Ἀπὸ τὸ Ἁγιολόγιο τοῦ μηνός: Ἅγιες Ξανθίππη καὶ Πολυξένη, 23 Σεπτεμβρίου

Πρωτοπρεσβυτέρου π. Γεωργίου Παπαβαρνάβα

 Οἱ ἅγιες Ξανθίππη καὶ Πολυξένη ἦσαν ἀδελφὲς κατὰ σάρκα. Κατάγονταν ἀπὸ τὴν Ἱσπανία καὶ ἔζησαν τὸν 1ο αἰῶνα μ.Χ. ἐπὶ αὐτοκράτορος Κλαυδίου (41-54 μ.Χ.). Ἀναζητοῦσαν καὶ οἱ δύο τὴν ἀληθινὴ πίστη, ποῦ θὰ νοηματοδοτοῦσε τὴν ζωή τους, καὶ ὁ Θεὸς εὐδόκησε νὰ τὴν γνωρίσουν καὶ στὴν συνέχεια νὰ ἀγωνισθοῦν μὲ ὅλες τους τὶς δυνάμεις γιὰ τὴν διάδοσή της.

Ἡ Ξανθίππη ἦταν σύζυγος τοῦ Πρόβου, ἄρχοντα τῆς χώρας. Ὁδηγήθηκε στὴν πίστη τοῦ Χριστοῦ, μαζὶ μὲ τὸν σύζυγό της, ἀπὸ τὸν Ἀπόστολο Παῦλο, ὅταν αὐτὸς βρισκόταν στὴν πατρίδα τους. Ἡ Πολυξένη ἦταν παρθένος καὶ πρὶν νὰ βαπτισθῇ δοκίμασε ἕναν μεγάλο πειρασμό. Κάποιος ἀσελγὴς ἄνδρας ἀποπειράθηκε νὰ τὴν διαφθείρη, ἀλλὰ ἡ Χάρις τοῦ Θεοῦ τὴν διαφύλαξε καὶ παρέμεινε ἀβλαβής. Μετὰ τὸ γεγονὸς αὐτὸ ὁ πόθος της μεγάλωσε καὶ ἡ ἀναζήτηση τοῦ ἀληθινοῦ Θεοῦ τὴν ἔκανε νὰ μεταβαίνη ἀπὸ τόπο σὲ τόπο. Ὁ Θεὸς τὴν ἀξίωσε νὰ ἀκούση τὸ κήρυγμα τῶν Ἀποστόλων Πέτρου, Ἀνδρέα καὶ Φιλίππου . Ἔγινε μαθήτρια τοῦ Ἀποστόλου Ἀνδρέα, ὁ ὁποῖος τὴν βάπτισε, μαζὶ μὲ τὴν Ρεβέκκα ἡ ὁποία ἦταν φίλη της καὶ συνοδοιπόρος τῶν ταξιδιῶν της. Μετὰ τὴν βάπτισή της, ἐπανῆλθε στὴν Ἱσπανία, μαζὶ μὲ τὸν ἀπόστολο Ὀνήσιμο καὶ τὴν Ρεβέκκα, καὶ ἐκεῖ ἔζησε πλέον τὸν ὑπόλοιπο χρόνο τῆς ζωῆς της. Κυριευμένες οἱ δύο ἀδελφές -Ξανθίππη καὶ Πολυξένη- ἀπὸ ἔνθεο ζῆλο, ὡς γνήσιες μαθήτριες τῶν ἁγίων Ἀποστόλων, κήρυξαν τὴν ἀληθινὴ πίστη καὶ ὁδήγησαν στὴν σωτηρία πολλοὺς καλοπροαιρέτους. Παρὰ τὸ ὅτι ἔζησαν σὲ μιὰ ἐποχή, κατὰ τὴν ὁποία τὰ μέλη τῆς Ἐκκλησίας διώκονταν καὶ θανατώνονταν μετὰ ἀπὸ σκληρὰ καὶ ἀπάνθρωπα βασανιστήρια, ἐν τούτοις ὁ Θεὸς εὐδόκησε νὰ τελειωθοῦν καὶ οἱ δύο ἐν εἰρήνῃ, σὲ προχωρημένη ἡλικία.

