὅτι ὅλη ἡ Ἐκκλησία ἔχει ἀνάγκη ἀπὸ τὴν ὁρμή τους καὶ τὴν συνέπεια στὶς πράξεις τους, πρᾶγμα τὸ ὁποῖο γνωρίζουν καλύτερα παντὸς ἄλλου, διότι ἀφοσιώνονται στὸν στόχο, στὸν ὁποῖον ἀποβλέπουν. Πρέπει νὰ τοὺς βοηθήσουμε νὰ γνωρίσουν τὴν εἰδιαίτερη θέση ποῦ ἔχουν στὴν Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ, ὁ Ὁποῖος ἀγάπησε τὸν πλούσιο νέο καὶ λυπήθηκε γιὰ τὴν ἄρνησή του.

Οἱ νέοι εἶναι πλούσιοι μὲ τὴν νεότητά τους, τὸν ἐνθουσιασμό τους, τὴν ὁρμή τους καὶ μὲ τὰ πολλὰ χαρίσματα, ποῦ τοὺς δίνει ὁ Θεός. Ἐμεῖς τοὺς ἔχουμε ἀνάγκη καὶ τοὺς προτρέπουμε πάντα, μὲ τὴν ἀγάπη μας, νὰ ἐργάζονται στὴν Ἐκκλησία καὶ νὰ θεωροῦν τοὺς ἑαυτούς τους ὑπεύθυνους καὶ γι'αυτήν. Νὰ συνεργάζονται μὲ ὅλους τοὺς ἀδελφούς, εἰδικὰ μὲ ἐκείνους ποῦ κλήθηκαν ἀπὸ τὸν Θεὸ νὰ ξαγρυπνοῦν γιὰ τὴν φροντίδα τῶν πιστῶν. Ἂν τοὺς ἀγαπήσουμε ὅπως ἀγαπιέται ὁ Χριστός, τότε δημιουργεῖται σχέση ἀδελφοσύνης, ἐκτίμησης καὶ ἀμοιβαίου σεβασμοῦ καὶ ἐξαλείφεται κάθε ἀντίθεση μεταξὺ ὑπακοῆς καὶ ἐξουσίας καὶ ζοὺν ὅλοι ὡς μέλη μιᾶς οἰκογένειας, ὑπακούουν σὲ ἐκεῖνον ποῦ ὑπακούει τὸν Χριστὸ καὶ τότε ἡ ἐξουσία γίνεται ὑπακοὴ καὶ ἡ ὑπακοὴ ἐξουσία ἀγάπης.

Περιττὸν νὰ ἀναφέρουμε ὅτι ὁ Κύριος λυπᾶται βλέποντας τὴν βία καὶ τὸν φόνο νὰ κυριαρχοῦν ἀνάμεσά μας, ὅπως συμβαίνει τώρα κατὰ τὴν ἐποχὴ ποῦ διανύουμε, στὴν ἀγαπημένη μας Συρία . 'Ἔχουμε πολλοὺς ἀδελφοὺς ποῦ ἀναγκάστηκαν νὰ ἐγκαταλείψουν τὰ σπίτια τους καὶ τὴν πατρίδα τους καὶ δὲν ἔχουν οὔτε ἐργασία, οὔτε προστάτες. Ἡ ἀγάπη εἶναι ἐχθρὸς τοῦ θανάτου καὶ τῆς βίας, ἀπὸ ὅπου καὶ ἂν προέρχεται. Πρέπει νὰ θεωρηθῇ τὸ πρόβλημα αὐτῶν τῶν κατατρεγμένων ἀνθρώπων ὡς δικό μας πρόβλημα καὶ νὰ βοηθήσουμε ἐκείνους, ποῦ ὑποφέρουν συνεπεία αὐτῶν τῶν συνθηκῶν, καὶ νὰ ἀπευθυνθοῦμε σ'αυτούς μὲ πνεῦμα ἀγάπης.

