Ὁ Οἰκουμενικὸς Πατριάρχης κ. Βαρθολομαῖος γιὰ τὸν Πατριάρχη Γεωργίας κ. Ἠλία

Ἀποσπάσματα τοῦ λόγου τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου κ. Βαρθολομαίου, κατὰ τὸ Πατριαρχικὸ Συλλείτουργο,

Ἱερὸς Ναὸς Ἁγίας Τριάδος Τιφλίδος, 35 χρόνια τῆς Πατριαρχίας τοῦ Πατριάρχη Γεωργίας κ. Ἠλιοῦ, 13 Ἰανουαρίου 2013.

"Καὶ φασὶν τὴν μὲν δόξαν εἶναι τὸν ἀπὸ τῶν πολλῶν ἔπαινον τὸ δὲ κλέος, τὸν ἀπὸ τῶν ἀγαθῶν ἔπαινον", διακηρύττει ὁ ἑορταζόμενος Μέγας Βασίλειος τῆς Καισαρείας (Εἰς τὸν Προφήτην Ἠσαΐαν, κέφ. 10, P.G. 30, 544c).

Δόξα, λοιπόν, τῷ Πατρὶ καὶ τῷ Υἱῷ καὶ τῷ Ἁγίῳ Πνεύματι ἐπὶ τὴ τελεσθείση σήμερον Θεία Λειτουργία καὶ τὴ μεταλήψει τοῦ Παναγίου Σώματος καὶ τοῦ Τιμίου Αἵματος τοῦ Κυρίου ἐν τῷ Ἱερῶ τούτῳ Ναῷ τῆς Παναγίας Τριάδος, καὶ ὁ "κόπος ὅσιος καὶ ψυχωφελής, οὐκ ἀπολλύμενος, ἀλλὰ σωζόμενος, τηρούμενος εἰς ἡμέραν ἀνταποδόσεως δικαιοκρισίας Θεοῦ", κατὰ τοὺς λόγους τοῦ Ὁσίου Πατρὸς ἡμῶν Θεοδώρου, τοῦ ἐν Κωνσταντινουπόλει, τοῦ Στουδίτου.

Διότι καθ ἑκάστην Θείαν Λειτουργίαν μετέχομεν εἰς τὸ μυστήριον τοῦ Σταυρωθέντος καὶ Ἀναστάντος Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, ὁ Ὁποῖος παρέχει τὸν ἑαυτὸν Τοῦ πᾶσιν ἡμῖν διὰ τοῦ Ποτηρίου τῆς ἀθανασίας, τῆς ζωῆς, καὶ γινόμεθα κοινωνοὶ τῆς δόξης καὶ τοῦ κλέους τοῦ Ἑνὸς Θεοῦ.

Οὐδεὶς ἕτερος λόγος ἀσφαλῶς μᾶς ὡδήγησε νὰ εὑρεθῶμεν σήμερον μαζί σας, ἀδελφοὶ καὶ τέκνα, παρὰ μόνον ἡ ἐπιθυμία καὶ ἡ χαρὰ νὰ συμμετάσχωμεν εἰς τὴν εὐφροσύνην τῆς Ἁγιωτάτης Ἐκκλησίας τῆς Γεωργίας καὶ τῆς Ὑμετέρας προσφιλεστάτης καὶ πολυτιμήτου Μακαριότητος, Ἀδελφὲ Πατριάρχα κύριε Ἠλία, ἐπὶ τὴ συμπληρώσει τριάκοντα καὶ πέντε ἐτῶν καρποφόρου καὶ μεστῆς ἔργων ἀγαθῶν, ἀλλὰ καὶ δυσχερειῶν καὶ περιπετειῶν, πρωθιεραρχικὴς Σᾶς διακονίας...

