Γραπτά Κηρύγματα: «Τὰ ὀψώνια τῆς ἁμαρτίας θάνατος» (Ρωμ. στ', 23)

Κυριακὴ 21 Ἰουλίου

Τὸ χωρίο ποὺ ἀκούσαμε σήμερα στὸ ἀποστολικὸ ἀνάγνωσμα «τὰ ὀψώνια τῆς ἁμαρτίας θάνατος» εἶναι πολὺ σημαντικό, γιὰ νὰ καταλάβουμε τί εἶναι ἡ ἁμαρτία καὶ πῶς αἰσθάνεται ὁ ἄνθρωπος ποῦ ἁμαρτάνει. Τὸ ἔχουμε ἀκούσει πολλὲς φορές, καὶ εἶναι μιὰ φράση γνωστὴ σὲ ὅσους διαβάζουν συχνὰ τὴν Ἁγία Γραφή.

Ἡ λέξη «ὀψώνια» δηλώνει τὴν πληρωμή, τὸ σιτηρέσιο, τὸν μισθὸ ποῦ ἔδινε ὁ αὐτοκράτωρ στοὺς στρατιῶτες. Γι’ αὐτὸ ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Πρόδρομος προέτρεπε τοὺς στρατευομένους: «ἀρκεῖσθε τοὶς ὀψωνίοις ὑμῶν (Λούκ. γ', 14), δηλαδὴ νὰ μὴν ἁρπάζετε διάφορα ἀγαθὰ ἀπὸ τοὺς συνανθρώπους σας, ἀλλὰ νὰ ἀρκεῖσθε σὲ ὅσα σᾶς δίνει ὁ αὐτοκράτορας ἢ ὁ βασιλεύς.

Τὰ ὀψώνια τῆς ἁμαρτίας εἶναι τὰ ἀποτελέσματα τῆς ἁμαρτίας, ὅσα δίνει ἡ ἁμαρτία σὲ ἐκείνους ποῦ ἁμαρτάνουν, καὶ αὐτὰ εἶναι ὁ θάνατος. Ἐδῶ ὑπονοεῖται ἡ ἁμαρτία τῶν Πρωτοπλάστων, τοῦ Ἀδὰμ καὶ τῆς Εὖας, ποῦ ἁμάρτησαν, παρέβησαν τὴν ἐντολὴ τοῦ Θεοῦ καὶ ἀμέσως εἰσῆλθε ὁ θάνατος, πρῶτα ὁ πνευματικὸς θάνατος, ἡ ἀπομάκρυνση τοῦ ἀνθρώπου ἀπὸ τὸν Θεό, καὶ ἔπειτα ὁ σωματικὸς θάνατος, ἡ ἀπομάκρυνση τῆς ψυχῆς ἀπὸ τὸ σῶμα. Οἱ ἅγιοι Πατέρες διδάσκουν ὅτι μετὰ τὴν διάπραξη τῆς ἁμαρτίας μὲ τὴν ἡδονὴ εἰσῆλθε στὴν ζωὴ τοῦ ἀνθρώπου ἡ ὀδύνη, ὁ πόνος. Ὁπότε στὴν ζωὴ τοῦ ἀνθρώπου πάντοτε συμπλέκονται ἡ ἡδονὴ μὲ τὴν ὀδύνη. Ἄλλα ἁμαρτήματα συνδέονται μὲ τὴν ἡδονὴ καὶ ἄλλα μὲ τὴν ὀδύνη.

Αὐτὸ ποῦ ἔγινε στὸν Ἀδὰμ καὶ τὴν Εὔα ἐπαναλαμβάνεται πάντα στὴν ζωή μας κάθε φορὰ ποῦ ἁμαρτάνουμε. Ἡ πληρωμὴ τῆς ἁμαρτίας, δηλαδὴ τὰ ἀποτελέσματά της, εἶναι ὁ πνευματικὸς θάνατος. Ὅταν κάνουμε λόγο γιὰ πνευματικὸ θάνατο, ἐννοοῦμε τὴν ἀπομάκρυνση τοῦ ἀνθρώπου ἀπὸ τὸν Θεό, ὁ Ὁποῖος εἶναι ἡ ἀληθινὴ ζωή. Αὐτὸς ὁ πνευματικὸς θάνατος συνδέεται μὲ τὴν θλίψη, τὸν πόνο, τὴν ἀπελπισία, τὴν ἀπουσία νοήματος γιὰ τὴν ζωή.