Ἄραγε ἐπράξαμε ὅ,τι εἶναι ἀπαραίτητο γιὰ τὴν ἀνακούφιση αὐτῶν τῶν ἀνθρώπων; Ὁ Ἰησοῦς Χριστὸς συμπάσχει μὲ τὸν καθένα ἐξ αὐτῶν. Μήπως πρέπει νὰ κατευθυνθοῦμε σὲ Αὐτὸν μέσῳ αὐτῶν τῶν ἀνθρώπων; Χρέος μας νὰ τοὺς βοηθήσουμε διαθέτοντας μέρος τῆς περιουσίας μας, ὡς οἰκονόμοι τοῦ θείου ἔργου, καθὼς ἀναφέρει ἕνας μεγάλος Πατέρας τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἀντιοχείας, ὁ Μάξιμος ὁ Ὁμολογητής. Ἔχουμε καθῆκον νὰ σηκώσουμε τὸν σταυρὸ τῆς πατρίδας μας καὶ νὰ προσευχόμαστε γιὰ τὴν ἐπικράτηση τῆς συμφιλίωσης, τῆς ἀδελφοσύνης, τῆς εἰρήνης καὶ τῆς δικαιοσύνης στὴν χώρα μας, καταδικάζοντας ἀπεριφράστως κάθε βία καὶ μῖσος.

Ὁ Χριστὸς λυπᾶται βλέποντας μερικοὺς ἀπὸ μᾶς, ποιμένες καὶ ποίμνιο, νὰ συμπεριφερόμαστε μακριὰ ἀπὸ τὸ πνεῦμα τοῦ Εὐαγγελίου μὲ τρόπον ὥστε νὰ ἀποτελοῦμε σκάνδαλο σὲ πολλούς, ἀντὶ νὰ τοὺς καθοδηγήσουμε κοντὰ στὸν Χριστό, νὰ ἀφομοιώσουν τὴν διδασκαλία Τοῦ καὶ νὰ μοιάσουν μ' Αὐτόν. Πρέπει, λοιπόν, νὰ μετανοήσουμε ὡς ἄτομα καὶ ὡς ὁμάδες καὶ νὰ καταφύγουμε στὸν Θεό, ἐκτελῶντας τὸ θέλημά Τοῦ γιὰ νὰ τύχουμε τὴν συγχώρηση. Ὅποιος ἐπιθυμεῖ τὸν Θεό, καταφεύγει σ'Αυτόν, βλέπει τὸν Θεὸ μέσα του, διότι ὁ Θεὸς εἶναι παρὼν σ' ὅλα τὰ δημιουργήματά Τοῦ, ὅπως ἀναφέρει ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνός.

Ἐδῶ ἐμφανίζεται ἡ σπουδαιότητα τῆς σωστῆς κατάρτισης γιὰ τὸ μυστήριο τῆς Ἱερωσύνης καὶ πόσον εἶναι ἀπαραίτητη ἡ φροντίδα γιὰ τὴν ὕπαρξη καλῶν ποιμένων σύμφωνα μὲ τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ, οἱ ὁποῖοι θὰ εἶναι ἐργατικοὶ καὶ ἀφοσιωμένοι στὴν ὑψηλὴ ἀποστολὴ τῆς Ἱερωσύνης. Οἱ κληρικοὶ πρέπει νὰ ἀσχολοῦνται μὲ τὰ ἔργα τῆς Ἐκκλησίας καὶ νὰ φροντίζουν γιὰ τὴν ἐπέκτασή τους, ὅπως μᾶς καλεῖ ὁ Θεός. Διὰ τοῦτο, καλῶ τοὺς νέους νὰ ἐνταχθοῦν στὸ ἔργο τῆς Ἐκκλησίας μὲ ταπεινότητα καὶ μεγάλη ἀγάπη, ἐνθυμούμενοι τὰ λόγια τοῦ Κυρίου πρὸς τὸν Πέτρο «Ἀγαπᾶς με; Ποίμαινε τὰ πρόβατά μου» (Ἰωάν. 21.15). Ἐμεῖς γιὰ νὰ βοηθήσουμε τοὺς Ἱερεῖς στὴν ἐπιτυχία τοῦ ἔργου τους, πρέπει νὰ τοὺς περιθάλπτουμε καὶ νὰ τοὺς ἐφοδιάζουμε μὲ ὅ,τι εἶναι ἀπαραίτητο καὶ ἀποτελεσματικὸ στὴν ἄσκηση τοῦ λειτουργήματός τους. Πρέπει, ἐπίσης, νὰ τοὺς ἐξασφαλίσουμε μία ἄνετη διαβίωση καὶ νὰ μὴν ξεχάσουμε τὸν βασικὸ ρόλο τῆς κοινότητας σ'αυτόν τὸν τομέα.