Τιμῶμεν, λοιπόν, σήμερον τὸ εὔσημον καὶ ἱστορικὸν τοῦτο, θὰ ἐλέγομεν, γεγονὸς διὰ τὸ Πατριαρχεῖον καὶ τὴν Χώραν, τὸν κλῆρον καὶ τὸν λαὸν τῆς Γεωργίας, καὶ τοιουτοτρόπως, ὅλοι μας, πνευματικοὶ καὶ ἐκκλησιαστικοὶ καὶ πολιτικοὶ ἡγέται καὶ πιστοί, τιμῶμεν τὴν προσφορὰν τοῦ Πατριάρχου Ἠλιοῦ, τοῦ "γνώμη ὀρθὴ" "ρημάτων τυράννων δυσσεβὼν καταπτύσαντος καρτερῶς", ἰσχὺν δὲ λαβόντος παρὰ τοῦ Εὐεργέτου (Κυρίου) τοὺς παντοειδεῖς ἑκάστης ἐποχῆς "τυράννους ἀνδρείως" ἐκτρεψαμένου τοῦ διακονήσαντος καὶ συνεχίζοντος νὰ ὑπηρετῇ τὸν Κύριον καὶ τὸν λαὸν ἐν πιστότητι ὡς δεξιὸς οἰακοστρόφος [...] Παρὰ τὴν ἡμετέραν ἀνθρωπίνην ἀδυναμίαν καὶ ματαιότητα, ἐκτήσατε ἐν πίστει καὶ ἐλπίδι "ὑπομονὴν καὶ πειρασμῶν καρτερίαν", προσδοκῶν Ἀνάστασιν καὶ "λύσιν τῶν δεινῶν". "Οἵδε γὰρ ἡ ἀρετὴ γέρα χαρίζεσθαι κεκτημένοις αὐτήν", ὧ Μακαριώτατε καὶ περισπούδαστε Ἀδελφὲ Πατριάρχα Ἠλία. Δι' ὃ καὶ ἡμεῖς, ἐνθυμούμενοι παραλλήλως τὸ τοῦ ποιητοῦ Κωνσταντίνου Καβάφη " Ὁ Ἐφιάλτης θὰ φανῇ στὸ τέλος, οἱ Μῆδοι ἐπὶ τέλους θὰ διαβοῦνε", ἐπιλέγομεν μετὰ τοῦ προστάτου Σᾶς Προφήτου "Ζῆ Κύριος ὁ Θεὸς τῶν δυνάμεων", ὁ Θεὸς τοῦ Ἰσραὴλ καὶ τῆς Γεωργίας, ὁ "μόνος ἅγιος καὶ ἐν ἁγίοις ἀναπαυόμενος". Καὶ ἀληθῶς "ὅπου Θεὸς ὁ ποθούμενος, κόσμος ὅλος καταπεφρόνηται", καὶ τὸ ποθεῖν τὸν Θεὸν καὶ διακονεῖν ἀνιδιοτελῶς τὸν συνάνθρωπον διὰ τῆς ἀγάπης καὶ μὴ ἀδικεῖν τὸν πλησίον "ψυχῆς γενναίας καὶ φιλοθέου ἀντάξιον".

Διότι, τότε, κατὰ τὰς ἀρχὰς τῆς ἑορταζομένης ἐπετείου, ὅσοι παρέμενον πιστοὶ εἰς τὸν Χριστὸν ἦσαν ἀληθινοὶ ὁμολογηταὶ τῆς Ὀρθοδόξου πίστεως καὶ καθ ἡμέραν ἐκινδύνευον νὰ ἀπολέσουν τὰ πάντα, κόπους, περιουσίαν καὶ αὐτὴν τὴν ζωήν των, ὑφιστάμενοι παντοῖα δεινὰ καὶ ταλαιπωρίας καὶ κακουχίας καὶ βασανιστήρια καὶ μετατοπίσεις, δεχόμενοι συκοφαντίας ἀνηκούστους, γινομένας ἀτυχῶς πιστευτὰς "ὑπὸ τῶν ὀλίγων", καταληγούσας εἰς ταλαιπωρίαν, ἐνίοτε δὲ καὶ εἰς πικρὸν θάνατον. Καὶ ταῦτα πάντα ὑπέμενον διὰ τὸν Κύριον Ἰησοῦν, διὰ τὴν πίστιν εἰς Αὐτόν, διὰ τὴν Ἐκκλησίαν Τοῦ καὶ διὰ τὸν συνάνθρωπον, τὸ δημιούργημά Τοῦ, τὸ ὁποῖον τόσον ἐξηυτελίζετο καὶ ἀτυχῶς καὶ ἐν ἡμέραις εἰρήνης συνεχίζει νὰ εὐτελίζεται, κυρίως ὑπὸ τῶν ἐν ἐξουσίαις ὄντων.

