Γεγονότα καὶ Σχόλια: Αἰτία τῆς πολλῆς διαφωνίας - Ἄς μαίνονται οἱ ἀντιφρονοῦντες

Αἰτία τῆς πολλῆς διαφωνίας

Οἱ «ἐκκλησίες» ὅταν διαφωνοῦν μεταξύ τους «σφάζονται»; Ὁ καθηγητής Στέφανος Τροχανάς μέ τόν ὅρο «ἐκκλησίες» ἐννοεῖ μᾶλλον γενικῶς τίς «θρησκεῖες», ὅμως ἡ σχετική ἄποψή του, ὅπως διατυπώνεται σέ μιά συνέντευξή του (Καθημερινή 1.6.2014) ἔχει ἐνδιαφέρον.

Πρίν δοῦμε ὅμως τήν ἄποψη τοῦ καθηγητῆ, ἄς δοῦμε μιά παράλληλη ἄποψη τοῦ Μ. Βασιλείου.

Ὁ «φωστήρ τῆς Καισαρείας» στόν λόγο του «Περί κρίματος Θεοῦ» ἐκφράζει τήν ἐκπληξή του, γιά τό πῶς ὅλοι οἱ ἀσχολούμενοι μέ τίς διάφορες τέχνες καί ἐπιστῆμες τοῦ κόσμου τούτου συμφωνοῦν μεταξύ τους, ἐνῶ μέσα στήν Ἐκκλησία τοῦ Θεοῦ ὑπάρχει πολλή καί ὑπερβολική διαφωνία στίς σχέσεις τῶν περισσοτέρων μελῶν της, καθώς καί στίς ἀπόψεις τους γιά τίς θεῖες Γραφές. Αὐτή ἡ διαίρεση καί διαφωνία συμβαίνει, ὅπως ἐμφαντικά λέει ὁ Μ. Βασίλειος, μόνο στήν Ἐκκλησία, γιά τήν ὁποία ὁ Χριστός πέθανε στόν σταυρό καί ὁ Ὁποῖος μετά τήν ἀνάσταση καί ἀνάληψή Του ἔχυσε πάνω της πλούσια τήν χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ἡ ὁποία ὁδηγεῖ τούς μετόχους της «εἰς πᾶσαν τήν ἀλήθειαν» καί κατά συνέπεια καί στήν «ἑνότητα τῆς πίστεως».

Ὁ Ἅγιος διαπιστώνει ὅτι ἡ αἰτία τοῦ φαινομένου βρίσκεται στήν κακία τῶν παθῶν, ἡ ὁποία ἔχει ὡς συνέπεια τήν ἀγνωσία τοῦ Θεοῦ, τήν ἀπουσία δηλαδή τῆς ἐμπειρικῆς γνώσεως τοῦ Θεοῦ, λόγῳ τῆς ὁποίας ἀφήνεται περιθώριο γιά τήν σχηματοποίηση μέσα στόν νοῦ τῶν ἀνθρώπων «ἀδόκιμης γνώσης».

Ὁ πειρασμός γιά τήν καλλιέργεια μιᾶς τέτοιας θεολογίας, χωρίς ἐμπειρικό ἔλεγχο τῶν δεδομένων της, εἶναι ἐγγενής στόν πεπτωκότα ἄνθρωπο, ὁ ὁποῖος ἔχει ἰσχυρή φαντασία, ἡ ὁποία τόν αἰχμαλωτίζει σέ πολλῶν μορφῶν συγκρουόμενες «ἀδόκιμες γνώσεις».

Ἡ Ἁγία Γραφή καί οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας συνδέουν πολύ στενά τήν θεραπεία τῆς ψυχῆς τοῦ ἀνθρώπου μέ τήν γνώση τοῦ Θεοῦ. Γι’ αὐτό ἡ θεολογία τῆς Ἐκκλησίας εἶναι ἐμπειρική ἐπιστήμη καί ὄχι φιλοσοφία, δηλαδή μεταφυσικός στοχασμός.

Αὐτή ἡ ἐκκλησιαστική ἄποψη ὅμως ἔχει, δυστυχῶς, στίς μέρες μας «ὀρθόδοξους» ἀντιπάλους, γεγονός πού δίνει στούς συνετούς τοῦ κόσμου τούτου τήν δυνατότητα ἤ τήν πρόφαση, ἀφ’ ἑνός μέν νά ὑποβιβάζουν τήν θεολογία σέ σχέση μέ τήν σύγχρονη ἐπιστήμη, μέ κριτήριο ἀκριβῶς τήν ἀπουσία ἐμπειρικῶν μεθόδων γιά τήν διακρίβωση τῶν ἀληθειῶν της, ἀφ’ ἑτέρου δέ νά τήν θεωροῦν ὡς μιά ἀπό τίς αἰτίες τῶν ἀλληλοσφαγῶν πού παρατηροῦνται στόν σύγχρονο κόσμο.

Ἄς μαίνονται οἱ ἀντιφρονοῦντες

Ὁ καθηγητής Στέφανος Τροχανάς μιλώντας γιά τούς ἐπιστήμονες λέει ὅτι «ἐλάχιστα διαφέρουν ἀπό τούς ὑπόλοιπους ἀνθρώπους», ὅμως συμπληρώνει: «ἡ ἐπιστημονική κοινότητα διαφέρει ριζικά ἀπό ὁποιαδήποτε ἄλλη κοινότητα ἀνθρώπων, ὅπως ἔθνη, ἐκκλησίες, κόμματα, ἰδεολογικά κινήματα, γιατί οἱ ἐπιστήμονες ἔχουν βρεῖ ἕναν καλύτερο τρόπο νά ἐπιλύουν τίς διαφωνίες τους, ἀντί νά σφάζονται μεταξύ τους, ὅπως κάνουν οἱ ὑπόλοιποι».

Καί τί κάνουν οἱ ἐπιστήμονες γιά νά μή «σφάζονται μεταξύ τους»; Προσφεύγουν «σέ ἕναν ἀνεξάρτητο κριτή: στήν παρατήρηση καί τό πείραμα». Καί τελειώνει τήν σκέψη του ἐμφαντικά: «Στήν ἐπιστήμη ἡ μόνη αὐθεντία εἶναι ἡ ἐμπειρική πραγματικότητα».

Ἐπιλογικά ὑπενθυμίζουμε ὅτι ἡ θεώρηση τῆς ὀρθόδοξης θεολογίας ὡς ἐμπειρικῆς ἐπιστήμης, θεραπευτικῆς τῶν πνευματικῶν νοσημάτων, εἶναι ἡ πεμπτουσία τῶν συγγραφῶν τοῦ Μητροπολίτου Ναυπάκτου καί τοῦ π. Ἰωάννου Ρωμανίδη. Καί ἄς μαίνονται μεταπατερικῶς οἱ ἀντιφρονοῦντες.

π.Θ.Α.Β.