Τὸ φοβερὸ εἶναι ὅτι οἱ Προπάτορές μας, ὅταν ἁμάρτησαν, ὅταν παρέβησαν τὴν ἐντολὴ τοῦ Θεοῦ, δὲν γνώριζαν τί σημαίνει ἀπομάκρυνση ἀπὸ τὸν Θεό, δὲν μποροῦσαν νὰ διανοηθοῦν τί θὰ συμβῇ μετὰ τὴν διάπραξη τῆς ἁμαρτίας. Ἐνῷ ἐμεῖς γνωρίζουμε ἀπὸ τὴν πεῖρα μας τί μᾶς προξενεῖ ἡ ἁμαρτία, καὶ ὅμως τὴν ἐπαναλαμβάνουμε. Ἂν καὶ ξέρουμε τὸ τί πληγὲς δημιουργεῖ στὴν ψυχή μας ἡ ἁμαρτία, ἐν τούτοις πάλι τὴν διαπράττουμε. Ἔτσι ἐξηγεῖται ὅτι τῆς ἁμαρτίας προηγεῖται σκοτασμὸς τοῦ νοῦ, ἡ πνευματικὴ τύφλωση, καὶ στὴν συνέχεια ἀκολουθεῖ ἡ ὀδύνη, ὁ πόνος. Ἔπειτα, ξεχνᾶμε τὸν πόνο, «τὰ ὀψώνια τῆς ἁμαρτίας», καὶ πάλι τὴν διαπράττουμε. Πρόκειται γιὰ ἕναν φαῦλο κύκλο.

Κάθε ἁμαρτία εἶναι ἕνας πνευματικὸς θάνατος, δηλαδὴ στερεῖται κανεὶς τὸν Θεό, ποῦ εἶναι ἡ ἀληθινὴ ζωή. Ὁ ἄνθρωπος ἀρρωσταίνει καὶ πεθαίνει πνευματικά. Ἂν ὑπάρξη μετάνοια, ὁ ἄνθρωπος ἀνασταίνεται ἀπὸ τὴν νέκρωση καὶ ἀρχίζει πάλι νὰ ζὴ κατὰ Θεόν.

Ἀλλοίμονό μας, ὅμως, ἂν αὐτὸς ὁ πνευματικὸς θάνατος εἶναι αἰώνιος, ἂν δηλαδὴ ὁ ἄνθρωπος ἐξακολουθῆ, ὅσο ζὴ βιολογικά, νὰ εἶναι νεκρὸς κατὰ Θεὸν καὶ σὲ αὐτὴν τὴν κατάσταση φύγη ἀπὸ τὸν κόσμο αὐτόν. Τότε θὰ ἐφαρμοσθῇ ὁ λόγος τῆς Ἀποκαλύψεως γιὰ τὸν δεύτερο θάνατο (Ἀπ. κ', 14), ποῦ εἶναι ὁ φοβερότερος θάνατος, ἡ τελικὴ ἀπομάκρυνση τοῦ ἀνθρώπου ἀπὸ τὸν Θεό.

Πολλοὶ ἄνθρωποι φοβοῦνται τὸν βιολογικὸ θάνατο, τρέμουν ὅταν ἐμφανίζεται κάποια ἀρρώστια, μήπως τοὺς ὀδηγήση πρὸς τὸν θάνατο, ἀλλὰ δὲν φοβοῦνται τὸν πνευματικὸ θάνατο, ἂν καὶ γνωρίζουν τὶς ὀδύνες τοῦ θανάτου ποῦ προξένησε ἡ ἁμαρτία τοῦ Ἀδὰμ σὲ ὅλο τὸ ἀνθρώπινο γένος. Κάθε φορὰ ποῦ κάνουμε μιὰ ἁμαρτία θὰ πρέπει νὰ φοβόμαστε τὸν πνευματικὸ θάνατο ποῦ ἀκολουθεῖ, καὶ ἀκόμη περισσότερο νὰ φοβόμαστε μήπως αὐτὸς ὁ θάνατος εἶναι αἰώνιος, μήπως ἀκολουθήση ὁ δεύτερος θάνατος ποῦ εἶναι πλέον ὀδυνηρός.

Ὁ Ἀπόστολος Παῦλος ποῦ κάνει λόγο γιὰ τὸ ὅτι «τὰ ὀψώνια τῆς ἁμαρτίας θάνατος» συνεχίζει γιὰ νὰ πὴ ὅτι «τὸ χάρισμα τοῦ Θεοῦ, ζωὴ αἰώνιος ἐστί». Τὸ χάρισμα εἶναι ἀντίθετο μὲ τὸν θάνατο, εἶναι ζωὴ αἰώνιος «ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ τὼ Κυρίω ἡμῶν». Ἔτσι, ἀπὸ τὴν μιὰ πλευρὰ εἶναι «τὰ ὀψώνια τῆς ἁμαρτίας», ὁ θάνατος, καὶ ἀπὸ τὴν ἄλλη πλευρὰ τὸ χάρισμα τοῦ Θεοῦ, ποῦ εἶναι ἡ αἰώνιος ζωὴ ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ.

Πολλὲς φορὲς στὴν ζωή μας δοκιμάσαμε τὴν ἐνέργεια καὶ τὴν ὀδύνη τοῦ πνευματικοῦ θανάτου, ποῦ εἶναι τὰ «ὀψώνια τῆς ἁμαρτίας». Θὰ πρέπει, ὅμως, νὰ δοκιμάζουμε καὶ τὸ χάρισμα τοῦ Θεοῦ, ποῦ εἶναι ἡ αἰώνιος ζωή. Θὰ πρέπει νὰ ἀπομακρυνόμαστε ἀπὸ τὸν θάνατο καὶ νὰ γευόμαστε τὴν ζωή.

Ὁ Μητροπολίτης

Ὁ Ναυπάκτου καὶ Ἁγίου Βλασίου ΙΕΡΟΘΕΟΣ