Ὁ Μοναχισμὸς παίζει σημαντικὸ ρόλο στὴν ἀναζωογόνηση τῆς πνευματικῆς ζωῆς καὶ τῆς ἐκκλησιαστικῆς ἀναγέννησης. Σ'αυτές τὶς πνευματικὲς ὀάσεις, ἐννοῶ τὰ μοναστήρια, ποῦ κατὰ τὰ τελευταῖα πενῆντα χρόνια ἀπέκτησαν ξανὰ τὴν θέση τοὺς στὸ Πατριαρχεῖο μας, τὸ ὁποῖο γνώρισε μεγάλη ἀκμὴ τοῦ Μοναχισμοῦ κατὰ τοὺς πρώτους χριστιανικοὺς χρόνους. Ἔχουμε ἀνάγκη ἀπὸ μοναστήρια, ὅπου τὰ μέλη τους ζοὺν ὡς ἀδέλφια τὴν κοινὴ προσευχή, τὸν κοινὸ πνευματικὸ ἀγῶνα στὸ ἔργο τους. Μᾶς μνημονεύουν στὶς προσευχές τους καὶ εἴμαστε βέβαιοι ὅτι οἱ προσευχές τους προστατεύουν ὅλον τὸν κόσμο καὶ ἐνδυναμώνουν τὸ ἔργο τῆς Ἐκκλησίας.

Ὁ Θεὸς χαίρεται ὅταν ἐμεῖς, ποιμένες καὶ ποίμνιο, ἐργαζόμαστε γιὰ τὴ σύσφιξη τῆς ἑνότητας τῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν στὴν πορεία τους πρὸς τὴν μελλοντικὴ μεγάλη Ἁγία Σύνοδο, ἡ ὁποία θὰ ἀντιμετωπίση τὶς προκλήσεις, ποῦ ἐμποδίζουν τὴν καθολικότητά της. Ἐδῶ δὲν ξεχνοῦμε τὸν βασικὸ ρόλο σ' αὐτὸν τὸν τομέα τῆς Ἐκκλησίας τῆς Κωνσταντινουπόλεως, τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου. Ἡ Ἐκκλησία τῆς Ἀντιοχείας θὰ παραμένη μιὰ γέφυρα, ποῦ ἑνώνει τοὺς πάντες, ὑποστηρίζοντας κάθε ἀπόφαση ποῦ λαμβάνεται παμψηφεὶ ἀπὸ τὶς Ἐκκλησίες. Πάντα θὰ ἐργάζεται γιὰ τὴν εὕρεση τῶν λύσεων, ποῦ θὰ ἐξασφαλίζουν τὴν ἀνάδειξη μόνον τοῦ προσώπου τοῦ Χριστοῦ στὴν Ἐκκλησία Τοῦ, γιὰ τὴν σωτηρία τοῦ κόσμου, μακριὰ ἀπὸ κάθε ἐπίγεια δόξα.