Ὁ βίος καὶ ἡ πολιτεία τοὺς μᾶς δίνουν τὴν ἀφορμὴ νὰ τονίσουμε τὰ ἀκόλουθα:

Τὸ κήρυγμα τοῦ λόγου τοῦ Θεοῦ εἶναι ἀναγκαῖο, ἐπειδή, ὅταν γίνεται μὲ τὸν σωστὸ τρόπο, βοηθᾶ τοὺς ἀνθρώπους νὰ πιστέψουν. Ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς, ἑρμηνεύοντας τὴν εὐαγγελικὴ περικοπὴ ποῦ ἀναφέρεται στὴν θεραπεία τοῦ παραλυτικοῦ -τὸν ὁποῖο κατέβασαν μὲ σχοινιὰ μπροστὰ στὸν Χριστό, ἀφοῦ πρῶτα χάλασαν τὴν στέγη- λέγει ὅτι γιὰ νὰ πιστέψουν οἱ ἄνθρωποι πρέπει πρῶτα νὰ ἀκούσουν τὸν λόγο τοῦ Θεοῦ, γι’ αὐτὸ καὶ ὁ Χριστὸς «ἐλάλει αὐτοῖς τὸν λόγον».

Ὡς γνήσιες μαθήτριες τῶν ἁγίων Ἀποστόλων, κήρυξαν τὴν ἀληθινὴ πίστη καὶ ὁδήγησαν στὴν σωτηρία πολλοὺς καλοπροαιρέτους.

Γιὰ νὰ βλαστήση, ὅμως, καὶ νὰ καρποφορήση ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ στὶς ψυχὲς τῶν ἀκροατῶν πρέπει νὰ πέση σὲ εὔφορο ἔδαφος, σὲ γῆ «καλὴν καὶ ἀγαθήν», ἀφοῦ πολλοὶ εἶναι αὐτοὶ ποῦ ἀρέσκονται στὸ νὰ ἀκούουν τὸν λόγο τοῦ Θεοῦ, ἀλλὰ λίγοι εἶναι ἐκεῖνοι ποῦ ἀγωνίζονται νὰ τὸν ἐφαρμόζουν στὴν ζωή τους. Ἐπειδή, ὅπως λέγει πάλι ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς, «φιλήκοοι καὶ φιλοθεάμονες ἐσμὲν ἅπαντες, φιλόθεοι δὲ οὐχ ἅπαντες». Δηλαδή, σὲ ὅλους ἀρέσουν τὰ ἀκροᾶ¬ματα καὶ τὰ θεάματα, ἀλλά, δυστυχῶς, τὴν ἀγάπη πρὸς τὴν ἀρετὴ λίγοι τὴν ἔχουν, γι’ αὐτὸ καὶ λίγοι εἶναι ἐκεῖνοι οἱ ὁποῖοι κρατοῦν μέσα στὴν καρδιά τους τὸν λόγο καὶ ἀγωνίζονται νὰ τὸν κάνουν βίωμα-τρόπο ζωῆς. Εἶναι χαρακτηριστικὴ ἡ φράση τοῦ Χριστοῦ, τὴν ὁποία ἐπανειλημμένως ἀπηύθυνε στοὺς ἀκροατὲς τῶν λόγων Τοῦ, «ὁ ἔχων ὦτα ἀκούειν ἀκουέτω». Δηλαδή, ὅποιος ἔχει ἀνοικτὰ τὰ αὐτιά του, κυρίως τὰ αὐτιὰ τῆς ψυχῆς του, ἅς ἀκούει, ἤτοι ἅς ὑπακούει καὶ ἅς ἐφαρμόζει αὐτὰ τὰ ὁποία λέγω.

Ἡ καρποφορία, ὅμως, δὲν ἐξαρτᾶται μόνον ἀπὸ τὴν γῆ, ἀλλὰ καὶ ἀπὸ τὴν ποιότητα τοῦ σπόρου. Μὲ ἄλλα λόγια, ἡ καρποφορία τοῦ λόγου τοῦ Θεοῦ στὶς καρδιὲς τῶν ἀνθρώπων δὲν ἐξαρτᾶται μόνον ἀπὸ τοὺς ἀκροατές, ἀλλὰ καὶ ἀπὸ τοὺς κήρυκες τοῦ Θείου λόγου. Οἱ πρῶτοι, ὅπως ἐλέχθη, θὰ πρέπει νὰ ἔχουν τὴν διάθεση νὰ ἐφαρμόζουν στὴν ζωή τους τὰ ὅσα ἀκούουν, ἀλλὰ καὶ οἱ δεύτεροι θὰ πρέπει νὰ προσπαθήσουν νὰ προσφέρουν στοὺς ἀνθρώπους τὸν λόγο τοῦ Θεοῦ καθαρὸ καὶ ἀνόθευτο, ὅπως τὸν βιώνει καὶ τὸν διδάσκει ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία διὰ τῶν ἁγίων Πατέρων της. Ἐπίσης, πρὶν ἀπὸ τὸ κήρυγμα θὰ πρέπει νὰ προσεὺ¬χονται γιὰ τὸν ἑαυτό τους, ἀλλὰ καὶ γιὰ τοὺς ἀκροατές τους, τοὺς ὁποίους θὰ πρέπει νὰ διδάσκουν καὶ νὰ ἐμπνέουν κυρίως μὲ τὸ παράδειγμά τους. Αὐτὸ σημαίνει ὅτι τὰ ὅσα διδάσκουν θὰ πρέπει νὰ ἀγωνίζονται νὰ τὰ ἐφαρμόζουν πρῶτα αὐτοὶ οἱ ἴδιοι στὴν ζωή τους, ἀφοῦ, ὅπως λέγει ὁ ἅγιος Σεραφεὶμ τοῦ Σαρώφ, ἡ καλύτερη ἱεραποστολὴ εἶναι ἐκείνη ποῦ γίνεται «μὲ τὴν ἔνταση τῆς προσευχῆς καὶ τὸ παράδειγμα». Ἀλλὰ καὶ οἱ ἀκροατὲς θὰ πρέπει νὰ προσεύχονται, ἀφ’ ἑνὸς μὲν γιὰ τοὺς κήρυκες τοῦ Θείου λόγου, γιὰ νὰ τοὺς φωτίζη ὁ Θεὸς νὰ ὀρθοτοτομοὺν τὸν λόγο τῆς ἀληθείας Τοῦ, ἀφ’ ἑτέρου δὲ γιὰ τὸν ἑαυτό τους, προκειμένου νὰ τοὺς ἀνοίξη ὁ Χριστὸς τὸν νοῦ «τοῦ συνιέναι τὰς γραφάς».