Καὶ ἐὰν ἐγένοντο τὰ πάντα τότε διὰ νὰ λησμονηθῇ ἡ πίστις εἰς τὸν Θεὸν καὶ ἡ ἀγάπη πρὸς τὸν ἄνθρωπον εἰς αὐτὴν τὴν ἠρωϊκὴν καὶ μαρτυρικὴν Χώραν, ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ καθημαγμένη καὶ ἐσταυρωμένη, καὶ ὡς ὁ Κύριος "στίγματα καὶ μώλωπας" ἐνεγκοῦσα, "ὕβριν ραπισμάτων" καρτεροῦσα καὶ "μακροθύμως φέρουσα ἐμπτύσματα" κατέδειξε καὶ τότε, ἀποδεικνύει καὶ σήμερον, ὅτι νικᾶ τὸν κόσμον, οὐδέποτε νικᾶται, δὲν γηράσκει, δὲν κάμπτεται, ἀλλὰ συνεχίζει τὴν διακονίαν τῆς σωτηρίας τοῦ εὐλογημένου τούτου Λαοῦ δίδει ζωὴν εἰς αὐτόν, προσανατολισμὸν εἰς τὸν πολιτισμὸν καὶ τὴν ἱστορίαν του, τὸν τρέφει διὰ τοῦ οὐρανίου Ἄρτου τῆς Θείας Εὐχαριστίας, τὴν ὁποίαν τελεῖ καθ ἑκάστην εἰς τοὺς Ἱεροὺς Ναούς, εἰς τὰς Ἐνορίας καὶ εἰς τὰς ἱστορικὰς Μονάς της, "ὑπὲρ τῆς τοῦ κόσμου ζωῆς" (Ἰωάν. ς', 52).

Διὰ τοῦτο ἀκριβῶς ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία εἶναι ξένη πρὸς τὸν κόσμον, δὲν εἶναι πολιτικὸν ἢ οἰκονομικὸν ἢ διαχειριστικὸν σύστημα, εἷς ἀνθρώπινος ὀργανισμός, ἕν ἴσως φιλανθρωπικὸν σωματεῖον, εἷς σύλλογος ἀνθρώπων μὲ κοινοὺς στόχους καὶ σκοπούς. Ἡ Ἐκκλησία εἶναι μία μαρτυρία παράδοξος διὰ τοὺς ἀνθρώπους τῆς κάθε ἐποχῆς, διὰ τοὺς ἐπιθυμοῦντας νὰ εὕρουν τὴν ἀλήθειαν, τοὺς καὶ "δεχομένους ἀκανθῶν στέφανον ἐκ παρανόμου χειρός". Ἡ Ἐκκλησία μας συνεστήθη ἀφ' ἧς στιγμῆς "ὁ Λόγος σὰρξ ἐγένετο καὶ ἐσκήνωσεν ἐν ἡμῖν, καὶ ἐθεασάμεθα τὴν δόξαν αὐτοῦ, δόξαν ὡς μονογενοῦς παρὰ πατρός, πλήρης χάριτος καὶ ἀληθείας" (Ἰωάν. α', 14), δι' ὃ καὶ οὐ σαλευθήσεται. Διότι, ὁ Κύριος, "μὴ ἰδὼν εἰς πρόσωπον ἀνθρώπου, ἀλλ' ἐπ' ἀληθείᾳ τὴν ὁδὸν τοῦ Θεοῦ διδάξας" (πρβλ. Μάρκ. ἰβ' 14) ἀνέλαβε τὴν Ἐκκλησίαν καὶ τὴν κατέστησε Θεανθρώπινον κοινωνίαν, ἁγιαστήριον ἀρετῆς καὶ τελειότητος, τὸ ὁποῖον μᾶς ἑτοιμάζει διὰ τὴν συνάντησίν μας μετὰ τοῦ ζῶντος Θεοῦ.