Ἀγαπητοὶ ἀδελφοί, ἀγαπητά μου τέκνα,

Κοινὸ σκοπὸ ἔχουμε νὰ ἱκανοποιήσουμε τὸν Κύριο. Αὐτὴ εἶναι ἡ μεγάλη πρόκληση, στὴν ὁποία σᾶς καλῶ μαζὶ μὲ τοὺς συντρόφους μου στὴν διακονία, τὰ μέλη τῆς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Ἐκκλησίας μας, τοὺς Μητροπολῖτες μας, στὴν πατρίδα καὶ στὴν διασπορὰ καὶ μὲ ὅλα τὰ τέκνα τῆς Ἐκκλησίας. Τὸ Πατριαρχεῖο Ἀντιοχείας εἶναι ἕνα καὶ ἔτσι θὰ παραμείνει. Τὸ φῶς του θὰ ἀκτινοβολῇ καὶ θὰ λάμπη διαρκῶς περισσότερο. Κάθε Μητρόπολη δὲν περιορίζεται στὸν ἑαυτόν της, ἀλλὰ συνεργάζεται στενῶς μὲ τὶς ἄλλες ἀδελφὲς Μητροπόλεις. Θὰ εἶναι ἀνοικτὲς σ'όλες τὶς Ὀρθόδοξες Ἐκκλησίες, στὶς ἀδελφὲς Χριστιανικὲς Ἐκκλησίες καὶ σ' ὅλους τοὺς ἀνθρώπους καλὴς θελήσεως. Ὁ σκοπὸς τοῦ Πατριαρχείου μας εἶναι νὰ μὴν ἐντροπιάσουμε τὸν Ἰησοῦ Χριστό, γι'αυτό νὰ μὲ βοηθήσετε ὥστε ὅλοι μαζὶ νὰ συνεργαστοῦμε μὲ ἀγάπη καὶ ἑνότητα γιὰ τὴν ἐπίτευξη αὐτοῦ τοῦ σκοποῦ.

'Ἐτσι θὰ λάμπη τὸ φῶς τοῦ Κυρίου στὴν Ἐκκλησία μας καὶ στὰ πρόσωπά μας, θὰ εἴμαστε σημεῖο εἰρήνης καὶ ἀδελφοσύνης καὶ θὰ δώσουμε ἕνα ζωντανὸ παράδειγμα στὸν κόσμο ποῦ ψάχνει νὰ βρὴ τὸ νόημα τῆς ζωῆς. Ἐμεῖς γνωρίζουμε ὅτι αὐτὸς εἶναι ὁ σκοπός μας, ἀλλὰ πολλὲς φορὲς ὁ σκοπὸς αὐτὸς κρύβεται πίσω ἀπὸ τὰ πάθη μας καὶ τὶς ἁμαρτίες μας. Καλῶ, μὲ ταπεινότητα καὶ πνεῦμα ἀδελφοσύνης, ὅλες τὶς Μητροπόλεις νὰ συστρατευτοῦν γιὰ νὰ διώξουν τὴν σκόνη ποῦ σκεπάζει τὸ πολύτιμο διαμάντι ποῦ ἔχουμε. Ἔτσι μὲ τὴν συνεργασία ὅλων μας καὶ τὴν συμμετοχή μας στὴν διακονία θὰ εἴμαστε μάρτυρες τοῦ Κυρίου μας, τοῦ μοναδικοῦ Θεοῦ μας, ὁ Ὁποῖος μᾶς ἐξαγόρασε μὲ τὸ τίμιο Αἷμα Τοῦ καὶ ἐπιθυμεῖ νὰ ξαναποκτήση ἡ Ἐκκλησία τῆς Ἀντιοχείας, ὅπου οἱ ὀπαδοὶ Τοῦ κλήθηκαν τὸ πρῶτον Χριστιανοί, τὸ πρωτοπόρο ρόλο της, ποῦ εἶχε στὴν ἱστορία. Τέλος, ἐπιθυμῶ νὰ ἐκφράσω τὶς θερμές μου εὐχαριστίες, καὶ ἐξ ὀνόματος τῶν μελῶν τῆς Ἱερᾶς Συνόδου, στὸν λαὸ καὶ στοὺς κυβερνῆτες τῆς Συρίας καὶ τοῦ Λιβάνου, διαβεβαιώνοντας αὐτοὺς ὅτι κάθε πάθημα αὐτῶν τῶν χωρῶν εἶναι καὶ δικό μας πάθημα καὶ μᾶς χτυπάει στὴν καρδιά.

Παρακαλῶ τὸν Θεὸ νὰ ἀπομακρύνη κάθε κακό, βία καὶ καταστροφὴ καὶ νὰ ὀδηγήση τὶς χῶρες μᾶς στὸν δρόμο τῆς εἰρήνης καὶ τῆς εὐημερίας.