Κύριο ἄρθρο: Τὸ ἀνοιξιάτικο Πάσχα

Μητροπολίτου Ναυπάκτου & Ἁγίου Βλασίου Ἱεροθέου

Μέσα στὴν διαδικασία τοῦ χρόνου καὶ τῶν ἐποχῶν ἔρχεται τὸ Πάσχα τῆς ἄνοιξης, μὲ τὸ ἄνθισμα τῶν δένδρων καὶ τῶν φυτῶν, μὲ τὴν γιορταστικὴ χαρὰ τῆς φύσεως, μὲ τὸ μεθύσι τῆς εὐωδίας, μὲ τὴν θεραπεία τῆς φθορᾶς. Ἄνοιξη κοσμική, ἄνοιξη πνευματική, ἄνοιξη ποῦ ἑτοιμάζει μιὰ βλάστηση μυστική.

Προηγήθηκε τὸ μυστήριο τοῦ Σταυροῦ, ὁ θάνατος τοῦ Χριστοῦ σὲ αὐτόν, ποῦ εἶναι ἡ κρίση τῆς κρίσης, κατὰ τὸν ἅγιο Μάξιμο τὸν Ὁμολογητή. Κρίθηκε σὲ αὐτὸν ἡ κακία καὶ ἡ ὑποκρισία, τὸ ψεύτικο τῆς ἀγάπης καὶ τὸ συμφέρον τῆς ἀπάτης, ἡ ἐσωτερικὴ καρδιακὴ ὀμορφιὰ τῆς πόρνης, ἡ νομικὴ ψυχρότητα τῶν Γραμματέων καὶ Φαρισαίων καὶ ἡ κούφια δύναμη τῆς κοσμικῆς ἐξουσίας. Ἀκολούθησε τὸ Πάσχα τῶν ὀρθοδόξων Ρωμηῶν, τῶν ἀνθρώπων τῶν καρδιακῶν, ποῦ διψοῦν γιὰ ἀγάπη καὶ πίνουν ἀκόρεστα τὸν ἀκόρεστο ἄκρατο οἶνο τῆς ἀληθινῆς ἀγάπης.

Μέσα στὴν ἀτμόσφαιρα τῶν φωτισμένων Ναῶν ὅλα πανηγυρίζουν, ἡ ποίηση μὲ τὴν μουσική, τὸ φῶς μὲ τὸ σκοτάδι, τὰ λουλούδια μὲ τὰ κεριὰ καὶ τὰ θυμιατά, οἱ παπᾶδες μὲ τοὺς ψάλτες, ὁ λαὸς μὲ τοὺς μοναχούς. Ὅλα γιορτάζουν, μέσα σὲ νηφάλια χαρά, ἀναμένοντας τὸν Νυμφίο Χριστό. Εἶναι πανηγύρι λαμπερό, θαυμαστὸ καὶ χορευτὸ καρδιακό. Ἡ ἀνθρώπινη καρδιὰ ἀνοίγεται στὰ πέρατα τοῦ κόσμου, ζὴ τὸν Ἔσχατον ὡς παρόντα, ποῦ βγαίνει ἀναστημένος ἀπὸ τὸν τάφο καὶ σκορπίζει ζωή, εἰρήνη καὶ χαρὰ στοὺς φίλους Τοῦ. Ὁ βραδινὸς ὕπνος εἶναι ἕνας μικρὸς θάνατος καὶ ὁ θάνατος εἶναι ἕνας μεγάλος ὕπνος.

Κι ἔξω ἀπὸ τὸν φωτισμένο Ναό, κυριαρχοῦν ἡ λύπη καὶ ἡ φθορά, ἡ μόνωση καὶ ἡ λησμονιά, ὁ πόνος καὶ ἡ ἀδιαφορία γιὰ τὸν διπλανό. Βασιλεύει ἡ φιλαυτία τοῦ νεκροῦ ἀπὸ αἰσθήματα καὶ ἀλτρουϊσμό, καὶ ἡ σαπίλα τῶν παθητὼν καὶ τῶν θνητῶν. Ὁ φιλόσοφος Αὔγουστος Comte ἔχει πὴ ὅτι ὁ κόσμος κατοικεῖται περισσότερο ἀπὸ νεκρούς, παρὰ ἀπὸ ζωντανούς. Τὸ ἄγχος καὶ ὁ ρόγχος τοῦ θανάτου ἀκούγεται γύρω μας ἀνατριχιαστικά. Ἡ φτώχεια καὶ ἡ μείωση τῶν μισθῶν, ἡ ἀπόλυση καὶ ἡ ἀνεργία, ἡ δυσκολία τῶν σπουδῶν καὶ τὸ μεγάλωμα τῶν παιδιῶν ἀναδίδουν τὴν πτωμαΐνη τοῦ θανάτου καὶ τὴν γεύση τῆς φθορᾶς. Τὰ πάντα κινοῦνται στὸν φαῦλο κύκλο μεταξὺ ἡδονῆς καὶ ὀδύνης, ποῦ δὲν ἀφήνει τὸν ἄνθρωπο νὰ πάρη ἀνάσα. Ὁ ἀθεϊσμός, κατὰ τὸν Εὐδοκίμωφ, διακρίνεται ἀπὸ τὴν διπλῆ οὐτοπία: «παράγει τὴν ζωὴ ἀπὸ τὸ μηδέν, ἀπ' τὴν ἀνυπαρξία, καὶ ἐκμηδενίζει τὸν ζῶντα κατὰ τὴν στιγμὴ τοῦ θανάτου». Ὁ ἄνθρωπος χωρὶς ἀναστάντα Χριστό, πιέζεται ἀπὸ τὴν μέγγενη τῆς ζωῆς καὶ τοῦ θανάτου. Τραγικὴ ὕπαρξη!