...Ἡ ἀδελφὴ Ἐκκλησία τῆς Γεωργίας, ἡ ὁποία ἀπὸ πολὺ ἐνωρὶς ἐβίωσεν ἔντονον τὴν παρουσίαν τοῦ μαρτυρίου εἰς τὴν πορείαν της, ἀπέβλεπε πάντοτε ἀνὰ τοὺς αἰῶνας εἰς τὴν Ἐκκλησίαν τῆς Κωνσταντινουπόλεως, διότι "ἡ Ἐκκλησία ἐξαιρέτως αὕτη τῆς Κωνσταντίνου παρὰ τὰς ἄλλας τὸ ἠκριβωμένον ἔχει καὶ καθαρὸν καὶ ὀρθὸν τῆς πίστεως Χριστοῦ καὶ ἀκίβδηλον, καὶ τὸ τῶν θείων ἀπαρχῆς παραδόσεων ἀπαράθραυστον. Ἐπειδὴ καὶ εὐσεβεία συνέστη, καὶ ποιμένες ἐν αὐτῇ ἰσαπόστολοι ὤφθησαν? καὶ παρὰ χριστιανῶν βασιλέων, Κωνσταντίνου τε καὶ λοιπῶν ὑπὲρ Χριστοῦ ζηλωσάντων, ὠκοδομήθη τε καὶ πεφύλακται" (Ἁγίου Συμεῶν Θεσσαλονίκης, ἔνθ. ἄν., 277).

Ὁμοῦ δὲ αἱ δύο ἀδελφαὶ ἡμῶν Ἐκκλησίαι συντηροῦνται καὶ αὐξάνουν σήμερον, τεθεμελιωμέναι ἐπὶ τὴν Πέτραν, ἡ ὁποία εἶναι ὁ Χριστός, ὁ Κύριος, ὁ Βασιλεὺς τῆς δόξης. Εἰς ἐπισφράγισιν τῆς ἑνότητος ταύτης, τὸ Οἰκουμενικὸν Πατριαρχεῖον, καθ ὃ κέκτηται κανονικὸν δικαίωμα, ἐπὶ τῶν ἡμερῶν τοῦ ἀμέσου προκατόχου ἡμῶν σεμνοῦ Πατριάρχου Δημητρίου, ἀπένειμε τὴν αὐτοκεφαλίαν εἰς τὴν Ἐκκλησίαν Σᾶς καὶ ἀπέδωκε τὴν Πατριαρχικὴν ἀξίαν εἰς τὸν Προκαθήμενον αὐτῆς, τὴν Ὑμετέραν Μακαριότητα καὶ τοὺς διαδόχους Αὐτῆς, καὶ ἔθεσεν, ἡ Κωνσταντινουπολίτις Ἐκκλησία, τὸ θεμέλιον διὰ νὰ πραγματοποιήση ἡ Ἐκκλησία Σᾶς μίαν νέαν ἀρχήν, μίαν νέαν ἐκκίνησιν, εἰς τὴν πορείαν τῆς ἐν τὼ ἱστορικῷ γίγνεσθαι τῆς στρατευομένης ἐπὶ γῆς Ἐκκλησίας, καὶ νὰ αὐξηθῇ, νὰ προκόπτη περισσότερον, καὶ νὰ καλλιεργῇ τὰς σωτηριώδεις ἐντολὰς τοῦ Κυρίου ἀπροσκόπτως ὑπὸ τὰς πλέον εὐνοϊκὰς διοικητικὰς συνθήκας.