Στὶς ἡμέρες μας ἀκούγονται πολλὰ κηρύγματα, ἀλλὰ ἀπὸ ὅ,τι φαίνεται ἀπὸ τὰ ἀποτελέσματά τους, λίγα εἶναι αὐτὰ ποῦ ἀγγίζουν τὶς καρδιὲς τῶν ἀνθρώπων καὶ τοὺς ὁδηγοῦν στὴν μετάνοια καὶ τὴν πνευματικὴ ἀναγέννηση, ἴσως ἐπειδὴ εἶναι στοχασμοὶ καὶ εὐσεβεῖς σκέψεις, δηλαδὴ ἀνθρώπινος λόγος, ὁ ὁποῖος δὲν ἔχει τὴν δύναμη νὰ παρηγορήση, νὰ στηρίξη καὶ νὰ ἀναγεννήση τὸν ἄνθρωπο. Μάλιστα, κάποιες φορές, ἐπειδὴ μέσα στὸν ἀνθρώπινο λόγο ὑπάρχει ἡ ἐνέργεια τῶν παθῶν, προξενοῦνται τὰ ἀντίθετα ἀποτελέσματα, δηλαδὴ προκαλεῖται σύγχυση, ταραχή, ἐνίοτε δὲ καὶ ἀπόγνωση. Ἀντίθετα, ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ, ἀναγεννᾶ, θεραπεύει, παρηγορεῖ καὶ δίνει νόημα ζωῆς, ἀφοῦ «εἶναι ζωντανός, δραστικὸς καὶ πιὸ κοφτερὸς καὶ ἀπὸ αὐτὸ τὸ δίκοπο μαχαίρι καὶ εἰσχωρεῖ βαθειά... καὶ κρίνει συλλογισμοὺς καὶ προθέσεις τῆς καρδιᾶς».

Κάποτε, εἶπαν στὸν Χριστό, τὴν στιγμὴ ποῦ δίδασκε τοὺς ἀνθρώπους, ὅτι σὲ ζητοῦν ἡ Μητέρα Σοῦ καὶ οἱ ἀδελφοὶ Σοῦ (τὰ παιδιὰ τοῦ Ἰωσήφ). Τότε Ἐκεῖνος, ἀφοῦ ἔδειξε μὲ τὸ χέρι Τοῦ τοὺς μαθητὲς Τοῦ, εἶπε: «Νὰ ἡ μητέρα μου καὶ οἱ ἀδελφοί μου». Καὶ στὴν συνέχεια πρόσθεσε: «Ἐκεῖνος ποῦ θὰ ποιήση τὸ θέλημα τοῦ Πατέρα μοῦ ποῦ εἶναι στοὺς οὐρανούς, αὐτὸς θὰ μοῦ εἶναι ἀδελφὸς καὶ ἀδελφὴ καὶ μητέρα».

Εἶναι πραγματικὰ μεγάλη τιμὴ καὶ εὐλογία γιὰ ὅλους μας τὸ νὰ ἀξιωθοῦμε νὰ γίνουμε μητὲ¬ρες καὶ ἀδελφοὶ τοῦ Χριστοῦ. Ἀπὸ ἐμᾶς ἐξαρτᾶται.