Καὶ βγαίνει μέσα ἀπὸ τὸ σκοτεινὸ μνῆμα ὁ ἀναστημένος Χριστός. Τέτοια εὐλογία δὲν ἔχουν ἄλλες θρησκεῖες, ποῦ στηρίζονται σὲ θνητοὺς ἀρχηγούς, σὲ ἀνούσιες ἠθικὲς διδασκαλίες, σὲ μίση καὶ φανατισμούς, ἀκόμη καὶ σὲ ἄγονους μυστικισμούς, ποῦ πουλᾶνε τὸ ὄπιο τοῦ θανάτου παντοῦ.

Ἡ Ἐκκλησία διαφέρει ἀπὸ τὴν θρησκεία. Δὲν πασχίζει νὰ ἐξευμενίση τὸν Θεὸ μὲ μαγεῖες, δεισιδαιμονίες καὶ μυστικισμό, ἀλλὰ νὰ ἀγαπήση τὸν Νυμφίο Χριστὸ σὲ μιὰ ἔκφραση θείου ἔρωτος καὶ θανατηφόρου ἀγάπης. Ὁ ἀναστημένος Χριστὸς δὲν εἶναι μιὰ νεκρὴ ἰδεολογία, ἀλλὰ ἄγγιγμα μυστικὸ καὶ αἰσθητὸ καὶ δίνει γεύση ἀναστημένου Σώματος στὸν πιστό. Δὲν εἶναι ἄγονα συναισθήματα, ἀλλὰ ζωηφόρες πληγές. Ὁ ἀναστημένος Χριστὸς κράτησε ἐπάνω Τοῦ τὶς πληγὲς τοῦ Σταυροῦ, ὡς σημεῖο ἀναγνώρισης καὶ ὡς παράθυρα μέσα ἀπὸ τὰ ὁποία προχέεται τὸ φῶς τῆς αἰώνιας καὶ ἀθάνατης ζωῆς στὸν κόσμο.

Ὁ Χριστὸς μᾶς δίδαξε σταυροαναστάσιμα τὸν ζωηφόρο λόγο, ὅτι «ὁ θάνατός ΜΟΥ ζωή σου», σὲ μιὰ κοινωνία ποῦ ἐφαρμόζει τὸ ἀντίθετο: «ὁ θάνατός ΣΟΥ ζωή μου». Ὁ ἀναστημένος Χριστός, ὅπως εἶπε εὔστοχα ἕνας σύγχρονος Ἱεράρχης, «ἐξολοθρεύει τὶς κροτίδες τῆς παρορμητικότητας», «θραύει τὸν ὀβελία τῆς κακίας», «γαληνεύει τὸν θόρυβο τῆς ἐκκοσμίκευσης». Σὲ μιὰ κοινωνία ποῦ ζὴ μὲ τὶς κροτίδες, τὸ φανταστικὸ καὶ τὸ στιγμιαῖο, τὸ σούβλισμα τῶν ἄλλων καὶ τὴν διάσπαση μεταξὺ τοῦ χρόνου καὶ τοῦ αἰωνίου, ὁ Χριστὸς εἶναι τοῦ θανάτου ὁ νικητής, τῆς φθορᾶς θεραπευτὴς καὶ τῆς ζωῆς δωρητής.

Ὁ Νῖκος Καζαντζάκης συνάντησε μιὰ φορὰ τὸν Ρωμηὸ Φώτη Κόντογλου καὶ ἔγραψε μὲ τὸν δικό του τρόπο καὶ ρυθμὸ γι' αὐτόν:

«Στὸ δρόμο περνῶντας, βλέπεις χιλιάδες ἀνθρώπους καὶ λές: νεκροταφεῖο κινούμενο εἶναι ὁ δρόμος. Ὅλοι τοῦτοι πέθαναν ἢ θὰ πεθάνουν. Σὰν τὰ πρόβατα, σὰν τὶς ὄρνιθες, καταχτυποῦν μιὰ στιγμὴ τὶς σκόνες καὶ τὰ πεζοδρόμια κι ὕστερα θὰ χαθοῦν, σὰν νὰ μὴν ὑπῆρξαν ποτέ τους. Καὶ ξάφνου βλέπεις ἕναν καὶ τινάζεσαι χαρούμενος. Λές: τοῦτος δὲν θὰ πεθάνει. Τοῦτος ἔχει ψυχή, πιάνει τὴν ὕλη καὶ τὴν κάνει πνεῦμα, τοῦ δόθηκε μιὰ στάλα ἐφήμερη ζωὴ καὶ τὴν κάνει ἀθανασία... τὰ μάτια του λάμπουν κι εἶναι τὰ χέρια του γεμᾶτα ἀνυπομονησία καὶ δύναμη. Κι ὅταν τὸν παρασφίξει ἡ πίκρα, ἀρχινάει καὶ ψέλνει ἕνα τροπάρι: "Τῆ ὑπερμάχῳ στρατηγῷ τὰ νικητήρια..." ἢ "Σιγησάτω πᾶσα σᾶρξ βροτεία...". Κι ἡ πίκρα ξορκίζεται κι ἡ γῆς μετατοπίζεται κι ὁ Κόντογλου, μὲ τὰ σγουρὰ μαλλιά του, μὲ τὰ μεγάλα του μάτια μπαίνει ὁλάκερος στὸν παράδεισο».

Χριστὸς ἀνέστη, ἀδέλφια, καλὴ ἀνοιξιάτικη πασχαλιὰ καὶ νὰ κάνουμε πάντα τὴν νεκρὴ γειτονιὰ μιὰ ζωηφόρα ἀγκαλιά.