...Καλούμεθα νὰ δίδωμεν τὴν ἰδίαν μαρτυρίαν μιᾶς σταυρικῆς ζωῆς, τὴν ὁποίαν ζήσατε Σείς, Μακαριώτατε Ἀδελφέ! Ὅμως ὁ Σταυρὸς τὸν ὁποῖον ἐβιώσατε τὰ τριάκοντα πέντε ταῦτα ἔτη, ὁ Σταυρὸς τοῦ Χριστοῦ, ὑπῆρξε γλυκύς, ἁγιαστικός, ζωοποιός. Ἅς συνεχίσωμεν, λοιπόν, Σεὶς καὶ ἡμεῖς, νὰ αἴρωμεν τὸν σταυρόν μας, ὅπως τὸν ἐσήκωσαν οἱ ἀναρίθμητοι Ἅγιοί μας, τῆς Κωνσταντινουπόλεως καὶ τῆς Γεωργίας, ἀνὰ τοὺς αἰῶνας καὶ μέχρι τῆς σήμερον, οἱ καθοδηγηταί μας, τὰ αἰώνια πρότυπα καὶ παραδείγματά μας: Ἡ Ἁγία Ἰσαπόστολος Νίνα, ἡ φωτιστῇς τῆς Γεωργίας, ὁ Ὅσιος Δαυϊδ τοῦ Καρέτζι, ἡ Ἁγία Μεγαλομάρτυς Κετεβάν, καὶ οἱ ἀναρίθμητοι Ἅγιοι, Ὅσιοι καὶ Δίκαιοι, οἱ ὁποῖοι ἐπάλαισαν καὶ ἐνίκησαν τὰ πάθη, τὴν σάρκα, τὸν κόσμον, τὸν ἴδιον τὸν θάνατον, ἐν τῇ θνητὴ σαρκὶ αὐτῶν, καθότι "οὐκ ἔστιν ἡμῖν ἡ πάλη πρὸς αἷμα καὶ σάρκα, ἀλλὰ πρὸς τὰς ἀρχάς, πρὸς τὰς ἐξουσίας, πρὸς τοὺς κοσμοκράτορας τοῦ σκότους τοῦ αἰῶνος τούτου, πρὸς τὰ πνευματικὰ τῆς πονηρίας ἐν τοὶς ἐπουρανίοις" (Ἐφεσ. ς',12-13).

..."Ἔστι", λοιπόν, "χάριτος στέφανος[...] δόξης, [...] ἐλπίδος. Πάντα γὰρ ταῦτα ὁ στέφανος ἔχει, φιλανθρωπίαν, δικαιοσύνην, χάριν, δόξαν, εὐπρέπειαν. Ἔστι καὶ ἀφθαρσίας στέφανος" (Μ. Βασιλείου, Ὁμιλία εἰς τὸν Ε' Ψαλμόν, P.G. 55, 70) τὸν ὁποῖον ἀπονέμει ὁ "Ἥλιος τῆς Δικαιοσύνης" εἰς τὸν Ὁποῖον ἐμπιστευόμενοι ἑαυτοὺς καὶ ἀλλήλους παρατιθέμεθα τὴν "ζωὴν καὶ τὴν ἐλπίδα" ἡμῶν προσπαθοῦντες ὅση ἡμῖν δύναμις, ὡς ἔπραξε καὶ συνεχίζει νὰ πράττη καὶ ὁ ἐν μέσῳ ἡμῶν "ἐν δόξῃ καὶ τιμὴ" ἱστάμενος ἀδελφὸς ἡμῶν καὶ συλλειτουργὸς Πατριάρχης Ἠλίας, ὁ ὁποῖος καὶ ἀποτελεῖ τὸ κέντρον τοῦ ἑορτασμοῦ διότι "εἰργάσθη, ἐκοπίασε καὶ ἠγάπησε πολύ", διὰ τοῦτο καὶ στεφανοῦται μὲ τὴν ἀγάπην καὶ τὴν ἐκτίμησιν ὅλων μας.